حدضرر چیست و چگونه در معاملات حد ضرر بگذاریم؟

یکی از نکات مهم که هنگام معامله در بازارهای مالی باید به آن توجه کنید، خروج به موقع از معامله در زمان و شرایط مختلف است.

در واقع؛ مهم‌ترین کار یک سرمایه‌گذار یا معامله‌گر در بازارهای مالی، حفظ سرمایه و مدیریت آن است. از این رو؛ گاهی پیش می‌آید که ماندن در یک معامله بی‌فایده بوده و بهتر است که قبل از ضرر از آن معامله خارج شوید.

در این مقاله قصد داریم تا مفهوم حد ضرر و انتخاب بهترین نقطه برای آن را آموزش دهیم تا بتوانید در معاملات خود پیش از ضرر بیشتر، از بازار خارج شوید.

برای شروع سرمایه گذاری در بورس کلیک کنید

نکات کلیدی

• برای معامله‌گران یا سرمایه‌گذاران، از بین رفتن سودهای کسب شده نوعی ضرر محسوب می‌شود. از این رو؛ تعیین حد ضرر در معاملات از جمله کارهای مهم و ضروری است که تمام تریدرها و سرمایه‌گذاران ملزم به انجام آن هستند.
• حدضرر؛ سفارشی است که با رسیدن قیمت به یک سطح مشخص، دارایی موردنظرتان به منظور جلوگیری از ضرر بیشتر، به فروش می‌رسد و یا آن پوزیشن معاملاتی بسته می‌شود.
• به طور کلی دو نوع حد ضرر وجود دارد؛ یکی حد ضرر ثابت و دیگری حد ضرر متحرک.
• اگرچه حدضرر مزایای بسیاری برای معامله‌گران دارد؛ اما یکی از مهم‌ترین معایب تعیین حد ضرر در معاملات این است که یک نوسان کوتاه‌مدت در قیمت سهام، می‌تواند قیمت حدضرر را فعال کرده و شما را وادار به فروش سهم کند.

حد ضرر (Stop Loss) چیست؟

حد ضرر یا همان استاپ لاس (Stop loss)، قیمتی است که در آن معامله‌گر یا سرمایه‌گذار، اقدام به فروش سرمایه یا بستن معامله خود می‌کند تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود.

به طور کلی؛ حد ضرر سفارشی است که با رسیدن قیمت به یک سطح مشخص، دارایی مورد نظر شما به ‌منظور جلوگیری از ضرر بیشتر، به فروش می‌رسد یا به وسیله آن سفارش، یک پوزیشن باز معاملاتی بسته می‌شود.

بنابراین؛ حدضرر ابزاری است که برای محدود‌کردن ضرر یا سود در ترید کاربرد دارد؛ چراکه از بین رفتن سود معاملات نیز به نوعی ضرر به حساب می‌آید.

اگر از فعالان بازار سرمایه باشید؛ قطعا شنیده‌اید که یکی از مهمترین شروط مدیریت سرمایه، داشتن حد ضرر برای هر معامله است که همین امر مهمترین اصل فعالیت در بازارهای مالی، یعنی پایبندی به مدیریت سرمایه را در پی خواهد داشت.

بدیهی است که یک معامله‌گر یا یک سرمایه‌گذار بایستی برای ورود خود به بازار، استدلال و برنامه داشته باشد؛ به این ترتیب، برای خروج از معامله نیز داشتن برنامه لازم و ضروری است.

در واقع هر شخصی که در این بازارها فعالیت دارد، باید بداند که در چه نقطه‌ای دیگر نمی‌خواهد در آن معامله باشد؛ آن نقطه همان حد ضرر است.

به منظور درک بهتر مفهوم حدضرر، به این مثال توجه کنید:

فرض کنید اکنون قیمت بیت‌کوین 19000 دلار است و براساس تحلیل و پیش‌بینی ما، قیمت بیت‌کوین به 20000 دلار می‌رسد.

از طرفی؛ ممکن است به هر دلیل تحلیل ما اشتباه شود و قیمت بیت‌کوین به جای افزایش، کاهش داشته باشد. در این صورت وظیفه ما جهت مدیریت سرمایه این است که اجازه ندهیم معامله بیش از یک حد مشخصی ضرر دهد.

به این ترتیب؛ در صرافی بعد از خرید بیت‌کوین، به وسیله سفارش Stop، حدضرر معامله خود را مثلا روی 18800 قرار می‌دهیم.

به این معنی که اگر قیمت بیت‌کوین به 18800 دلار و یا کمتر از آن برسد، صرافی به طور خودکار بیت‌کوین‌های ما را می‌فروشد و از ضرر بیشتر جلوگیری خواهد شد.

لازم به ذکر است که حد ضرر تعیین شده باید براساس تحلیل بازار و بررسی شرایط خودتان انتخاب شود؛ نه براساس حدس و گمان.

بیشتر بخوانید: چرا در معاملات حدضرر نمی‌گذاریم؟

معرفی انواع حد ضرر

معمولا حدضرر در شرایط مختلف بازار و در انواع معاملات متفاوت است. در ادامه به شرح هر یک می‌پردازیم:

حد ضرر متحرک

فرض کنید شما سهامی را خریداری کرده‌اید و قیمت آن مدام در حال افزایش است.

در این حالت بهترین کار این است که متناسب با افزایش قیمت، حد ضرر نیز افزایش پیدا کند تا اگر قیمت سهم روند نزولی در پیش گرفت و کاهش یافت، سود به دست آمده از بین نرود.

به این نوع حد‌ ضرر‌ که متناسب با افزایش قیمت سهم افزایش می‌یابد، حدضرر متحرک (Trailing Stop Loss) می‌گویند.

درصد ثابت

در این نوع از حد ضرر، تریدر درصد ثابتی را تعیین می‌کند تا در صورت کاهش قیمت سهم به آن میزان، سهمش را بفروشد.

به عنوان مثال؛ فرض کنید شخصی سهمی را با قیمت 2000 تومان خریداری می‌کند و حدضرر خود را 10 درصد کمتر از قیمت خرید خود تعیین می‌کند.

در چنین شرایطی؛ اگر قیمت سهم نسبت به زمان خرید 10 درصد کاهش یابد، سهم خود را می‎فروشد.

بیشتر بخوانید: مفهوم انواع سفارش در بازارهای مالی؛ Stop Limit ،Limit Orders و …

عوامل تاثیرگذار در تعیین حد ضرر

در تعیین حد ضرر، عوامل مختلفی تاثیرگذار است.

به عنوان مثال؛ میزان ریسک‌پذیری هر سرمایه‌گذار، توجه به خطوط حمایت و مقاومت، دیدگاه زمانی تریدر در سرمایه‌گذاری، تکنیک‌های ‌فیبوناچی، امواج الیوت، ‌کف دوقلو، ‌الگوی سروشانه و… از جمله عوامل موثر در تعیین حدضرر هستند.

6 راهکار برای انتخاب نقطه مناسب حد ضرر

در ادامه؛ شش روش رایج در میان معامله‌گران را بررسی می‌کنیم تا بهترین نقطه حدضرر در معاملات خود را شناسایی کنید.

مسلما نتیجه هر روش با دیگری متفاوت است؛ اما قطعا به کارگیری این روش‌ها ایده خوبی به تریدرها می‌دهد.

راهکار اول: تعیین حد ضرر با استفاده از آخرین سقف و کف قیمت

در چارت‌های معاملاتی؛ معمولا نقاطی که چرخش قیمت دارند و سقف یا کف قیمت را ایجاد می‌کنند، یکی از بهترین نقاط تعیین حدضرر هستند.

این راهکار یکی از ساده‌ترین روش‌ها و در عین حال، یکی از کاربردی‌ترین روش‌های انتخاب حد ضرر است.

تصویر زیر، یک معامله فروش را نشان می‌دهد. با ورود به معامله در نقطه مشخص شده، حدضرر معامله در سقف کنونی قیمت قرار گرفته است.

به طور مشابه؛ تعیین حدضرر در معاملات خرید نیز وجود دارد که در تصویر زیر مثالی از آن را مشاهده می‌کنید.

نکته قابل توجه این است که برای مدیریت سرمایه بهتر، نسبت ریسک به ریوارد در این دو مثال، 1.2 است.

این بدان معنا است که اگر دو واحد پاداش دریافت نمایید، حاضر به پذیرش یک واحد ریسک بعد از ورود به معامله خواهید بود.

راهکار دوم: تعیین حد ضرر بر مبنای درصدی از سرمایه

این روش، یکی از ابتدایی‌ترین روش‌ها در انتخاب نقطه حد ضرر است.

در این راهکار؛ معامله‌گر از قبل حدضرر خود را براساس درصدی از سرمایه‌اش تعیین می‌کند.

به عنوان مثال؛ به طور معمول افراد ریسک‌پذیر می‎توانند تا 10 درصد از سرمایه خود را در معرض ضرر احتمالی قرار دهند، اما افراد ریسک‌گریز معمولا کمتر از 1 درصد از سرمایه خود را در معرض ضرر قرار می‌دهند.

بعد از مشخص کردن این مقدار، تریدر با توجه به پوزیشن معاملاتی خود، حدضرر را نسبت به نقطه ورود محاسبه می‌کند.

یکی از معایب این روش این است که همیشه بهتر است معامله‌گر حد ضرر خود را براساس شرایط بازار و استراتژی معاملاتی تعیین کند؛ نه براساس اینکه حاضر است چه مقدار از سرمایه خود را از دست دهد.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع ضرر در بورس و نحوه جلوگیری از آن‌ها

راهکار سوم: تعیین حدضرر با استفاده از میانگین متحرک

اندیکاتور میانگین متحرک (Moving Average)، به صورت داینامیک و با توجه به حرکات قیمت در بازار، سطوح حمایت و مقاومت را مشخص می‌کند.

انتخاب حد ضرر براساس میانگین متحرک، یکی از بهترین روش‌ها برای استراتژی‌های پیرو خطوط روند است.

در این راهکار بهترین کار این است که ابتدا چند تایم فریم مختلف در گذشته و حال را مورد بررسی قرار دهید و سپس نسبت به استراتژی معاملاتی خود، بهترین حالت جهت تعیین حد ضرر را انتخاب کنید.

مثلا می‌توانید از میانگین‌های متحرک 20،50،100 یا 200 روزه که در میان تریدرها محبوب‌ترند استفاده کنید.

لازم به ذکر است که گاهی اوقات، برخی از تریدرها برای یافتن نقطه بازگشت قیمت نیز از این روش استفاده می‌کنند.

یکی از معایب این روش؛ حرکت میانگین متحرک به همراه قیمت است که منجر به جابه‌جایی مداوم حد ضرر می‌شود.

راهکار چهارم: تعیین حد ضرر با استفاده از سطوح مقاومت و حمایت

روش دیگری که اغلب تریدرها برای تعیین حدضرر خود از آن استفاده می‌کنند، توجه به خطوط مقاومت و حمایت است.

نکته مهم در استفاده از این روش این است که این خطوط به شکل دقیق وجود ندارند و بیشتر نواحی مقاومت و حمایت مدنظر است.

به عبارت دیگر، برای تعیین حد ضرر با این روش، باید اندکی برای نوسان قیمت در حوالی خطوط مقاومت و حمایت هم جا بگذارید؛ زیرا قیمت معمولا به یک مقاومت استاتیک واکنش نشان نمی‌دهد، بلکه کمی بالا یا پایین این سطوح هم نوسان می‌کند.

بیشتر بخوانید: حد سود و ضرر (SL & TP) چیست و چگونه آن‌ها را تعیین کنیم؟

توجه داشته باشید که برای ترسیم سطوح مقاومت و حمایت، مناطقی که قیمت به شدت به آن‌ها واکنش نشان داده، بهترین و مناسب‌ترین انتخاب هستند.

علاوه بر این؛ سطوح قیمت با اعداد رند معمولا سطوح مهمی به شمار می‌روند، چراکه این سطوح اغلب سطوح حمایت یا مقاومت را تشکیل می‌دهند.

راهکار پنجم: تعیین حد ضرر براساس زمان

در این روش، حد ضرر برمبنای قیمت تعیین نمی‌شود؛ بلکه تنها پارامترهای زمانی مدنظر قرار می‌گیرند.

به عنوان مثال؛ تریدرها با استفاده از این راهکار، گاهی مجبور به بستن معامله خود در پایان روز خواهند بود.

البته باید بگوییم که این روش محبوبیت زیادی در میان تریدرها ندارد و کمتر کسی از این روش جهت تعیین حدضرر استفاده می‌کند.

علاوه بر این؛ در این روش وضعیت واقعی بازار در نظر گرفته نخواهد شد و معامله‌گر در نهایت مجبور به بستن موقعیت‌ها به‌ صورت دستی خواهد بود.

 راهکار ششم: تعیین حد ضرر با استفاده از اندیکاتور پارابولیک SAR

یکی از روش‌های کاربردی در تنظیم حد ضرر، استفاده از اندیکاتور پارابولیک سار (Parabolic SAR) است.

این شاخص در نمایش تغییرات شتاب حرکت و تایید صعودی یا نزولی‌بودن روند، کاربرد بسیاری دارد.

البته لازم به ذکر است که این اندیکاتور نیز مانند سایر اندیکاتورها، به‌ تنهایی کامل نیست و تکمیل‌کننده‌ حرکات قیمت و اندیکاتورهای دیگر است؛ اما در پیروی و تایید روند به خوبی عمل کرده و از جمله ابزارهای پرکاربرد برای تریدرها محسوب می‌شود.

اندیکاتور پارابولیک SAR، از هر دو نوع استراتژی پیرو روند و چرخش روند پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این؛ شما می‌توانید از اندیکاتورهای مشابهی مانند باندهای بولینگر (Bollinger Bands) نیز استفاده نمایید.

معایب تعیین حد ضرر چیست؟

• مهم‌ترین نقطه ضعف تنظیم حدضرر در معاملات این است که یک نوسان کوتاه‌مدت در قیمت سهام، می‌تواند قیمت حد ضرر را فعال کرده و شما را وادار به فروش سهم کند.
• سطحی که حد ضرر را در آن مشخص می‌کنید، کاملا به سبک سرمایه‌گذاری شما بستگی دارد و در کل هیچ قانون مشخصی برای سطحی که باید در آن حدضرر را قرار داد، وجود ندارد.
• نقطه ضعف دیگر حد ضرر، در بازارهای دارای محدودیت دامنه نوسان خود را نشان می‌دهد که در آن، معمولا تریدرها به حد ضرر پایبند نیستند.

به عنوان مثال؛ فرض کنید که قیمت حدضرر شما در یک سهم 2000 دلار است و هنگامی که وارد پنل معاملاتی خود می‌شوید، صف فروش آن سهم در قیمت 1970 دلار را مشاهده می‌کنید.

در این حالت ممکن است سهم شما نه تنها در آن روز، بلکه در روزهای معاملاتی آتی نیز در صف فروش قفل شود و شما مجبور به فروش سهم خود در قیمتی با فاصله بسیار زیاد از حد ضررتان شوید.

جهت تقویت مهارت و افزایش سود معامله‌گران، دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال، تحلیل و بررسی بازار بصورت حضوری و غیرحضوری برگزار می‌شود.

لیست دوره‌های آموزشی را اینجا ببینید

یک فایل آموزشی درباره حدضرر را می‌توانید با کلیک روی لینک زیر دانلود کنید:

دانلود فایل آموزش تعیین حد ضرر (با تشکر از یوسفی بابت ارسال این فایل)

سوالات متداول

سخن پایانی

استفاده از حد ضرر در معاملات، یکی از ساده‌ترین راهکارهای جلوگیری از ضرر احتمالی است؛ اما بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران، در نحوه استفاده از این ابزار با شکست مواجه می‌شوند.

از این رو؛ در این مقاله درباره مفهوم حد ضرر و راهکارهایی جهت تعیین بهترین نقطه حد ضرر در معاملات صحبت کردیم که امیدواریم مورد توجه شما قرار گیرد.

مقالات مرتبط:

• قیمت کف یعنی چی