گزارش «فرصت امروز» از سرمایه‌گذاری در استخر ماهی‌های زینتی
ماهی قرمز کوچولو در تور واسطه‌ها
اسفندماه رو به پایان است اما داستان بعضی کسب‌وکارها تازه آغاز شده است. به هر گوشه شهر که نگاه کنید بساط فروش سبزه و ماهی قرمز شب عید پهن شده است. بسیاری از ما به دلیل سنتی کهن هر سال یکی، دو عدد از این ماهی‌ها را به قیمت‌های متفاوتی خریداری می‌کنیم به امید اینکه آنها تا سال بعد زنده بمانند. داخل تنگی زیبا سر سفره هفت سین منزل قرار می‌دهیم اما آیا تاکنون از خودتان پرسیده‌اید این حجم ماهی قرمزی که هر سال با نزدیک شدن فصل بهار در گوشه و کنار خیابان فروخته می‌شود چه تجارتی را در دل خود جای داده و چند نفر در این زمینه شاغل هستند؟
عناوین مطلب:
در نگاه اول شاید براین باور باشید که تعداد تولیدکنندگان یا دست‌اندرکاران این صنعت یعنی پرورش ماهیان زینتی نه در ابعاد اقتصادی، بلکه کاملا سنتی و به‌دور از هرگونه سیاست‌گذاری کلان تجاری مشغول فعالیت هستند، درحالی که اگر به آمارهای موجود که به‌صورت کاملا منسجم در این زمینه تهیه شده است نگاهی بیندازیم می‌بینیم امروز تقریبا 1200واحد تولیدی ماهیان زینتی در استان‌های گیلان و اصفهان (شهر کاشان) مشغول فعالیت هستند و در این زمینه گام برداشته‌اند اما این تولیدکنندگان صرفا ماهی شب عید تولید نمی‌کنند چون سود تجاری در بخش ماهیان زینتی است و به قول معروف ماهی شب عید جوری جنس‌شان شناخته شده است.
فومن و کاشان مراکز اصلی
کاظم کوکرم، کارشناس ارشد آبزی‌پروری در این زمینه به «فرصت امروز» گفت: به‌طور کلی ماهیان قرمز در سراسر دهکده جهانی به‌عنوان ماهیان زینتی شناخته شده و جزو نخستین گروه از ماهیان اهلی شده توسط انسان شناخته می‌شوند، از این رو تولید تجاری آنها به‌خصوص در کشور چین به‌عنوان صنعتی سودآور مورد استقبال گروه عمده‌ای از سرمایه‌گذاران قرار گرفته است.
کوکرم در ادامه به تولید این ماهیان زینتی در کشورمان اشاره کرد و افزود: با توجه به پیش نیازهای تولید این‌گونه ماهیان زینتی مناطق اطراف فومن و شهر کاشان به‌عنوان اصلی‌ترین مراکز پرورش ماهیان قرمز زینتی هستند اما از آنجا که در کاشان به‌صورت کاملا علمی به این صنعت پرداخته شده است، بیشتر انواع و اقسام زینتی این گروه از ماهیان که جزو خانواده کپورماهیان هستند تولید و روانه بازار می‌شود و بیشتر ماهیان قرمز شب عید که در گوشه و کنار شهرها نزدیک فرا‌رسیدن سال نو فروخته می‌شوند از اطراف فومن وارد بازار می‌شوند.
این متخصص آبزی‌پروری درباره چگونگی پرورش این ماهیان گفت: با توجه به اینکه ماهیان قرمز شب عید از خانواده کپور ماهیان هستند؛ به مقاوم بودن به تغییرات و بیماری‌ها معروف شده‌اند. از این رو پرورش آنها چه به‌صورت سنتی و چه به‌صورت علمی زیاد کار سخت و نگران کننده‌ای برای سرمایه‌داران نیست اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که پرورش ماهیان قرمز زینتی می‌تواند ارزش افزوده بسیار بالاتری نسبت به ماهیان قرمز معمولی شب عید داشته باشد، یعنی کاری که در کاشان درحال انجام است.
وی در ادامه افزود: به‌عنوان مثال اگر ماهیان قرمز معمولی شب عید که در فومن تولید می‌شوند در مزارع پرورش ماهی حدودا هر قطعه 200تومان فروخته می‌شوند، محصولات کاشان که همان گلدفیش‌های زینتی هستند حتی سر مزرعه تقریبا 10برابر قیمت تولیدات فومن داشته و در بازارهای مصرف نزدیک به 7 یا 8هزار تومان معامله می‌شوند.
به گفته کوکرم، پیش نیاز تکثیر و تولید ماهیان قرمز شب عید می‌تواند یک حوض چندمتری تا یک استخر پرورش مکانیزه باشد که متناسب با اهداف سرمایه‌گذار باید بنا گذاشته شود اما از آنجا که این گروه از ماهیان جزو ماهیان همه‌چیزخوار هستند، هرچه استخر بزرگ‌تر و تراکم ماهیان کمتر باشد، ماهیان سریع‌تر رشد کرده و بزرگ‌تر خواهند شد. این درحالی است که اگر تولیدکننده قصد تکثیر یا تولید ماهیان در استخرهای بتنی را داشته باشد باید به‌صورت دستی به آنها غذا داده شود تا برای رسیدن به بازار قوت کافی داشته باشند.
وی در ادامه تاکید کرد با توجه به اصول علمی تولید ماهیان قرمز شب عید در استخرهای بزرگ‌تر و تراکم پایین باعث کاهش سوددهی سرمایه‌گذار خواهد شد؛ بنابراین بیشتر سرمایه‌گذاران سعی در استفاده از استخرهای کوچک با تراکم بالا دارند تا بتوانند از منافع اقتصادی بهتری برخوردار باشند که این سیاست می‌تواند به بیماری‌های گروهی ماهیان نیز منجر شود که با استفاده از داروها باید این مشکل به حداقل خود برسد.
حمل‌ونقل چالش اصلی
این متخصص علوم آبزی‌پروری درباره چگونگی ارسال ماهیان شب عید از مزارع پرورش تا بازارهای هدف گفت: همان‌طور که قبلا نیز اشاره شد این گروه از ماهیان جزو آبزیانی هستند که به تغییر شرایط مقاوم بوده و به مراقبت‌های خاصی نیاز ندارند. به همین دلیل دلال‌ها پس از خرید محصول مورد نظرشان از تولیدکننده با استفاده از خودروهایی که تانکرهای پلاستیکی بزرگ پشت آنها طراحی شده است و دارای یک سیستم بسیار ساده انتقال اکسیژن به داخل آن هستند ماهیان را به سمت بازارهای هدف‌شان روانه می‌کنند که این روش عموما تلفات بالایی نیز دارد.
سرمایه‌گذاری ژنتیکی
کاظم کوکرم درباره بهترین سیاست سرمایه‌گذاری معتقد است با توجه به اینکه هنوز هیچ فعالیت قابل توجهی در زمینه ژنتیکی ماهیان زینتی در کشورمان صورت نگرفته است، اگر واقعا صاحبان سرمایه علاقه‌مند ورود به این صنعت هستند، باید هوشمندانه عمل کرده و برای پرورش گلدفیش‌های زینتی با استفاده از روش‌های ژنتیکی وارد این صنعت شوند.
وی تاکیدکرد: امروز مالزی، سنگاپور، چین، تایلند و برخی از کشورهای دیگر جنوب شرق آسیا با استفاده از همین روش ماهیان را تولید می‌کنند که دارای ویژگی‌های خاصی در اندام‌شان هستند و با ارزش افزوده‌ای بعضا غیرقابل تصور آنها را در بازارهای بین‌المللی به فروش می‌رسانند که ایران هم به تازگی به‌عنوان یکی از مقاصد اصلی محصولات این کشورها شناخته شده است.درحالی که تمام امکانات تولید و صادرات این نوع ماهیان پرطرفدار به دیگر کشورها در کشورمان مهیاست و می‌توان برای آن سرمایه‌گذاری کرد.
وی در پایان گفت: البته استفاده از روش‌های ژنتیکی یکی از مواردی است که به‌طور کلی نمی‌توان آن را در صنعت پرورش ماهی نادیده گرفت چون اگر این کار صورت نگیرد تمام ماهیان موجود در یک استخر پرورش ماهی دچار مشکل همخونی شده و علاوه‌بر اینکه مشکلاتی ساختاری برای‌شان درست شبیه به انسان‌ها ایجاد می‌شود، بلکه در صورت بروز یک بیماری کل آبزیان موجود در یک استخر مبتلا می‌شوند چون تمام خصوصیات ژنتیکی آنها یکسان است؛ بنابراین لازم است که یا از طریق ژنتیکی تغییراتی در آنها ایجاد شود یا اینکه تخم ماهی خارج از مرزهای ایران وارد شود.
بازار جهانی
تجارت ماهی زینتی با نرخ رشد سالانه 14 درصد
کشور سری‌لانکا با توجه به موقعیت جزیره‌ای و ذخایر دریایی که دارد، یکی از مهم‌ترین پرورش‌دهندگان ماهی‌های زینتی در سطح جهان به‌شمار می‌رود که سهم قابل‌توجهی از صادرات این صنعت را به خود اختصاص داده است. در اینجا بعد از معرفی مختصر جایگاه تجارت ماهی زینتی در جهان، به طور خاص به بازار سری‌لانکا می‌پردازیم.
علم و زیبایی در تجارت ماهی زینتی
نگهداری ماهی‌های زینتی و آکواریومی یکی از سرگرمی‌های قابل توجه در سطح جهان محسوب می‌شود که امروزه با داشتن میلیون‌ها نفر علاقه‌مند، از مهم‌ترین صنایع زینتی و تفریحی جهان به حساب می‌آید و بر این اساس، بازار پررونق و پویایی را برای خود رقم زده است.
فناوری‌های جدید نیز به‌عنوان یکی از فاکتورهای مهم، در این تجارت مورد استفاده قرار گرفته و دانشمندان این حوزه بر پرورش علمی و دور از خطر این ماهی‌ها تاکید دارند؛ توجه به‌گونه‌های مختلف این ماهی‌ها، تعیین زیستگاه خاص هر یک و همچنین نوع نگهداری این ماهی‌های زینتی از جمله عوامل مهم در پرورش این گونه‌های جانوری است که با استفاده از روش‌های دقیق علمی پایه‌ریزی شده و نقش مهمی در پیشرفت این تجارت دارد.
جایگاه جهانی تجارت ماهی زینتی
امروزه، پرورش ماهی زینتی یکی از مهم‌ترین صنایع جهان به‌شمار می‌رود که هم به لحاظ هنری و زیبایی‌شناسی و هم به لحاظ علمی، طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد. گسترش تقاضای جهانی برای این صنعت، رشد روش‌های علمی و بهداشتی در پرورش این نوع ماهی‌ها و استفاده از فناوری‌های جدید در این تجارت باعث شکل‌گیری بازار جهانی پررونقی در این زمینه شده و خصوصا در کشورهای آسیایی پیشرفت زیادی داشته است.
طبق برآوردهای تحلیلگران اقتصادی، تجارت ماهی زینتی با ارزش سالانه 15میلیارد دلار و نرخ رشد سالانه 14درصد، به‌عنوان یکی از صنایع روبه‌رشد جهان شناخته می‌شود که آینده‌ای روشن را می‌توان برای آن پیش‌بینی کرد.
خاستگاه ماهی‌های زینتی
در نگاه اول به نظر می‌رسد آنچه ما به‌عنوان ماهی زینتی در آکواریوم‌های شخصی و عمومی می‌بینیم، همان ماهی‌هایی هستند که در کف اقیانوس‌ها زندگی کرده و آنها را در مستندهای دریایی شناخته‌ایم، اما جالب است بدانید که تنها 10درصد از این ماهی‌های زینتی، از آب‌های آزاد گرفته می‌شوند و بقیه آنها با هزینه‌های میلیاردی در استخرها و مخازن بزرگ پرورش می‌یابند و بر این اساس، درصد زیادی از ماهی‌های زینتی در جهان، به شیوه صنعتی و علمی پرورش می‌یابند و نوع مادر این ماهی‌های زیبا، همچنان در کف اقیانوس‌ها به زندگی آزاد خود ادامه می‌دهد.
محل اصلی پرورش ماهی‌های زینتی بیشتر در مناطق آسیایی است و دو سوم این ماهی‌ها در آسیا پرورش داده می‌شوند و در این میان سنگاپور، به تنهایی 25درصد از تقاضای جهانی این صنعت را پوشش می‌دهد.
سری‌لانکا: پیشرو در تجارت ماهی زینتی
کشور سری‌لانکا با حمایت از صنعت پرورش ماهی‌های زینتی، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان این تجارت در جهان شناخته شده است و انواع ماهی‌های زینتی پرورش یافته در این کشور، بازارهای جهانی را به سلطه خود درآورده‌اند. جالب است بدانید از 90 گونه ماهی آب شیرین که در سری‌لانکا پرورش می‌یابند، 50گونه آنها، بومی خود این کشور هستند.
با این تفاسیر، سری‌لانکا در زمینه صادرات ماهی‌های زینتی یکی از کشورهای پیشتاز این صنعت محسوب می‌شود، به‌طوری‌که در سال 2013 صادرات آن 10.7میلیون دلار تخمین زده شده بود که 41درصد بیشتر از صادرات آن در سال 2012 بوده و این امر نشان‌دهنده پیشرفت چشمگیر این صنعت در این کشور است.
همچنین سری‌لانکا با داشتن 40کمپانی صادرات ماهی زینتی، 2.7درصد از سهم بازار جهانی این تجارت را از آن خود کرده است. رشد صنعت ماهی زینتی در سری‌لانکا به حدی است که در سال 2014، درآمد این تجارت به 7.34میلیارد دلار رسیده بود و این امر نشان‌دهنده پیشرفت سریع و قابل توجه صنعت ماهی زینتی در این کشور است. همچنین طبق پیش‌بینی تحلیلگران، انتظار می‌رود درآمد این صنعت تا سال 2020 به ارزش 20میلیارد دلار برسد.
بازارهای بزرگ برای ماهی‌های زینتی سری‌لانکا
بازارهای اصلی تجارت ماهی زینتی نیز در اختیار سری‌لانکا قرار داشته و سهم عمده‌ای از تقاضای جهانی را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر ایالات متحده آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان و ژاپن پنج بازار اصلی ماهی‌های زینتی صادراتی سری‌لانکا به شمار می‌روند.
علاوه‌بر اینها، سه کشور آسیایی ایران، قطر و لبنان نیز در سال‌های اخیر تقاضای خود را برای ماهی زینتی سری‌لانکا افزایش داده و جزو بازارهای برجسته این صنعت قرار گرفته‌اند. سوییس، اسپانیا و تایوان نیز از جمله بازارهای جدید تجارت ماهی زینتی این کشور هستند. ضمن اینکه صادرات ماهی زینتی سری‌لانکا به اتحادیه اروپا طی چند سال اخیر با نرخ رشد سالانه 10درصد حرکت کرده است.
چم و خم سرمایه‌گذاری در پرورش ماهیان زینتی
جایی برای آموزش ندیده‌ها نیست
تقریباً اواسط دهه 70شمسی بود که با توجه به اهمیت تأمین بیشتر زنجیره غذایی کشورمان بسیاری از طرح‌های پرورش و تکثیر ماهی‌های سردآبی و گرمی در گوشه و کنار کشورمان با دریافت مجوزهای لازم از سازمان جهاد کشاورزی، شیلات یا دیگر ارگان‌ها اجرایی شد و در مجموع تا امروز نزدیک به 3هزار سرمایه‌گذار مختلف برای پرورش ماهیان خوراکی یا تزیینی سرمایه‌های‌شان را در استخرهای پرورش ماهی زینتی ریخته‌اند.
این درحالی است که با توجه به استقبال گسترده سرمایه‌گذاران خصوصی در این زمینه نه‌تنها قوانین متناسب با حضور اقتصادی این بخش شکل نگرفت بلکه گروهی که به تولید و تکثیر ماهی‌های زینتی بیشتر علاقه‌مند شدند به نوعی در حاشیه قرار گرفته و حمایت‌های دولتی به سمت پرورش‌دهندگان ماهیان خوراکی حرکت کرد.
اما مدتی است که ارزش اقتصادی تولید و تکثیر ماهیان زینتی برای مسئولان کشورمان مشخص شده و کم‌کم نشان از حمایت‌های هرچند محدود از این نوع سرمایه‌گذاری می‌بینیم به صورتی که در استان‌های مشخصی مثل کاشان، همدان و استان‌های حاشیه جنوب دریای خزر یا حتی سواحل خلیج‌فارس علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری می‌توانند با شرکت در کلاس‌های آموزشی، نسبت به تشکیل پرونده برای دریافت تسهیلات اقدام کنند.
آزمون و خطا هرگز مفید نیست
سیدجواد حسینی راوندی، مالک شرکت خانه ماهی در منطقه کاشان در همین رابطه به «فرصت امروز» گفت: پرورش ماهی قرمز فقط آب و تخم ماهی لازم ندارد بلکه قبل از همه این موارد سرمایه‌گذار باید دانش و شناخت کافی از این صنعت داشته باشد، چون به غیر‌از این، به دلیل سختی کار موفق نخواهد شد.
حسینی که نزدیک به سه دهه است در این صنف مشغول به کار است در ادامه افزود: بهترین توصیه به علاقه‌مندان این است که قبل از هرگونه تصمیم‌گیری و رؤیاپردازی به دنبال شرکت در دوره‌های کوتاه‌مدت مربوط به شاخه‌های مختلف پرورش آبزیان در جهاد کشاورزی باشند تا حداقل یک آگاهی معمولی از زیر و بم کار داشته باشند، چون با آزمون و خطا هیچ چیز به دست نخواهد آمد جز آنکه سرمایه اولیه افراد نیز از بین برود.
این فعال صنفی درباره تسهیلات کارآفرینی در این حوزه به خبرنگار ما گفت: تقریباً سال 1393 بود که برخی مسئولان درباره ارائه تسهیلات 15میلیون تومانی به پرورش‌دهندگان مطالبی را عنوان کردند اما با توجه به مشکلات و رکود موجود در بازارهای مختلف تولیدی کشورمان این وعده در شهرستان‌ها محقق نشد و در تهران هم که برای نخستین‌بار مطرح شد افراد کمی توانستند از این تسهیلات کم‌بهره استفاده کنند، درحالی که اگر مسئولان بتوانند سرمایه اولیه و نقدینگی تولیدکنندگان خصوصی را تأمین و شرایط صادراتی را تسهیل کنند، ماهیان زینتی صادرات چندصدمیلیون دلاری را به اقتصاد کشورمان هدیه می‌دهند.
حداقل 200 متر لازم دارید
حسینی درباره تجهیزات و نیازهای اولیه شروع به‌کار می‌گوید: بهترین روش برای شروع کار این است که از کم شروع کنیم به صورتی که بهتر است با خرید یک کارگاه 500 متر مربعی که دارای استخر 200 متر مکعبی سرباز است، شروع کرد و با پرورش سنتی «گلدفیش»های زینتی از هر 100متر مربع آب آن سالانه نزدیک به 2 میلیون تومان کسب درآمد داشت و از سود حاصل برای توسعه کارگاه برنامه‌ریزی کرد.
مالک شرکت خانه ماهی در شهر کاشان در ادامه افزود: اگر سرمایه‌گذاران تصمیم به سرمایه‌گذاری هدفمند و اقتصادی‌تری دارند، می‌توانند با ایجاد استخرهای سرپوشیده که نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتر و تجهیزات متفاوتی است، وارد میدان شوند.
در این شرایط باید زمینی نزدیک به 1000 متر مربع خریداری و با احداث چند استخر 100متر مکعبی کارشان را شروع کنند. وی معتقد است در روش سنتی اگر از بحث خرید زمین کلی کارگاه که نیازمند سرمایه‌ای متفاوت است بگذریم، برای احداث یک استخر 100 متر مکعبی در فضای باز حدود 2 میلیون تومان سرمایه نیاز است و در فضای سرپوشیده این رقم تا 5/3 میلیون تومان افزایش خواهد داشت.
این فعال صنفی یکی از امتیازات منحصربه‌فرد پرورش ماهی را در چند منظوره بودن این نوع کسب‌وکار دانست و گفت: با توجه به اینکه امروز مشکل کمبود آب در برخی نقاط کشورمان وجود دارد، در مناطقی مثل کاشان که تولیدکنندگان قابل توجهی مشغول کسب‌وکار هستند در واقع به نوعی برنامه‌ریزی شده که این افراد پروژه‌های خود را چندمنظوره طراحی کنند.
به این صورت که آب استخرهای پرورش ماهی پس از تعویض به مصرف کشت و صنعت خواهد رسید. بنابراین سبد کالایی تولیدکنندگان نه‌تنها ماهی‌های زینتی است بلکه محصولات کشاورزی نیز می‌تواند جزو تولیدات آنها روانه بازار شود.
ارزش افزوده در مالکیت است
این فعال صنفی درباره نحوه محاسبه ارزش افزوده سرمایه‌گذاری در زمینه پرورش ماهیان زینتی گفت: شاید درباره موضوع پرورش ماهی زیاد دودوتای اقتصادی در شرایط کنونی اقتصاد ایران معنی یا مفهوم نداشته باشد اما از آنجا که مالکیت زمین خود می‌تواند ارزش افزوده بسیار قابل قبولی داشته باشد کل پروژه را به نوعی اقتصادی خواهد کرد.
به‌عنوان مثال یکی از واحدهای تولیدی شرکت خانه ماهی که در سال 1380 خریداری شده بود در آن زمان تنها 30 میلیون تومان ارزش ملکی داشت و امروز همان کارگاه نزدیک به 400 میلیون تومان قیمت دارد.
حسینی با اشاره به مظلوم واقع شدن تولیدکنندگان ماهیان زینتی در محاسبات اقتصادی دولت افزود: باوجود اینکه اشتغال‌زایی در این صنعت جزو یکی از ارزان‌ترین روش‌های اشتغال‌زایی در کشورمان است تاکنون زیاد این صنعت از سوی مقام‌های مسئول جدی گرفته نشده است.
به صورتی که همه می‌دانیم برای ایجاد هر شغل دولت باید نزدیک به چند صد میلیون تومان هزینه کند اما یک پروژه پرورش ماهیان زینتی با نزدیک به 300 میلیون تومان می‌تواند حداقل 10نفر را به‌صورت مستقیم شاغل کند ولی در محاسبات اقتصادی این ویژگی نادیده گرفته شده است.
وی در ادامه با اشاره به گردش مالی نزدیک به 30میلیارد دلاری بازار بین‌المللی ماهیان زینتی تصریح کرد: کشورهایی چون اندونزی، تایلند و چین با حمایت بسیار گسترده از تولیدکنندگان ماهیان زینتی خود حجم قابل توجهی از این رقم گردش مالی تجارت جهانی ماهیان زینتی را به خود اختصاص داده‌اند درصورتی که اگر مسئولان ایران تنها 10درصد حمایت‌های این کشورها را از تولیدکنندگان ماهیان زینتی داشته باشند این سرمایه‌گذاران می‌توانند ارزآوری قابل ملاحظه‌ای برای اقتصاد کشورمان داشته باشند.
———
داستان سرمایه‌گذاری حسین حبیبی تولیدکننده ماهی قرمز
500 هزار تومان سرمایه داشتم
گاهی اوقات صاحبان سرمایه به دنبال راهی ساده و تجارتی بدون دردسر هستند که ممکن است همین دیدگاه برای‌شان گران تمام شود چون به قول معروف «آواز دهل شنیدن از دور خوش است» از این رو بد نیست قبل از اینکه دست به جیب شوید، کمی حوصله کنید و پای درد دل یکی از فعالان اقتصادی صنعت مورد نظرتان بنشینید. «فرصت امروز» پای صحبت حسین حبیبی، کسی که نزدیک به دو دهه از عمر خود را به تولید ماهی قرمز شب عید مشغول بوده نشسته تا از فراز و نشیب سرمایه‌گذاری در این صنعت بگوید.
دو دهه پیش شروع کردم
حبیبی که ساکن «سقالکسار» در 18کیلومتری شهرستان رشت است، به «فرصت امروز» می‌گوید: به‌طور کلی با توجه به آب‌وهوای موجود در این منطقه، فعالیت‌های کشاورزی و پرورش دام و طیور یکی از منابع اصلی درآمد اهالی منطقه است. اما اوایل دهه70 شمسی بود که درباره پرورش ماهی مطالعاتی انجام دادم و از آنجا که احساس کردم می‌توانم در این زمینه سرمایه‌گذاری کنم وارد این کار شدم.
این تولیدکننده در ادامه می‌افزاید: از همان ابتدا صرفا به پرورش ماهی فکر نکردم چون این نوع ماهی در دوره‌ای خاص از سال خریدار دارد. اما از آنجا که‌نژاد این‌گونه ماهی مقاوم است و نیازمند مراقبت یا رسیدگی خاصی نیست، بخشی از زمین‌هایی را که در اختیار داشتم، به استخرهای کوچک پرورش ماهی قرمز اختصاص دادم.
آغاز سرمایه‌گذاری
وی درباره درآمد سالانه خود می‌گوید: همان‌طور که قبلا اشاره کردم سال 1370شمسی بود که با 500هزار تومان سرمایه اولیه، کار را با یک استخر حدود 100متری آغاز کردم و امروز با توجه به تعداد سه استخر 200متری و تعداد ماهی‌های تولید شده سالانه نزدیک به 7میلیون تومان از این کار به نفع اقتصاد خانواده استفاده می‌کنم.
حبیبی پرورش ماهی در استخرهای بزرگ را اقتصادی ندانسته و می‌افزاید: براساس تجاربی که به دست آورده‌ام استخر بالاتر از 200 متر اقتصادی نیست و افزایش هزینه‌ها را برای تولیدکننده در بر دارد و از آنجا که در این استخرها باید تعداد بیشتری ماهی را نگهداری کنیم در صورت بروز هرگونه بیماری، زیان زیادی خواهد داشت، درحالی که استخرهای 150 تا 200متری بهترین گزینه است.
تکثیر سخت‌ترین بخش کار است
این تولیدکننده سخت‌ترین بخش کار را انتقال تخم‌های ماهی به استخرهای پرورش عنوان می‌کند و می‌افزاید: با توجه به اهمیت زمان و سرعت عمل در این مرحله دور از ذهن نیست که بگوییم سخت‌ترین بخش کار همین مرحله است.
به‌صورتی که اواخر زمستان و اوایل بهار درست زمانی‌که بازار خریدوفروش ماهی‌ها داغ شده فصل تولید مثل این ماهی‌هاست و برای اینکه بتوانیم از ماهی‌ها تکثیر کنیم مقداری چوپ جارو یا نی را روی سطح آب استخر شناور می‌کنیم تا پس از تخم‌ریزی ماهی‌ها، به دلیل چسبندگی تخمها، آنها به چوب‌ها و نی‌ها بچسبند و پس از دو یا سه روز این چوب‌ها را جمع‌آوری کرده و به استخر پرورش انتقال می‌دهیم تا به شکل طبیعی تخمها به لارو تبدیل شده و در طول سال بزرگ شوند.
دلال‌ها و هزینه‌ها دو مشکل اصلی
به اعتقاد حبیبی یکی از مشکلات اصلی در این حوزه دلال‌ها هستند: این دلال‌ها و واسطه‌ها هستند که سود اصلی تولید این نوع ماهی را به جیب می‌زنند. به این دلیل که قیمت ماهی‌های تولید شده سر استخرها با توجه به اندازه آنها از 100 تا 200تومان است ولی دلال‌ها این ماهی‌ها را گاهی تا 2000تومان می‌فروشند.
این تولیدکننده درباره موارد مورد نیاز تکثیر و پرورش این‌گونه ماهی‌ها و هزینه‌های‌شان می‌گوید: غذای مورد نیاز ماهی‌ها را آرد سبوس‌دار و دان مرغ تشکیل می‌دهد. اما یکی از گران‌ترین هزینه‌ها مربوط به سم مورد نیاز است که باید در استخر بریزیم تا از بروز بیماری میان ماهی‌ها جلوگیری کند و هر کیلوگرم از این سم 33هزار تومان هزینه لازم دارد و در طول سال نزدیک به 300کیلو سم باید مصرف کنیم.
تجربه شکست
حسین حبیبی با اشاره به تجربه تلخی که در سال 1382داشته درباره حضور سرمایه‌گذاران جدید در این صنعت می‌گوید: از آنجا که دمای مناسب نگهداری این‌گونه ماهی‌ها تقریباً نزدیک به 25درجه است و بالارفتن یا پایین آمدن ناگهانی درجه حرارت باعث تلف شدن آنها می‌شود، زمستان 1382 بود که به دلیل تغییر ناگهانی هوا کل ماهی‌هایم را از دست دادم.
ابتدا زیان اقتصادی این معضل برایم قابل قبول نبود اما معتقد بودم که این شکست مقدمه موفقیت من است و متوجه شدم نباید صرفاً به صورت سنتی در این زمینه سرمایه‌گذاری کنم و اگر کار را به صورت علمی و اصولی بنیان‌گذاری کنم و صرفا برای پرورش این‌گونه ماهی یعنی ماهی شب عید برنامه‌ریزی نکرده باشم می‌توانم به سودآوری بالاتری امیدوار باشم.
به اعتقاد وی سودآوری این نوع سرمایه‌گذاری اگر به صورت سنتی و بدون اتکا به درآمدهایش باشد نزدیک به 30درصد است. درحالی که اگر اقتصادی و علمی انجام شود، به 60درصد هم می‌رسد.
نبود تعاونی مهم‌ترین معضل تولید
حبیبی در پایان می‌گوید: درحالی که اگر تولیدکنندگان منطقه بتوانند با استفاده از قوانین موجود به تشکیل تعاونی یا اتحادیه اقدام کنند نه‌تنها پای دلال‌ها از تولید کنار خواهد رفت، بلکه تولید اقتصادی‌تر خواهد شد. به گفته وی اگر این تعاونی‌ها شکل گیرد دسترسی به بازارهای هدف بسیار ساده‌تر و مناسب‌تر خواهد بود، چون می‌توان با استفاده از سرمایه تمام اعضا، خودروها و تجهیزات مورد نیاز را خریداری کرد و با مشارکت همگی به کار گرفت.
مقالات مرتبط:
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: