بازار سهام پس از يکسال و نيم انتظار و تحمل ناملايمات داخلي و بين المللي در عرصه هاي اقتصادي و سياسي در نهايت با روشن شدن نسبي چشم انداز سياست بين المللي و با استنباط کاهش ريسک سيستماتيک اندکي مسير خويش را با گام هاي مثبت تر به سوي رشد تغيير داد به گونه اي که شاخص کل بعد از اعلان بيانيه مشترک لوزان تا 23 فروردين ماه 4/9 درصد رشد کرد.
البته ناگفته نماند که همين شاخص در دورة زمانی بهمن 92 تا پايان اسفند93 حدود 30 درصد کاهش را تجربه کرده است.
همگان در بازة زماني مورد اشاره چه تلخيها، زيانها يا هيجانات را که تحمل نکرده ايم و نسبت به برخي تصميمات انتقادها و گلايه ها نداشته ايم البته بماند که برخي گاهاً به درستي و گاهاً از روي تعمد و براي فرار از پذيرش مسوليت بعضی تلخيهاي تجربه شده را با استدلالهاي کليشه اي مانند «نوسان ذات بازار است»، «بازار سهام توام با ريسک است افراد عادي مستقيم وارد بازار نشوند» و برخي ادبيات مالي کلاسيکي که انگار براي بازار وال استريت نسخه ميپيچند و يا گاهاً برخي از کارشناسان حال که شيره خورده بودند ميفرمودند شيرين است ما که گفته بوديم قيمت در بازار سهام حباب دارد و خلاصه بعد از اظهار نظرهای متقاوتی که نه تنها مشکلی از بازار حل نشد بلکه آسيبهای فراوانی را به بدنة اجرايی سازمان ناظر به عنوان متولی بازار سهام وارد شد به گونه ای که اهالی بازار تنها راه حل را بنا بر اقتضای دوره در سکاندار جديد میديدند . در نهايت نتيجه ای که از افاضة مدعيان تدبير و حرفه حاصل شد اين بود که خود کرده را تدبير نيست.
به هر ترتيبي بود به نظر ميرسد دوران سخت بازار سهام به پايان رسيده، هر چند که اظهار نظر در اين خصوص با توجه به برخي ابهامات هنوز زود است اما با توجه به برطرف شدن نگراني اصلي بازار سهام دست کم در مقايسه با گذشته اينک با احتمال بالاتري ميتوان چنين اظهار نظر کرد.
اذعان داريد که بعد از هر اتفاقي به روشني ميتوان بلوغ تدريجي بازار سهام و افزوده شدن بر تجارب بازار جوان را مشاهده کرد البته در اين ميان شرايط ، بسترها و مکانيزم هاي فعاليت در بازار سهام با توجه به دوره هاي مختلف رشد از يک دورهاي به دورة ديگر متفاوت و در اکثر مواقع نيز رو به بهبود است که جاي خوشحالی دارد اما آنچه در طول زمان مغفول ميماند شخصيت “خودانتظامي” بازار سهام است.
از آن جايي که بازار سهام مدام در حال رشد است، طبيعی است که در دوره هاي زماني مختلف شاهد رويدادهاي متفاوت باشد بنابراين، بيشتر به نظارت، تنظيم؛ هماهنگي نياز دارد که همين نياز باعث ميشود نقش نهادهاي ناظر همانند سازمان بورس و اوراق بهادار پررنگ شود.
حال با چنين استنتاجي تنها چيزي که در طول زمان همواره ميبايست در دورههاي متفاوت رشد بدان ها توجه جدي گردد نظارت، سرپرستي و هدايت کلان بازار سهام است نه شخصيت بخشيدن و تعريف اهداف و نگرانيهاي گاها احساسي و ترس از آن چيزي که دوستان مي فرمايند “ذات بازار است”، در اينجا نکتهاي که پيش ميآيد آن است که يا ميبايست نسبت به تعريف کلمه نوسان اندکي دقيق باشيم يا نسبت به بازار سهام مطالعه خود را افزايش دهيم زيرا در اين صورت است که از نوسان پريشان نميشويم و تصميمات خلق الساعه نميگيريم و خودانتظامي بازار را به رسميت ميشناسيم.
حال که به نظر ميرسد بازار سهام دورة نقاهت را پشت سر گذاشته و با انگيزه و نگاهي متفاوتتر از گذشته آمادة شروع فعاليت است آنچه که براي هماهنگ کنندگان بازار سهام ميبايست يادآوري گردد درک و شناخت درست همين شرايط جديد است.
آگاهي از اينکه شرايط بازار در حال رشد مدام در حال تغيير است و درک درست اين تغييرات ميتواند به رشد در مسير درست کمک کند در غيراينصورت شکننده خواهدبود. هدف نگارنده از بيان مطلب پيشين يادآوري اين نکته است که نگراني بيش از اندازه همانند بي تفاوتي زيانبار است زماني که درک درستي از شرايط نباشد به طور معمول واکنش نامناسبي هم در مقابل کنشها وجود خواهد بود.
نمونة بارز چنين رفتارها را به تکرار در مصاحبه ها، اقدامات، و حتي عملکردهاي مديران در حوزة بازار در يک هفته گذشته مشاهده کرده ايم که همه بيانگر آن است که اساتيد و تصميم سازان بزرگوار همچنان در گذشته سير ميکنند و همچنان درگير مشکلات گذشته بازار سهام هستند اين در حالي است که بازار تاوان و هزينة اين ناپختگي خود را پرداخته و يک مرحله نسبت به گذشته به درجة بالاتري از بلوغ رسيده است و نياز به الزامات ديگري دارد.
طي چندين دهه گذشته در بازارهاي مالي دنيا به مناسبت شرايط متفاوت رويدادهاي متفاوتي رخ داده است که نه تنها مثل گذشته نبودهاند بلکه بسيار جديتر و مهمتر از رويدادهاي گذشته نيز بودهاند. بنابراين، تأکيد بر بخش شناخته شدة بازار و و صرف انرژي بر رويدادهاي گذشته ما را در گذشته نگه خواهدداشت و باعث خواهدشد تا نتوانيم رويدادهاي جديد متناسب با شرايط جديد بازار را تشخيص دهيم و نسبت به وقوع آن اقدامات مناسب انجام دهيم.
به همين دليل ضمن نيم نگاهي به رويدادهاي گذشته ميبايست نسبت به درک شرايط جديد بازار و ترسيم بستري روشن اقدام گردد. رفتار اساتيد و متوليان بازار سهام در ابتداي سال 94 همگي حاکي از عدم درک و شناخت شرايط جاري و تمرکز بر رويدادهاي گذشته و ترس از احتمال تکرار برخي از اين رويدادهاست که هيمن نگراني و برخي رفتارهاي احساسي و گاها با استدلال درست اما بيموقع خود باعث شکلگيري يک رويداد جديد در همين چند روز گذشته شده است.
اين در حالی است که بخش قابل توجهي از ريسک سيستماتيک در حال برطرفشدن است و بازار سهام هم بعد از يکسال و نيم ريزش و رکود فرصت داشته نسبت به تحليل آينده اقدام کند و درست را از نادرست تشخيص دهد.
همگان اذعان دارند که نقدشوندگي، عميق بودن، شفافيت بالا و تقارن اطلاعات، بهطور کلي کارايي بالا براي يک بازار سرمايه مطلوب است ولي حصول اين مهم اگربه تدريج و متناسب با شرايط صورت نپذيرد، نه تنها مفيد نخواهد بود بلکه خود به خود باعث پيدايش يه نقصان ديگر در مکانسيم خودانتظامي بازار سهام خواهدشد.
در پايان بايد گفت درست است بازار سهام توام با نوسان است اما مديريت نوسان با هيجان، احساسات، و رفتارهاي عجولانه باعث افزايش نوسان خواهدشد مديريت نوسان تنها از طريق تقويت مکانيزم خودانتظامي بازار است نه چيز ديگر.
امضا محفوظ
قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:
