بهزاد بهمن نژاد: پس از مدت‌ها انتظار، توافق «تاریخی» میان کشورمان و اعضای 1+5 انجام شد. در این شرایط، انتظار بازارها از نتیجه مذاکرات هسته‌ای به تحقق پیوست و باید منتظر رفتارهای هیجانی بیشتری در میان معامله‌گران بود. در این میان، فقدان ابزارها و نهادهای کنترل‌کننده هیجان در بازار سهام از یک سو و امیدواری به رونق این بازار در پی بهبود وضعیت اقتصادی از طرف دیگر، سبب می‌شود نگرانی از وضعیت آینده بورس تهران بیش از سایر بازارهایی مثل ارز و سکه باشد.
با این حال، اکنون که یک عامل مهم «روانی» تعیین تکلیف شده است معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باید بر اساس معیارهای منطقی و بنیادی به فعالیت خود ادامه دهند.
در این میان، جمع‌بندی دیپلمات‌ها باید هم در کنگره آمریکا و هم در مجلس جمهوری اسلامی کشورمان بررسی شود؛ بنابراین، هنوز به طور قطع نیز نمی‌توان در مورد جزئیات رفع تحریم‌ها سخن گفت. با این حال، امید است در ادامه بررسی‌های کارشناسان و اطلاع‌رسانی آنها بتواند هیجانات و ابهامات موجود در فضای اقتصادی کشور را حذف کنند.
رکوردزنی معاملات در بورس تهران
در معاملات امروز، شاخص کل بورس توانست در نهایت رشد 239 واحدی (معادل 0.35 درصد) را تجربه کرد و در رقم 69 هزار و 433 واحد ایستاد. این در حالی بود که در ساعات ابتدایی معاملات، روند صعودی شاخص تغییر کرد و تا حدود ساعت 11:30 در رقمی کمتر از روز قبل قرار داشت. فشار سنگین فروش سهامداران حقوقی، نگرانی برخی سهامداران به علت عدم اعلام نهایی توافق تا حوالی ساعت 11 و همچنین شناسایی سود توسط عده‌ای سهامداران به دلیل رشدهای قیمتی روزهای ماقبل مهم‌ترین عوامل این روند نزولی در ابتدای معاملات محسوب می‌شود. در ادامه اما، توافق نهایی اعلام شد و شاخص کل مسیر خود را تغییر داد و در نهایت برای ششمین روز معاملاتی متوالی مثبت شد.
فارغ از روند شاخص کل، آنچه در معاملات امروز درخور توجه بود، بالا بودن حجم و ارزش معاملات است. به طوری که ارزش معاملات روزانه به سطح 400 میلیارد تومانی نزدیک شد که متوسط ارزش معاملات روزانه در سال 92 (سال طلایی بورس تهران) محسوب می‌شود. این میزان معاملات، پیش از این پس از بیانیه تفاهم لوزان در 16 و 17 فروردین و سال گذشته، سوم آذر ماه نیز به دنبال خوش‌بینی به توافقات تجربه شده بود. این موضوع، یعنی ورود سهامداران به این بازار، بازگشت رونق به بورس تهران را نوید می‌دهد. در این میان باید اقداماتی جهت فراهم ساختن فضایی امن برای سرمایه‌گذاری در بازار سهام کشور انجام شود.
در نخستین اقدامات، بهتر است ابهاماتی که بسیاری از صنایع بزرگ کشورمان، نظیر پتروشیمی‌ها (نرخ خوراک) و پالایشی‌ها (اختلافات با شرکت پالایش و پخش) و بسیاری دیگر از صنایع با آن درگیر هستند، برطرف شود. همچنین، با اطلاع‌رسانی مناسب و عدم تکرار هیجان‌زدگی مسئولین (پیشنهاداتی که پیش‌تر برای ورود به بازار سهام از طرف مقامات مطرح می‌شد) سعی شود هیجان میان سهامداران و رفتار صف‌نشینی احتمالی آنها کنترل شود. در این میان، عرضه‌های اولیه و ارائه ابزارهای جدید مالی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند در این مسیر مفید باشد و سرمایه‌های سرگردان را به خود جذب کند.
امروز همچنین، صنایع وضعیت مناسبی داشتند و در میان 37 گروه بورسی، فقط 10 صنعت با افت شاخص همراه شدند. در میان شاخص‌های مهم این بازار نیز، فقط شاخص 30 شرکت بزرگ با افت همراه شد که نشان می‌دهد برخی نمادهای بزرگ، نظیر «فارس» توانسته این شاخص را با افت همراه کند. این در حالی است که شاخص کل به کمک رشد سایر نمادها با افزایش همراه شد؛ به طوری که شاخص کل هم‌وزن (اثرگذاری یکسان نمادهای بورسی در آن) با رشد نیم درصدی (بیش از شاخص کل) همراه شد. از سوی دیگر، در میان 20 نماد با بیشترین اثرگذاری بر شاخص کل، همچنان شاهد حضور فعال سهامداران حقوقی در نقش فروشنده بودیم. به طوری که فقط در پنج نماد، حضور سهامداران حقوقی در نقش خریدار بیش از فروشنده حضور داشتند.
کنترل تب‌وتاب ارز و سکه
از سوی دیگر، بازارهای ارز و سکه به سرعت با کنترل هیجانات همراه شدند. در حالی که در ساعات ابتدایی معاملات امروز، دلار به سطوح کمتر از 3200 تومان نیز در کف بازار رسید، اما در ادامه به سرعت تغییر مسیر داد و ساعت 15 به قیمت 3220 تومان معامله می‌شد که افت فقط 10 تومانی را تجربه کرد. همانطور که پیش‌تر اشاره شده بود و کارشناسان عنوان کرده بودند، قیمت‌ها در بازار ارز به مقدار قابل توجهی کاهش یافتند و در نتیجه حتی در صورت توافق نمی‌توان انتظار افت شدیدتری را داشت.
به عبارت دقیق‌تر، در بازارها اخباری پیش از آنکه منتشر شوند با واکنش معامله‌گران همراه می‌شوند؛ بنابراین، در شرایطی که خبری متناسب با انتظار معامله‌گران باشد نمی‌تواند اثرگذاری شدیدی داشته باشد. به عبارتی، زمانی در یک بازار، معامله‌گران از نتیجه خبری غافل‌گیر می‌شوند، نوسانات شدید می‌شود. این در حالی است که نتیجه مذاکرات هسته‌ای کاملا مطابق با انتظار معامله‌گران در بازارهای ارز و سکه در روزهای اخیر بود.
بازار سکه نیز که در ابتدا به دنبال دلار با کاهش قیمت همراه شد، در ادامه اما با چرخش مسیر دلار، قیمت سکه نیز تغییر کرد؛ به طوری که در پایان به قیمت 877 هزار تومان هر سکه طرح جدید معامله شد. در این شرایط، معامله‌گران معتقدند عرضه سکه در بازار به شدت کاهش یافت که پیش از این نیز قابل پیش‌بینی بود؛ زیرا فروشندگان سکه در شرایط اوج تقاضا با نزدیک شدن به عید فطر هستند و در نتیجه تمایلی به عرضه سکه‌های خود در قیمت‌های پایین ندارند. این موضوع در کنار بالا بودن تقاضا در بازار سکه سبب افزایش قیمت‌ها شد. به طوری که حتی در برخی مقاطع زمانی قیمت‌ها به بیش از ارقام روز گذشته نیز رسید.
واکنش بازار نفت به توافق
در بازارهای جهانی نیز، بازار نفت همانطور که پیش‌تر نیز انتظار می‌رفت واکنش داد و با افت حدودا 2 درصدی قیمت‌ها همراه شد. توافق کشورمان، احتمال افزایش عرضه نفت را تقویت می‌کند؛ بنابراین، بازار نفت که پیش از این نیز با مشکل مازاد عرضه مواجه بوده، اکنون از ورود کشورمان به بازار نگران است. به این ترتیب، هر بشکه نفت خام آمریکا ساعت 15 به قیمت 51.1 دلار معامله می‌شد. با این حال، بسیاری از کارشناسان بین‌المللی در این بازار، زمان ورود نفت کشورمان به بازارهای جهانی را بین شش ماه تا یک سال آینده می‌دانند.
به عقیده آنها، زمان‌بر بودن رفع کامل تحریم‌ها و افزایش تولیدات نفت سبب می‌شود تا مازاد عرضه نفت ایران در میان‌مدت انجام شود. این در حالی است که وزیر نفت کشورمان معتقد است به محض لغو تحریم‌ها، آمادگی کافی برای ورود به بازار را داریم. در نتیجه این اختلاف در دیدگاه‌ها، احتیاطی نسبی در میان معامله‌گران این بازار نیز مشاهده می‌شود.
قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:
