حساب‌های دریافتنی (به انگلیسی Accounts Receivable) میزان پولی است که یک شرکت باید برای ارائه و تحویل کالاها و خدمات دریافت کند اما هنوز از سوی مشتری‌ها پرداخت نشده است.
حساب‌های دریافتنی در ترازنامه تحت عنوان دارایی جاری فهرست می‌شوند. حساب‌های دریافتنی مبلغ پولی است که مشتری‌ها برای خرید نسیه (اعتباری) بدهکار هستند.
نکات کلیدی
- حساب‌های دریافتنی یک حساب دارایی در ترازنامه است و نشان‌دهنده پولی است که در کوتاه‌مدت باید به شرکت پرداخت شود.
- حساب‌های دریافتنی هنگامی ایجاد می‌شوند که شرکت به خریدار اجازه می‌دهد کالاها و خدماتش را به شکل نسیه (اعتباری) خریداری کند.
- حساب‌های پرداختنی (accounts payable) شبیه به حساب‌های دریافتنی هستند اما پول به جای دریافت، پرداخت می‌شود.
- قدرت حساب‌های دریافتنی یک شرکت را می‌توان با نرخ گردش حساب‌های دریافتنی (accounts receivable turnover ratio) یا روزهای فروش معوق (days sales outstanding) ارزیابی کرد.
- بررسی نرخ گردش را می‌توان برای تعیین زمان دریافت حساب‌های دریافتنی انجام داد.
شرح کامل‌تر حساب‌های دریافتنی
حساب‌های دریافتنی فاکتورهای معوقه‌ای هستند که شرکت دارد و یا میزان پولی که مشتریان باید به شرکت بپردازند، به عبارت دیگر حساب‌هایی که یک کسب و کار به ازای ارائه محصول یا خدمات حق دریافت آنها را دارد.
عناوین مطلب:
حساب‌های دریافتنی نشان‌دهنده تمدید حد اعتبار (line of credit) شرکت است و معمولا شرایط آن ایجاب میکند که پرداخت‌ها طی مدت زمان نسبتا کوتاهی انجام شوند. این مدت زمان معمولا از چند روز تا یک سال مالی یا تقویمی است.
شرکت‌ها حساب‌های دریافتنی خود را تحت عنوان دارایی در ترازنامه ثبت میکنند زیرا هر مشتری تعهد قانونی برای پرداخت بدهی خود دارد.
علاوه بر این، حساب‌های دریافتنی دارایی‌های جاری هستند، به این معنی که طرف بدهکار باید در عرض یک سال یا کمتر مانده حساب خود را بپردازد. اگر یک شرکت حساب دریافتنی داشته باشد به این معنی است که شرکت فروش نسیه داشته اما هنوز پول را از طرف خریدار جمع‌آوری نکرده و فقط یک سند بدهکاری کوتاه‌مدت از سوی مشتری دریافت کرده است.
نکته مهم: بسیاری از کسب و کارها از برنامه‌های منظم تجزیه و تحلیل زمانی حساب‌های دریافتنی (accounts receivable aging) استفاده میکنند تا روی وضعیت حساب‌های دریافتنی نظارت داشته باشند.
حساب‌های دریافتنی در مقایسه با حساب‌های پرداختنی
هنگامی که شرکتی مبلغی به تامین کننده و یا سایر طرف‌های معامله خود بدهکار باشد، حساب‌های این شرکت پرداختنی هستند. حساب‌های پرداختنی در مقابل حساب‌های دریافتنی قرار می‌گیرند.
به عنوان مثال، تصور کنید شرکت الف فرش‌های شرکت ب را تمیز کرده و صورت‌حساب این خدمات را ارسال میکند. شرکت ب باید به شرکت الف مبلغی پول پرداخت کند، به همین دلیل فاکتور آن را در ستون حساب‌های پرداختنی خود لحاظ میکند. در مقابل، شرکت الف منتظر دریافت پول است و فاکتور آن را در ستون حساب‌های دریافتنی خود لحاظ میکند.
مزایای حساب‌های دریافتنی
حساب‌های دریافتنی جنبه مهمی از تحلیل بنیادی کسب و کارها هستند.
حساب‌های دریافتنی دارایی جاری هستند به همین علت نقدینگی یا توانایی شرکت برای پوشش تعهدات بدون جریان نقدی اضافی را ارزیابی میکنند.
در تحلیل بنیادی غالبا حساب‌های دریافتنی را در زمینه گردش مالی، که نسبت گردش حساب‌های دریافتنی (accounts receivable turnover ratio) نیز نامیده می‌شود، بررسی میکنند.
این نسبت تعداد دفعات جمع‌آوری مانده حساب‌های دریافتنی یک شرکت را طی یک دوره حسابداری ارزیابی میکند. تحلیل بیشتر شامل میانگین دوره وصول مطالبات (days sales outstanding) می‌شود که میانگین دوره جمع‌آوری مانده دریافتی شرکت را طی یک دوره مشخص اندازه‌گیری میکند.
نمونه‌ای از حساب‌های دریافتنی
به عنوان مثال، شرکت برق که حساب‌های دریافتنی دارد پس از دریافت برق توسط مشتریان برای آنها قبض برق ارسال میکند. این شرکت برق منتظر پرداخت قبض برق توسط مشتری‌هاست و در عین حال حساب‌های دریافتنی فاکتورهای پرداخت نشده را نیز ثبت میکند.
اکثر شرکت‌ها بخشی از فروش خود را به شکل نسیه (اعتباری) انجام می‌دهند.
گاهی اوقات، برخی کسب و کارها این فروش نسیه‌ای را به اعتبار یک مشتری دائمی یا ویژه انجام می‌دهند که فاکتورهای دوره‌ای دریافت میکند. این عمل به مشتری‌ها اجازه می‌دهد تا گرفتار پرداخت فیزیکی برای هر تراکنش نشوند. در سایر موارد نیز کسب و کارها به طور معمول به تمام مشتری‌های خود این آزادی را می‌دهند تا پس از دریافت خدمات بهای آن را بپردازند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: