مونوپسونی (Monopsony)

مونوپسونی یا Monopsony بازاری شبیه به ماناپولی (Monopoly یا بازار در انحصار فروشنده) است با این تفاوت که انحصار در دست خریدار است و این خریدار است که با حجم و قدرت بالای خود در خرید بازار را از کنترل کرده و بر عکس شرایط مانوپولی قیمت‌ها را کاهش می‌دهد.

برای مثال شرکت وال‌مارت توانسته است بعنوان بزرگترین شرکت خرده‌فروشی در دنیا این شرایط را برای خود فراهم کند و تمام تامین‌کنندگان و تولید‌کنندگان را تحت فرمانروایی خود قرار دهد.

شرکت خریداری که از شرایط مونوپسونی بهره می‌برد در مواردی حتی شرایط قرارداد را برای تولید‌کنندگان دیکته می‌کند

در شرایطی که مونوپسونی اتفاق می‌افتد، فروشندگان اغلب وارد یک جنگ قیمت می‌شوند تا تنها خریدار ممکن را به سمت خود بکشانند که این رفتار باعث می‌شود قیمت به شکلی قابل موثر کاهش یافته و کمیت محصول ارائه شده افزایش یابد.
فروشندگانی که در چرخه مونوپسونی می‌افتند به زودی درمی‌یابند به سمت پایین در حال مسابقه با یکدیگر هستند و قدرتی که قبلا در خصوص عرضه و تقاضا داشته‌اند را از دست می‌دهند.

مونوپسونی‌ها می‌توانند اشکال مختلف داشته باشند ولی معمولا زمانی اتفاق می‌افتند که یک کارفرما، کل بازار کار را در اختیار دارد. وقتی چنین اتفاقی بیفتد، فروشنده که در این مورد، کارمند است، برای دست‌یافتن به شغل با پذیر حقوق کمتر، با هم رقابت می‌کنند. این رفتار باعث کاهش هزینه استخدام و حقوق برای کارفرما می‌شود.

صنعت تکنولوژی را می‌توان نوعی مونوپسونی دانست. بازیگران بزرگ صنعت تکنولوژی همانند سیسکو و اورکل در خصوص حقوقی که به کارکنان فنی خود پیشنهاد می‌دهند متهم به تبانی شده‌اند و گفته می‌شود این شرکت‌ها با همدستی، در تلاش هستند حقوق‌ها را پایین‌ نگهدارند تا سود بیشتری کسب کنند. این مثال نشان‌دهنده این موضوع است که چگونه گروهی از شرکت‌ها می‌توانند به عنوان مونوپسونی فعالیت کنند.

 

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید ...