زنجیره تامین (Supply Chain)

یک زنجیره‌ی تامین (به انگلیسی Supply Chain)، شبکه‌ای میان کمپانی و تامین‌کنندگانِ آن، به منظور تولید و توزیع محصولی مشخص برای خریدار نهایی است.

این شبکه شامل فعالیت‌ها، افراد، واحدهای اقتصادی، اطلاعات و منابع مختلف است.

زنجیره تامین همچنین نشان‌دهنده‌ی گام‌هایی است که باید برای رساندن کالا یا خدمات از وضعیت نخستین به مشتری، برداشته شود.

کمپانی‌ها زنجیره‌ی تامین را به منظور کاستن از هزینه‌ها و حفظ توانایی رقابت در چشم‌انداز تجاری توسعه ‌می‌دهند.

مدیریت زنجیره تامین فرآیندی اساسی محسوب می‌شود، چراکه یک زنجیره تامین بهینه، به هزینه‌ی تولید پایین‌تر و چرخه‌ی تولید سریع‌تر منجر می‌شود.

درک بهتر زنجیره تامین

یک زنجیره تامین شامل مجموعه‌ای از گام‌ها به منظور رساندن کالا یا خدمات به مشتری می‌شود.

این گام‌ها شامل انتقال و تبدیل ماده‌ی اولیه به محصول نهایی، حمل‌ و ‌نقل این محصولات، توزیع و تحویل آن‌ها به مصرف‌کننده‌ی واقعی می‌شوند.

واحدهای اقتصادی دخیل در زنجیره تامین شامل تولیدکنندگان، فروشندگان، انبارها، شرکت‌های حمل و نقل، مراکز توزیع و خرده‌فروشان می‌شوند.

نکات کلیدی

• یک زنجیره تامین، شبکه‌ای میان یک کمپانی و تامین‌کنندگانِ آن، به منظور تولید و توزیع محصولی مشخص است.
• واحدهای اقتصادی موجود در زنجیره تامین شامل تولیدکنندگان، فروشندگان، انبارها، شرکت های حمل و نقل، مراکز توزیع و خرده‌فروشان می‌شوند.
• عملکردهای موجود در یک زنجیره تامین، شامل مواردی چون توسعه محصول، بازاریابی، عملیات‌ها، توزیع، امور مالی و خدمات مشتریان می‌شود.
• مدیریت زنجیره تامین، منجر به کاسته‌شدن از هزینه‌ها و تسریع در چرخه‌ی تولید می‌شود.

عناصر زنجیره تامین شامل کلیه کارکردهایی است که با دریافت سفارش، به‌منظور تحقق درخواست مشتری، آغاز می‌شوند.

این کارکردها شامل مواردی چون توسعه محصول، بازاریابی، عملیات، شبکه‌های توزیع، امور مالی و خدمات به مشتری می‌باشند.

مدیریت زنجیره تامین، بخش بسیار مهمی از فرآیند تجارت محسوب می‌شود.

حلقه‌های مختلف زیادی در این زنجیره وجود دارند که نیازمند مهارت و خبرگی هستند.

مدیریت موثر زنجیره تامین می‌تواند به کاهش هزینه‌های کلی و افزایش سوددهی شرکت منجر شود. از کار افتادن حتی یکی از حلقه‌های زنجیر، می‌تواند بر دیگر قسمت‌های زنجیره تاثیر بگذارد و هزینه‌ساز باشد.

مهم: مدیریت موفق زنجیره تامین، از طریق کاهش تاخیر در تحویل کالا، به تقویت خدمات مشتریان کمک می‌کند.

تفاوت مدیریت زنجیره تامین و مدیریت لجستیک کسب‌و‌کار

اصطلاحات مدیریت زنجیره تامین و مدیریت لجستیک کسب‌و‌کار -یا به اختصار، لجستیک- معمولا به یک معنا به کار می‌روند.

اما باید توجه داشت که لجستیک، به عنوان یک از حلقه‌های زنجیره‌ی تامین، معنای متفاوتی دارد.

واژه‌ی لجستیک (به انگلیسی logistics)، به طور مشخص به آن قسمتی از زنجیره‌ی تامین اشاره دارد که به برنامه‌ریزی و کنترل انبار کردن و انتقال کالاها و خدمات از نقطه‌ی مبدا به مقصد نهایی می‌پردازد.

مدیریت لجستیک با مواد خام آغاز شده و با تحویل محصول نهایی پایان می‌پذیرد.

مدیریت لجستیک موفق اطمینان حاصل می‌کند که در هیچ نقطه‌ای از زنجیره تاخیری وجود نداشته باشد و محصولات و خدمات در شرایط مطلوبی تحویل داده شوند. چنین کاری، متقابلا به پایین نگه داشتن هزینه‌های شرکت کمک می‌کند.

جریان هزینه ساخت (Flow of Manufacturing Costs)

جریان هزینه‌ی ساخت به فرآیندی اشاره دارد که طی آن با استفاده از مواد اولیه و نیروی کار، محصول نهایی‌ای که بتوان آن را به مشتری فروخت آماده می‌شود.

مدیریت زنجیره تامین می‌تواند هزینه و پیچیدگی فرآیند ساخت را، مشخصا برای شرکت‌های تولید‌کننده‌ای که از بخش‌های متعددی استفاده می‌کنند، کاهش دهد.

به عنوان مثال، یک تولیدکننده‌ی لباس، در ابتدا مواد اولیه، مانند پارچه، زیپ و دیگر قطعات مرتبط با تولید لباس، را به بخش تولید منتقل می‌کند.

سپس برای استفاده از دستگاه‌ها و انجام سایر کارها با استفاده از مواد اولیه، متحمل هزینه‌های نیروی کار می‌شود. هنگامی که محصولات آماده شدند، باید تا هنگام فروش به مشتری، بسته‌بندی و انبار شوند.

تامین‌کنندگان قابل اعتماد

یک فرآیند زنجیره تامینِ کارآمد، نیازمند تامین‌کنندگان قابل اعتماد است.

به این معنا که این تامین‌کنندگان، باید محصولی باکیفیت که برطرف‌کننده‌ی نیازهای تولیدکننده باشد را تولید کرده و آن به موقع تحویل دهند.

به عنوان مثال فرض کنید که شرکت مبلمان XYZ یک تولیدکننده‌ی مبلمان سطح بالا است و تامین‌کننده‌ی مشخصی برای تامین دستگیره‌های فلزی و سایر اتصالات دارد.

اجزای فلزی باید از دوام بالایی برخوردار باشند تا بتوانند سال‌ها روی مبلمان مورد استفاده قرار گیرند.

همچین قطعات فلزیِ ارسال ‌شده به شرکت XYZ باید همانطور که انتظار می‌رود کار کنند.

تامین‌کننده باید قادر به تامین سفارشات تولیدکننده بوده و قطعات فلزی را برای تامین نیازهای تولیدِ XYZ ارسال کند.

این گام‌ها، برای تولید محصول باکیفیتی که به موقع به مشتری ارسال شود، ضروری هستند.

زنجیره تامین و تورم منفی

تکامل و افزایش کارآیی زنجیره‌های تامین، نقش عمده‌ای در مهار تورم منفی ایفا کرده است.

هرچه کارایی انتقال محصولات از نقطه‌ی الف به نقطه‌ی ب افزایش می‌یابد، هزینه‌ی انجام این کار نیز کاهش یافته که متقابلا به کاهش هزینه‌ی نهایی محصول برای مصرف‌کننده منجر می‌شود.

گرچه تورم منفی اغلب به عنوان پدیده‌ای مضر شناخته می‌شوند، کارایی زنجیره‌ی تامین از معدود مثال‌های اثر مثبت این پدیده است.

به موازات گسترش جهانی‌سازی، کارایی زنجیره تامین دائما بهینه‌سازی‌ می‌شود که این امر فشار بر روی قیمت ورودی را حفظ می‌کند.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید ...