حسابهای مشکوک الوصول (به انگلیسی Bad Debt) بر اساس اصل محافظه کاری (یکی از اصول محدودکننده حسابداری) و اصل تطابق هزینه و درآمد در موسسات بررسی می‌شود.
مطالبات مشکوک الوصول یا مطالبات م م. از جمله دغدغه‌ها و مسائل مبهم مدیران و حسابداران است.
در پایان سال مالی باید صورت‌های مالی تهیه شود و تکلیف وصول برخی از مطالبات مشخص نیست. ضرر و زیان ناشی از این مطالبات که ممکن است سوخت شوند هم کم نیست.
در واقع حسابهای مشکوک‌الوصول قسمتی از حساب‌ها و اسناد دریافتنی هستند که بعد از بررسی‌ها‌‌ی پایان دوره نسبت به وصول و نقد شدن آنها شک و ابهام داریم.
در ادامه این مبحث به چگونگی ایجاد ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ومطالبات سوخت شده در پایان دوره مالی می پردازیم.
انواع مطالبات
مطالبات از نظر امکان وصول یا عدم وصول به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- حتمی الوصول : حتما وصول می شوند و امکان عدم وصول آنها صفر است.
- لاوصول : امکان وصول آنها تقریبا صفر و ناممکن است.
- مشکوک الوصول :در وصول یا عدم وصول آنها مشکوک و مرددیم.
شیوه‌های حذف مطالبات سوخت شده از دفاتر و حساب‌ها
- حذف مستقیم مطالبات سوخت شده
- استفاده از حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
روش حذف مستقیم
در این روش حذف مستقیم هرگاه تمام یا قسمتی از مطالبات موسسه سوخت شده و از دفاتر حذف شود ثبت زیر در دفاتر انجام می شود.
هزینه مطالبات سوخت شده درپایان دوره در ردیف سایر هزینه ها وبه سود ( زیان) بسته می شود.
مطابق این روش هرگاه مطالبات سوخت شده ای که از دفاتر حذف شده اند مجددا وصول شوند لازم است ثبت های زیر صورت پذیرد:
ثبت امکان وصول مطالبات سوخت شده :
- حسابهای دریافتنی
- هزینه مطالبات سوخت شده
- ثبت وصول آن مطالبات:
- صندوق/بانک
- حسابهای دریافتنی
حال در صورت وصول این مطالبات سوخت شده در سال یا سال‌های مالی بعد از دوره مالی می بایست ثبت زیر انجام شود:
ثبت احیای مجدد مطالبات سوخت شده:
- حسابهای دریافتنی
- سایر درآمدها
- و جهت وصول آن ثبت زیر:
- صندوق/ بانک
- حسابهای دریافتنی
روش حذف مستقیم روش ساده‌ای است که در بسیاری از موسسات کوچک قابل اجرا است ولی با اصول حسابداری مغایر است. این روش 2 اصل واقعیت و تطابق را خدشه‌دار می‌کند به این معنی که اصول را در نظر نمی‌گیرد.
تذکر: در تمام موسسات بزرگ و کوچک در سال اول تاسیس، روش مورد استفاده برای حذف مطالبات سوخت شده روش حذف مستقیم است.
حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
مطابق این روش هرگاه تمام یا قسمتی ازمطالبات موسسه‌ای سوخت شود جهت حذف آن حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول بدهکار و حسابهای دریافتنی را بستانکار می‌کنیم.
ثبت احیای مجدد مطالبات سوخت شده
براساس این روش هرگاه مطالبات سوخت شده قبلی مجددا وصول شوند (چه در این دوره مالی و چه در دورههای مالی آتی) لازم است ثبت‌ها به روش زیر انجام شوند:
- حسابهای دریافتنی
- ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
- ثبت وصول آن مطالبات :
- بانک/صندوق
- حسابهای دریافتنی
نحوه محاسبه ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
نحوه محاسبه ذخیره مطالبات با استفاده از چند روش در موسسات بررسی و اجرا می‌شود که با تمامی آنها اصل تطابق را در حسابهای دریافتنی موسسه رعایت کرده باشند.
نحوه محاسبه ذخیره مطالبات شامل:
- روش درصدی
- روش تجزیه سنی
- روش فروش نسیه
با استفاده از روش‌های فوق می‌توانیم ذخیره حسابهای مشکوک الوصول را انجام دهیم و در اسرع وقت در دفاتر حسابداری موسسه و یا سازمان ثبت کنیم.
مالیات ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
چند مورد از بند 11 ماده 148، در مورد مالیات ذخیره مطالبات مشکوک الوصول است. پذیرش این ذخیره مشروط به رعایت این قوانین است:
- برای هر کدام از صاحبان حساب که ممکن است بدهیشان لاوصول شود، مقدار ذخیره حساب مشکوک الوصول جداگانه معین شود.
- برای مشخص شدن حساب لاوصول یا قابل وصول، ضروری است ذخیره حساب مشکوک الوصول در دفاتر شرکت یا موسسه ثبت شده باشد.
روش درصدی از حسابهای دریافتنی
در روش درصدی از حسابهای دریافتنی، ابتدا مانده حسابهای دریافتنی دورههای پیشین محاسبه می‌شود، سپس بر اساس تجربه از مانده‌ها‌یی که به دست آمده است؛ حسابهای مشکوک الوصول شناسایی و در دفاتر ثبت می‌شود.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: