درآمد ناخالص ملی (به انگلیسی Gross National Income یا GNI)، کل مقدار پولی است که توسط مردم شاغل یک کشور به دست می‌آید و به طور سالانه به‌منظور اندازه‌گیری ثروت یک ملت محاسبه می‌شود.
مفاهیم و اصطلاحات زیادی دررابطه‌با حوزه مالی وجود دارد و ممکن است گاهی این تعدد شما را سردرگم کند.
درآمد ناخالص ملی یکی از همین مفاهیم است که ممکن است ندانید دقیقاً شامل چه چیزی می‌شود یا تفاوت آن را با تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص ملی ندانید.
در این مقاله سعی داریم علاوه بر بررسی کامل درآمد ناخالص ملی تفاوت آن را با تولید ناخالص ملی بررسی کنیم.
نکات کلیدی
- درآمد ناخالص ملی جایگزینی برای تولید ناخالص ملی و معیاری مناسب‌تر برای سنجش ثروت کشور است.
- درآمد ناخالص ملی را می‌توان با افزودن درآمد حاصل از منابع خارجی به تولید ناخالص داخلی محاسبه نمود.
- در کشور‌هایی که به طور قابل‌توجه شاهد حضور شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌‌های خارجی هستیم، تفاوت زیادی میان تولید ناخالص داخلی و درآمد ناخالص ملی مشاهده می‌شود.
درآمد ناخالص ملی چیست؟
درآمد ملی شامل تولید ناخالص داخلی (GDP) به‌اضافه درآمدی است که از منابع خارجی دریافت شده است. GDP ارزش کل کالاها و خدمات تولید شده در یک کشور در مدتی معین که معمولاً یک‌ساله است را تخمین می‌زند.
GNI در برخی کشورها شاخص دقیق‌تری نسبت به GDP برای تخمین ثروت در نظر گرفته می‌شود. در این بین تولید ناخالص ملی (GNP) معیاری وسیع از تمام فعالیت‌های اقتصادی است.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم درآمد منابع خارجی نیز جزء درآمد ناخالص ملی محاسبه می‌شوند. در واقع تا زمانی که ساکنان درآمد خود را در داخل کشور خرج کنند، محل اقامت به‌جای تابعیت، معیار تعیین ملیت در محاسبه GNI است.
به‌این‌ترتیب دیگر اهمیتی ندارد شخصی که در ایران سرمایه‌گذاری کرده است ایرانی است یا خیر، همین که در ایران کالایی تولید کند یا خدمتی ارائه دهد کفایت می‌کند. علاوه بر این کمک‌های توسعه اقتصادی از سوی دیگر کشورها نیز در درآمد ملی محاسبه می‌شود.
GNI توسط سازمان‌هایی مانند بانک جهانی به تولید ناخالص داخلی ترجیح داده شده است. همچنین توسط اتحادیه اروپا برای محاسبه کمک‌های کشورهای عضو استفاده می‌شود.
نحوه محاسبه درآمد ناخالص ملی
برای محاسبه GNI، آنچه به کارمندان مقیم توسط شرکت‌های خارجی پرداخت شده و درآمد حاصل از دارایی‌های خارج از کشور که متعلق به ساکنان است به تولید ناخالص داخلی اضافه می‌شود.
درحالی‌که آنچه به کارکنان خارج از کشور توسط شرکت‌های مقیم پرداخت شده است و درآمد حاصل از صاحبان کسب‌و‌کار خارجی از GDP کم می‌شود.
مالیات‌ها که پیش‌تر در تولید ناخالص داخلی محاسبه نشده‌اند به GNI اضافه می‌شوند، درحالی‌که سوبسیدها کسر خواهند شد.
به‌این‌ترتیب برای تبدیل تولید ناخالص داخلی به درآمد ناخالص ملی موارد زیر باید به GDP اضافه شوند:
- درآمد خارجی پرداخت شده به کارکنان مقیم
- درآمد خارجی پرداخت شده به صاحبان املاک مسکونی و سرمایه‌گذاران
- مالیات خالص منهای یارانه‌های دریافتی از تولید و واردات
همچنین فرمول درآمد ملی به شرح زیر است:
GNI= C + I + G + X + NFFI
- C: میزان مصرف کالا یا خدمات توسط افراد داخل کشور
- I: سرمایه‌گذاری
- G: تمام سرمایه‌گذاری‌هایی که توسط دولت انجام شده
- X: میزان صادرات یک کشور
- NFFI: درآمد کسب شده توسط شهروندان خارجی منهای درآمد افراد خارجی مقیم کشور
نمونه‌های واقعی از GNI
برای بسیاری از کشورها تفاوت کمی میان GDP و GNI وجود دارد؛ زیرا تفاوت بین درآمد دریافتی توسط کشور در مقابل پرداخت‌هایی که به سایر نقاط جهان دارد، چندان قابل‌توجه نیست.
به‌عنوان‌مثال بر اساس گزارش بانک جهانی، GNI ایالات متحده برای سال 2020 حدود 21.3 تریلیون دلار بود و GDP در همان سال حدود 20.9 تریلیون دلار بود و همان‌طور که مشاهده می‌کنید تفاوت بسیار زیادی وجود ندارد.
بااین‌حال، برای برخی از کشورها این تفاوت قابل‌توجه است. اگر یک کشور مقدار زیادی کمک خارجی دریافت کند، GNI می‌تواند بسیار بالاتر از GDP باشد.
به‌عنوان‌مثال کشور تیمور شرقی (East Timor) در سال 2020 برای درآمد ناخالص ملی رقم 2.4 میلیارد دلار و برای تولید ناخالص داخلی 1.8 میلیارد دلار را ثبت کرد.
اگر خارجی‌ها بخش بزرگی از تولید یک کشور را کنترل کنند GNI می‌تواند کمتر از GDP باشد.
برای مثال درآمد ناخالص ملی ایرلند در سال 2020، فقط 308.4 میلیارد دلار بود درحالی‌که تولید ناخالص داخلی آن در همان سال 418.6 میلیارد دلار بود.
مقایسه GNI ،GNP و GDP
از بین این سه معیار، GNP کمترین استفاده را دارد احتمالاً به این دلیل که می‌تواند گمراه‌کننده باشد.
به‌عنوان‌مثال اگر ثروتمند‌ترین شهروندان یک کشور به طور معمول پول و سرمایه خود را در خارج از کشور خرج کنند، باز هم آن میزان پول در شمارش ثروت کشور خواهد آمد درحالی‌که در داخل خرج نمی‌شود.
در واقع GNI ممکن است دقیق‌ترین بازتاب ثروت ملی باتوجه‌به جمعیت امروزی و تجارت جهانی در نظر گرفته شود.
به‌این‌ترتیب می‌توان تفاوت تولید ناخالص ملی و درآمد ملی و تولید ناخالص داخلی را با ارائه معرفی مختصر از هر یک بیان کرد:
- GDP یا تولید ناخالص داخلی، ارزش کل بازار تمام کالاها و خدمات تولید شده در یک کشور در یک دوره زمانی معین است.
- GNI یا درآمد ناخالص ملی، کل درآمدی است که مشاغل مختلف برای کشور به ارمغان می‌آورند صرف‌نظر از اینکه در داخل کشور هستند یا خارج از آن به فعالیت مشغول‌اند فقط مهم این است که درآمد در داخل کشور خرج شود.
- GNP یا تولید ناخالص ملی، شامل درآمد همه ساکنین و مشاغل یک کشور است حتی اگر این درآمد در خارج از کشور خرج شود.
سخن پایانی
محاسبه درآمد ناخالص ملی سبب می‌شود بتوانیم میزان ثروت یک ملیت را تخمین بزنیم و ازاین‌رو اهمیت زیادی دارد.
در این مقاله تلاش کردیم علاوه بر توضیح چیستی GNI، تفاوت درآمد ناخالص ملی را با تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص ملی بیان کنیم.
این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید ...قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:
