پلن معاملاتی یک روش سیستماتیک برای شناسایی و معامله در بازارهای مالی و ارز دیجیتال است که این کار را با در نظر گرفتن متغیرهایی مثل زمان، ریسک و اهداف سرمایه‌گذار، سازگار و بهینه می‌کند.
پلن معاملاتی مشخص می‌کند که یک تریدر چگونه معاملات را پیدا و آنها را اجرا می‌کند.
این فرآیند شامل این می‌شود که تریدر تحت چه شرایطی دارایی‌ها را می‌خرد و می‌فروشد، اندازه و حجم پوزیشنی که باز می‌کند چقدر است، وقتی داخل یک پوزیشن است آن را چطور مدیریت می‌کند و در تریدهای او، چه دارایی‌ها و اوراق بهاداری می‌توانند معامله شوند.
عناوین مطلب:
پلن معاملاتی همچنین دارای قوانین دیگری است که مشخص می‌کنند چه زمانی می‌شود ترید کرد و معامله در چه مواقعی ممنوع است.
بیشتر بخوانید: روش طراحی یک پلن معاملاتی
اکثر متخصصین معامله‌گری توصیه می‌کنند که تا وقتی پلن معاملاتی ندارید، هیچ قسمتی از سرمایه خود را در معرض ریسک قرار ندهید. پلن معاملاتی یک سند مکتوب است که روی آن تحقیق و بررسی صورت گرفته و به تصمیمات تریدر جهت می‌دهد.
مروری سریع بر مفاهیم کلیدی
- پلن معاملاتی نقشه‌راهی است که به شما می‌گوید چگونه معامله کنید و بدون داشتن یک پلن کارشده و تحقیق‌شده، نباید هیچ معامله‌ای انجام دهید.
- پلن نوشته می‌شود و از قوانین آن پیروی می‌شود. پلن را نباید جایگزین کرد؛ مگر این که مشخص شود که جواب نمی‌دهد و با آن نمی‌توان کسب درآمد کرد یا این که تریدر راهی برای بهبود و پیشرفت پلن پیدا کند.
- یک پلن معاملاتی ابتدایی دارای قوانینی برای ورود و خروج، مدیریت ریسک و اندازه پوزیشن است. تریدر می‌تواند بر اساس صلاح‌دید خود یک سری قوانین اضافی برای تعیین زمان و چگونگی ترید هم بگذارد.
درک پلن معاملاتی
پلن‌های معاملاتی می‌توانند به روش‌های مختلف و متنوعی ساخته شوند.
معمولاً سرمایه‌گذاران پلن معاملاتی‌شان را بر اساس اهداف و خواسته‌های خودشان تنظیم و منطبق می‌کنند. پلن‌های معاملاتی می‌توانند خیلی طولانی و پرجزئیات باشند؛ مخصوصاً درباره تریدرهایی مثل تریدرهای روزانه و سویینگ که در طول روز فعال هستند، همین‌طور است.
این پلن‌ها همچنین می‌توانند بسیار ساده باشند؛ مثلاً برای کسی که صرفاً می‌خواهد تا زمان بازنشستگی‌اش، هر ماه به صورت خودکار در یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک (mutual funds) یا قابل معامله (ETF) یکسان و مشخصی سرمایه‌گذاری کند، یک پلن بسیار ساده هم می‌تواند کافی و مناسب باشد.
جایگزین کردن یک پلن معاملاتی
پلن‌های معاملاتی باید روی کاغذ آورده شده باشند و به‌خوبی روی آنها فکر و تحقیق شده باشد.
این پلن‌ها توسط تریدر یا سرمایه‌گذار به عنوان نقشه‌راهی نوشته می‌شود که به او بگوید برای کسب سود از بازار باید چه‌کار کند.
پلن‌ها نباید به محض ضرر کردن یا به مشکل خوردن عوض شوند.
بررسی و تحقیقی که پلن بر اساس آن ساخته می‌شود، باید به تریدر برای آماده شدن در بالاوپایین‌های سرمایه‌گذاری و معامله‌گری کمک کند.
پلن‌های معاملاتی باید تنها در صورتی جایگزین شوند که راه بهتری برای ترید یا سرمایه‌گذاری پیدا شود. اگر معلوم شود که یک پلن معاملاتی پاسخگوی نیاز معامله‌گر نیست، باید دور انداخته شود. در این صورت تا وقتی که پلن جدیدی ساخته نشده است، هیچ معامله‌ای نباید انجام شود.
مثالی از پلن معاملاتی || اندازه‌گیری پوزیشن و مدیریت ریسک
پلن معاملاتی می‌تواند مفصل و دارای جزئیات باشد اما دست‌کم باید مشخص کند که چه چیزی، چه زمانی و چگونه باید خریداری شود. پلن باید بگوید که کِی و چگونه باید از پوزیشن خارج شد؛ فارغ از این که سودآور یا زیان‌آور باشد. همچنین باید چگونگی مدیریت ریسک را پوشش دهد.
مطلب مرتبط: چگونه اندازه پوزیشن را در ترید مشخص کنیم؟
تریدر ممکن است قوانین دیگری هم بگذارد؛ مثلاً این که چگونه باید دارایی مورد معامله پیدا شود یا چه زمانی برای معامله کردن مناسب است و چه زمانی مناسب نیست.
برای ذکر مثالی از این که این بخش‌ها چطور می‌توانند باشند، بیایید فرض کنیم که یک تریدر، قوانین ورود و خروجش را مشخص کرده است. یعنی در این قوانین تعیین شده است که کجا محل ورود است و کجا باید سودها را برداشت کرد یا جلوی ضرر بیشتر را گرفت. حالا باید به قوانین مدیریت ریسک پرداخت.
قوانین یا موضوعاتی که باید در پلن معاملاتی به آنها پرداخته شود، می‌توانند شامل این‌ها باشند:
1. ریسک تنها 1 تا 2 درصد سرمایه
این یعنی اگر فاصله بین نقطه ورود و حد ضرر را ضرب‌در اندازه پوزیشن کنیم، حاصل نباید بیشتر از 1 درصد بالانس حساب باشد. این قانون، اندازه پوزیشن را کنترل می‌کند؛ چرا که اندازه پوزیشن، تنها مجهول ماست و باید محاسبه شود. ممکن است تریدر ریسک 2%، 5% یا 1.5% را انتخاب کند.
فرض کنید یک ترید برای معاملات فارکس یک حساب 50,000 دلاری دارد. بنابراین او در هر ترید فقط 500 دلار (1% از 50,000 دلار) را می‌تواند ریسک کند. او یک سیگنال معامله می‌گیرد که می‌گوید در قیمت 35 دلار بخرد و حد ضرر را روی 34 دلار بگذارد. تفاوت بین نقطه ورود و stop loss برابر با 1 دلار است. کل مبلغی که می‌توان ریسک کرد را بر این میزان تفاوت تقسیم کنید:
500$ / 1$ = سهم500
اگر او 500 سهم بخرد و 1 دلار از دست بدهد، 500 دلار را از دست خواهد داد که برابر با حداکثر ریسک است. بنابراین اگر او بخواهد 1 درصد ریسک کند، باید 500 سهم بخرد.
2. ترید با اهرم یا بدون اهرم
پلن معاملاتی باید مشخص کند که می‌توان از اهرم استفاده کرد یا نه و اگر می‌شود، تا چقدر استفاده مجاز است.
اهرم هم میزان سود و هم ضرر را افزایش می‌دهد.
3. دارایی‌های همبسته یا غیرهمبسته
قسمتی از مدیریت ریسک به این برمی‌گردد که آیا اجازه ترید دارایی‌های همبسته را داریم یا خیر و اگر داریم، این کار تا چه حدی مجاز است.
مثلاً سرمایه‌گذار باید در این مورد تصمیم بگیرد که آیا اجازه دارد در دو سهمی که بسیار شبیه‌به‌هم حرکت می‌کنند پوزیشن‌های کامل باز کند یا نه.
نتیجه این کار این است که اگر هر دو سهم به حد ضرر خوردند، ریسک دوبرابر شده است و همچنین اگر هر دو به target برسند، سود دوبرابری خواهیم داشت.
4. محدودیت‌های ترید
هر پلن معاملاتی باید ترمزهایی داشته باشد که اگر اوضاع خوب پیش نرفت، ترید را متوقف کنند. برای مثال یک تریدر روزانه ممکن است چنین قانونی داشته باشد که اگر در سه ترید پشت‌سرهم ضرر کرد یا به اندازه مشخصی پول از دست داد، دست از ترید کردن بکشد.
این اشخاص می‌توانند برای یک روز ترید نکنند و روز بعد، دوباره ادامه بدهند. محدودیت‌های دیگری هم می‌توانند وجود داشته باشند؛ مثلاً این که اگر اوضاع خوب پیش نرود، باید اندازه پوزیشن را تا حد مشخصی کم کنیم و اگر اوضاع بر وفق مراد بود، اندازه پوزیشن را تا مقدار تعیین‌شده‌ای افزایش دهیم.
بخش مدیریت ریسک پلن معاملاتی ممکن است شامل همه این قوانین شود که توسط تریدر با شرایط شخصی خودش سازگار و منطبق شده است. همچنین می‌تواند دارای قوانین دیگری هم باشد که بنا بر اهداف تریدر و میزان ریسک‌پذیری او در مدیریت ریسک کمکش کنند.
برای آشنایی با مفاهیم بازارهای مالی و موضوعات اقتصادی با بورسینس همراه باشید.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: