پوشش ریسک (Hedge)

پوشش ریسک ‌(به انگلیسی Hedge) برای کاهش ریسک‌های مالی ناشی از تغییرات نامطلوب و غیرمنتظره استفاده می‌شود.

در واقع ‌Hedge نوعی پوشش ریسک برای سرمایه‌گذار در مقابله با به حداقل رساندن خطر تغییرات ناخوشایند قیمت در یک دارایی یا اوراق بهادار است.

در این مطلب می‌خواهیم به سوال مهم Hedge چیست پاسخ دهیم؛ لازم به ذکر است که تمامی کسب‌وکارها و شرکت‌های بزرگ از این روش برای به حداقل رساندن خطر ناشی از تغییرات قیمت استفاده می‌کنند.

نکات کلیدی

• پوشش ریسک یا ‌(Hedge) برای کاهش ریسک‌های مالی ناشی از تغییرات نامطلوب و غیرمنتظره استفاده می‌شود.
• در اکثر اوقات هج و پوشش ریسک با معاملات مشتقه‌ای مثل معاملات آتی یا اختیار خرید انجام می‌گیرد.
•  ایجاد تنوع در سبد سرمایه‌گذاری یکی از روش‌های رایج Hedge است که افراد مبتدی هم می‌توانند از آن استفاده کنند.
• جدای از محافظت از سبد سرمایه‌گذاری، بسیاری از محققان بر این باورند که استفاده از پوشش ریسک باعث حرکت بهتر و به دنبال آن کارآمدی بیشتر بازار را به ارمغان می‌آورد.
• یک موقعیت ‌Hedge زمانی در حالت ایده‌آل است که تمام ریسک‌های موجود در یک سبد سرمایه‌گذاری را حذف کند. به عبارت دیگر پوشش 100 درصدی پورتفولیو زمانی حاصل می‌شود که معاملات هج شما به صورت کامل با پورتفولیوی شما همبستگی معکوس داشته باشد.

معنی Hedge چیست؟

این اصطلاح در صنایع مالی به معنای اتخاذ یک معامله جبرانی در یک دارایی است. در واقع معامله‌گر با معامله Hedge، خطرات ناشی از تغییرات ناخوشایند قیمت در پورتفولیوی خود را کاهش می‌دهد و به حداقل می‌رساند.

معمولا یک هج یا پوشش ریسک شامل معامله‌ای خلاف معامله اصلی معامله‌گر در سهام یا دارایی که دارای ضریب همبستگی زیاد با دارایی اصلی است، می‌شود. در اکثر اوقات هج و پوشش ریسک با معاملات مشتقه‌ای مثل معاملات آتی یا اختیار خرید انجام می‌گیرد.

همانطور که گفته شد و می‌دانید، ابزارهای مشتقه می‌توانند پوشش ریسک مناسبی برای دارایی‌های اساسی یک معامله‌گر باشند. در واقع ابزارهای مشتقه اوراق بهاداری هستند که مطابق با یک یا چند دارایی پایه حرکت می‌کنند.

ابزارهای مشتقه شامل معاملات اختیار معامله، معاملات آتی و سواپ‌ها هستند. دارایی‌های اساسی (که معاملات مشتقه بر اساس آن‌ها حرکت می‌کنند) هم می‌تواند شامل اوراق قرضه، سهام، کالا، شاخص، ارز و یا نرخ بهره باشد.

استفاده از معاملات مشتقه در وضعیتی که زیان یک سرمایه‌گذاری یا معامله با سود در یک معامله مشتقه برابر باشد (یا حداقل ابعاد زیادی از ضرر را پوشش دهد)، بسیار در بین معامله‌گران حرفه‌ای و سازمان‌های مالی بزرگ رایج است.

روش کار Hedge

کارکرد هج بسیار شبیه به کارکرد استفاده از بیمه است.

برای مثال اگر صاحب خانه‌ای در یک منطقه سیل‌خیر هستید، با استفاده از بیمه می‌تواند از دارایی خود محافظت کنید و حداقل این اطمینان را داشته باشید که اگر روزی سیل تمام خانه شما را فراگرفت، بیمه کل (یا مبلغ قابل‌توجهی) از ضرر را به شما برمی‌گرداند.

در واقع شما نمی‌توانید از وقوع سیل جلوگیری کنید اما می‌توانید از قبل برای وقوع سیل برنامه‌ریزی داشته باشید.

به صورت کلی پوشش ریسک دارای یک معاوضه منصفانه در ریسک و پاداش معاملات است؛ اگر می‌خواهید ریسک بالقوه را کاهش دهید، مجبورید سودهای احتمالی و بالقوه را نیز کاهش دهید.

اگر بخواهیم ساده‌تر بگوییم، باید گفت که پوشش ریسک رایگان نیست (همانطور که استفاده از بیمه رایگان نیست).

در مثالی که برای سیل گفته شد، صاحب خانه باید هر ماه مبلغی برای بیمه خانه خود بپردازد و صاحب خانه خوب می‌داند که اگر هرگز سیل نیاید، هرگز پولی را از سازمان بیمه دریافت نمی‌کند.

با این حال اکثر مردم ترجیح می‌دهند بجای از دست دادن خانه خود (آن هم به صورت ناگهانی)، ضرر احتمالی را پیشبینی کنند و آن را در حد توان محدود کنند.

در دنیای معامله‌گری پوشش ریسک به این صورتی که گفته شد کار می‌کند. سرمایه‌گذاران و مدیران از روش‌های پوشش ریسک برای تحت کنترل قرار دادن اوضاع استفاده می‌کنند.

برای پوشش مناسب ریسک در دنیای سرمایه‌گذاری، باید از ابزارهای مختلف به شیوه‌ای استراتژیک برای جبران ریسک تغییرات نامطلوب قیمت در بازار استفاده کرد.

بهترین راه برای این کار، انجام یک سرمایه‌گذاری دیگر به صورت هدفمند و کنترل شده است؛ البته باید توجه داشت که احتمال اتفاق مواردی مشابه با مثال سیل در دنیای معامله‌گری بسیار محدود است.

در مورد بیمه سیل، خسارت صاحب ملک به صورت کامل (یا حداقل بخش عظیمی از آن) جبران خواهد شد؛ در صورتی که در صنایع مالی پوشش ریسک بسیار پیچیده‌تر است.

یک موقعیت ‌Hedge زمانی در حالت ایده‌آل است که تمام ریسک‌های موجود در یک سبد سرمایه‌گذاری را حذف کند. به عبارت دیگر پوشش 100 درصدی پورتفولیو زمانی حاصل می‌شود که معاملات هج شما به صورت کامل با پورتفولیوی شما همبستگی معکوس داشته باشد.

ریسک مبنا به این خطر اشاره دارد که دارایی اصلی و معامله پوشش ریسک، می‌توانند به آن صورت که مورد انتظار بود حرکت نکنند.

بیشتر بخوانید: مراحل مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی

پوشش ریسک با ابزارهای مشتقه

ابزارهای مشتقه قراردادهای هستند که قیمت آن‌ها با قیمت دارایی پایه رابطه‌ای مستقیم دارد. قراردادهای آتی و اختیارمعامله جزوی از ابزارهای مالی مشتقه بشمار می‌روند.

اثربخشی یک پوشش ریسک با استفاده از ابزارهای مشتقه بر حسب دلتای آن بیان می‌شود که به آن نسبت پوشش ریسک (Hedge ratio) هم گفته می‌شود.

روند قیمت‌گذاری قراردادهای آتی و اختیارمعامله (که ابزارهای اصلی برای پوشش ریسک بشمار می‌روند)، به ریسک نزول دارایی پایه وابسته است. به صورت کلی هرچه ریسک نزول در دارایی پایه بیشتر باشد، هزینه پوشش ریسک نیز بیشتر خواهد شد.

این ریسک نزول با رویت سطوح زیادی از نوسانات در بازار و در طی زمان افزایش خواهد یافت. اختیارمعامله‌ای که پس مدتی طولانی منقضی شده است نوعی اوراق بهادار ناپایدار بشمار می‌رود و ابزاری گران برای پوشش ریسک محسوب می‌شود.

ریسک‌های ‌Hedging یا پوشش ریسک

استٰراتژی‌های Hedge در واقع تکنیک‌های در جهت کم‌کردن ریسک محسوب می‌شوند اما باید تاکید کرد که تمامی‌ روش‌های موجود برای پوشش ریسک، جنبه‌های منفی هم دارد:

• اول اینکه پوشش ریسک و استراتژی‌های مربوط به آن هنوز به تکامل نرسیده‌اند و تضمینی برای موفقیت در آینده را به ما نمی‌دهند.
• دوم اینکه هیچ تضمینی برای کاهش ریسک هم وجود ندارد و معامله‌گران باید تمامی ابعاد و تبعات مثبت و منفی پوشش ریسک را برای خود لحاظ کنند و سپس دست به این کار بزنند.

بیشتر بخوانید: اهمیت تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری؛ نحوه متنوع سازی پرتفوی

کلام آخر

پوشش ریسک یک مفهوم مهم در حوزه مالی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند با استفاده از آن، ریسک‌های مختلفی که با آن روبرو هستند را تا جایی که ممکن است کاهش دهند.

اگر رشته تحصیلی شما مهندسی مالی و یا رشته‌هایی مربوط به این حوزه نیست، اشکالی ندارد زیرا شما می‌تواند با تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری خود، دارایی‌های خود را از پوشش ریسک نسبتا مناسبی برخوردار کنید.

در این مقاله سعی شد به سوال مهم Hedge چیست پاسخ دهیم و امیدواریم این مقاله برای شما عزیزان مفید واقع شود.

شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:

• می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
• در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید

برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

نام شرکت	ویژگی‌ها	امتیاز	لینک ثبت‌نام
کارگزاری آگاه	باشگاه مشتریان با جایزه نرم‌افزار معاملاتی پیشرفته دریافت اعتبار معاملاتی خرید آنلاین صندوق‌ سرمایه‌گذاری ثبت‌نام آنلاین برای کد بورسی

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

نام خدمات	ویژگی‌ها	لینک ثبت‌نام
دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال	دوره‌های حضوری + غیرحضوری شناخته‌شده‌ترین اساتید در سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته ارائه مدرک معتبر گذراندن دوره