معاملات بورسی جای دادو‌ستدهای سنتی را گرفته است و روزبه‌روز به تعداد افرادی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند افزوده می‌شود.
با رونق سرمایه‌گذاری در بورس، سؤالاتی هم برای سرمایه‌گذاران پیش می‌آید؛ یکی از این سؤالات این است که آیا به سهام بورس خمس تعلق می‌گیرد؟
در ادامه باتوجه‌به نظرات 3 مرجع تقلید حکم خمس سهام بورس را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
عناوین مطلب:
برای شروع سرمایه گذاری در بورس کلیک کنید!
آیا سرمایه‌گذاری در بورس از نظر شرعی درست است؟
ممکن است این شبه برای شما هم پیش آمده باشد که آیا سرمایه‌گذاری در بورش اشکال شرعی دارد یا خیر؟
سرمایه‌گذاری در بورس مانند سرمایه‌گذاری در هر بازار مشروع دیگری از لحاظ شرعی بدون اشکال است.
همچنین سرمایه‌گذاری در بورس ربا هم محسوب نمی‌شود؛ زیرا اگر شرکتی که سهام آن را خریداری کرده‌اید ضرر کند شما هم متضرر خواهید شد و فقط در سود آن شریک نیستید.
نظرات مراجع تقلید راجع به سرمایه‌گذاری در بورس به شرح زیر است:
- آیت‌الله خامنه‌ای: بورس بازاری است که دارایی‌های مختلف در آن معامله می‌شوند؛ بنابراین بورس فی‌نفسه اشکالی ندارد مگر اینکه معامله صورت‌گرفته در بورس نامشروع و خلاف قانون باشد.
- آیت‌الله مکارم شیرازی: از منظر اسلام انجام هر معامله‌ای درصورتی‌که معامله صوری نباشد و منطبق بر احکام شرع و قانون باشد، اشکالی ندارد.
- آیت‌الله سیستانی: خریدوفروش سهام درست است مگر این که شرکت مذکور به فعالیت حرام، مانند دادوستد شراب مشغول باشد.
بیشتر بخوانید: حکم شرعی ارز دیجیتال چیست؟ ارزهای دیجیتال از نگاه اسلام
خمس به چه چیزهایی تعلق می‌گیرد؟
پیش از اینکه به خمس بورس بپردازیم باید بدانیم برای چه چیزهایی باید خمس پرداخت کنیم.
خمس در قرآن مطرح شده است و انجام آن واجب است. خمس در لغت به معنای یک‌پنجم است و به هفت چیز تعلق می‌گیرد:
- منفعت کسب و سود
- معدن
- مال حلال مخلوط به حرام
- گنج
- غنیمت جنگی
- جواهر به‌دست‌آمده از دریا
- زمینی که کافر از مسلمان می‌خرد
بورس در دسته اول قرار می‌گیرد پس خمس سهام بورسی نیز باید پرداخت شود.
نحوه محاسبه خمس سهام بورس
اینکه چگونه خمس سهام بورس خود را محاسبه کنید به این بستگی دارد که با چه پولی سهام خریده‌اید.
در ادامه نظر آیت‌الله خامنه‌ای را دراین‌خصوص بررسی می‌کنیم.
اگر سهام را به قصد تجارت خریده باشید، 2 حالت دارد:
- با درآمد خود خریداری کرده‌اید؛ در این صورت در سررسید سال خمسی اول، باید خمس سهام را به قیمت روز محاسبه و پرداخت کنید؛ اما در سررسیدهای سال‌های بعد، به اصل سهام بورسی خمس تعلق نمی‌گیرد و باید خمس سود به‌دست‌آمده از آن را باتوجه‌به تورم پرداخت کنید.
- اگر با پولی که به‌عنوان هدیه، ارث یا مهریه به شما داده شده است سهام بخرید؛ به اصل سهام خمس تعلق نمی‌گیرد؛ اما در سررسید خمسی هرسال باید خمس ارزش‌افزوده آن را با کسر تورم پرداخت کنید.
اگر سهام را به قصد تجارت نخریده باشید و برای حفظ ارزش پول یا بهره‌مندی از سود آن خریده باشید، باتوجه‌به حالات زیر باید خمس بورس پرداخت شود:
- اگر با درآمد خود خریداری کرده باشید؛ در این صورت در سررسید سال خمسی اول، خمس سهام بورس باید باتوجه‌به قیمت روز پرداخت شود. در سال‌های بعد تا زمانی که سهام خود را نفروشید به سهام و سود حاصل از آن خمس تعلق نمی‌گیرد و پس از فروش آن، اگر سود حاصل تا پایان سال خمسی خرج نشود، باید خمس آن پرداخت شود.
- اگر با پول هدیه، ارث یا مهریه سهام خریده باشید؛ تا زمانی که سهام خود را نفروشید ملزم به پرداخت خمس سهام بورسی خود نیستید و در صورت فروش اگر سود حاصل را تا پایان سال خمسی خرج نکنید، خمس دارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی راجع به پرداخت خمس بورس می‌فرمایند:
اگر سال خمسی بر سرمایه و سهام بورسی بگذرد، باید خمس آن را پرداخت کنید؛ ولی چنانچه برای پرداخت خمس به‌زحمت بیفتید می‌توانید خمس سهام بورس را زمانی که توانایی‌اش را دارید بپردازید.
اگر سهام خود را پیش از سال خمسی بفروشیم، باید خمس بپردازیم؟ خیر اگر به هر دلیلی مجبور به فروش سهام خود قبل از سررسید سال خمسی شوید نیازی به پرداخت خمس نیست.
باتوجه‌به تورم و نوسانات بازار بورس ممکن است ارزش سهام شما افت کند و کمتر از میزانی شود که در ابتدا خریداری کرده‌اید. پرداخت خمس بورس به صورت‌های زیر است:
- اگر با درآمد سالیانه خود آن سهام را خریداری کرده باشید، خمس آن پس از سال خمسی باتوجه‌به ارزش اولیه تعیین می‌شود. برای مثال اگر 10 میلیون سرمایه‌گذاری کرده باشید و بعد از یک سال ارزش سهام شما به 6 میلیون کاهش‌یافته باشد باید خمس را باتوجه‌به همان 10 میلیون محاسبه و پرداخت کنید.
- اگر سهام را با پول حاصل از هدیه، ارث یا مهریه خریده باشید و ضرر کنید، ازآنجایی‌که ارزشی به سهام افزوده نشده است، ملزم به پرداخت خمس بورس نیستید.
بنا بر توضیحات بالا، اگر با درآمد سالانه خود سرمایه‌گذاری کرده باشید، کاهش یا افزایش ارزش سهام و سرمایه شما بر خمس بورس تأثیری ندارد.
سؤالات متداول
اگر با مهریه خود به قصد حفظ ارزش پول سهام بخریم آیا به سهام بورس خمس تعلق می‌گیرد؟
اگر با پول حاصل از مهریه، هدیه یا ارثیه به قصد حفظ ارزش پول سهام بخرید تا زمانی که سهام خود را نفروشید ملزم به پرداخت خمس نیستید.
آیا سرمایه‌گذاری در بورس از نظر شرعی درست است؟
بله سرمایه‌گذاری در بورس از نظر شرعی اشکال ندارد مگر اینکه معامله‌ای خلاف قانون یا شرع صورت گیرد.
خمس بورس چگونه محاسبه می‌شود؟
خمس بورس باتوجه‌به اینکه با درآمد سالانه خریداری شده باشد یا مهریه و هدیه و اینکه به چه منظوری سرمایه‌گذاری صورت‌گرفته محاسبه می‌شود که در متن به طور کامل بررسی شد.
سخن پایانی
با رونق بازار بورس، افراد زیادی برای سرمایه‌گذاری ترغیب شده‌اند و تمایل دارند بدانند آیا به سرمایه در بورس خمس تعلق می‌گیرد یا خیر. در مقاله بالا به طور کامل شرایط محاسبه آن مورد بررسی قرار گرفت تا با خیالی آسوده از سود سهام خود بهره‌مند شوید.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: