انجام تمام فعالیت‌های تجاری در بستر شبکه‌های اینترنتی ساده ترین تعریف برای تجارت الکترونیک یا E-commerce است.
تعریف تجارت الکترونیک، شباهت زیادی با کسب و کار اینترنتی دارد.
البته با توجه به تعاریف گوناگونی که از طرف کمیسیون‌ها و سازمان‌های مختلف برای آن ارائه شده است می‌توان نتیجه گرفت زمینه‌های کاربرد تجارت الکترونیک بسیار گسترده تر از بحث مبادله کالا و خدمات در بستر وب است.
عناوین مطلب:
تجارت الکترونیک واژه‌ای است که نحوه استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی – ارتباطی را توصیف می‌کند و در واقع پل ارتباطی بین دنیای فناوری اطلاعات و زندگی روزمره است. به طوری که امروزه حجم وسیعی از فعالیت‌های روزمره انسان به آن وابسته است.
همچنین در دنیای امروز تجارت الکترونیک یک مزیت رقابتی در شرکت‌ها محسوب می‌شود.
از مزایای استفاده از تجارت الکترونیک، ساده تر شدن و سریع تر شدن ارتباط شرکت‌ها، بنگاه‌ها و تمامی نهادهای مرتبط با یکدیگر است.
در واقع شرکت‌ها جهت برقراری ارتباط با یکدیگر، محدودیت‌های گذشته را نخواهند داشت، چرا که بسیاری از فعالیت‌ها از قبیل جستجو و مدیریت اطلاعات، بررسی وضعیت اعتبار، ایجاد اعتبار، پرداخت وجه، گزارش گیری و سایر مبادلات در بستر اینترنت صورت می‌گیرد.
به نوعی می‌توان گفت تجارت الکترونیک، تجارت بدون کاغذ است.
یکی از ساده‌ترین و کارآمدترین نقش های تجارت الکترونیک در زندگی روزمره افراد، خرید و فروش اجناس و انتقال وجه از طریق کارت‌های هوشمند و یا درگاه‌های پرداخت آنلاین است.
مطلب مرتبط: چگونه خودمان فروشگاه اینترنتی راه اندازی کنیم؟
دستگاه‌های کارتخوان، درگاه‌های پرداخت آنلاین و پوزهای مجازی مجهز به بارکدخوان (QR Code) از ابزارهای دنیای تجارت الکترونیک هستند.
ارکان تجارت الکترونیک
ارکان تجارت الکترونیک نیز مانند سایر تجارت‌ها شامل خریدار، فروشنده، کالا یا خدمت ارائه شده، محیط تجارت، واسطه، پرداخت وجه و نحوه ارائه کالا یا خدمت است.
با این تفاوت که غالبا محیط تجارت الکترونیک یک فضای فیزیکی نیست و در بستر اینترنت صورت می‌گیرد و مبادلات مالی نیز توسط زیرساخت‌های بانکداری الکترونیک انجام می‌شود.
در برخی موارد رکن واسطه نیز حذف می‌شود و مبادلات بدون واسطه در قالب تجارت الکترونیک صورت می‌پذیرند.
دسته بندی‌های تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک به دسته های مختلفی تقسیم می شود که اطلاع از آن ها می تواند برای شروع کسب و کار مبتنی بر تجارت الکترونیک مفید باشد. در ادامه به مهمترین تقسیم بندی تجارت الکترونیک اشاره می کنیم
B2B
در تجارتB2B طرف های معامله هر دو شرکت هستند و در واقع این نوع تجارت برای شرکت‌هایی است که به یکدیگر خدمات و محصول ارائه می‌کنند.
برای مثال تجارت بین تولید کنندگان و خرده فروشان و یا تامین کنندگان مواد اولیه یک نوع تجارت B2B محسوب می‌شود.
B2C
این نوع تجارت عموما دربرگیرنده فروشگاه‌های آنلاین است و معرف همان تصوری است که بیشتر مردم از بحث تجارت الکترونیک دارند.
از قدیمی ترین سایت‌های B2C می‌توان به آمازون اشاره کرد که فعالیت خود را در سال 1995 میلادی به طور رسمی با فروش آنلاین کتاب آغاز کرد.
C2B
در این نوع تجارت، مصرف‌کنندگان پروژه‌ای با بودجه‌ای مشخص‌شده تعریف می‌کنند و آن را به صورت آنلاین بر روی وبسایت مورد نظر منتشر می‌کنند و شرکت‌ها برای انجام آن پروژه، پیشنهاد قیمت می‌دهند.
C2C
در این نوع تجارت افراد یا انجمن‌ها در بستر اینترنت کالاها و خدمات خود را در اختیار هم می‌گذارند و مبادله بین مصرف کنندگان صورت می‌گیرد.
امنیت در تجارت الکترونیک
نکته بسیار مهمی که در بحث تجارت الکترونیک مد نظر است، امنیت اطلاعات است؛ چراکه بر خالف تجارت سنتی، خریدار و فروشنده همدیگر را در هنگام مبادله تجاری نمی‌بینند.
به همین جهت باید راهی برای شناخت، صحت و تضمین اطلاعات در هنگام مبادلات و جابجایی وجه وجود داشته باشد.
همانطور که می‌دانید جلب اعتماد مشتری همواره یکی از اهداف اولیه در ایجاد رابطه بلند مدت با مشتریان است. همچنین وب سایت‌های فعال در زمینه تجارت الکترونیکی یکی از مکان‌هایی است که امکان سرقت و سوء استفاده از اطلاعات حساس افراد را برای کلاهبرداران اینترنتی فراهم می‌سازد.
در نتیجه اعتماد در جايی که مشتریان ملزم به ارائه اطلاعات حساس باشند، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
از این رو استفاده از پروتکل‌های امنیت پرداخت مانند HTTPS (پروتکل انتقال اطلاعات رمزگذاری شده بین وب سایت و کاربر) برای جلوگیری از سرقت و یا سو استفاده از اطلاعات افراد نیز برای وبسایت‌ها حائز اهمیت است.
تجارت الکترونیک و بانکداری الکترونیک
بانک‌ها از جمله ارگان‌های مهمی هستند که نقش کلیدی در تجارت الکترونیک دارند.
تمامی نقل و انتقالات مالی از قبیل انتقال وجه و اسناد اعتباری توسط بانک‌ها و طبق قوانین موجود صورت می‌گیرد.
در واقع بانکداری الکترونیک مکمل تجارت الکترونیک است و تا زمانی که زیرساخت‌های لازم از طرف بانک فراهم نشود تجارت الکترونیک بی معناست و بخش اعظم مبادلات با اختلال مواجه خواهد شد.
از مزایای بانکداری الکترونیک کاهش استفاده از پول نقد و جایگزینی آن با زیرساخت‌ها و ابزارهای جدید از جمله کارت‌های بانکی، دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت است.
با توجه به آمارهای موجود، در گذشته سالانه 120 میلیارد ریال بابت جمع آوری و امحای اسکناس به اقتصاد ملی تحمیل می‌شد، که با ایجاد بسترهای بانکداری الکترونیک این عدد به میزان قابل توجهی تا 60 الی 70 درصد کاهش پیدا کرده است.
تجارت الکترونیک در ایران
ایران مانند دیگر کشورها، دارای شرکت‌های بسیاری است که برای توسعه بازار خود به اینترنت وابسته‌اند.
بحث تجارت الکترونیکی از سال 1375 شمسی در ایران مطرح بوده است؛ ولی با توجه به رشد جهانی موضوع تجارت الکترونیک، متاسفانه هنوز به اندازه کافی اقداماتی برای گسترش آن صورت نگرفته است.
هر تکنولوژی جدیدی برای ارتقا بیش از هر چیز نیازمند فرهنگ سازی و اثبات خود بین عموم افراد جامعه است و تجارت الکترونیک نیز در مسیر فرهنگ سازی قرار دارد.
یکی از معایب تجارت الکترونیکی، ناآشنایی عده زيادی از افراد جامعه با آن است که ناشی از نبود آموزش‌های عمومی و اجتماعی است. هنوز هم عده‌ای از افراد روش‌های سنتی در معاملات را ترجیح می‌دهند.
بیشتر بخوانید: برای راه اندازی فروشگاه اینترنتی به چه چیزهایی نیاز داریم؟
سخن پایانی
همان طور که بدون شک اختراع پول اولین انقلاب در زمینه تجارت بود، می‌توان گفت تجارت الکترونیک نیز انقلابی در زمینه تبادلات مالی در دهه‌های اخیر بوده است.
بسياري از اقتصاد دانان، بر اين باورند كه در سال‌هاي اخير، انقلابي شبيه انقلاب صنعتي به وقوع پيوسته و اين انقـلاب، جهـان را وارد ” عصـر اطلاعـات ” كرده است.
این نکته را نیز باید در نظر داشت که تجارت الکترونیک با توجه به پتانسیلی که دارد در بسیاری از کشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار گرفته است. با این حال هنوز هم تردید‌هایی در مورد استفاده از آن در کشورهای در حال توسعه وجود دارد که نیازمند بهره وری از منابع موجود برای شناخت هر چه بیشتر و بهتر این فضاست.
ورود زودتر به دنیای تجارت الکترونیک به کسب و کارهای مختلف کمک می کند تا قبل از آنکه دیر شود، خود را به این قافله برسانند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: