مرورگر بلاکچین (به انگلیسی Blockchain explorer) یک سایت یا نرم افزار برای مرور و جستجو در بلاکچین است. مرورگر یا اکسپلورر بلاکچین برای مشاهده جزییات بلاک‌ها، تراکنش‌ها، آدرس‌ها و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تمام کاربران بیت‌کوین و آلت کوین‌ها برای پیگیری تراکنش‌های خود به‌شدت متکی به مرورگرهای بلاکچین هستند. اما تعداد بسیار کمی از کاربران واقعاً از پتانسیل کامل این مرورگرها آگاه‌اند. این مرورگرها اطلاعاتی بسیار ارزشمندتری از صرفاً پیگیری تراکنش‌ها ارائه می‌دهند.
نکته: اصطلاحات «بلاک اکسپلورر» و «جستجوگر بلاکچین» هر دو به یک مفهوم اشاره دارند.
در این مطلب، مرورگرهای بلاکچین، تاریخچه آنها، موارد استفاده و مرورگرهای اصلی موجود در بازار را توضیح می‌دهیم. همچنین، به طور مفصل درباره نحوه عملکرد مرورگرهای بلاکچین، اینکه از چه چیزی تشکیل شده‌اند و چرا به آنها نیاز است، صحبت می‌کنیم.
نکات کلیدی
- مرورگر بلاکچین نرم‌افزاری برای نمایش اطلاعات مربوط به بلاکچین مختلف شامل بلوک‌ها، آدرس‌ها، موجودی حساب‌ها، تراکنش‌ها و سایر آمار هر بلاکچین است.
- برای استفاده از مرورگر بلاکچین باید به آدرس وب‌سایت آن رفته و در آنجا اطلاعات لازم، مثلاً شناسه هش تراکنش، را در مرورگر جستجو کنید.
- blockchain.org ،Blockchair ،Tokenview ،Bitcoin.com و Etherscan از پرکاربردترین مرورگرهای بلاکچین هستند.
جستجوگر بلاکچین چیست؟
مرورگر بلاکچین، همان نقش مرورگر گوگل را در دنیای ارزهای دیجیتال و بلاکچین ایفا می‌کند.
این ابزارها به کاربران کمک می‌کند تا به جزئیات مختلف مربوط به تراکنش‌های مربوط به آدرسهای کیف پول و بلاک‌چین‌های خاص از جمله مقدار جابه‌جا شده، منبع و مقصد ارز منتقل شده، و وضعیت تراکنش‌ها دسترسی داشته باشند.
مرورگر بلاکچین نرم افزاری است که از API و نود بلاکچین برای استخراج داده‌های مختلف از یک بلاکچین استفاده می‌کند و سپس از یک پایگاه داده برای مرتب کردن داده‌های جستجو شده و ارائه داده‌ها به کاربر در قالبی قابل جستجو استفاده می‌کند.
ورودی‌های کاربر عبارت‌های قابل جستجو در مرورگر هستند که سپس مرورگر آنها را از طریق یک جدول سازماندهی‌شده در پایگاه داده جستجو می‌کند. مرورگر از قبل داده‌های سازماندهی‌شده مربوط به یک بلاکچین را در قالب جدول دارد.
کاربران می‌توانند از طریق مرورگر بلاکچین داده‌های مربوط به بلوک‌هایی که اخیراً روی یک بلاکچین استخراج شده یا تراکنش‌هایی که اخیراً انجام شده‌اند را جستجو و کاوش کنند.
گاهی اوقات، مرورگر به کاربر اجازه می‌دهد تا فید زنده بلوک‌ها را در حالی که استخراج می‌شوند و همچنین داده‌های مربوط به بلوک‌ها را مشاهده کنند.
مثلاً در یک اکسپلورر مربوط به پلتفرم اتریوم، می‌توانید تراکنش‌های توکن USDT روی بلاکچین اتریوم را بررسی کنید. اما لازم به ذکر است که نمی‌توانید از یک مرورگر بلاکچین برای بلاک‌چینی استفاده کنید که با آن مطابقت ندارد.
به‌عنوان مثال، شما نمی‌توانید تراکنش‌های لایت کوین را با یک مرورگر بلاکچین بیت‌کوین پیگیری و ردیابی کنید. برای این کار شما به یک مرورگر بلاکچین لایت کوین مانند live.blockcypher.com/ltc احتیاج دارید.
مرورگر بلاکچین چگونه کار می‌کند؟
مرورگرهای بلاکچین با استفاده از پایگاه داده‌ای کار می‌کنند که تمام بلاک‌چین‌ها را در قالب و جدول‌های قابل جستجو نگهداری می‌کند.
بنابراین، مرورگر با همکاری یک رابط نود کار می‌کند تا ابتدا تمام داده‌های یک بلاکچین مشخص را استخراج کند. پس از آنکه مرورگر داده‌ها را استخراج کرد، آنها را در جدول‌هایی که به راحتی قابل جستجو هستند ذخیره می‌کند.
مرورگر آخرین تراکنش‌ها و بلوک‌ها را جمع‌آوری می‌کند و آنها را بر اساس دسته‌های قابل جستجوی تعریف‌شده مرتب می‌کند؛ از جمله این دسته‌بندی‌ها می‌توان به آدرسهای کیف پول، شناسه‌های تراکنش، فهرست‌های کامل، موجودی و غیره اشاره کرد.
مرورگر بلاکچین همچنین رابطی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد تا بتواند اطلاعات را از طریق آن جستجو کند. از نظر فناوری، مرورگر بلاکچین ممکن است از یک پایگاه داده رابطه‌ای، پایگاه داده SQL و یک API استفاده کند.
بیشتر بخوانید: کلید API چیست و چه کاربردی در دنیای کریپتو دارد؟
همان‌طور که شاید از قبل بدانید، هر بلاکچین شامل تعداد بسیار زیادی از نودهای توزیع‌شده است.
هر نودی که بتواند مستقیماً داده‌های یک بلاکچین را بخواند، جزئیات آخرین تراکنش و بلوک‌های استخراج‌شده و سایر داده‌ها را از آن استخراج می‌کند. سپس این داده‌ها به پایگاه داده ارسال شده و در آنجا داده‌ها را در قالب جدول‌های قابل جستجو مرتب می‌شوند.
این موضوع باعث می‌شود استفاده از مرورگرها سریع باشد.
اکثر بلاک‌چین‌ها از 24 جدول شامل بلوک، آدرس، تراکنش و غیره استفاده می‌کنند. هر ردیف دارای یک شناسه یا کلید منحصربه‌فرد است؛ برای عنوان، آدرسهای استفاده شده در بلاکچین یک شناسه منحصر دارند.
برخی از مرورگرهای دیگر فقط یک کلید منحصربه‌فرد ایجاد می‌کنند.
سپس سرور رابط کاربری اکسپلورر یک صفحه وب ایجاد می‌کند که می‌تواند از طریق ورودی دوم عبارات قابل جستجو با کاربر تعامل داشته باشد.
سرور همچنین یک API برای ارتباط با کامپیوترهای دیگر تولید می‌کند. این فایل‌ها در قالبی قابل خواندن از سرور به سرور بک‌اِند ارسال می‌شوند و سرور بک‌اند نتیجه عبارات جستجوشده را به سرور رابط کاربر ارائه می‌کند.
سپس رابط کاربری و API صفحات وب را به صورت HTML به مرورگر می‌فرستند تا کاربر بتواند پاسخ‌ها را به راحتی بخواند.
کاربرد جستجوگر بلاکچین چیست؟
برای توضیح مرورگر بلاکچین از مرورگرهای بلاکچین بیت‌کوین صحبت خواهیم کرد، اما هر بلاک‌چینی رابط و عملکردی مشابه با مرورگر مخصوص به خود دارد.
- فید بلوک: در مرورگرهای بلاکچین در بخش Latest blocks می‌توانید بلوک‌هایی که اخیراً روی بلاکچین بیت‌کوین استخراج شده‌اند را جستجو کنید. معمولاً، تمام مرورگرهای بلاکچین فید زنده تمام بلاک‌های خود را ارائه می‌دهند، از جمله تازه‌ترین بلوک‌هایی که به بلاکچین اضافه شده‌اند.
- فید تراکنش: در مرورگرهای بلاکچین می‌توانید هر تراکنشی را در هر بلوکی که به‌تازگی استخراج شده و به بلاکچین بیت‌کوین متصل شده باشد جستجو کنید.
- تاریخچه تراکنش یک آدرس مشخص: با استفاده از یک مرورگر بلاکچین بیت‌کوین، می‌توانید تاریخچه هر آدرس عمومی بیت‌کوین و همچنین تعداد تراکنش‌های دریافتی، موجودی، و غیره آن را بررسی کنید.
- آدرسهای ورودی و خروجی: با استفاده از یک مرورگر بلاکچین بیت‌کوین، می‌توانید آدرسهای ورودی و خروجی یک تراکنش بیت‌کوین را مشاهده کنید.
- بزرگترین تراکنش روز: برخی از مرورگرهای بلاکچین (مانند blockchain.info) داده‌های بزرگترین تراکنش‌های بیت‌کوین در طول روز را نگه می‌دارند.
- وضعیت استخر حافظه (mempool): از طریق یک مرورگر بلاکچین، می‌توانید وضعیت استخر حافظه را مشاهده کنید، جایی که تعداد کل تراکنش‌های تائیدنشده به همراه جزئیات تراکنش ثبت می‌شوند.
- تراکنش‌های دوباره‌خرج‌شده (double spend): برخی مرورگرهای پیشرفته بلاکچین تعداد تراکنش‌های دوباره‌خرج‌شده بیت‌کوینی که در 10 دقیقه گذشته انجام شده است را ثبت می‌کنند.
- بلاک‌های یتیم (orphaned blocks): می‌توانید تعداد بلاک‌هایی که یتیم شده و به بلاکچین بیت‌کوین متصل نشدند را چک کنید.
- بلاک‌های استخراج‌شده: می‌توانید بررسی کنید که کدام استخر استخراجی توانسته بلاک را پیدا کند. به‌عنوان مثال، می‌توانید مشاهده کنید که فلان بلاک توسط استخر استخراج ViaBTC پیدا شده است.
- نخستین بلاک (genesis block) را ببینید: یک مرورگر بلاکچین می‌تواند به شما نخستین بلاک بلاکچین یا همان جنسیس بلاک را نشان بدهد. در مرورگر بلاکچین بیت‌کوین می‌توانید نخستین بلاک بلاکچین بیت‌کوین را ببینید که توسط ساتوشی ناکاموتو در سال 2009 استخراج شد.
مثال بررسی آدرس عمومی بیت‌کوین
در حال حاضر، چندین مرورگر بلاکچین بیت‌کوین در بازار موجود هستند. یک جستجوی ساده گوگل می‌تواند بسیاری از آنها را به شما معرفی کند.
برای ذکر مثال، از blockchain.com استفاده می‌کنیم، یکی از محبوب‌ترین مرورگرهای موجود بلاکچین بیت‌کوین.
این آدرس عمومی بیت‌کوین را بررسی می‌کنیم:
12rQa8VkxiqnAUXkouJZ5UqGeNhVaxVB4c
به blockchain.com بروید و در نوار جستجو این عبارت را تایپ کنید:
12rQa8VkxiqnAUXkouJZ5UqGeNhVaxVB4c
موجودی کل (Final Balance) و بیت‌کوین دریافت‌شده روی این آدرس عمومی را در تصویر زیر مشاهده کنید.
با جستجوی شناسه تراکنش برای این آدرس عمومی، می‌توانید میزان ورودی و خروجی این تراکنش، هزینه‌های پرداخت‌شده برای آن، و تعداد تائیدها را پیدا کنید.
دلایل استفاده از مرورگر بلاکچین
کیف پول‌های بلاکچین می‌توانند انواع مختلفی از داده‌ها را به کاربر ارائه دهند، اما این دیدگاه محدود به داده‌های مربوط به کلیدهایی است که کیف پول در اختیار دارد.
مرورگرها برای مشاهده داده‌های مربوط به تراکنش‌های انجام‌شده در تمام کیف‌های یک بلاکچین مشخص استفاده می‌شوند.
- شفافیت: مرورگرها به شما امکان بررسی موجودی و هزینه‌کردهای مربوط به آدرسهای قرارداد هوشمند را بررسی کنید، از جمله زمانی که کاربران در عرضه اولیه کوین (ICO) شرکت می‌کنند.
- قبل از ارسال ارز دیجیتال به آدرس مقصد، می‌توانید بررسی کنید که آیا آدرس کیف پول مقصد معتبر است یا خیر.
- می‌توانید بررسی کنید آیا ارز دیجیتال مدنظرتان برای شخص دریافت کننده ارسال شده است یا خیر. اگر دریافت کننده ادعا کند که تراکنش را دریافت نکرده است، می‌توانید از این قابلیت مرورگر به عنوان مدرک ارسال ارز دیجیتال به آن شخص استفاده کنید.
- مرورگرها می‌توانند به شما کمک کنند متوجه شوید چه مشکلی برای تراکنش پیش آمده که هنوز انجام نشده یا تأیید نشده است.
- مرورگر به کاربر کمک کند تا کارمزد فعلی انجام یک تراکنش یا هزینه گس را بداند و بنابراین برای کارمزدهای گس برای تراکنش‌های آینده بهتر برنامه‌ریزی کند.
- مرورگر گاهی اوقات می‌تواند به کاربر کمک کند مطمئن شود که آیا یک گروه واقعاً مسئول استخراج یک تراکنش مشخص است یا خیر و شاید به کاربر کمک کند در مورد اختصاص دادن منابع محاسباتی بیشتر برای استخراج در آینده تصمیم‌گیری کند.
- جستجوگر بلاکچین به توسعه دهندگانی که در حال برنامه نویسی کیف پول خود هستند کمک می‌کند مطمئن شوند که کیف پولشان برای ارسال، دریافت و ذخیره ارزهای دیجیتال به درستی کار می‌کند یا خیر.
- از مرورگر بلاکچین می‌توان در کنار نرم‌افزارهای دیگر مانند نودها برای تأیید داده‌ها و اطلاعات استفاده کرد.
- توسعه دهندگان همچنین می‌توانند با استفاده از این مرورگرها بررسی کنند که چه عملکردها و ویژگی‌هایی را باید در کیف پول خود یا سایر نرم‌افزارها اضافه کنند.
- از مرورگرها به عنوان یک ابزار تحقیق، می‌توان در تصمیم‌گیری‌های مهم مربوط به امور مالی شخصی، گروهی و سازمانی استفاده کرد.
مرورگرهای بلاکچین رایج
از زمان توسعه اولین ابزار مرورگر بلاکچین یعنی Blockexplorer.com توسط مالک انجمن BitcoinTalk در نوامبر 2010 چندین مرورگر دیگر ساخته شده‌اند.
- Blockchain.com، با آدرس فعلی blockchain.org: امکان جستجوی بلاک‌چین‌های بیت‌کوین بر اساس بلوک‌ها، تراکنش‌ها و آدرس‌ها را فراهم می‌کند.
- Blockchair: امکان جستجوی اطلاعات در مورد بلاک‌چین‌های بیت‌کوین، اتریوم و بیت‌کوین کش از جمله جستجوی کلمات، عبارات، نودها، اندازه Mempool و سختی استخراج را فراهم می‌کند.
- Tokenview: این مرورگر در چین توسعه یافته و در سال 2018 راه‌اندازی شد. این مرورگر بلاکچین امکان جستجوی داده‌ها در چندین بلاکچین (بیش از 20 بلاکچین محبوب) را فراهم می‌کند.
- Bitcoin.com: امکان جستجوی داده‌ها در بلاکچین بیت‌کوین و اتریوم را فراهم می‌کند.
- Etherscan: این مورد احتمالاً محبوب‌ترین مرورگر بلاکچین اتریوم است که امکان جستجوی تراکنش‌ها، آدرس‌ها، قراردادهای هوشمند، موجودی کیف پول و غیره را فراهم می‌کند.
اتر اسکن (Etherescan) یک مرورگر بلاکچین محبوب اتریوم برای کسانی است که در جمع آوری سرمایه در جریان ICO برای پروژه‌های ارز دیجیتال شرکت می‌کنند.
سخن پایانی
مرورگرهای بلاکچین با هدف برطرف کردن نیاز کاربران به مشاهده و خواندن داده‌های دقیق در مورد تراکنش‌ها و همچنین اطمینان از شفافیت تراکنش‌ها و بلاکچین توسعه یافته‌اند. اولین مرورگر بلاکچین بیت‌کوین در نوامبر 2010 شروع به کار کرد.
مرورگرهای بلاکچین خواندن تاریخچه تراکنش‌های بلاکچین، موجودی کیف پول و تأیید وضعیت تراکنش را در صورت تأیید یا عدم تأیید آنها امکان‌پذیر می‌کنند.
همچنین، مرورگر بلاکچین به شناسایی استخرهای ماینینگی که بلوک‌های مشخصی را استخراج می‌کنند، ارتفاع بلوک، بلوک‌های یتیم، جنسیس بلاک‌ها کمک می‌کند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: