سهام یار چیست؟ سهام یار طرحی است که برای بیمه کردن سبدهای سهام و دارایی افراد در بورس ایران در حال اجراست.
هدف این طرح کاهش ریسک برای سرمایه‌گذاران و کمتر شدن نگرانی آن‌ها بابت ریزش قیمت و نوسانات بازار بورس است که گاهی آن‌قدر شدید هستند که ممکن است فرد تا ماه‌ها نتواند به جایگاه قبلی خود برگردد.
هدف از بیمه کردن سهام، خارج کردن بازار بورس از افت‌وخیزهای مکرر، تغییر روند کار بازار و بخشیدن جان دوباره به آن بوده است.
عناوین مطلب:
طرح‌های مشابه سهام‌یار مدت‌هاست که در بازارهای مالی دنیا برای مراقبت از سرمایه‌گذاران در برابر از دست دادن سرمایه‌شان در مقابل اتفاقات غیرقابل‌پیش‌بینی اجرا می‌شود.
این طرح بخصوص برای سهامداران خرد کارایی بیشتری دارد تا آن‌ها با آرامش بیشتری در بازار فعالیت کنند و مردم تمایل داشته باشند که سرمایه خود را وارد این بازار نمایند.
در ادامه این مقاله از بورسینس توضیح می‌دهیم که شرایط استفاده از سهام یار چیست و برگشت سود آن چطور خواهد بود.
برای شروع سرمایه گذاری در بازار بورس ایران کلیک کنید
شرایط و نحوه استفاده از سهام یار
طرح سهام یار که از آذر 1401 اجرا شده است در قالب نماد «سهام یار» به بازار بورس وارد می‌شود.
سرمایه‌گذاران با خرید این نماد، سبد سرمایه خود را در مقابل مشکلات احتمالی بیمه می‌کنند. سهامداران تا 2 آذر 1402 برای خرید اوراق سهام یار فرصت داشته‌اند.
این طرح یک‌ساله است و اگر شرایط مناسب را داشته باشید می‌تواند برای شما کاربردی باشد.
شرایط دریافت و استفاده از سهام‌یار به صورت زیر است:
- ارزش سبد سرمایه فرد در تاریخ 4 آبان 1401 باید کمتر از 100 میلیون تومان باشد. سبدهای بالای 100 میلیون تومان نمی‌توانند از سهام یار استفاده کنند.
- این بیمه تنها به سهام‌هایی تعلق می‌گیرد که در تاریخ 4 آبان 1401 در سبد سهام فرد بوده‌اند و سهام‌هایی که بعد از آن خریداری شوند مشمول سهام‌یار نمی‌شوند.
- وقتی سبد دارایی شما با سهام‌یار بیمه شد حداقل یک سال باید از فروش آن اجتناب کنید. در صورت فروش همه یا بخشی از آن سبد دارایی، بیمه سهام یار لغو خواهد شد.
- سهام‌یار قابل انتقال به غیر نیست.
- بیمه سهام به سهام‌هایی که در بازار بورس تهران و فرابورس ایران قابل معامله هستند تعلق می‌گیرد (بدون در نظر گرفتن سهام جایزه ثبت نشده، حق تقدم سهام‌ها، سهام توثیق و سهام توقیف).
- ارزش پایه سبد دارایی اشخاص براساس ارزش آن در روز 4 آبان 1401 محاسبه و بیمه می‌شود.
- پرداخت‌های صندوق تثبیت بازار سرمایه از طریق حساب بانکی ثبت شده در سامانه سجام پرداخت می‌شود.
بعد از بیمه کردن سهام ، دولت تعهد دارد که درصورتی‌که بازار نزولی باشد و ارزش سهام فرد کمتر از 1.2 ارزش فعلی شده باشد، اختلاف سبد را به اندازه 1.2 یعنی 20 درصد بالاتر از ارزش آن در 4 آبان 1401 در مدت یک سال به حساب شما واریز کند.
اما اگر بازار صعودی باشد و ارزش سبد دارایی افزایش یافته باشد مبلغی به حساب سهامدار واریز نمی‌شود. در قسمت بعد این موضوع را با ذکر مثال توضیح خواهیم داد.
نحوه محاسبه بیمه سهام
برای اینکه متوجه شوید محاسبه بیمه به چه شکل خواهد بود فرض کنید در تاریخ 4 آبان 1401 که تاریخ مورد نظر این قانون است چهار برگه سهام به ارزش 40 میلیون تومان داشته‌اید که می‌خواهید آن‌ها را بیمه کنید.
پس از بیمه کردن، این چهار نماد را تا یک سال نمی‌فروشید و همچنان در سبد سرمایه شما باقی می‌مانند.
بعد از یک سال اگر ارزش آن‌ها از 40 میلیون تومان کاهش یافته باشد و مثلاً با 20 درصد کاهش به 32 میلیون تومان رسیده باشد دولت موظف است که به شما 48 میلیون تومان یعنی 1.2 برابر سرمایه‌تان را پرداخت کند.
اما اگر در طی یک سال بعد سهام شما بالا رفت و مثلاً از 40 میلیون به 50 میلیون رسید پولی از سمت دولت دریافت نمی‌کنید.
نحوه خرید سهام یار
آموزش بیمه کردن سهام از طریق خرید نماد «سهام یار» مثل خرید هر نماد بورسی دیگری انجام می‌شود.
برای این کار کافیست تا قبل از اتمام ساعت معاملاتی تالار بورس وارد پلتفرم کارگزاری خود شوید. نماد سهام‌یار را جستجو کنید و یک نماد سهام‌یار به ارزش 1 ریال خریداری کنید.
ممکن است کارگزاری از شما بخواهد قبل از خرید نماد سهام‌یار بیانیه «ریسک اوراق اختیار فروش تبعی» را تأیید کنید که برای این کار باید به بخش توافق‌نامه‌ها بروید.
اولین بازه زمانی که برای خرید سهام‌یار در نظر گرفته شده بود از 21 تا 28 آبان 1401 بود.
نکاتی در رابطه با خرید و فروش سهام و استفاده از سهام یار
در نظر داشته باشید زمانی که فرد نماد بورسی سهام‌یار را خریداری می‌کند، بیمه سهام به دارایی‌هایی که از قبل در سبد دارایی او بوده‌اند تعلق می‌گیرد.
دارایی‌هایی که پس از آن می‌خرد مشمول آن نیستند پس با فروش آن‌ها مشکلی برای بیمه سهام یار پیش نمی‌آید.
اما اگر حتی یک سهم از دارایی‌هایی که به واسط خرید نماد سهام‌یار بیمه شده‌اند را به فروش برساند کل طرح بیمه سهام‌یار برای دارایی‌های او کنسل خواهد شد.
گفتنی است که اشخاص حقوقی قادر به خرید اوراق سهام‌یار نمی‌باشند. این طرح تنها برای اشخاص حقیقی با سرمایه حداکثر 100 میلیون تومان اجرا می‌شود.
طبق آمارها گفته می‌شود حدود 96 درصد سهامداران بازار بورس مشمول این بیمه می‌شوند.
نحوه تسویه اوراق سهام یار
انجام محاسبات و تسویه نقدی بر عهده شرکت مدیریت فناوری بورس تهران است که همان‌طور که ذکر کردیم به حساب بانکی که افراد به سامانه سجام معرفی کرده‌اند واریز می‌شود.
زمانی که سررسید اوراق سهام یار برسد به صورت نقدی تسویه می‌شود و مبلغ آن به صورت زیر محاسبه می‌گردد:
- فرمول آن به صورت «مقدار شاخص سهم در زمان سررسید تقسیم بر مقدار شاخص سهم در 4 آبان 1401 منهای یک» خواهد بود.
- میانگین وزنی بازده هر شخص مشمول نیز با استفاده از بازده محاسبه شده در مرحله قبل محاسبه می‌شود. وزن نماد برابر ارزش دارایی شخص در آن نماد در سبد پایه است.
- محاسبه مابه‌التفاوت نرخ تضمین و میانگین وزنی بازده، در صورت کوچک‌تر بودن میانگین وزنی بازده از نرخ تضمین. اگر میانگین وزنی از نرخ تضمین بزرگ‌تر باشد شخص مبلغی دریافت نمی‌کند.
- مبلغی که درنهایت سهامدار دریافت می‌کند برابر با ارزش سبد پایه ضربدر مابه‌التفاوت نرخ تضمین و میانگین وزنی بازده شخص است.
سوالات متداول
برای بیمه کردن سبد دارایی چه تعداد سهام یار باید بخریم؟
برای این منظور، اهمیتی ندارد که شما چند سهام از چند شرکت در سبد دارایی خود دارید، خرید تنها یک سهام از نماد سهام یار کافی است.
اگر در چند کارگزاری مختلف سهام داشته باشیم باید از همه آن‌ها سهام یار بخریم؟
خیر با خرید از تنها یک کارگزاری، همه سبد دارایی شما در همه کارگزاری‌ها بیمه خواهد شد.
آیا سهام عدالت هم با سهام یار قابل بیمه کردن است؟
بله، سهام عدالتی که از نوع غیرمستقیم باشد می‌تواند از سهام یار استفاده کند.
جمع‌بندی
سهام یار یکی از طرح‌هایی است که به دنبال نوسانات زیاد بازار بورس ایران در سال‌های گذشته و خروج جمع زیادی از سرمایه‌داران حقیقی از این بازار به اجرا درآمد.
هدف آن بازگرداندن اطمینان و اعتماد به اقشار مردم برای سپرده‌گذاری در بازار بورس از طریق بیمه کردن سهام است.
این طرح به صورت یک‌ساله است و درصورتی‌که سرمایه بیمه شده فرد پس از یک سال دچار ضرر شده باشد اصل سرمایه همراه با 20 درصد سود دریافت می‌کند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: