سهامداری در بازار بورس به معنای سهیم بودن در مالکیت یک شرکت است. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره وضعیت شرکت داشته باشید، مطالعه گزارش فعالیت هیئت مدیره می‌تواند به‌درد بخور باشد.
یکی از ویژگی‌های مثبت شرکت‌های بورسی موضوع شفافیت در عملکرد شرکت‌ها و گزارش‌دهی منظم مدیران آن‌ها است.
در واقع، مدیران شرکت‌ها موظف‌اند در دوره‌های زمانی مشخص گزارشی از فعالیت‌های شرکت را در سامانه جامع اطلاعات ناشران بورسی یا همان سایت کدال ثبت و منتشر کنند.
عناوین مطلب:
اما «گزارش فعالیت هیئت مدیره چیست؟»، «گزارش فعالیت هیئت مدیره شامل چه اطلاعاتی است؟»، «این گزارش چه کاربردی دارد؟»؛ در این مقاله پاسخ این سؤالات را فراهم کرده‌ایم و همچنین نمونه‌ای از این گزارش را برای شما تهیه کرده‌ایم. لطفاً تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
گزارش فعالیت هیئت مدیره چیست؟
یکی از مهم‌ترین گزارش‌ها، «گزارش فعالیت هیئت مدیره» است که در پایان سال مالی و قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه منتشر می‌شود.
همان‌طور که از نامش پیداست، در این گزارش، هیئت مدیره شرکت‌ها شرحی از عملکرد و اقدامات خود را در اختیار سهامداران و علاقه‌مندان قرار می‌دهند.
سهامداران فعلی با بررسی این گزارش‌ها می‌توانند به‌طور دقیق در جریان وضعیت کنونی شرکت و آینده آن قرار بگیرند؛ همچنین، سرمایه‌گذاران علاقه‌مند می‌توانند بر اساس این گزارش‌ها در مورد سرمایه‌گذاری در یک شرکت خاص یا عدم آن تصمیم‌گیری کنند.
گزارش فعالیت هیئت مدیره شامل چه اطلاعاتی است؟
گزارش هیئت مدیره که هم‌زمان با انتشار صورت‌های مالی 12 ماه گذشته منتشر می‌شود حاوی اطلاعات ارزشمندی برای فعالان بازار بورس است. در این گزارش می‌توان جزئیات مربوط به موارد مهمی را به دست آورد.
در ادامه با برخی از مهم‌ترین این اطلاعات آشنا می‌شوید:
- معرفی اعضای هیئت مدیره
- گزارش فعالیت هیئت مدیره در زمینه سیاست‌گذاری‌های کلی
- وضعیت عمومی شرکت از نظر مالی
- شرح میزان دستیابی به اهداف تعیین شده و دستاوردهای شرکت
- فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی شرکت
- شرح اقدامات انجام شده، گزارش فعالیت‌های در دست اجرا و معرفی طرح‌های آتی
- افق پیش روی صنعت مرتبط
- گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی
- وضعیت درآمدها و هزینه‌های شرکت
- جایگاه شرکت در صنعت بزرگ‌تر و وضعیت رقابتی آن
در ادامه چند مورد از این اطلاعات را به صورت دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد:
1. معرفی اعضای هیئت مدیره
گروهی از سهامداران عمده که اداره و مدیریت شرکت را بر عهده دارند اعضای هیئت مدیره یا در قانون تجارت مدیران شرکت نامیده می‌شوند.
بدیهی است که این مدیران نقش تعیین کننده‌ای در پیشبرد شرکت‌ها دارند، از این رو سهامداران توجه ویژه‌ای به انتخاب اعضای هیئت مدیره می‌کنند.
در واقع، سهامداران ترجیح می‌دهند شخصی به عنوان مدیرعامل یا عضو قدرتمند هیئت مدیره انتخاب شود که در حوزه کاری شرکت دارای تخصص و تجربه کافی باشد. چنین افرادی می‌توانند در هر شرکت زمینه‌ساز اجرای برنامه‌های اصلاحی و پیشرفت شرکت باشند.
2. صورت‌های مالی شرکت
معمولاً بخشی از گزارش فعالیت هیئت مدیره شرکت‌ها به ارائه صورت‌های مالی اساسی شرکت اختصاص پیدا می‌کند.
این اسناد شامل صورت‌های سود و زیان، صورت ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد و یادداشت‌های توضیحی است.
- ترازنامه شامل گزارشی از دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق سهامداران در پایان سال مالی است.
- صورت سود و زیان عملکرد شرکت از نظر درآمد و هزینه‌ها طی دوره 12 ماهه را نشان می‌دهد.
- صورت جریان وجوه نقد سندی است که نشان می‌دهد آیا شرکت در دوره منتهی به سال مالی شاهد ورود وجه نقد بوده یا کاهش وجه نقد.
یادداشت‌های توضیحی بخش مهمی از صورت‌های مالی در گزارش هیئت مدیره است که در آن موارد زیر تشریح و ارائه شده است:
- تاریخچه فعالیت‌های واحد تجاری
- گزارش مهم‌ترین رویه‌های حسابداری
- نحوه تهیه صورت‌های مالی
- توضیحات بیشتر در مورد اقلام معرفی شده در صورت‌های مالی اساسی
- جزئیات مربوط به اقلام شناسایی نشده در صورت‌های مالی اساسی
- معاملات با اشخاص وابسته و اتفاقات دیگری که بعد از تاریخ ترازنامه رخ داده است.
نحوه ارائه اطلاعات مربوط به عملکرد مالی در گزارش هیئت مدیره
میزان تغییرات اقلام موجود در صورت‌های مالی یکی از موضوعات بسیار مهم است؛ به همین دلیل، صورت‌های مالی در گزارش هیئت مدیره به صورت مقایسه‌ای منتشر شده و شرکت‌ها صورت‌های مالی خود را با مقایسه سال مالی جاری و سال مالی قبل تهیه می‌کنند.
در این گزارش، درصد تغییرات هر کدام از اقلام نسبت به سال قبل ذکر شده تا سرمایه‌گذاران بتوانند با نگاه اجمالی به داده‌ها یک دید کلی از وضعیت مالی شرکت در سال جاری به دست بیاورند.
3. گزارش فعالیت‌های فعلی و آتی شرکت در گزارش هیئت مدیره
شرکت‌ها بخشی از گزارش فعالیت خود را به معرفی و تشریح طرح‌های در دست اجرا و پیش روی خود اختصاص می‌دهند.
در این راستا، مدیران اجرایی شرکت‌ها جزئیات مربوط به اقدامات انجام شده از جمله تعمیرات اساسی انجام شده و طرح‌های آتی مانند پروژه‌های توسعه‌ای یا تعهدات مالی و عملیاتی انجام شده (مثل پیش فروش کالا یا خدمات) را تهیه کرده و گزارش هیئت مدیره اضافه می‌کنند.
بیشتر بخوانید: درآمد غیرعملیاتی چیست و چه مواردی را شامل می‌شود؟ (لیست کامل)
چند نمونه از عملیات و تصمیم‌های آتی شرکت‌های بورسی
برای مثال، نماد بورسی چکاپا در گزارش فعالیت هیئت مدیره خود به تهیه و راه‌اندازی ماشین‌آلات خط تولید کاغذ Top White اشاره کرده است.
یا در گزارش فعالیت نماد پتروشیمی آبادان به طرح تبدیل واحد تولید DDB به پلی اتیلن اشاره شده است اگرچه هیچ دستورالعمل اجرایی برای این هدف در نظر گرفته نشده است.
همچنین، شرکت پتروشیمی خارک از آغاز پروژه افزایش ظرفیت متانول این شرکت صحبت کرده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد طرح‌های مدنظر شرکت‌ها می‌توانید به گزارش فعالیت هیئت مدیره نمادها در سامانه کدال مراجعه کنید.
4. تحلیل ریسک‌های پیش روی شرکت
هر شرکتی با توجه به حوزه فعالیت خود و وضعیت اقتصاد کلان کشور ممکن است با ریسک‌های خاصی روبرو باشد. علاوه بر این، برخی از ریسک‌ها ممکن است تمام شرکت‌ها را به طور ذاتی تهدید کنند.
برای مثال، در سال‌های اخیر مشکلاتی مانند تحریم‌ها یا افزایش نرخ دلار شرکت‌های واردکننده مواد اولیه را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.
شرکت پتروشیمی زاگرس یکی از شرکت‌هایی است؛ از آنجا که این شرکت ذاتاً صادرکننده است، ریسک تحریم‌ها و عدم وصول مطالبات همواره آن را تهدید می‌کند. یا یکی از ریسک‌هایی که همواره شرکت‌ها را تهدید می‌کند، نرخ بهره بانک مرکزی است. برخی از شرکت‌ها که هیچ وامی از بانک‌ها دریافت نکرده‌اند ممکن است از این ریسک در امان باشند.
5. تشریح جایگاه شرکت در صنعت
شرکت‌های مختلف بورسی در حوزه‌های متفاوتی فعالیت می‌کنند و به طور طبیعی در صنعت خود باید با شرکت‌های داخلی و بعضاً خارجی رقابت کنند. از این رو، یکی از دغدغه‌های سهامداران وضعیت رقابتی شرکت و جایگاه آن در صنعت بزرگ‌تر از نظر تولید و فروش و درآمدزایی است.
خوشبختانه، بخشی از گزارش فعالیت هیئت مدیره به تشریح وضعیت شرکت و جایگاه رقابتی آن اختصاص یافته است. در گزارش فعالیت هیئت مدیره، اطلاعات مربوط به حوزه فعالیت شرکت، جایگاه شرکت در میان رقبا، و میزان رشد فروش صنعت در مقایسه با سال گذشته ذکر می‌شود.
ذکر جایگاه شرکت در صنعت به ویژه در مورد شرکت‌های صادرات محور و شرکت‌های فعال در صنایع فلزی و معدنی و پتروشیمی اهمیت دارد. برای مثال، شرکت پتروشیمی زاگرس از نظر میزان تولید جزو ده شرکت بزرگ تولید کننده متانول بوده و جایگاه ویژه‌ای در میان رقبای این حوزه دارد.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع صنایع بورسی در ایران + بررسی مهم‌ترین صنایع
کاربرد گزارش فعالیت هیئت مدیره چیست؟
در بخش‌های قبل این مقاله با گزارش فعالیت هیئت مدیره و اطلاعات موجود در آن آشنا شدیم. اما مخاطب این گزارش چه کسانی هستند و اساساً کاربرد آن چیست؟
سرمایه‌گذاران از اطلاعات موجود در صورت‌های مالی اساسی برای تحلیل وضعیت شرکت از نظر بنیادی (فاندامنتال) استفاده می‌کنند. با توجه به آمار ارائه شده در صورت‌های مالی می‌توان به وضعیت بدهی‌ها، درآمدها و هزینه‌های شرکت پی برد و میزان سودآوری آن را با شرکت‌های دیگر، به ویژه رقبا، مقایسه کرد.
در برخی مواقع که اطلاعات ارائه شده در صورت‌های مالی یا گزارش‌های حسابرس مستقل ناقص است می‌توان به گزارش فعالیت هیئت مدیره مراجعه کرد. در واقع این گزارش در مواردی تکمیل کننده گزارش‌های دیگر است.
در گزارش فعالیت هیئت مدیره علاوه بر گزارش صورت‌های مالی شرکت، نسبت‌های مالی ارائه و تحلیل می‌شود. برای مثال، تهیه کنندگان این گزارش توضیح می‌دهند که چرا یک نسبت مالی خاص کمتر یا بیشتر از حد استاندارد خود است و آیا این نسبت در مقایسه با سال مالی قبل رشد یا کاهش داشته است.
نمونه گزارش فعالیت هیئت مدیره
در این لینک می‌توانید گزارش فعالیت هیئت مدیره بانک سینا در سال مالی منتهی به 1399 را مشاهده کنید.
این گزارش شامل اطلاعات کاملی از اهداف و استراتژی‌ها، عملکرد مالی بانک، جایگاه بانک سینا در صنعت بانکداری، اهم فعالیت‌ها و پروژه‌های انجام شده در سال 1399 و … است.
سخن پایانی
یکی از گزارش‌های مهمی که شرکت‌های در پایان سال مالی و قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه در سامانه کدال منتشر می‌کنند «گزارش فعالیت هیئت مدیره» است.
در این گزارش اطلاعات کاملی در مورد شرکت از جمله معرفی اعضای هیئت مدیره، شرح فعالیت‌های انجام شده، اقدامات پیش رو، وضعیت شرکت از نظر مالی در قالب صورت‌های مالی اساسی، جایگاه شرکت در صنعت و… ارائه می‌شود.
سرمایه‌گذاران با مراجعه به سامانه کدال به آدرس codal.ir می‌توانند به گزارش فعالیت هیئت مدیره شرکت‌ها دسترسی پیدا کرده و با توجه به اطلاعات موجود در آن، شرکت‌ها را از نظر بنیادی تحلیل کنند و در مورد سرمایه‌گذاری بر روی شرکت‌های بورسی تصمیم‌های آگاهانه‌ای بگیرند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: