چگونه در بورس ضرر نکنیم و به موقع از سهم خارج شویم؟

بازنده ها و افرادی که در بورس ضرر می کنند، باید بدانند …

امروز سهمی را میخرید و فردا در حالی که همه ی شواهد نشان از صعود قیمت می دهند، سهم شروع به ریزش میکند.

برعکس سهمی دارید که مدتی زیادی در سبد شما بدون افزایش قیمت جا خوش کرده و شواهد هم حاکی از ریزش بیشتر قیمت سهم است. از سهم خسته می شوید و آن را می فروشید و درست روز بعد قیمت سهم شروع به رشد میکند و سود حیرت آوری را نصیب مالکان جدید خود میکند.

اگر موارد بالا بارها و بارها برای شما تکرار شده است اگر گمان می کنید که در گروه بازندگان بازار قرار دارید این سلسله مقالات را تا انتها مطالعه کنید و مطمئن باشید در انتها نظری متفاوت خواهید داشت.

هر روز اخبار اقتصادی را دنبال می کنید. فروم ها و سایت های بورسی را مطالعه میکنید. تحلیل های مختلف را بررسی میکند اما برایند معاملات شما منفی است.

شاید به این نتیجه برسید که دانش کافی در مورد فنون معامله در بورس ندارید پس در کلاسهای مختلف تکنیکال و بنیادی شرکت میکند. روش های مختلف کلاسیک و مدرن را فرا میگیرید، اسم و افتخارات اساتید معروف دنیا شما را قدم به قدم به فرا گرفتن بیشتر تشویق میکند، اعتماد به نفس شما افزایش پیدا میکند. در کلاس درس روی نمودارها به خوبی دانسته های جدید را تست میکنید و از اینکه به خوبی در سابقه تاریخی سهام کار می کنند و جواب می دهند احساس غرور میکنید اما به محض اینکه خرید و فروش انجام میدهید همه چیز به هم می ریزد. البته ممکن است در چند معامله سود مناسبی هم کسب کنید اما در معاملات بعدی همه را از دست می دهید و خطر از دست دادن اصل سرمایه مجددا شما را تهدید میکند.

براستی چرا چنین می شود؟ آیا در آنچه آموخته اید ایراد و اشکالی هست؟ آیا مباحث تحلیل بازار علومی تخیلی هستند که فقط روی کاغذ جواب میدهند و در بازار واقعی فاقد کاربرد هستند؟

نویسنده این مطلب همه ی موارد بالا را بشدت و وخامت تجربه کرده است. از دو کلمه شدت و وخامت استفاده کردم تا بخوبی مفهوم آنچه اتفاق افتاده منتقل شود.

هرکسی وارد استخر آب شود خیس می شود بازار بورس هم خواصی دارد که هرکس وارد آن شود به تناسب این خواص مراحل مشخصی را تجربه میکند.

به نظر من پریدن در آب و خیس شدن میتواند تجربه ای خوشایند باشد زمانی که شما شناگر خوبی باشید. برای شناگر شدن باید به آب زد. کلاس هایی که شما برای آنها هزینه های سنگین پرداخته اید مثل اموزش شنا در خشکی و پشت نیمکت است. همه چیز در تئوری درست است اما به محض اینکه شما در استخر آب بیفتید مثل یک تکه آجر به کف استخر خواهید رفت.

هماهنگی بین دست و پای شما برای روی آب ماندن فقط در استخر آب بوجود می آید. اشتباه نکنید منظورم این نیست که بدون دانش لازم وارد معاملات بورس شوید. بورس را دنبال کنید بدون اینکه وارد یک معامله واقعی شوید. اگر با معاملات ارز آشنا باشید حتما مطلع هستید که حساب های دمو جز لاینفک سرویس های همه بروکرهاست. خوشبختانه این امکان در مورد بورس ایران نیز فراهم است و شما می توانید بدون به خطر انداختن سرمایه عملکرد تجربه های خود را آزمایش کنید.

برگردم به اصل مطلب و اینکه ماندن روی آب حاصل هماهنگی بین حرکات دست و پا و نحوه تنفس و میزان قدرت بدنی شماست و بدون هماهنگی لازم امکان دوام نخواهید داشت.

مجموع عوامل فوق یک سیستم را پدید می آورند. سیستمی که جان شما را حفظ میکند. برای ماندن روی آب در استخر بورس هم باید سیستم هماهنگی وجود داشته باشد تا اموال شما حفظ شوند.

من مهم ترین اجزای این سیستم را به ترتیب اهمیت لیست می کنم:

۱– دانش مدیریت مالی (مدیریت سرمایه)

۲– دانش بورسی (تکنیکال و بنیادی)

۳– شرایط روحی روانی مناسب

البته سرمایه را به عنوان یک نیاز اصلی در لیست اجزا ذکر نکردم چرا که بدون سرمایه کل بحث شاید منتفی باشد.

اگر در بورس در گروه بازنده ها هستید، حداقل یکی از سه مورد فوق در سیستم شما درست کار نمی کند. اگر مدیریت سرمایه مناسبی اتخاذ کرده باشید، نمیتوانید شرایط بد اقتصاد کلان را مقصر زیان های بورسی خود معرفی کنید.. اگر دانش بورسی مناسب داشته باشید رانت اطلاعاتی دیگران را عامل شکست خود نمی دانید. اگر شرایط روحی مناسبی داشته باشید هیجانات و شایعات بازار شما را به سمت معاملات با نتیجه باخت قطعی سوق نمی دهند.

لطفا خود را از گروه بازنده های بورس کنار بکشید و تلاش کنید هماهنگی لازم بین اجزا فوق را در یک سیستم معاملاتی تمرین کنید.

چگونه به موقع وارد یک سهم یا فرصت سرمایه گذاری شویم.

اصطلاح “شرایط صحیح” یا Right Condition  به وضعیتی اطلاق می شود که حرکت قیمتها در جهت دلخواه بوده و برآورد ما بر این است که این مدت به اندازه ای خواهد بود که منجر به سود کافی بشود.

اصطلاح ” زمان صحیح” یا Right Time به موقعی گوییم که قیمتها در جهت دلخواه استارت می خورد و مهمترین دغدغه پس از شرایط صحیح است.

از اینجا به بعد نوبت تحلیل تکنیکال است که به ما کمک کند تا شرایط و زمان صحیح را پیدا کنیم. علاقمندان می دانند تعداد کثیری استراتژی ورود در مباحث تکنیکال وجود دارد که عموما بر اساس متغیرهایی نظیر رفتار قیمت، رفتار حجم، نوسان، عملکرد مالی ، اندیکاتورها ، اخبار جدید و رفتارهای فصلی استوارند و تشریح همه آنها در این مجال ناممکن است. در عمل می توان از یک یا ترکیبی از آنها استفاده کرد.

در تصویر زیر نمونه ای از این استراتژی را ملاحظه می کنید که حتی قادر است لحظه دقیق ورود را بدفت نشان دهد. بدیهی است در صورت نیاز باید به دوره های تخصصی تکنیکال مراجعه کنیم.

توکل بخدا و Take off

اگر همه احتیاط های قبلی را انجام دهیم دیگر زمان توکل بخدا است. اطمینان داریم انتخاب و خرید سهام متناسب با شخصیت مان، انتخاب بازه زمانی مناسب با برنامه هایمان و انتخاب زمان درست تنها کاری بود که می توانستیم انجام دهیم و انجام دادیم. از اینجا به بعد جایی برای احساس گناه وجود ندارد و اتفاقات بعدی جزو ماهیت بورس است.

چگونه از سهم خارج شویم

خروج به موقع نیز به همان اندازه و شاید بیشتر از ورود اهمیت دارد. اغلب مردم نمی دانند کی باید از بازار خارج شوند و این امر پاشنه آشیل بازی سهام محسوب می شود.یادمان باشد سودهای روی کاغذ زمانی محقق می شود که تبدیل به نقد شده باشد.

ماجرای خروج اندکی پیچیده تر از ورود است و تحلیل تکنیکال به تنهایی قادر به حل این معما نیست. بخش عمده مهارت های خروج به روانشناسی و رفتار مالی نیز مربوط می شود.

مطالعات نشان می دهد اغلب مردم موقع تصمیم به ماندن یا ترک کردن اسیر احساسات خود نیز می شوند و این تجارب احساسی وقتی به بورس منتقل می شود فاجعه بار است.

از آفت های مهم رفتاری دلبستگی به سهم خاص ، اصرار بر تصمیم قبلی و گرفتار شدن به امید و شانس را می توان نام برد. اغلب ما معمولا سهام و موقعیت های برنده را برای جبران ضرر ها زود می فروشیم و زیان ده ها را به امید ترمیم و برگشت مجدد حفظ می کنیم. یعنی عملا اصول درج شده فبلی را خودمان نقض می کنیم.

در حالیکه اصل درست حفظ برنده ها و خروج سریع از بازنده ها است. علاوه بر آن باید یاد بگیریم بین سه اصل 1- حداقل سازی ضرر، 2- حداکثر سازی سود و 3- حداقل سازی از دست دادن سودهای قبلی تفاوت وجود دارد و باید یکی را انتخاب کنیم تا تحلیل تکنیکال بتواند به ما کمک کند.

از اینجا به بعد پیشنهاد ما استفاده از نظرات متخصصین تکنیکال و یا آشنایی با فنون آن است.  شکل زیر نمونه ای  از استراتژی های خروج در عمل است.

 یک ضرب المثل قدیمی می گوید” همیشه قبل از ورود، راه خروج را پیدا کنید”.