یوان چین (Yuan)؛ هرآنچه که باید درباره پول چینی‌ها بدانید

کشور چین یکی از پیشگامان معرفی ارز به منظور جایگزینی با مبادله کالا به کالا بود. بنابراین، تاریخچه ارز این کشور یعنی یوان دارای خط زمانی طولانی و جالبی است که قطعاً ارزش بررسی عمیق‌تر را دارد.

چین در سال 1889 واحد پولی به نام یوان (Yuan) را با الهام از پول اسپانیایی «پزو» معرفی کرد. در آن زمان، پزو به دلیل حضور پررنگ اسپانیا در گوان و فیلیپین در آسیای جنوب شرقی رواج گسترده‌ای داشت.

در سال 1903، دولت این کشور شروع به انتشار سکه‌های دیگر در سیستم ارزی یوان کرد. این سکه‌ها عبارت بودند از سکه 1 واحدی برنجی، سکه‌های مسی در واحدهای 2، 5، 10 و 20 و سکه‌های نقره در واحدهای 1، 2 و 5.

یوان مدرن (CNY) که رنمینبی (RMB) نیز نامیده می‌شود با تأسیس بانک خلق چین و در سال 1949 منتشر شد. ترجمه رنمینبی «واحد پول مردم» است و پس از آن مراحل جدیدی از تحول Yuan، از جمله انتشار نسخه سوم آن در سال 1962، آغاز شد.

در نهایت، سری چهارم یوان بین سال‌های 1987 و 1997 منتشر شد که با توسعه سریع چین همراه بود.

نکات کلیدی

• یوان رنمینبی، واحد پولی است که در جمهوری خلق چین استفاده می‌شود.
• Yuan واحد واقعی ارز است در حالی که رنمینبی نام خود ارز است.
• رنمینبی (RMB) نام رسمی واحد پول چین است. واحد اصلی RMB یوان چین (CNY) نام دارد.
• CNY مخفف رسمی استاندارد ‌ISO 4217 برای نمایش واحد پول چین است. CNH گاهی اوقات به عنوان مخفف غیر رسمی برای قیمت یوآن در بازارهای دریایی استفاده می‌شود.
• در چند سال گذشته رنمینبی به لیست 5 ارز پرکاربرد جهانی اضافه شد و بخشی از سبد «حق برداشت ویژه» صندوق بین‌المللی پول شد.

یوان و رنمینبی

پول چین این روزها به دلایل زیادی به یکی از موضوع‌های داغ جهانی تبدیل شده است.

Yuan نه تنها وضعیت یکی از بزرگ‌ترین ابرقدرت‌های اقتصادی جهان را تعریف می‌کند، بلکه نقش کلیدی در یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعاتی که امروز چین با آن درگیر است را بازی می‌کند.

این نقش چیزی نیست جز سیاست به ظاهر مرکانتیلیستی این کشور مبنی بر کاهش مصنوعی ارزش پول خود در برابر دلار آمریکا برای ایجاد مزیت قیمتی ناعادلانه در صادرات چین!

بیشتر بخوانید: بورس شانگهای؛ رمز تحولات چین در سال‌های اخیر

پول چین با دو نام شناخته می‌شود: یوان چین (CNY) و رنمینبی مردم (RMB).

تمایز بین این دو اصطلاح بسیار ساده است: در حالی که رنمینبی واحد پول رسمی چین است، یوان واحد اصلی حساب آن ارز است.

یوان رنمینبی چین (CNY) چیست؟

اصطلاح یوان رنمینبی (CNY) به ارز رسمی جمهوری خلق چین اشاره دارد.

اگرچه ممکن است این اصطلاح کمی گیج کننده به نظر برسد چرا که دو واژه «یوان» و «رنمینبی» اغلب در کنار هم استفاده می­‌شوند، اما در واقع این دو با هم تفاوت دارند.

Yuan به عنوان واحد حسابداری چین برای سیستم مالی و اقتصاد آن عمل می­کند و نشان دهنده واحد پول این کشور است. در طرف دیگر واژه رنمینبی نام رسمی خود پول چین است.

بر روی برخی از اسکناس‌ها تصاویری از رهبران کمونیست چین، مانند مائو تسه تونگ، رهبر انقلاب کمونیستی چین چاپ شده است.

اسکناس‌های کوچک­تر اغلب حاوی تصاویری از افرادی است که لباس سنتی به تن دارند. بر پشت اکثر سکه‌ها، شامل سکه‌های 1 فن تا 1 رنمینبی تصاویری از ساختمان‌های تاریخی و مناظر متنوع کشور نقش بسته است.

آشنایی با یوان رنمینبی (CNY)

Yuan رنمینبی، واحد پول رسمی سرزمین اصلی چین است. همان‌طور که در بالا گفتیم، اصطلاح یوان به یک واحد پول کشور چین اشاره دارد در حالی که اصطلاح رنمینبی به نام واقعی خود ارز اشاره دارد.

یوان به اختصار CNY در حالی که renminbi به اختصار RMB نمایش داده می‌­شود. رنمینبی توسط جمهوری خلق کمونیستی چین در زمان تأسیس آن در سال 1949 ایجاد شد.

پول ملی چین توسط بانک مرکزی آن یعنی بانک خلق چین (PBOC) چاپ می­‌شود. دفتر مرکزی این بانک در پکن، پایتخت کشور قرار دارد.

بانک مرکزی علاوه بر چاپ ارز، سیاست‌های پولی و مالی و همچنین مقررات مالی چین را نیز وضع می­‌کند. تیم مدیریت بانک خلق چین PBOC از فرماندار، شش معاون استاندار و یک بازرس ارشد تشکیل می­‌شود.

نماد ارز یوان ¥ است. هر یک Yuan به 10 جیائو (jiao) تقسیم می­‌شود. هر یک جیائو هم معادل 10 فن (fen) است.

اسکناس‌­های در گردش به صورت اسکناس‌­های یک، دو، پنج، 10، 20، 50 و 100 یوانی و همچنین اسکناس­‌های یک، دو و پنج جیائویی عرضه می­‌شوند.

بانک مرکزی همچنین سکه­‌های یک، دو و پنج فنی ضرب می­‌کند. سکه­‌های چینی همچنین به صورت یک و پنج جیائویی به همراه سکه یک یوانی منتشر می‌شوند.

چند سری از رنمینبی‌ها از دهه 1950 تا کنون منتشر شده است که هر کدام اسکناس‌ها و سکه‌های خاص خود را دارند.

سری پنجم رنمینبی در حال حاضر ارز قانونی است، که با ورود آن به بازار، سری­‌های قبلی به تدریجی حذف می­‌شود.

Yuan چین به صورت یک سیستم ارزی کاملاً شناور نیست، بلکه توسط بانک مرکزی براساس یک نرخ ارز شناور مدیریت می‌شود.

این یعنی نرخ یوان می‌تواند در محدوده کوچک حول یک نرخ پایه ثابت که با توجه به سبدی از ارزهای جهانی تعیین می‌شود، شناور شود. نرخ Yuan تا سال 2005 به صورت مستقیم به دلار آمریکا وابسته بود.

در چینی ماندارین، از کاراکتر Yuan برای اشاره به چیزهای گرد یا دایره‌ای استفاده می‌شود.

از این کلمه همچنین برای اشاره به دلارهای نقره‌ای اسپانیایی که توسط بازرگانان اروپایی در قرن هفدهم و هجدهم معرفی شد، استفاده می‌شد.

در سال 1889، چین شروع به ضرب سکه‌های یوان نقره خود کرد. هم سلسله چینگ و هم دولت جمهوری خواه اولیه، سکه‌ها و اسکناس‌های یوان نقره را وارد بازار کردند.

در حال حاضر، عبارت سنتی Yuan در ارزهای چند منطقه چینی زبان مانند دلار جدید تایوان، دلار هنگ کنگ، دلار سنگاپور و پاکاتای ماکانی نیز استفاده می‌شود.

به منظور تمایز بین واحد پول سرزمین اصلی چین با سایر کاربردهای کلمه یوان، مخفف CNY برای اشاره به یوان امروزی چین انتخاب شد.

از این رو، کارگزاری‌های فارکس، قیمت یوان را با علامت CNY اعلام می‌کنند. برای مثال Yuan چین به دلار به صورت CNY/USD اعلام می‌شود.

بیشتر بخوانید: 10 کشور دنیا با بیشترین رشد اقتصادی

کلمه «یوان» اغلب در ترجمه‌های ماندارین ارزهای خارجی استفاده می‌شود. به عنوان مثال، دلار آمریکا به عنوان mei yuan ترجمه می‌شود.

رنمینبی (RMB)

در طول جنگ داخلی چین، حزب کمونیست بانک خلق چین را تأسیس کرد و اولین اسکناس رنمینبی را در دسامبر 1948 حدود یک سال قبل از شکست دولت کومینتانگ منتشر کرد.

دولت جدید توانست از طریق ارز جدید اقتصاد چین را که در آن زمان بین چند ارز منطقه‌ای تقسیم شده بود، متحد کند.

همچنین این ارز موجب تمایز دولت جدید از دولت قبلی می‌شد که سیاست‌هایش منجر به افزایش بی‌رویه تورم شده بود.

در سال 1955، مطابق سیاست‌های جدید در مورد ارزش رنمینبی تجدید نظر شد و چهار صفر از واحد پول قبلی حذف شد. به این معنی که حالا هر Yuan در سری جدید جایگزین 10000 یوان قدیمی می‌شد.

در طول دوره اقتصاد دستوری، بانک مرکزی ارزش رنمینبی را به شدت کنترل می­‌کرد، به طوری که تا سال 1971 یوان با نسبت 2.46 یوان به دلار آمریکا گره خورده بود.

با شروع مشارکت بیشتر اقتصاد چین در بازار جهانی، بانک خلق چین امکان معامله Yuan در بازارهای بین المللی را فراهم کرد اگرچه نرخ ارز شناور آن را همچنان به شدت کنترل می‌کرد.

نکات ویژه در رابطه با یوان

همان‌طور که در بالا ذکر کردیم، گاهی اوقات از دو اصطلاح Yuan و رنمینبی به جای یکدیگر یا با هم استفاده می‌شود، به همین دلیل جای تعجب نیست که استفاده از این دو واژه اغلب سرمایه گذاران را سردرگم می‌کند.

با این حال، اصطلاح یوان رنمینبی بسیار شبیه دو اصطلاح پوند استرلینگ و پوند است که برای توصیف واحد پول بریتانیا استفاده می­‌شود.

پوند استرلینگ نام خود واحد پول بریتانیا است در حالی که پوند واحدی از پوند استرلینگ است. مردم از پوند برای خرید کالا و خدمات استفاده می­‌کنند، نه پوند استرلینگ یا استرلینگ.

با توجه به این مثال، به یاد داشته باشید که می­‌توانید به طور کلی برای اشاره به واحد پول چین از اصطلاح رنمینبی استفاده کنید.

اما برای صحبت در مورد ارزش پولی و قیمت­‌ها باید از اصطلاح Yuan استفاده کنید. به عنوان مثال، باید بگوییم قیمت یک ماشین خاص در چین 345000 یوان است.

کاهش ارزش Yuan

ارزش یوان چین در چند سال گذشته به تدریج در مقابل ارزش دلار آمریکا رشد پیدا کرد، به همین دلیل کشور چین تصمیم گرفت چندین بار در سال 2015 ارزش پول خود را کاهش دهد.

رهبران چین اعلام کردند این کاهش ارزش بخشی از اقدامات ضروری برای اصلاح بازار این کشور است.

این اقدام چین به نوبه خود باعث شروع یک جنگ تجاری میان این کشور و ایالات متحده شد و وزارت خزانه‌داری آمریکا چین را به دست­کاری در ارزش پول خود متهم کرد.

رئیس جمهور دونالد ترامپ از سال 2018 تعرفه‌های سنگینی را بر واردات کالاهای چینی اعمال کرد. در مقابل، چین با وضع مجموعه تعرفه‌های گمرکی خود بر محصولات آمریکایی به اقدام ترامپ پاسخ داد.

کاهش ارزش CNY نه تنها باعث می‌­شد خرید کالاهای چینی برای خارجی­‌ها در بازارهای بین المللی (به دلیل ارزان بودن یوان) مقرون به صرفه‌­تر و جذاب­تر از هر زمانی باشد، بلکه مزیت دیگری نیز برای چین به همراه داشت.

Yuan اولین ارز بازارهای نوظهوری شد که به «سبد حقوق برداشت ویژه» اضافه می­‌شد. صندوق بین المللی پول در اکتبر 2016 یوان چین را به این سبد اضافه کرد.

سخن پایانی

یوان چین در حال حاضر در کنار دلار، یورو، پوند و ین یکی از پنچ ارز پراستفاده جهانی است.

ارزش Yuan شاهد فراز و فرودهای چشمگیری بوده است، با این حال چین تلاش‌های خود را برای حمایت از پول خود، از جمله ترویج استفاده رایگان از رنمینبی را افزایش داده است.

آنچه بدیهی است این است که ارز رسمی چین بخش بزرگی از اقتصاد جهان را تشکیل می­‌دهد.

برای کسب اطلاع در مورد نحوه دریافت حواله یوان یا نرخ یوان به تومان و اینکه هر یوان چند تومان است می‌توانید از وب‌سایت‌های متعدد در اینترنت کمک بگیرید.

مقالات مرتبط:

• چرا ارزش پول ایران کم است