کیف پول چند امضایی یا Multi-signature (به اختصار Multisig) یکی از ارزشمند‌ترین ابزار‌های فضای کریپتو است.
با این حال سرمایه‌گذاران و اغلب کاربران کریپتو در مورد این اصطلاح و کاربرد‌های مفید آن در کسب و کار‌ها و حتی حفظ ایمن دارایی‌ها چیز زیادی نمی‌دانند.
به طور خلاصه، کیف پول چند امضایی نوعی کیف‌پول کریپتویی است که امکان ذخیره امن دارایی‌ها را فراهم می‌کند. شما زمانی می‌توانید به دارایی‌های کریپتو خود دسترسی داشته باشید که حداقل دو امضا یا بیشتر را در کنار یکدیگر در آن وارد کنید.
عناوین مطلب:
هر کلید برای در یک جایگاه مخصوص در این صندوق‌ها (ولت) به کار می‌رود. کیف‌پول Multisig در واقع نسخه دیجیتالی این صندوق‌های امانات است.
دارایی‌های کریپتو در این ولت‌ها ذخیره می‌شوند و شما زمانی می‌توانید آن‌ها را منتقل کنید که کلید‌های مخصوص (امضا) را در اختیار داشته باشید. این نوع کیف‌پول کاربرد‌های گوناگونی دارد اما چیزی که تا اینجا می‌دانیم این است که امنیت آن‌ها در سطح بالایی قرار دارد.
کیف پول‌های چند امضایی از سال 2013 تاکنون استفاده می‌شوند. شما ممکن است آن‌ها را در اشکال مختلفی مشاهده کنید. مثلا زمانی که شما یک ولت جدید ایجاد می‌کنید، می‌توانید تصمیم بگیرید چند کلید خصوصی ایجاد شود و چند کلید برای باز کردن کیف‌پول لازم است.
رایج‌ترین انتخاب در هنگام ایجاد ولت‌های Multisig، انتخاب دو از سه (Two of three) است. در این حالت ولت شما سه امضای یکتا دارد و با داشتن دو امضا امکان تایید تراکنش‌ها و انتقال دارایی‌های کریپتو میسر خواهد بود.
گزینه‌های رایج دیگری که در هنگام ساخت کیف پول‌های چند امضایی استفاده می‌شوند شامل Three of Five، Two of Two و Five of Seven هستند.
یک کیف پول چند امضایی چگونه کار می‌کند؟
در این نوع ولت‌ها مهم نیست شما چند کلید در اختیار دارید، فرآیند استفاده از آن‌ها همیشه یکسان و ساده است.
در همه حالت‌های ایجاد کیف پول چند امضایی، در هر صورت شما در هنگام ایجاد تراکنش و وارد کردن اطلاعات آن، باید حداقل 2 یا چند امضا را برای ارسال تراکنش به کار ببرید.
پس از وارد کردن امضا‌های لازم، کیف‌پول به صورت خودکار، تراکنش مورد نظر را بر روی شبکه امضا می‌کند و دارایی‌های تعیین شده را به مقصد ارسال خواهد کرد.
در استفاده از کیف پول چند امضایی هیچ سلسله مراتبی (hierarchy) وجود ندارد. برای مثال، اگر یک کیف پول چند امضایی نیاز به 4 از 5 کلید خصوصی برای تایید تراکنش داشته باشد، برای نهایی سازی تراکنش نیازی به هیچ نوع کلید خاصی جدای از کلید‌های مورد نظر نخواهد بود. به جای آن، در مثال بالا اگر هر کلید را به یک نفر بدهیم، 4 نفر از 5 نفر می‌توانند با توافق یک تراکنش مشخص ایجاد و امضا کنند.
تراکنش‌هایی که در انتظار وارد کردن کلید‌های مورد نیاز هستند منقضی نمی‌شوند و تا زمانی که همه کلید‌های لازم وارد شوند در حالت Pending باقی خواهند ماند.
مقایسه کیف پول چند امضایی و ولت معمولی
ولت‌هایی که ما در اغلب کیف‌پول‌های رایج مشاهده می‌کنیم از نوع تک امضایی (single key) هستند که برای باز کردن و تایید تراکنش فقط به یک کلید خصوصی نیاز است.
این ولت‌ها با نام ولت‌های استاندارد نیز شناخته می‌شوند چرا که استفاده از آن‌ها در ولت‌های عمومی بیشتر مرسوم است.
همان‌طور که اشاره شد، کیف‌پول‌های استاندارد برای کاربری خصوصی و شخصی مفید است. کاربر به تنهایی دارایی‌های کریپتو خود را مانند بیت‌کوین یا اتریوم در یک ولت ذخیره و منتقل می‌کند. او برای امضای تراکنش‌های انتقال و برداشت فقط نیاز به یک کلید دارد و در مقابل در صورتی که این کلید در اختیار دیگران قرار بگیرد، همه دارایی‌های او به سرقت خواهند رفت.
در واقع، پس از واریز دارایی‌های کریپتو به این نوع ولت‌ها، کاربر همچنان به تنهایی مالک آن‌ها است.
اما زمانی که شما در کسب و کار و یا تیم خود از کریپتو کارنسی و ولت‌های استاندارد استفاده می‌کنید، ساز و کار استفاده از ولت‌ها کمی چالش برانگیز خواهد شد. در گذشته نمونه‌هایی از این چالش وجود دارد که در آن یک شرکت نتوانسته به دارایی‌های خود دسترسی پیدا کند. دلیل چنین مشکلی آن این بود که سهام‌دار شرکت تمایلی یا امکان انجام تراکنش را نداشت.
برای مثال، زمانی که Gerry Cotten مدیرعامل شرکت QuadrigaCX در دسامبر 2018 فوت کرد، کلید خصوصی دسترسی به بیش از 137 میلیون دلار دارایی‌های کریپتو گم شد.
بیشتر بخوانید: 3 داستان شگفت‌انگیز درباره بیت‌کوین‌های گم شده!
پس از آن دیگر کسی نتوانست به این دارایی‌ها دست پیدا کند. اما با استفاده از یک ولت Multisig، فرآیند‌های نگهداری دارایی‌های کریپتو آسان و قابل دسترس خواهند بود.
همان‌طور که مشاهده کردید، کیف پول‌های Multisig امنیت و اتکا پذیری قابل ملاحظه‌ای را ارائه می‌دهند اما در عین حال، فرآیند‌های انجام تراکنش توسط آن‌ها کمی پیچیده می‌شود.
نکته دیگر این است که در ولت‌های استاندارد، کاربران کنترل بیشتری بر روی دارایی‌های خود دارند و برای انتقال‌ها نیازی به کسب اجازه از شخص خاصی نخواهد بود. اما در ولت‌های Multisig این‌گونه نیست و تعدادی از اعضای یک گروه باید برای انجام یک تراکنش به توافق برسند.
مزایای استفاده از کیف پول چند امضایی
این کیف پول‌ها مزایای خاصی را ارائه می‌دهند به همین دلیل در شرکت‌ها و کار‌های تیمی بیشتر مورد توجه هستند.
در ادامه مقاله به مهم‌ترین مزایای کیف‌پول‌های چند امضایی اشاره خواهیم کرد:
1. افزایش امنیت
یکی از بزرگ‌ترین مزایای استفاده از این ولت‌ها برای کاربران شخصی این است که آن‌ها یک برنامه پشتیبانی در زمان‌های ضروری ارائه می‌دهند.
مثلا برای انجام تراکنش و انتقال دارایی‌ها نیازی به همه کلید‌های خصوصی نیست. این مسئله می‌تواند مانع از دست رفتن همیشگی دارایی‌های شما با فراموشی یکی از کلید‌های خصوصی شود.
برای نمونه شما می‌توانید با ایجاد یک ولت چند امضایی 2 از 3، یک کلید آن را در موبایل، یکی را در لپ‌تاپ و دیگری را در یک تکه کاغذ ذخیره کنید.
در این حالت اگر یکی از کلید‌های ولت شما به هر دلیلی از دست برود، شما همچنان به دارایی‌های کریپتو خود دسترسی خواهید داشت. به همین دلیل استفاده از کیف پول‌های چند امضایی می‌تواند روشی مناسب برای رفع نگرانی‌های مرتبط با فراموشی یا سرقت کلید خصوصی باشد.
2. اهراز هویت دو عاملی (2FA)
اگر از صرافی‌های کریپتو متمرکز مانند صرافی بایننس استفاده می‌کنید حتما در مورد سیستم ورود Two Factor آن اطلاعاتی دارید. این روش احراز هویت که با نام 2FA شناخته می‌شود در کیف پول‌های چند امضایی کاربرد زیادی دارد.
اگر کسی بتواند یکی از کلید‌های خصوصی شما را سرقت کند، شما همچنان می‌توانید مانع به سرقت رفتن دارایی‌ها از حساب خود شوید. شما چه همه کلید‌ها را یکجا حفظ کنید و چه آن‌ها را در اختیار دیگران قرار دهید، تراکنش‌ها باید کاملا تایید شوند.
3. تصمیم گیری
زمانی که در ولت‌های Multisig، کلید‌های آن بین افراد مختلف به اشتراک گذاشته شود، امکان کنترل گروهی دارایی‌های کریپتو موجود در ولت میسر خواهد شد.
در این حالت همه افراد (مثلا شرکا) می‌توانند دارایی‌ها را مشاهده و برای برداشت آن پیشنهاد دهند. اما هیچ یک از آن‌ها نمی‌تواند به تنهایی این دارایی‌ها را برداشت کند.
این مسئله زمانی که در حال اتخاذ تصمیمات مرتبط با کسب و کار هستید بسیار کاربرد دارد. این کیف پول در عمل مانند یک سیستم رای‌گیری عمل می‌کند که در آن با پیشنهاد یک نفر، عمده اعضای شرکا و حاضر، بر روی انجام تراکنش توافق می‌کنند.
4. معاملات امانی
زمانی که قصد ایجاد و ارسال یک تراکنش را برای دیگران داشته باشید، حفظ دارایی‌ها در معاملات به صورت امانی می‌تواند مفید واقع شود.
در معاملات امانی هیچ یک از طرفین نمی‌توانند دارایی‌ها، خدمات و یا محصولات مقرر را تا زمان پایان معامله توسط دیگری دریافت کنند. شما می‌توانید با کیف‌پول‌های Two of Three چنین معاملات کریپتویی را انجام دهید.
در این روش معامله‌گری، تراکنش مورد نظر با واریز دارایی‌های کریپتو توسط پرداخت کننده آغاز می‌شود. زمانی که طرف دیگر معامله طبق توافق انجام شده خدمات و یا محصولات مورد نظر را ارائه دهد، هر دو طرف، تراکنش مقرر را با کلید‌های خصوصی که در اختیار دارند امضا می‌کنند. پس از امضا، دارایی‌های واریز شده به حساب فروشنده یا طرف دوم معامله واریز خواهد شد.
اگر در این معامله اختلاف نظری رخ دهد، دو طرف معامله می‌توانند به قضاوت نفر سوم که یکی از سه کلید را در اختیار دارد تکیه کنند. نفر سوم با امضای تراکنش به نفع یکی از طرفین می‌تواند اختلاف نظر به وجود آمده را حل کند.
خطرات استفاده از کیف پول چند امضایی
کیف پول‌های چند امضایی ابزار بسیار کاربردی در مدیریت دارایی‌ها به خصوص در فضای تیمی هستند اما نمی‌توان از آن‌ها در هر موقعیتی استفاده نمود.
در اینجا به برخی از مهم‌ترین نقاط ضعف و معایب این نوع کیف‌پول‌ها اشاره خواهیم کرد:
1. سرعت تراکنش
افزودن امضای اضافه برای تایید تراکنش به افزایش طول تراکنش منتهی خواهد شد.
اگر شما در کسب و کار خود بتوانید به راحتی با سایر کلید داران ولت برای انجام یک تراکنش ارتباط برقرار کنید، کل فرآیند لزوما زمان زیادی از شما نخواهد گرفت اما مشکل از آن‌جایی که آغاز می‌شود که شما به سایر اعضای ولت دسترسی ندارید.
در چنین حالتی، تراکنشی که می‌بایست در عرض چند ثانیه توافق و امضا شود ممکن است تا چند روز در حالت انتظار بماند.
2. دانش فنی
ایجاد و آماده سازی یک کیف پول چند امضایی نسبت به ولت‌های استاندارد تک کلیدی نیازمند گام‌های بیشتری است.
برای ساخت چنین ولت‌هایی اغلب شما باید با سرویس‌های ارائه دهنده ولت ثانویه کار کنید که آن‌ها نیز می‌توانند کل فرآیند ایجاد ولت را تا حد زیادی پیچیده کنند. از آن‌جایی که از زمان عرضه چنین کیف‌پول‌هایی زمان زیادی نمی‌گذرد، توصیف و شرح نحوه استفاده از کیف پول‌های چند امضایی برای سایر شرکا یا اعضای تیم و خانواده چالش برانگیز خواهد بود.
نکته دیگر قوانین و مقررات اداری در این زمینه است که هنوز خود را با تکنولوژی‌های جدید وفق نداده‌اند. در هنگام ایجاد یک ولت چند امضایی برای کسب و کار خود لازم است تا با دقت در مورد نحوه عملکرد آن‌ها و چارچوب‌های عملیاتی آن‌ها به خوبی تحقیق کنید.
3. کلاهبرداری‌ها
اجازه دادن به دیگران برای دسترسی به دارایی‌های‌تان کمی خطرناک به نظر می‌رسد. با این که چنین مواردی بسیار نادر هستند اما نمونه‌هایی وجود دارد که در هنگام ایجاد و استفاده از ولت‌های Multisig، اعضای تیم، خانواده و یا دوستان دارایی‌های تخصیص داده شده را برداشته‌اند.
بیشتر بخوانید: 14 کلاهبرداری متداول در ارزهای دیجیتال
وقتی صحبت از کلاهبرداری می‌شود، این کیف‌پول‌ها نیز در انواع مختلفی از کلاهبرداری‌های آنلاین درگیر شده‌اند. یکی از روش‌های مرسوم این است که فروشنده دارایی‌های کریپتو ارزان‌تر از نرخ بازار پیشنهاد می‌دهد، پس از آن، به خریدار می‌گویند که کلید اختصاصی آن‌ها را برای‌شان ارسال خواهند کرد.
در این موقعیت خریدار نمی‌داند که کیف پول چند امضایی مورد نظر در حالت One of Two ایجاد شده است که در آن کلاهبردار به راحتی می‌تواند پس از واریز وجه توسط خریدار، آن‌ها را تنها با یک کلید خارج کند.
معرفی بهترین کیف پول‌های چند امضایی
تا به اینجا، شما از عملکرد کلی این کیف‌پول‌ها آگاهی دارید اما باید بدانید که همه آن‌ها مثل دیگری نیستند. ولت‌های کریپتو متفاوت، سطوح عملکرد متفاوتی نیز دارند.
در ادامه برخی از بهترین کیف‌پول‌های رایج Multisig را که در میان سرمایه‌گذاران کریپتو محبوب است را نام می‌بریم.
لازم به ذکر است قبل از استفاده از این ولت‌ها باید به خوبی در مورد آن‌ها تحقیق کنید:
1. Armory
کیف‌پول Armory یکی از محبوب‌ترین کیف پول‌های Multisig بیت‌کوینی است.
این کیف پول به دلیل انواع ولت‌هایی که ارائه می‌دهد و مکانیزم‌های ایمنی در برابر هک تعبیه شده در داخل ولت کاربرد زیادی دارد.
مزیت بزرگ دیگر کیف پول Armory آن است که می‌توان از آن در حالت آفلاین نیز استفاده کرد. در حالت آفلاین شما می‌توانید کلید‌های خصوصی خود را بر روی یک حافظه USB ذخیره کنید.
اما به خاطر داشته باشید برای استفاده از عملکرد‌ها و ویژگی‌های خاص این کیف‌پول باید هزینه تراکنش آن را پرداخت کنید.
2. Electrum
کیف پول چند امضایی Electrum نیز یکی از قدیمی‌ترین کیف‌پول‌های Multisig بیت‌کوینی است.
کیف پول Electrum امکان یکپارچه سازی با کیف‌پول‌های سخت افزاری مانند Ledger و Trezor را دارد. استفاده از این کیف‌پول آسان و سیستم پرداخت ساده‌ای را تعبیه کرده که این مسئله استفاده از آن را برای کاربران مبتدی علاقمند به Multisig را حائز اهمیت کرده است.
می‌توان گفت تنها عیب این کیف‌پول عدم پوشش آن از سایر کریپتو کارنسی‌های محبوب است. شما فقط می‌توانید در آن کوین‌های BTC را ذخیره و منتقل کنید.
3. Carbon Wallet
برخلاف دو کیف پول قبل که فقط به بلاک‌چین بیت‌کوین اختصاص داشتند، این کیف‌پول برای چندین کریپتو کارنسی دیگر نیز قابل استفاده است. شما می‌توانید برترین کریپتو‌های بازار را شامل استاندارد توکن ERC-20 اتریوم را حفظ و منتقل کنید.
این کیف پول برای کسب و کار‌هایی که با قرارداد‌های هوشمند زیادی سر و کار دارند بسیار مناسب است. به خاطر داشته باشید کیف پول Carbon wallet از نوع hot wallet است از این رو، همیشه باید به اینترنت متصل باشد. نیاز اتصال دائم آن به اینترنت باعث شده تا کمی در مقابل حملات آنلاین آسیب‌پذیر باشد.
بیشتر بخوانید: تفاوت کیف پول سرد و گرم در ارزهای دیجیتال چیست؟
4. BitGo
کیف‌پول BitGo یک کیف پول چند امضایی برای بیت‌کوین است که امکانات گسترده‌ای را در زمینه یکپارچه‌سازی Multisig ارائه می‌دهد.
مهم نیست از چه سرویسی در آن استفاده خواهید کرد، در هر صورت رابط کاربری بصری زیبا و آسان آن برای کاربران مبتدی مزیت مهمی محسوب می‌شود.
این کیف‌پول کاملا متن باز (open source) است و گزینه‌های مفیدی را مانند بیمه رایگان در مقابل هک ارائه می‌دهد. شما می‌توانید از این کیف پول در نسخه‌های وب و دسکتاپ بهره ببرید.
به خاطر داشته باشید گرد هم آمدن این ویژگی‌ها باعث شده تا شما در هنگام انجام تراکنش توسط این کیف‌پول، کارمزد بیشتری بپردازید.
چرا باید از کیف پول چند امضایی استفاده کنم؟
استفاده از این کیف‌پول‌ها کاملا بستگی به موقعیت و ترجیحات شما دارد. معمولا کیف پول‌های Multisig برای کاربران گروهی(مانند شرکا) و یا کاربرانی که به دنبال امنیت و حریم خصوصی بیشتر هستند توصیه می‌شود.
با این حال، در هنگام کار با این کیف‌پول‌ها مخصوصا اگر تازه کار هستید ممکن سر در گم شوید. نکته دیگر در استفاده از کیف پول‌های Multisig این است که اگر شما به عنوان یک کاربر در طول روز تراکنش‌های زیادی انجام می‌دهید، این کیف‌پول‌ها چندان برای شما مناسب نیستند چرا که فرآیند تایید تراکنش نیاز به وارد کردن چندین کلید خصوصی دارد که زمان‌بر خواهد بود.
در هنگام تصمیم‌گیری برای استفاده از کیف پول‌های Multisig، نیازهای خود را در نظر بگیرید. اگر نگران محافظت از پول‌هایتان هستید استفاده از کیف پول چند امضایی ایده خوبی است چرا که با نگهداری جداگانه کلید‌های خصوصی آن، امنیت دارایی‌های شما چند برابر خواهد شد.
در کیف‌پول‌های استاندارد یک اشتباه کوچک در حفظ کلید خصوصی می‌تواند کل دارایی‌های کریپتویی شما را غیرقابل دسترس کند. اما در طرف دیگر کیف پول‌های Multisig علاوه‌بر ارائه امنیت بالا در نگهداری دارایی‌ها، مدیریت گروهی یا خانوادگی کیف‌پول را نیز برای شما فراهم می‌کند.
اگر شما بخشی از یک کسب و کار یا گروه خاصی هستید که از دارایی‌های کریپتو به خصوص بیت‌کوین استفاده می‌کنید، انتخاب کیف‌پول چند امضایی می‌تواند این اطمینان را به شما بدهد که همه تراکنش‌های انجام شده در آن به صورت منصفانه، آگاهانه و با اجماع گروهی انجام می‌شود.
با این حال، زمانی که کاربری شما به شکلی است که پیوسته در حال انجام نقل و انتقال دارایی هستید، کیف پول Multisig می‌تواند مانند یک مانع در سر راه شما عمل کند. اگر شما زمان کافی برای انتظار در وارد کردن کلید‌های خصوصی توسط سایر اعضای گروه را ندارید، بهتر است به سراغ کیف‌پول‌های استاندارد بروید.
اگر در هنگام کار با تکنولوژی‌های جدید همیشه در چالش هستید، بهتر است قبل از استفاده از کیف پول‌های چند امضایی دوباره فکر کنید. این کیف‌پول‌ها مانعی برای شما ایجاد نمی‌کنند اما کار با آن‌ها نیازمند داشتن حوصله یادگیری پیوسته است. شما باید در هنگام استفاده از این کیف‌پول‌ها، برای کشف ویژگی‌ها و امکانات پروتکل‌های Multisig کمی وقت بگذارید چرا که هر ولت عملکرد خاص خود را ارائه می‌دهد.
نتیجه‌گیری
کیف پول‌های چند امضایی (Multisig) برای انجام تراکنش نیازمند چندین کلید خصوصی هستند. این فرآیند به بهبود امنیت کیف‌پول و حفظ دارایی‌های کریپتو کمک می‌کند. کاربران این کیف‌پول‌ها می‌توانند به صورت گروهی و منصفانه سهمی در کنترل دارایی‌ها داشته باشند.
اگر در فکر یک کسب و کار مرتبط با بیت‌کوین با دوستان خود هستید، استفاده از این کیف‌پول‌ها می‌تواند بخش عمده‌ای مشکلات شما را در حفظ و مدیریت دارایی‌ها حل کند.
البته در هنگام استفاده از کیف پول چند امضایی باید به فرآیند گاها طولانی آن‌ها در هنگام انجام تراکنش توجه کنید. همچنین امکان انجام تراکنش‌های سریع و با کارمزد پایین وجود ندارد اما برای حفظ دارایی‌ها، کیف پول‌های چند امضایی ابزار مناسبی هستند.
مقالات مرتبط:
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید: