سود و ضرر جزو پرکاربردترین کلماتی هستند که معامله‌گران در هر بازاری از آن استفاده می‌کنند.
عبارت‌هایی از جمله سود تحقق نیافته و یا ضرر تحقق نیافته نیز از همین خانواده هستند و به منظور مشخص کردن دقیق‌تر وضعیت دارایی و سرمایه افراد استفاده می‌شوند.
در این مقاله درباره‌ی مفهوم این عبارات و علت کاربرد آن در بازارهای مالی صحبت می‌کنیم.
عناوین مطلب:
برای آموزش صفر تا صد تریدر شدن و کسب درآمد دلاری کلیک کنید!
سود و ضرر تحقق نیافته چیست؟
منظور از سود و ضرر تحقق‌نیافته یا Unrealized PNL، آن میزان از سود و ضرر است که هنوز محقق نشده و دارایی تنها در معرض سود یا ضرر قرار گرفته است.
به بیان دیگر میزان مبلغ سرمایه‌گذاری‌شده یا دارایی در وضعیت سود و یا ضرر قرار دارد و هنوز خریدی و فروشی که این وضعیت را قطعی کند، رخ نداده است. از آن‌جا که یکی از راه‌های شناخت هر چیز، درک مفهوم ضد و مقابل آن است، برای روشن شدن موضوع بهتر است مفهوم سود و ضرر تحقق‌یافته مطرح گردد.
منظور از سود تحقق‌یافته سودی است که در اثر خرید یا فروش دارایی حاصل می‌شود و این سود نقد شده و به حساب معامله‌گر می‌رود. به همین ترتیب منظور از ضرر تحقق‌یافته نیز آن میزان ضرر است که در اثر فروش یا خرید سهم، ارز و… در یک زمان مشخص، اتفاق میفتد و این ضرر باعث کاهش دارایی معامله‌گر می‌شود.
نکته اصلی درباره سود یا ضرر تحقق‌یافته این است هر یک از این موارد روی دارای فرد اعمال می‌شود و موجب افزایش یا کاهش آن می‌شود.
با این توضیح، احتمالا مفهوم ضرر و سود تحقق‌یافته بهتر قابل درک خواهد بود. از آن‌جا که بازارهای مالی به ویژه بازار ارز دیجیتال پیوسته در حال نوسان است، دارایی افراد نیز در معرض سود و زیان است.
به این ترتیب که ممکن است چند روز در هفته ارز دیجیتال، سهم و… در حال رشد و در معرض سود باشد، اما در باقی روزها روند نزولی داشته باشد و ارزش سهام یا ارز موجود در پرتفو معامله‌گر در حالت ضرر قرار بگیرد.
اما این به این معنا نیست که سود یا ضرر محقق شده است، چرا که معامله‌گر هنوز اقدام به فروش دارایی خود نکرده است و تنها در صفحه انجام معاملات و روی نمودارها این سود و ضرر پیداست.
درواقع در این حالت تا زمانی که فروش انجام نشود، سود یا ضرری که بازار نشان می‌دهد، سود و ضرری بالقوه و اصطلاحا تحقق‌نیافته است.
به محض این‌که معامله‌گر تحت‌تاثیر وضعیتی که مشاهده می‌کند برای کسب سود یا جلوگیری از ضرر، دارایی خود را بفروشد و معامله را قطعی کند، سود یا ضرر، بالفعل یا اصطلاحا تحقق‌یافته خواهد شد.
درمجموع می‌توان گفت تا زمانی که خریدوفروش به طور قطعی انجام نشود، تکلیف سود و زیان معامله مشخص نیست و هم‌چنان تابع نوسانات بازار و به صورت تحقق‌نیافته خواهد بود.
درواقع هر اتفاقی که برای قیمت سهم، ارز دیجیتال و… خریداری‌شده، پیش از فروش آن بیفتد، سود و ضرر تحقق‌نیافته است و چنانچه دارایی به فروش برسد، هر میزان سود و ضرری که به وجود آمده است، تحقق‌یافته محسوب می‌شود.
محاسبه سود و ضرر تحقق‌نیافته
محاسبه سود و ضرر تحقق‌نیافته به سادگی قابل انجام است و معامله‌گران می‌توانند پیش از اقدام فروش یا خرید سهم، ارز دیجیتال و… هر زمان که بخواهند بر اساس وضعیت بازار آن دارایی، این نوع سود و ضرر را محاسبه کنند.
به این ترتیب که سود یا ضرر تحقق‌نیافته برابر است با حاصل تفریق قیمت خرید یا فروش دارایی و قیمت فعلی آن دارایی در حال حاضر. به عبارت دیگر:
سود یا زیان تحقق‌نیافته = ارزش اولیه سرمایه‌گذاری – ارزش فعلی سرمایه‌گذاری
محاسبه سود و ضرر تحقق‌نیافته ممکن است باعث نگرانی و یا هیجان شود، اما واضح است که نتیجه محاسبه و احساسات ناشی از آن تنها محدود به مقطع زمانی کوتاهی هستند.
چرا که این سود و ضرر، واقعی و ناشی از عمل نیست و معامله‌گر باید با در نظر گرفتن این محاسبات برای وضعیت دارایی خود تصمیم بگیرد تا فرصت‌های مناسب را از دست ندهد.
برای محاسبه سود و زیان سرمایه گذاری خود کلیک کنید!
کاربرد سود و زیان تحقق‌نیافته
سود و زیان تحقق‌نیافته در هر نوع سرمایه‌گذاری از جمله ارزهای دیجیتال، سهام، اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، املاک و مستغلات و… قابل بررسی و محاسبه هستند.
سود و زیان تحقق نیافته به معامله‌گر برای تعیین استراتژی معاملاتی و خریدوفروش دارایی خود در بازار کمک می‌کند.
درواقع در نظر گرفتن ضرر و سود تحقق‌نیافته که به آن سود و زیان کاغذی هم گفته می‌شود، بین معامله‌گران امر رایجی است، تنها عنوان این نوع سود و ضرر ممکن است گیج‌کننده باشد که در این مقاله توضیحات لازم برای این مفهوم پرکاربرد ارائه شد.
مثال ضرر و سود تحقق نیافته
برای درک بهتر مفهوم سود یا ضرر تحقق‌نیافته می‌توان این مثال را در نظر گرفت:
بیت‌کوین در سپتامبر 2021 با قیمت 42 هزار دلار معامله می‌شد. تا نوامبر 2021، قیمت بیت‌کوین به 68 هزار دلار افزایش یافت.
اگر سرمایه‌گذاری 1 بیت‌کوین در سپتامبر 2021 خریداری کرده بود، سود تحقق‌نیافته او در نوامبر 26 هزار دلار بود و اگر این سرمایه‌گذار این یک واحد بیت‌کوین می‌فروخت، آن سود 26 دلاری تحقق‌نیافته تبدیل به یک سود واقعی و تحقق‌یافته می‌شد.
اما اگر این سرمایه‌گذار بیت‌کوین خود را نمی‌فروخت چه اتفاقی می‌افتاد؟ در ماه می 2022، یعنی شش ماه بعد بیت‌کوین به 30 هزار دلار سقوط کرد. اگر سرمایه‌گذار در نوامبر 2021 یک واحد بیت‌کوین را نفروخته بود، سود 26 هزار دلاری تحقق‌نیافته او در نوامبر به زیان 12 دلاری تحقق‌نیافته در ماه می تبدیل می‌شد.
چنانچه سرمایه‌گذار بیت‌کوین خود را در ماه می 2022 می‌فروخت، این ضرر 12 هزار دلاری تحقق‌نیافته به ضرر واقعی تبدیل می‌شد.
سود تحقق نیافته و مالیات بر درآمد
یکی از دلایل اهمیت به سود تحقق نیافته در بازارهای مالی به ویژه در کشورهایی که مالیات بر درآمد نرخ بالایی دارد.
به همین دلیل قطعی نکردن معامله و نگه داشتن سرمایه در سود تحقق‌نیافته یکی از راه‌های دور زدن مالیات به حساب می‌آید.
درواقع از آن‌جا که سودهای تحقق نیافته مشمول مالیات نیستند و در اظهارنامه مالیاتی گزارش مربوط به آن ارائه نمی‌شود، بسیاری از افراد و شرکت‌ها خریدوفروش سهام، ارز و… را قطعی نمی‌کنند و به این ترتیب پرداخت مالیات را به تعویق می‌اندازند.
هر چند که این موضوع در ایران چندان اهمیتی ندارد.
سوالات متداول
منظور از ضرر و سود تحقق‌نیافته چیست؟
سود و ضرر تحقق‌نیافته، میزان سود و ضرر حاصل از خریدوفروش دارایی، پیش از قطعی شدن و انجام معامله است.
محاسبه سود یا ضرر تحقق‌نیافته به چه صورت است؟
سود یا ضرر تحقق‌نیافته برابر با حاصل تفریق قیمت خرید یک دارایی و قیمت فعلی آن دارایی در حال حاضر است.
محاسبه سود و زیان تحقق‌نیافته چه کاربردی دارد؟
محاسبه سود و ضرر تحقق‌نیافته به معامله‌گران در بررسی وضعیت سود و ضرر دارایی و تعیین استراتژی معاملاتی در انواع بازارهای مالی کمک می‌کند.
جمع بندی
سود و ضرر تحقق‌نیافته یکی از عبارات و مفاهیمی است که در بازارهای مالی بسیار به کار می‌رود.
این مفهوم برای تعریف آن دسته از معاملاتی که تکمیل نشده و به سرانجام نرسیده‌اند به کار می‌رود و این سود و زیان تنها وضعیت قیمت دارایی را در زمان‌های پیش از فروش آن نشان می‌دهد.
معامله‌گران به کمک محاسبه زیان و سود تحقق نیافته برای انجام معامله یا نگه‌داری دارایی خود تصمیم گرفته و استراتژی معاملاتی خود را معین می‌کنند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: