قوانین حسابداری اصول مهمی است که حسابداران باید آن را بیاموزند.
حسابداری را زبان تخصصی تجارت می‌دانند و عمری به اندازه تمدن بشریت دارد.
نکات کلیدی
- آشنایی با قوانین حسابداری یکی از اصول مهمی است که هر حسابدار باید به آن مسلط باشد. اشتباه در محاسباتی نظیر مالیات، بیمه، دستمزدها و غیره می‌تواند خسارت جبران‌ناپذیری به سازمان بزند.
- قانون مالیات مستقیم مهمترین قانونی است که در همه بنگاه‌های اقتصادی به آن توجه می‌شود. این قانون همه فعالین اقتصادی را دربرمی‌گیرد.
- قوانین مختلفی نظیر قانون مالیات مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده، تحریر دفاتر، قانون کار، تامین اجتماعی، تجارت، مجازات اسلامی، حمایت از مصرف‌کننده و قانون پیمانکاری وجود دارند که لازم است حسابداران با آن‌ها آشنا باشند. اما این‌ها همه قوانین نیستند.
حسابداری چیست؟
حسابداری به فرآیند جذب، طبقه‌بندی، جمع‌بندی، تجزیه‌وتحلیل و ارائه معاملات مالی، سوابق، صورت‌ها، سودآوری و موقعیت مالی یک سازمان یا نهاد اطلاق می‌شود.
عناوین مطلب:
اهمیت این علم برای سازمان‌ها و واحدهای تجاری و ادامه فعالیت آن‌ها بسیار اساسی است.
توجه به اصول و قوانین حسابداری ازاین‌جهت مهم است که حسابداری به‌عنوان زبان تجارت شناخته می‌شود و وضعیت هر کسب‌وکار براساس ارقام یا اعداد خاصی اندازه‌گیری و سنجیده می‌شود.
به دست آوردن این اعداد که نشان‌دهنده اوضاع سود و زیان کسب‌وکارهاست با علم حسابداری ممکن می‌شود.
یک حسابدار برای ثبت و ضبط دقیق اطلاعات مالی موردنیاز افراد و ارگانها، باید به قوانین حسابداری و استانداردهای مربوط به حوزه مورد نظر آشنایی کامل داشته باشد.
به‌طورکلی هرقدر میزان تسلط حسابدار بر مجموعه قوانین حسابداری و امور مالی بیشتر باشد جایگاه و سطح درآمدی بالاتری دارد.
به دلیل اهمیت فعالیت حسابداری در سازمان‌ها، این روزها بخش حسابداری قانونی نیز در نظر گرفته می‌شود تا جلوی تقلب و تخلف در بخش حسابداری را بگیرد و اشتباهات را کشف کند.
قوانینی که حسابداران باید به آن‌ها مطلع باشند در یک مقاله نمی‌گنجد اما در ادامه برخی از مهمترین قوانین حسابداری را نام برده و مختصرا بررسی کرده‌ایم.
10 قانون مهم در حسابداری
آموزش قوانین حسابداری از اهمیت زیادی برخوردار است در ادامه به بررسی 10 مورد از مهمترین قوانینی که هر حسابدار در ایران و سایر کشورها باید به آن مسلط باشد پرداخته‌ایم.
1. استانداردهای حسابداری
مهمترین قوانین حسابداری، استانداردها هستند که چارچوب اصلی فعالیت حسابداران را می‌سازد.
هر حسابدار لازم است قبل از شروع فعالیت حرفه‌ای خود با آن‌ها آشنا شود. این استانداردها را سازمان حسابرسی کشور تدوین می‌کند. در آن‌ها عملکرد حسابدار در شرایط گوناگون سازمانی پیش‌بینی و تعیین شده است.
این استانداردها برای ارائه صورت‌های مالی و جمع‌آوری اطلاعات مفید در مورد وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری است تا مدیریت سازمان بتواند براساس آن‌ها تصمیم‌گیری کند.
همه این استانداردها در کتاب‌های آموزش حسابداری تشریح شده‌اند.
بیشتر بخوانید: 182 اصطلاح حسابداری که حسابداران حرفه‌ای با آن آشنا هستند!
2. قانون مالیاتهای مستقیم
یکی از بخش‌های مهم حسابداری امور مالیات و محاسبات مربوط به آن است.
بحث مالیات به دلیل ارتباط آن با میزان سود سازمان‌ها، از اهمیت زیادی برخوردار است و حسابداران باید با قوانین آن نظیر نحوه تهیه و تنظیم اظهارنامه، تشویق‌ها و جرائم مالیاتی، ضرایب و معافیت‌ها و غیره آشنایی کامل داشته باشند.
حسابداران مالیاتی که تجربه‌خوبی در این حوزه دارند با عنوان مشاور مالیاتی هم شناخته می‌شوند.
سازمان‌ها به دلیل حساسیت این بخش، سعی می‌کنند همواره از مشاوران مالیاتی به‌جای حسابداران عادی یا تازه‌کار استفاده کنند. قوانین مالیاتی بخش‌های مختلفی دارد و همه پول ورودی و خروجی سازمان را دربرمی‌گیرد.
در قانون مالیاتهای مستقیم کشور به مواردی مانند مالیات حقوق پرسنل، مالیات اجاره، مالیات عملکرد و غیره با جزئیات اشاره شده که آخرین نسخه آن را می‌توانید از سازمان امور مالیاتی دریافت کنید.
به‌طورکلی منافع مالی یک واحد اقتصادی به میزان آشنایی و تسلط حسابدار بر قوانین حسابداری مالیاتی و به‌کارگیری آن‌ها بستگی دارد. چنین شخصی باید کاملا با قوانین جدید آشنا باشد.
به جرات می‌توان بخش حسابداری مالیاتی را از مهمترین بخش‌های حسابداری دانست.
بیشتر بخوانید: مشاور مالیاتی کیست و چه وظایفی دارد؛ هر آنچه که باید بدانید!
3. قانون مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده رایج‌ترین نوع مالیات و قانون نسبتا جدیدی است که بیش از چند سال از عمر اجرای آن نمی‌گذرد.
این مالیات براساس ارزش افزوده‌ای که یک کالا در مراحل مختلف تولید یا ارائه خدمت ایجاد می‌کند محاسبه می‌شود. پرداخت آن به عهده مصرف‌کننده است و از طریق خوداظهاری مالیاتی انجام می‌شود.
این نوع مالیات انواع مختلفی مثل مالیات بر ارزش افزوده تولیدی، مصرفی و درآمد دارد که حسابداران باید با همه آن‌ها آشنا باشند.
عدم رعایت این قانون با جرائم سنگینی همراه است و لازم است هر حسابدار آن را مطالعه کرده و بکار ببندد تا از بروز هزینه‌های جبران‌ناپذیر جلوگیری کند.
4. آیین‌نامه تحریر دفاتر قانونی
دفاتر قانونی دفتری است که کلیه عملیات مالی شرکت و بنگاه‌های اقتصادی پس از تایید آن توسط مدیر سازمان، ثبت می‌شوند.
برای هر بنگاه اقتصادی داشتن دفاتر قانونی و ثبت رویدادهای مالی در آن‌ها الزامی است و یکی از مهمترین قوانینی که یک حسابدار باید بداند آیین‌نامه تحریر دفاتر قانونی است.
دفتر روزنامه، دفتر کل، دفتر دارایی و دفتر کپیه جز مهمترین دفاتر در حسابداری هستند که کلیه فعالیت‌های مالی سازمان در آن‌ها ثبت می‌گردد.
این دفاتر توسط بازرسان مالیاتی بررسی می‌شود. ازاین‌رو سهل‌انگاری در تنظیم آن‌ها ممکن است تبعات ناگواری به همراه داشته باشد. چگونگی تنظیم و کار با این دفاتر جزو مهمترین قوانینی که یک حسابدار باید بداند است.
5. قانون کار
قانون کار به تشریح شرایط و ضوابط میان کارگر، کارفرما و شرایط محیط کار در قانون کار می‌پردازد.
آشنایی با این قانون برای عقد قرارداد، تعیین حقوق پرسنل، حقوق کارگر و کارفرما نسبت به هم و به‌طورکلی حق‌وحقوق تمام افراد حاضر در شرکت لازم است.
به‌عنوان یک حسابدار برای انجام امور مالی و محاسبات مربوطه به دانستن قانون کار نیاز خواهید داشت و تسلط به آن جایگاهتان را بهبود می‌بخشد.
6. قانون تامین اجتماعی
استفاده از خدمات تامین اجتماعی و بیمه آن، تقریبا در همه سازمان‌ها از کوچک تا بزرگ دیده می‌شود.
بنابراین آشنایی با قوانین مربوط به آن برای حسابداران الزامی است تا بتوانند حقوق کارفرما و کارگر را به‌صورت عادلانه دنبال کنند.
قانون تامین اجتماعی به مسائل حقوقی و مالی میان کارگران و کارفرمایان در زمینه بیمه، بازنشستگی، ازکارافتادگی، درمان و غیره می‌پردازد.
محاسبات مربوط به سهم بیمه و حقوق کارگران یک واحد تجاری از وظایف مهم حسابداران به حساب می‌آید.
قوانین بیمه و تامین اجتماعی نیاز به مطالعه دقیق دارند و با داشتن دانش کافی می‌توانند به یکی از زمینه‌های پردرآمد برای حسابداران تبدیل شوند.
7. قانون تجارت
قوانین تجارت به مجموعه قوانین مربوط به امور تجاری، بازرگانی و ورشکستگی و از قوانین حسابداری مهم است.
این قوانین برای همه بنگاه‌های اقتصادی صادق است.
در قانون تجارت ضوابط مربوط به تشکیل شرکت‌های تجاری، وظایف سهامداران و بازرسان، نحوه تقسیم سود، انحلال شرکت‌ها، تشکیل جلسات و سایر مسائل مورد بررسی قرار می‌گیرند.
آشنایی حسابداران با قانون تجارت به‌منظور تعیین حق‌وحقوق مالی و غیرمالی افراد و نیز اتخاذ تصمیمات مناسب در مواقع لزوم اهمیت بسیار زیادی دارد.
8. قانون مجازات اسلامی
قانون مجازات اسلامی به شرح جرائم و مجازات آن‌ها، اثبات جرم، نحوه تخفیف آن و غیره می‌پردازد.
یکی از بخش‌هایی که در قانون مجازات اسلامی به‌دقت بررسی‌شده قوانین و جرائم مربوط به تخلفات مالیاتی است که جرائم سنگینی برای مرتکبین این جرم‌ها و شرکای آن‌ها در نظر گرفته شده است.
بنابراین حسابداران باید با مطالعه قوانین مالیاتی و مالیات بر ارزش افزوده و تسلط کامل بر آن‌ها جلوی وقوع هرگونه قصور و خطا در محاسبات مالیاتی را بگیرند.
هرگونه خطایی که باعث شود آن سازمان مشمول قانون مجازات اسلامی گردد می‌تواند تبعات سنگینی برای سازمان و مدیران آن به همراه آورد.
9. قانون حمایت از حقوق مصرف‌کننده
قانون حمایت از مصرف‌کننده یکی از قوانین مهم است که وظایف مربوط به تولید و عرضه‌کنندگان محصول و نیز حقوق مربوط به مصرف‌کنندگان آن محصولات را شرح می‌دهد.
بخش‌هایی از این قوانین به تشکیل انجمن‌های حمایت از مصرف‌کنندگان، نحوه قیمت‌گذاری و محاسبات آن، محاسبه میزان سود، شرایط مرجوع کردن کالا و بازگرداندن هزینه به مشتری، جریم و مجازات و سایر مسائل حسابداری می‌پردازد که لازم است هر حسابداری به‌خوبی با جزییات آن‌ها آشنا باشد.
10. قوانین پیمانکاری
قوانین حسابداری پیمانکاری به بررسی روابط بین کارفرما و پیمانکار و قرارداد بین آن‌ها می‌پردازد. این نوع قوانین در شرکت‌های تولیدی و خدماتی کاربرد دارند.
قراردادهای پیمانکاری متفاوت هستند مثل قرارداد براساس مواد و دستمزد، قرارداد امانی، قرارداد مقطوع و غیره که لازم است حسابدار با همه آن‌ها آشنا باشد.
این قراردادها شامل اطلاعاتی مثل مشخصات طرفین، مبلغ پیمان، مدت آن، تعهدات دو طرف، تضمین‌ها، نحوه نظارت، پیش‌بینی خسارت و غیره می‌شود.
آنچه در حسابداری پیمانکاری اهمیت دارد نحوه درست تعیین قیمت‌ها و هزینه‌هاست که ممکن است هم‌زمان با پیشرفت کار یا پس از اتمام پروژه انجام شود.
حسابداری پیمانکاری نیز به چهار دسته حسابداری پیمانکاری ساختمان، طرح‌های عمرانی، پروژه و خدماتی تقسیم می‌شود که بستگی به حوزه فعالیت سازمان مورد نظر دارد و نحوه انجام آن‌ها متفاوت است.
سوالات متداول
مهمترین قوانین حسابداری کدام هستند؟
قانون مالیاتهای مستقیم، قانون کار، مالیات بر ارزش افزوده، قانون تجارت و قانون تامین اجتماعی از مهمترین قوانینی هستند که باید حسابداران بدانند.
تسلط بر کدام قوانین برای همه حسابداران لازم است؟
هر حسابدار با توجه به حوزه‌ای که در آن فعالیت می‌کند و زمینه کاری سازمانی که در آن استخدام شده، لازم است قوانین آن را به‌صورت تخصصی بیاموزد. اما به‌طورکلی تسلط و شناخت نسبی همه قوانین مربوطه اهمیت دارد.
مهمترین دلیل اهمیت قانون تامین اجتماعی چیست؟
این قانون برای کارمندان و کارگران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چراکه شرایط حقوق و دستمزد آن‌ها در زمان بازنشستگی را تعیین می‌کند. از طرفی، کارفرمایانی که به این قانون به‌درستی عمل نکنند مشمول پرداخت خسارت می‌شوند.
جمع‌بندی
حسابداری یکی از مهمترین بخش‌ها و وظایف سازمانی است که می‌تواند تضمین‌کننده بقا یا نابودی سازمان باشد.
حسابداران باید با قوانین حسابداری در بخش‌های مختلف آشنا و به آن‌ها مسلط باشند و نحوه تنظیم دفاتر را بدانند تا بتوانند به‌خوبی از عهده کار خود برآیند.
در این مقاله به بررسی برخی قوانین حسابداری که از بقیه مهم‌تر بودند پرداختیم. به نظر می‌رسد قوانین بیمه و مالیات در حسابداری از اهمیت بیشتری برخوردارند و لازم است حسابداران همه سازمان‌ها با آن‌ها آشنا باشند.
عدم شناخت حسابدار با قوانین مربوط به سازمانی که در آن مشغول است می‌تواند خسارت جبران‌ناپذیری به آن بزند.
مقالات مرتبط:
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: