آشنایی با انواع صورتهای مالی و اهمیت آن در حسابرسی شرکت‌ها
صورتهای مالی محلی برای درج اطلاعات اقتصادی مرتبط با فعالیت‌های تجاری شرکت‌ها و کسب‌وکارهاست.
معمولا این اطلاعات حداقل یک‌بار در سال تهیه می‌شوند، البته در بسیاری از موارد ممکن است صورتهای مالی شش‌ماهه یا حتی سه‌ماهه هم تهیه و ارائه شود.
به طور خلاصه، صورتهای مالی را اطلاعاتی می‌دانند که تحت کنترل اصول پذیرفته شده حسابداری تهیه و منتشر می‌شود.
معمولا اطلاعاتی که از این طریق به دست میآید، به صاحبان شرکت‌ها و کسب‌وکارها درباره مسیر پیشرفت اقتصادی پروژه و شرکت، سابقه کاری و عملکرد آنها می‌دهد.
برای آشنایی بیشتر با انواع صورت های مالی، تهیه و تنظیم صورتهای مالی و گزارشات مالی تا پایان این مطلب، همراه ما در بورسینس بمانید.
منظور از صورتهای مالی چیست؟
صورت مالی یک گزارش مالی درون‌سازمانی یا برون‌سازمانی است.
این گزارش توسط شرکت‌های خصوصی یا نیمه‌خصوصی ارائه می‌شود و دربردارنده جزئیات فعالیت اقتصادی سازمان یا واحد اقتصادی است.
بیشتر بخوانید: ترازنامه چیست؟ صورت سود و زیان چیست؟
اهمیت گزارشات مالی برای شرکت‌ها
یکی از اطلاعات بسیار مهمی که در تحلیل بنیادی سهام شرکت‌ها نقش ویژه دارد، صورتهای مالی است.
این صورتهای مالی به سرمایه‌گذاران درباره بنیان و اهمیت سرمایه‌گذاری سهم شرکت‌ها اطلاعات مهمی می‌دهد. اطلاعاتی مثل ترازنامه، صورت سود و زیان جزئی و جامع و گردش وجوه نقد در یک دوره زمانی مشخص، تعیین می‌کند که آیا سهم موردنظرشان می‌تواند به سود و بازدهی مناسبی در آینده برسد یا خیر.
همچنین مدیران و مالکان یک شرکت هم با دسترسی به این اطلاعات برای رشد شرکت، جذب سرمایه و توسعه مالی شرکت خود برنامه‌ریزی می‌کنند. همه افراد منافع مشترکی دارند و برای رسیدن به این منافع مشترک، اتخاذ تصمیمات درست و برنامه‌ریزی‌‌های اساسی طبق اطلاعات واقعی و کاربردی، بسیار ضروری است.
بیشتر بخوانید: رانت در بورس چیست؟ + نحوه شناسایی سهام رانتی
برای مثال اطلاعات به‌دست‌آمده از ترازنامه در کنار صورت سود و زیان جامع و جزئی کارآمد است. در نتیجه برای بررسی وضعیت و صورت مالی اساسی یک شرکت از طریق صورتهای مالی، باید از نسبت‌های مالی هم استفاده کرد.
وقتی نسبت‌ها معنی و مفهوم بیشتری پیدا می‌کنند که با نسبت‌های سال قبل شرکت، نسبت‌های رقبا در صنعت مشابه و صنعتی که شرکت در آن صنعت فعالیت می‌کند، مقایسه شود.
نکته مهم دیگر اینکه نسبت‌ها نباید به‌تنهایی پایه و اساس تصمیم‌گیری‌های مهم برای شرکت باشند، بلکه حتما باید به‌عنوان مکمل یا راه‌حلی برای بهبود و عملی‌کردن تصمیم‌ها استفاده شوند.
انواع صورتهای مالی
گزارش‌های مالی انواع مختلفی دارند. هر یک از این انواع صورتهای حسابداری با هدف خاصی ارائه می‌شوند.
در نتیجه، انواع صورتهای مالی عبارت است از:
- ترازنامه
- صورت‌حساب سود و زیان
- صورت سود و زیان جامع
- صورت جریان و گردش دارایی‌های نقدی
1. ترازنامه
ترازنامه (بیلان) یکی از انواع صورتهای مالی است که وضعیت اقلام مالی یک شرکت در زمان معین را نشان می‌دهد.
صورت مالی ترازنامه در اصل همان معادله حسابداری است. معادله‌ای که میزان دارایی، بدهی و سرمایه یک شرکت را در دوره مالی مشخص می‌کند.
عناصر اصلی و اجزای صورت مالی اساسی ترازنامه و گزارش حسابداری شامل دارایی، بدهی سرمایه و حقوق صاحبان سهام می‌شود.
بیشتر بخوانید: 5 فاکتور مهم در ترازنامه شرکت‌ها
به طور کلی، اجزای صورت مالی ترازنامه دارایی به دو شکل دارایی جاری و دارایی ثابت، در طرف راست ترازنامه ثبت می‌شوند. سمت چپ ترازنامه به بدهیها و دارایی‌های شرکت اختصاص دارد.
دارایی‌ها شامل موجودی نقد، بدهیها، اسناد دریافتی کوتاه‌مدت، ملزومات، موجودی کالاهای شرکت و … است.
بدهکاران با وجود چک یا اسناد پرداختی، زمینه‌های لازم برای دارایی شرکت را فراهم می‌کنند. علاوه‌برآن، بدهی‌های شرکت هم در ترازنامه ثبت خواهد شد.
بدهیها در سمت چپ نوشته شده و جز دارایی‌های شرکت به حساب می‌آیند.
عناصر اصلی و سه‌گانه ترازنامه
همه اطلاعات مهمی که در ترازنامه ثبت می‌شود شامل این سه عنصر است:
- دارایی‌ها (سمت راست ترازنامه)
- بدهیها
- حقوق صاحبان سهام (سمت چپ ترازنامه)
2. صورت سود و زیان
یکی دیگر از انواع صورتهای مالی، گزارش سود و زیان است.
سود و زیان بخش اصلی و مهمی در هر تجارت و شرکت محسوب می‌شود. درواقع همین سود و زیان است که می‌تواند موفق بودن تجارتی را تعیین کند.
صورت سود و زیان دربرگیرنده تمام درآمدها و هزینه‌های شرکت طی یک دوره مالی است. این صورت مالی را بیانگر عملکرد یک شرکت و نتیجه تصمیمات مالی مدیران و سهامداران می‌دانند.
به بیان دیگر، صورت وضعیت سود یا زیان شرکت نتایج تمام اقدامات، تصمیم‌گیری‌ها، معامله‌ها، تولیدات و برآورد‌هایی است که در یک دوره مالی مشخص انجام شده است.
با تهیه صورت زیان و سود می‌توان درباره مسیری که شرکت تا امروز طی کرده، قضاوت کرد. مشکلات، بازدهی‌های منفی و مثبت، تصمیم‌های درست و غلط و محصولات و خدمات موفق یا ناموفق را تعیین کرد و نقاط ضعف را برطرف کرده و نقاط مثبت را قوت بخشید.
همچنین لازم به ذکر است که درآمدها و هزینه‌ها تنها در صورت سود و زیان منعکس نمی‌شوند. بلکه به طور مشخص استانداردهای حسابداری هم می‌تواند در تعیین آنها نقش داشته باشند.
اجزای صورت سود و زیان
صورت سود و زیان با انعکاس ابعاد درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده، مثل درآمد عملیاتی و غیرعملیاتی صورت مالی مناسبی برای ارائه دقیق سود یا زیان خالص در طی دوره مالی فراهم می‌کند.
از جمله هزینه‌هایی که در تعیین صورت سود و زیان موثر هستند، شامل بهای تمام شده کالا، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های غیرعملیاتی و هزینه‌های مالی است.
3. صورت سود و زیان جامع
سود و زیان جامع دید کلی و جامعی از تمام ابعاد عملکرد مالی در طی یک دوره به صاحبان شرکت‌ها و کسب‌وکارها می‌دهد.
برای این کار باید کلیه درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده طی آن دوره را بررسی کرد. پس در این مرحله نیاز به تهیه صورت مالی (صورت سود و زیان جامع) وجود دارد.
همچنین صورت سود یا زیان جامع شامل تفکیک سود یا زیان خالص دوره طبق صورت سود یا زیان و سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده است.
مواردی مثل بررسی مجدد دارایی‌های ثابت مشهود، منبع تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها که تحت عنوان دارایی غیرجاری دسته‌بندی می‌شوند، تفاوت‌های درآمد و هزینه‌هایی که بر اساس استانداردهای حسابداری در حقوق صاحبان سهام در نظر گرفته می‌شود از جمله مواردی هستند که در تعیین صورت مالی سود یا زیان جامعه تاثیر می‌گذارند.
بیشتر بخوانید: تفاوت دارایی ثابت با دارایی جاری چیست؟
سود و زیان جامع یک موسسه بعد از اصلاح حساب‌ها نشان داده می‌شود. همچنین این صورت مالی نشان می‌دهد که نحوه محاسبه موسسات در فعالیت‌های مختلف، همچون بازرگانی یا خدماتی مختلف دیگر، با هم تفاوت دارند.
4. صورت جریان وجوه نقد
گزارشات مالی که حاوی اطلاعات معنی مثل جریان نقدینگی در طول زمان هستند برای همه شرکت‌ها موضوع مهمی است.
این گزارش‌ها نشان‌دهنده تمامی فعالیت‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و عملکردی است که هرکدام در جذب یا خروج نقدینگی نقش موثری داشته‌اند.
شرکت‌ها با دسترسی به این صورتهای مالی و اطلاعاتی که از طریق و تجزیه‌وتحلیل آنها به دست می‌آورند، می‌توانند فعالیت‌های شرکت را ارزیابی کرده و اطلاعات مفید و قابل‌اطمینانی را درباره وضعیت مالی شرکت، نقدینگی و پرداخت بدهیها به سایر ذی‌نفعان و سهامداران بدهند.
محدودیت صورتهای مالی
مهم‌ترین محدودیت صورتهای مالی نادیده‌گرفتن نرخ تورم است.
در واقع این صورتهای مالی بر اساس اصل بهای تمام شده تاریخی تهیه می‌شوند. همچنین تمام‌صورت‌های مالی حسابداری دارای یادداشت‌های توضیحی هستند که جزء جدانشدنی از صورتهای مالی محسوب می‌شوند.
این یادداشت‌های به‌اندازه خود صورتهای مالی دارای اهمیت هستند. علاوه بر این، به منزله شرایط مندرج در قراردادهای رسمی هم محسوب می‌شوند.
بر همین اساس، زمانی که گزارش‌های سالانه عملکرد شرکت تهیه و ارائه می‌شود، معمولا به مدیران و صاحبان شرکت‌ها توصیه می‌شود که در وهله اول یادداشت‌های توضیحی همراه آن را مطالعه کنند. سپس سراغ صورتهای مالی حسابداری و بررسی و تجزیه‌وتحلیل آنها بروند.
اطلاعات پیوست صورتهای مالی
ترازنامه، صورت سود و زیان و وجوه نقد اطلاعات پایه برای تحلیل‌گران را فراهم می‌کند، اما جزئیات دقیق‌تر عملکرد مالی شرکت‌ها از سایر بخش‌های گزارش سالانه استخراج می‌شود.
این گزارش‌های مالی شامل مواردی چون یادداشت‌های توضیحی همراه صورتهای مالی، گزارش تحلیلی هیئت‌مدیره و گزارش تحلیلی حسابرسی است.
افشای اطلاعات صورتهای مالی
همان‌طور که تا اینجا متوجه شدید، صورتهای مالی یکی از بخش‌های مهم حسابرسی و مالی شرکت است.
مسئولیت تهیه انواع صورت های مالی و یادداشت‌های مربوط به آن به عهده حسابدار شرکت است و مسئولیت اظهارنظر در خصوص کفایت افشای اطلاعات در حیطه مسئولیت حسابرس معنی پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: منظور از افشای اطلاعات با اهمیت (الف و ب) در بورس چیست؟
به‌طورکلی افشاگری مالی چون یک موضوع قضاوتی محسوب می‌شود، باید کفایت لازم برای سهامداران و تصمیم‌گیری آنها را داشته باشد.
اکثر اوقات توصیه می‌شود یادداشت‌های همراه گزارش مالی کاملا شفاف تنظیم شوند. به‌گونه‌ای که مراجعه‌کنندگان ترسیم و تصویر کاملی از اطلاعات واقعی شرکت به دست آورند.
جمع‌بندی
در این مطلب از بورسینس درباره صورتهای مالی، انواع صورتهای مالی، اهمیت و نقش آنها در تعیین ارزشمندی سهام یک شرکت صحبت کردیم.
مجموعه عملیات تامین مالی و فعالیت‌های سرمایه‌گذاری را به‌عنوان صورت وضعیت مالی می‌شناسند. گزارش‌هایی که از این طریق جمع‌آوری و منتشر می‌شوند اطلاعات مهم، کاربردی و موثر زیادی دارند.
این اطلاعات می‌توانند برای ترسیم نقشه راه آینده شرکت، جذب سرمایه‌گذار و بالابردن سود آینده شرکت مهم باشند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: