حوزه کریپتوکارنسی دارای اصطلاحات بسیار زیادی است.
هر چند آشنایی با تمام آن‌ها برای معامله‌گران ضرورت ندارد اما دانستن برخی از اصطلاحات پرکاربرد به روند کار معامله‌گران کمک شایانی می‌کند.
یکی از اصطلاحاتی که افراد بعد از ورود به دنیای کریپتوکارنسی بسیار می‌شنوند، دفتر کل توزیع شده یا فناوری DLT (مخفف Distributed Ledger Technology) است.
عناوین مطلب:
در این مقاله به مفهوم این فناوری می‌پردازیم، اما قبل از آن بهتر است بدانیم که چرا این فناوری به وجود آمد.
دفتر کل سنتی (متمرکز) چیست؟
دفتر کل یک پایگاه داده برای درج اطلاعات داد و ستد میان طرفین یک معامله است.
هر چند سال‌ها بود که دفتر کل سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفت اما دارای برخی معایب بود. برخی از این معایب عبارتند از:
- عدم امنیت اطلاعات: در صورتی که سرور مرکزی خراب شود یا مورد حملات سایبری قرار بگیرد، تمام اطلاعات از بین خواهند رفت.
- هزینه‌های اضافی: در دفاتر کل سنتی، کاربران مجبور هستند برای دریافت اغلب خدمات (مانند انتقال وجه از یک بانک به بانک دیگر) یک هزینه اضافه پرداخت پرداخت کنند.
- پایین بودن سرعت انجام کارها: در دفاتر کل سنتی فرآیندها به دلیل اینکه توسط واسطه‌ها انجام می‌شوند بسیار طولانی هستند. از طرف دیگر ممکن است که واسطه‌ها در دسترس نباشند.
- عدم وجود شفافیت: در دفاتر کل سنتی، کاربران از اینکه در سیستم چه کارهایی انجام می‌شود اطلاعاتی ندارند و دسترسی آن‌ها به اطلاعات بسیار محدود است. از طرف دیگر سیستم می‌تواند بدون آنکه به کاربران اطلاع دهد از اطلاعات آن‌ها برای اهداف مختلفی استفاده کند.
برای حل این مشکلات، دفتر کل توزیع شده به وجود آمد. توزیع شده در واقع به معنای همگانی بودن است.
هدف دفتر کل توزیع شده این است که کاربران در یک محیط غیرمتمرکز خدمات مورد نیاز خود را دریافت کنند. در واقع DLT یک جایگزین مطمئن برای خدمات متمرکز است.
دفتر کل توزیع شده چیست؟
دفتر کل توزیع یا DLT یک یک سیستم دیجیتالی است که به شکل غیرمتمرکز نگهداری می‌شود.
این دفتر در مکان‌های مختلف و توسط اشخاص گوناگون نگهداری شده و به کاربران و سیستم ها اجازه می‌دهد تا تراکنش‌های مربوط به دارایی‌ها را در آن ثبت کنند.
بیشتر بخوانید: روش ردیابی و خواندن تراکنش‌ها در بلاک‌چین
دفتر کل توزیع شده، احتیاج به یک قدرت مرکزی را برطرف می‌کند و کاربران می‌توانند به صورت عمومی از طریق کلیدها و امضاهای رمزگذاری شده به رکوردها دسترسی داشته باشند.
در صورتی که هر گونه تغییری در دفترکل ایجاد شود به اعضا اطلاع داده می‌شود. اطلاعات ثبت شده در دفتر توزیع کل به صورت رمزگذاری شده ذخیره و نگهداری می‌شوند.
تفاوت دفتر کل توزیع شده (DLT) با بلاک‌چین
برخی از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که دفتر کل توزیع شده همان بلاک‌چین است.
اما باید توجه داشت که هر بلاک‌چین یک دفتر کل توزیع شده است اما هر دفتر کل توزیع شده‌‌ای، بلاک‌چین نیست!
به همین دلیل نباید این دو مفهوم را به جای یکدیگر به کار برد. از تفاوت‌های مهم بین بلاک‌چین و DLT می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تفاوت در ساختار: بلوک‌ها در بلاک‌چین در یک توالی خاص قرار دارند. اما در دفتر کل توزیع شده بلوک‌ها به توالی خاصی نیاز ندارند.
- تفاوت در مکانیسم اجماع: با توجه به اینکه تعداد کمی از نودها (Node) در DLT مشارکت می‌کنند، نیازی به اجماع وجود ندارد. اما در بلاک‌چین تمام نودها می‌توانند در آن مشارکت کنند و بنابراین از مکانیسم اجماع استفاده می‌کند.
- تفاوت در کاربرد در دنیای واقعی: پیاده‌سازی بلاک‌چین در دنیای واقعی نسبت به دفتر توزیع شده در دنیای امروزی کاربرد بیشتری دارد. در حال حاضر می‌توان مشاهده کرد که بسیاری از کارآفرینان مدل سنتی صرافی یا بانک‌های خود را به بلاک‌چین تغییر داده‌اند.
بیشتر بخوانید: کاربرد بلاک‌چین در حواله کردن پول
انواع دفتر کل توزیع شده؛ انواع DLT
دفتر کل از لحاظ معماری دارای انواع مختلفی است که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
بلاک‌چین (blockchain)
بلاک‌چین یکی از انواع دفتر کل توزیع شده است که مجموعه‌ای از بلاک‌ها آن را تشکیل می‌دهند.
اطلاعات به صورت زنجیره‌وار در این بلاک‌ها ذخیره می‌شوند. بلاک‌ها دارای زمان، تاریخ و اطلاعاتی هستند که برای هر تراکنش به صورت مجزا ثبت می‌شود.
هر بلاک، هش مخصوص خود را دارد که نماینده اطلاعاتی است که در آن بلاک قرار دارد. این اطلاعات بعد از ثبت، غیر قابل تغییر هستند.
در صورتی که بخشی از اطلاعات تغییر کند یا حذف شود آدرس به صورت کامل تغییر خواهد کرد. این تغییر حتی می‌تواند منجر به تغییر آدرس هش‌های دیگر نیز شود.
هش گراف (hashgraph)
هش گراف مدلی دیگر از دفتر کل است که از فناوری بلاک‌چین بهره می‌برد. البته هش گراف نسبت به بلاک‌چین دارای برخی از برتری‌هایی است که عبارتند از:
- هش گراف نسبت به بلاک‌چین از امنیت بالاتری برخوردار است.
- هش گراف مقیاسپذیری بالاتری نسبت به بلاک‌چین دارد.
- هش گراف نسبت به بلاک‌چین از معادلات ریاضی بهینه‌تری استفاده می‌کند.
هش گراف از پروتکل گاسیپ برای اشتراک‌گذاری اطلاعات و کاوش استفاده می‌کند. تراکنش‌ها در شبکه پخش می‌شوند و در صورتی که بیش از دو سوم نودها اطلاعات گاسیپ را دریافت و در نهایت تایید کنند، تراکنش در شبکه اعتبارسنجی می‌شود.
بیشتر بخوانید: پروژه Enkronos Apps: سیستم اعتبارسنجی بر مبنای بلاک‌چین
گراف مدور جهت دار (DAG)
یکی دیگر از انواع دفتر کل، گراف مدور جهت‌دار (DAG) است که تمام ویژگی‌های معماری بلاک‌چین را دارا است.
ارائه نانو تراکنش‌های فاقد کارمزد از مهم‌ترین ویژگی‌های این معماری است. در DAG تراکنش‌ها در نودها ذخیره می‌شوند و تمامی نودها باید تراکنش‌ها را تایید کنند.
هر نود می‌تواند بعد از آن که تایید دو تراکنش قبلی خود را دریافت کرد تراکنش را شروع کند.
هولوچین (Holochain)
هولوچین نوع دیگری از دفتر کل توزیع شده است که با هدف رفع مشکل مقیاسپذیری بلاک‌چین معرفی شد.
مهم‌ترین ویژگی هولوچین این است که یک شبکه توزیع شده همتا به همتا بوده و نیازی به گرفتن توافق جمعی برای تایید صحت اطلاعات ندارد. زیرا هر نود یک بلاک‌چین مخصوص به خود را دارد.
تنگل (Tangle)
تنگل نوعی از دفتر کل توزیع شده است که هدف آن سازماندهی، ثبت، ذخیره و تأیید اطلاعات است.
یکی از ارزهای دیجیتال مشهوری که از این معماری برای ثبت اطلاعات خود کمک می‌گیرد، آیوتا (IOTA) است. در تنگل، این کاربران هستند که به جای ماینرها تراکنش‌ها را به شبکه اضافه می‌کنند.
کاربردهای دفتر کل توزیع شده
فناوری DLT کاربردهای بسیار زیادی دارد.
در واقع در تمام سیستم‌هایی مانند ادارات بهداشت، ثبت احوال، بانک‌ها، ادارات برق، داد و ستدهای تجاری و … که نیاز به ثبت اطلاعات دارند، این فناوری قابل استفاده است.
سخن نهایی
در حال حاضر بلاک‌چین پرکاربردترین نوع دفتر کل توزیع شده است.
اگرچه اغلب افراد بلاک‌چین را تنها بستر موجود برای ارزهای دیجیتال می‌دانند اما بسترهای دیگری نیز وجود دارند. با این حال بلاک‌چین توانسته در توسعه برنامه‌های غیر متمرکز نقش مهمی ایفا کند.
از نظر متخصصان حوزه ارزهای دیجیتال ممکن است که در آینده انواع دیگر دفتر کل نیز مورد توجه قرار بگیرند و حتی کاربری بیشتری نسبت به بلاک‌چین داشته باشند. در حال حاضر هیچ نظر قطعی در این مورد وجود ندارد و باید منتظر آینده باشیم.
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید: