نگاهی به امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای بیت کوین!

از زمانی که تپروت (Taproot) بیت کوین ارتقا یافته، پتانسیل‌های بسیار خوبی در رابطه با ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) در بلاکچین بیت کوین ایجاد شده است.

دیفای بیت کوین به جذب بیشتر عموم مردم به بازار ارزهای دیجیتال در بلندمدت کمک می‌کند. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره امور مالی غیرمتمرکز موجود در شبکه بیت کوین صحبت کنیم.

هر آنچه که برای شروع کار با بیت کوین نیاز دارید بدانید!

نکات کلیدی

• ارتقای تپروت (Taproot Upgrade) نقش مهمی در بلاکچین بیت کوین و پیشروی‌های این بلاکچین در حوزه دیفای داشته است.
• توکن‌های رپد (Wrapped tokens)، بلاکچین‌های نسل اول و زنجیره‌های جانبی، زیرساخت‌های مناسب برای فعالیت بلاکچین بیت کوین در امور مالی غیرمتمرکز را فراهم می‌کنند.
• برای استفاده از دیفای بیت کوین می‌توان از پلتفرم‌های Stacks ،wBTC ،BadgerDAO ،Rootstock ،RenVM کمک گرفت.

می‌توان با قاطعیت گفت که امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) از سال 2020 میلادی به رشد بسیاری از ارزهای دیجیتال کمک کرده است؛ البته نمی‌توان نقش مهمی که اتریوم در این روند داشته را نادیده گرفت.

اتریوم راه را برای پروژه‌ها و خدمات مالی جدید از جمله پلتفرم‌های وام‌دهی ارز دیجیتال، توکن‌های غیر مثلی (NFT) و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) هموار کرده است.

ساخت و ایجاد قراردادهای هوشمندی که بر روی برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) انجام بشود، قبل از ارتقای تپروت در بلاکچین بیتکوین امکان‌پذیر نبود.

هنگامی که این ارتقاء اتفاق افتاد قابلیتی جدید و بسیار جالب را برای دنیای ارزهای دیجیتال رقم زد.

بیشتر بخوانید: فناوری تپروت؛ ارتقائی برای بهبود حریم خصوصی در شبکه بیت‌ کوین

دیفای بیت کوین به اجرا شدن برنامه‌های غیرمتمرکزی که نوآورانه بودند کمک کرد، در حالی که قبل‌تر به علت وجود مشکلاتی در مقیاس‌پذیری تراکنش‌های بیتکوین، این موضوع امکان‌پذیر نبود.

قبل از اجرای تپروت، هر امضای دیجیتال باید با یک کلید عمومی تایید می‌شد، به همین دلیل تراکنش‌های بیتکوین خیلی آرام و کند انجام می‌شد و نیازهای جامعه را پوشش نمی‌داد.

اما تپروت این اجازه را به بلاکچین بیتکوین می‌دهد که چندین امضای دیجیتال جمع‌آوری شود و تمامی آن‌ها بصورت همزمان تایید شوند.

به این صورت فضای کمتری از هر بلاک اشغال می‌شود و بلاکچین بیتکوین می‌تواند از توسعه برنامه‌های دیفای پشتیبانی کند.

دیفای بیت کوین (Bitcoin DeFi) چگونه کار می‌کند؟

توکن‌های رپد (Wrapped tokens) مثل رپد بیتکوین، بلاکچین‌های لایه اول مثل استکس (Stacks) و زنجیره‌های جانبی (Side chains) مثل روت استاک (Rootstock)، قابلیت اجرایی شدن دیفای بیت کوین را فراهم می‌سازند.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره شبکه استکس (Stacks) و کوین STX

توسعه‌دهندگان بیتکوین از زبان اسکریپت برای برنامه‌نویسی استفاده می‌کنند که بصورت کامل تورینگ نیست؛ یعنی در تابع‌های منطقی مثل حلقه‌ها کمبودهایی مشاهده می‌شود.

بنابراین تپروت تمامی مشکلات بیتکوین را برطرف نکرده و پلتفرم‌های دیفای بیت کوین برای میزبانی از قراردادهای هوشمند باید از راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه دوم‌ها و زنجیره‌های جانبی استفاده کنند.

دیفای بیت کوین تنها با استفاده از توکن‌های رپد مثل رپد بیتکوین (wBTC)، بلاکچین‌های لایه اول مثل استکس، کاردانو و اتریوم و زنجیره‌های جانبی مثل روت استاک امکان‌پذیر است.

برای مثال رپد بیتکوین یک توکن اتریوم است که در ژانویه سال 2019 رونمایی شد که ارزش آن دقیقا معادل یک بیتکوین است. این توکن در اکثر اوقات برای فعالیت کاربران در برنامه‌های غیرمتمرکز استفاده می‌شود.

بلاکچین‌های لایه اولی مثل استکس، میلیاردها دلار را بصورت بیتکوین در اختیار کاربران قرار می‌دهند تا استفاده‌کنندگان بتوانند راه‌های جدیدی برای انتقال دارایی و کسب سود داشته باشند.

پلتفرم‌های دیفای مثل Stackswap DEX که از بلاک‌چین استکس استفاده می‌کند به کاربران اجازه می‌دهد که توکن‌های غیرمثلی (NFT) را معامله و حتی ایجاد کنند یا استیبل کوین‌های الگوریتمی را قرض بگیرند و در شبکه بیتکوین معامله کنند.

به علاوه، توکن‌های استک و بیتکوین به یکدیگر مرتبط هستند و این باعث می‌شود که توکن‌های غیرمثلی که در استک ایجاد شده‌اند، توسط بیتکوین تسویه شود و امنیت شبکه در این فرایند توسط بیتکوین انجام می‌شود.

قراردادهای هوشمند در بلاکچین بیت‌کوین توسط روت استاک امکان‌پذیر شده است که در بلاک‌چین بیتکوین و به‌صورت موازی انجام می‌شود.

زمانی که بیتکوین به روت استاک ارسال می‌شود بیت کوین تبدیل به RBTC می‌شود، که مبتنی بر قرارداد هوشمند است. بر اساس این ارتباط دو طرفه، این پروتکل به‌عنوان پلی برای اتصال بین شبکه‌ها عمل می‌کند.

کدام پروژه‌های دیفای از اکوسیستم بیتکوین پیروی می‌کنند؟

علاوه بر استکس، wBTC ،RenVM، بجر دائو (BadgerDAO)، روت استاک (Rootstock) و شبکه نقدینگی (Liquid Network) موارد مختلفی هستند که در دیفای بلاکچین بیت کوین فعالیت دارند.

بجر دائو (BadgerDAO)

بجر دائو یک سازمان غیرمتمرکز است که امکان قرار دادن بیتکوین به‌عنوان وثیقه در برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) را فراهم می‌کند.

توکن بجر دائو مبتنی بر اتریوم است که کاربران می‌توانند با استفاده از Sett Vaults که اولین محصول ارائه شده توسط بجر دائوست، از بیت کوین‌های مصنوعی خود کسب درآمد کنند.

همچنین کاربران می‌توانند بیت کوین‌هایی که تبدیل به توکن شده را در SETT ها که مجموعه‌ای از توکن‌ها هستند قفل کرده و از این طریق در قالب bToken ها کسب درآمد داشته باشند.

دومین محصول بجر Digg نام دارد؛ نرم‌افزاری است که عرضه الاستیک ارزهای دیجیتال را کنترل می‌کند و اسمی تحت عنوان دیگ توکن (DIGG Token) دارد.

قیمت این توکن مشابه بیت‌کوین است و با دلار آمریکا سنجیده می‌شود. همچنین درست مثل هر توکن دیگری در حوزه دیفای، قابلیت استیک دارد تا دارندگان بتوانند از آن کسب درآمد داشته باشند.

پروتکل RenVM

پروتکل رن (Ren) که بر مبنای اتریوم بوده و غیرمتمرکز است، توکن‌هایی ایجاد می‌کند که بر ارزش دارایی‌هایی بجز اتریوم نظارت می‌کند.

دارندگان بیتکوین می‌توانند با استفاده از Ren از محصولات دیفای اتریوم استفاده کنند و این در حالی است که نیازی به فروش بیت کوین یا انتقال دارایی خود ندارند.

ماشین مجازی رن (Ren Virtual Machine) در واقع وجوه اصلی را در فضایی خاص ذخیره می‌کند، توکن‌های سایر بلاکچین‌ها را می‌گیرد و از طریق Ren Bridge، توکن‌های جدید را تولید می‌کند.

به این صورت امکان معامله این دارایی در بین بلاکچین‌های مختلف ممکن می‌شود.

شبکه لیکویید (Liquid Network)

شبکه لیکویید راه‌حل لایه دوم بیتکوین است که به نوعی شبکه تسویه بین صرافی‌ها است.

این شبکه امکان صدور دارایی‌های دیجیتالی مثل استیبل کوین‌ها را به کاربران می‌دهد.

LBTC نیز یک نسخه رپد از بیت کوین است که به عنوان توکنی بومی در زنجیره جانبی لیکویید فعالیت می‌کند.

کاربران، بیتکوین‌های خود را به شبکه لایتنینگ بیتکوین ارسال می‌کنند تا از قابلیت‌های شبکه لیکویید استفاده کنند (این فرایند به peg-in معروف است).

با این کار به ازای هر مبلغی که واریز شده LBTC تولید می‌شود و پس از دریافت 120 تایید، وجه مورد نظر به حساب کاربر واریز می‌شود.

همچنین کاربر می‌تواند با ارسال LBTC به یک آدرس غیرقابل بازیابی برای برداشت بیتکوین خود اقدام کند.

آینده دیفای بیت کوین چگونه است؟

تاثیرگذاری پلتفرم‌ها و پروتکل‌های دیفای بیت کوین تحت متغیرهای زیادی مثل امنیت و پایداری طولانی مدت شبکه، نوآوری و مشوق‌های ارائه شده به سرمایه‌گذاران تعیین می‌شود.

با راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری، مثل لایه 1 ها و مواردی که برای بیتکوین ارائه شده، واضح است که آینده دیفای بیت‌کوین در حال گسترش است.

با این حال دیفای بیت کوین، نسبت به دیفای اتریوم و دیگر پلتفرم‌های هوشمند کمتر قابل استفاده است.

اگر توسعه‌دهندگان، بلاکچین بیتکوین را برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز یا تولید توکن‌های غیرمثلی انتخاب کنند، برخلاف بلاک‌چین اتریوم باید بر راه‌حل‌های لایه اول و لایه دوم تکیه کنند.

برای مثال می‌توان از شبکه آزمایشی اتریوم مثل Ropsten، برای ساخت برنامه غیرمتمرکز استفاده کرد اما پلتفرم‌های بیت‌کوین به پل‌هایی مثل RenBridge برای ساخت و ایجاد این برنامه‌ها نیاز دارند.

سوالات متداول

کلام آخر

امور مالی غیرمتمرکز در شبکه بیتکوین از رقبای خود، عقب مانده و راه زیادی را باید در این حوزه طی کند.

اما با توجه به اینکه بیتکوین پایه و اساس بازار ارزهای دیجیتال است، هیچگونه نگرانی در رابطه با پذیرش این مورد توسط عموم مردم وجود ندارد.

در واقع بنظر می‌رسد توسعه‌دهندگان تمایل داشته باشند که از چنین قابلیت ویژه‌ای که معروفترین ارز دیجیتال برایشان فراهم کرده استفاده کنند.