در بازارهای مالی تمامی سرمایه‌گذاران به دنبال کسب منفعت بیشتر هستند.
در واقع هدف نهایی هر فرد این است که بتواند از هر فرصتی بهترین بهره را ببرد. دراین‌بین برخی شاخص‌ها به ما کمک می‌کنند تا به هدف خود دست یابیم.
شاخص آلفا معیاری است که فعالان بازار سرمایه همواره در جستجوی آن هستند. در ادامه به معرفی شاخص آلفا در دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز و بررسی منابع آن می‌پردازیم.
عناوین مطلب:
نکات کلیدی
- شاخص آلفا به این معناست که یک استراتژی عملکردی بهتر از خود به نمایش بگذارد و سبب شود سرمایه‌گذار سود بیشتری نسبت به سایرین کسب کند.
- منابع رفتاری، اطلاعاتی، تحلیلی و فنی از منابع شاخص آلفا در بازارهای سرمایه سنتی محسوب می‌شوند.
- در دیفای نیز، زیرساخت، پروتکل، اطلاعات، تحلیل و… منجر به ایجاد آلفا می‌شوند.
شاخص آلفا چیست؟
پیش از هر چیز لازم است بدانیم آلفا به چه معناست. آلفا یک اصطلاح در بازار سرمایه است و معمولاً به قابلیت یک استراتژی سرمایه‌گذاری در به نمایش گذاشتن عملکردی بهتر نسبت به بازار اشاره دارد.
در حقیقت شاخص آلفا برای تعیین سود اضافی حاصل از یک استراتژی سرمایه‌گذاری نسبت به معیارهای استاندارد بازار مورداستفاده قرار می‌گیرد.
به‌عنوان‌مثال فرض کنید شاخص آلفا صندوق سرمایه‌گذاری یک شرکت 5 باشد، بنابراین صندوق این شرکت در یک بازه زمانی مشخص، 5 درصد بیشتر از شاخص بازار رشد کرده است.
در بازارهای سرمایه، آلفا کمیاب است و پیداکردن یک جایگزین برای آن دشوار است. این در حالی است که آلفا در دیفای بیشتر در دسترس است؛ اما تشخیص آن کار آسانی نیست.
باتوجه‌به وضعیت بازارهای سنتی، برای سنجش عملکرد یک بخش مالی به‌خصوص، اغلب شاخص‌های استانداردی مانند S&P 500 ،Nikkei 225 یا Russell 2000 مورداستفاده قرار می‌گیرند. درحالی‌که شاخص معینی در دیفای وجود ندارد.
بر اساس مقاله‌ای که در سال 2019 توسط شرکت BlueMountain Capital دررابطه‌با کشف آلفا در بازارهای مالی منتشر شد، بیشترین آلفای تولیدشده در بازارهای مالی به چهار منبع اصلی نسبت داده شد که در ادامه این منابع را شرح می‌دهیم:
رفتاری
هنگامی که یک سرمایه‌گذار یا گروهی از سرمایه‌گذاران به‌نوعی رفتار می‌کنند که در قیمت و ارزش تغییر به وجود می‌آید، شاهد آلفای رفتاری هستیم.
اطلاعاتی
آلفای مبتنی بر اطلاعات، هنگامی به وجود می‌آید که برخی از سرمایه‌گذاران نسبت به سایر افراد اطلاعات کارآمدتری داشته باشند و به کمک این اطلاعات بتوانند معاملات بهتر و سودآورتری انجام دهند و سود بیشتری کسب کنند.
تحلیلی
گاهی شرایط به‌گونه‌ای است که تمام سرمایه‌گذاران در بازار اطلاعات یکسانی دارند؛ اما یک سرمایه‌گذار قادر است آن اطلاعات را بسیار بهتر از سایر افراد تحلیل کرده و از آن در جهت کسب سود استفاده نماید.
در این حالت آلفای تحلیلی به وجود می‌آید.
تکنیکال
آلفا می‌تواند بر اساس ناکارآمدی تکنیکالی بازار نیز ایجاد شود.
این امر زمانی رایج است که برخی از فعالان مجبور به خریدوفروش اوراق بهادار به دلایلی غیرمرتبط باارزش بنیادی مانند قوانین، مقررات یا سیاست‌های داخلی می‌شوند و به‌این‌ترتیب بین قیمت و ارزش شکاف ایجاد می‌شود.
چهار منبعی که پیش‌تر با آن‌ها آشنا شدید، بیشترین منبع آلفای تولید شده در بازارهای سرمایه سنتی محسوب می‌شوند.
درحالی‌که برخی از این منابع در دنیای دیفای نیز موجود هستند؛ اما دنیای گسترده و پر رمز و راز دیفای، منابع منحصربه‌فرد دیگری نیز برای یافتن آلفا در اختیار ما قرار می‌دهد.
آیا شاخص آلفا در DeFi با آلفا در بازارهای مالی سنتی تفاوت دارد؟
در پاسخ به این سؤال باید بگوییم بله.
ازآنجایی‌که بازارهای مالی سنتی و دیفای دو دنیای سرمایه‌گذاری متفاوت هستند مقایسه شاخص الفا در دیفای با بازارهای سرمایه سنتی مانند این است که شما فیزیک نیوتنی را با فیزیک انیشتینی مقایسه کنید.
درست است که برخی از اصول قوانین نیوتن در جهان نسبیت اعمال می‌شود؛ اما اکثر قوانین کاملاً متفاوت هستند.
وجود قابلیت برنامه‌ریزی و غیرمتمرکز بودن پروتکل‌های دیفای به همراه ناکارآمدی‌های بومی این بازار نوظهور سبب شده Alpha Index در دیفای نسبت به سایر بازارهای مالی و حتی ارزهای دیجیتال متفاوت باشد.
به‌طورکلی، ویژگی‌های منحصربه‌فرد شاخص آلفا در دیفای را می‌توان به‌صورت دو مورد اساسی زیر مطرح نمود:
- قابلیت محک‌زدن بازار
- منابع بومی آلفا در دیفای
چرا نبود شاخص معین برای دیفای، معضلی بزرگ محسوب می‌شود؟
به‌منظور محاسبه آلفا به یک شاخص احتیاج داریم؛ زیرا این شاخص‌ها برای ارزیابی عملکرد یک‌طبقه دارایی خاص ضروری هستند.
رفتار بازار نه‌تنها توسط قیمت بلکه از سوی رفتار پروتکل‌ها نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، ازاین‌رو ایده محک‌زدن بازار دیفای از طریق شاخص‌ها جزئی و بی‌اهمیت نیست.
در بازارهای مالی سنتی، شاخص‌های معین، عملکرد مستقیم بخش مشخصی از بازار را نشان می‌دهند.
به‌عنوان‌مثال، شاخص Russell 2000 بر اساس بازنمایی سرمایه‌های کوچک و شاخص Nasdaq بر مبنای مجموعه‌ای از سهام مرتبط با فناوری است.
عملکرد بهتر نسبت به داده‌هایی که شاخص‌های بازار اندازه‌گیری کرده‌اند، در واقع همان آلفاست؛ اما این روش در دیفای کارآمد نیست.
معادل شاخص‌های بازار سنتی در دیفای، مدل‌سازی از توکن‌های حاکمیتی پروتکل‌های این اکوسیستم است.
در حال حاضر نمونه‌هایی مانند شاخص دیفای پالس (DeFi Pulse) و شاخص بیت وایز (Bitwise) وجود دارند.
حال سؤالی که به وجود می‌آید این است: آیا هر استراتژی از این شاخص‌ها که عملکرد بهتری داشته باشد می‌تواند منجر به تولید آلفا شود یا خیر؟
ازآنجایی‌که توکن‌های حاکمیتی به طور مستقیم عملکرد بازار دیفای را به نمایش نمی‌گذارند، پاسخ به این سؤال به‌سادگی امکان‌پذیر نیست.
شاخص‌های دیگری مانند ارزش کل قفل شده (TVL) یا کارمزدهای استخراج نقدینگی در پروتکل‌های خاص، بازتاب واضح‌تری از شاخص آلفا در دیفای ارائه می‌دهند و به طور مستقیم نیز با قیمت توکن‌های حاکمیتی ارتباط ندارند.
منابع و مکانیزم‌های دیفای بسیاری از جنبه‌های بازارهای سرمایه سنتی را از جمله ایجاد و کشف آلفا به چالش کشیده است؛ زیرا بازارهای سنتی عملکرد بازار را به مدل‌سازی میانگین‌های وزن‌دار با قیمت توکن‌های حاکمیتی تقلیل می‌دهند.
اهمیت رفتار و فعالیت پروتکل‌های زیربنایی برای سنجیدن عملکرد فضای دیفای درست به‌اندازه اهمیت سنجش عملکرد قیمتی است.
به‌این‌ترتیب فقدان شاخصی معین برای سنجیدن عملکرد بازار، تعیین الفا در بازار دیفای را بسیار دشوار می‌کند.
منابع شاخص آلفا در دیفای کدامند؟
فقدان شاخص و روش کمّی مناسب تنها ویژگی‌های نیست که شاخص الفا را در دیفای متمایز می‌کند.
وجه تمایز اصلی شاخص آلفا در دیفای به منبع و نحوه شکل‌گیری خاص و منحصربه‌فرد آن مربوط می‌شود.
علی‌رغم اینکه Alpha Index در دیفای اشکال متنوعی دارد؛ اما اغلب با یکی از موارد زیر در ارتباط است. به‌عبارت‌دیگر موارد زیر به آلفا منجر می‌شوند:
1. زیرساخت
لایه زیرساختی بازار دیفای به‌خودی‌خود می‌تواند منبعی برای آلفا در نظر گرفته شود. ولیدیتورها یا استیکینگ نودها قادر به تولید بازدهی هستند.
ارائه‌دهندگان زیر ساخت دیفای با میزبانی از ولیدیتورها یا استیکینگ نودها می‌توانند بدون نیاز به استراتژی معاملاتی خاصی، بازدهی آلفا را به‌عنوان پاداش دریافت نمایند.
این منبع آلفا در بازارهای مالی سنتی موجود نیست و همین امر سبب می‌شود شاخص آلفا در دیفای منحصربه‌فرد شناخته شود.
2. پروتکل
اصول اولیه مالی در قالب پروتکل‌ها بدنه اصلی اکوسیستم دیفای را تشکیل می‌دهند و بی‌تردید مهمترین منبع آلفا نیز به شمار می‌آیند.
بخشی از زیبایی و جذابیت دیفای در این است که زیرساخت‌های آن به طور مداوم درحال‌رشد و توسعه هستند.
به این صورت راه‌اندازی پروتکل‌های جدیدی مانند نسخه سوم یونی سواپ (Uniswap v3) یا نسخه دوم کرو (Curve v2) اشکال جدیدی از شاخص آلفا را ایجاد می‌کنند که پیش‌تر وجود نداشته‌اند.
تا زمانی که دیفای همچنان به تکامل و پیشرفت ادامه دهد، این منبع آلفا نیز پابرجا باقی خواهد ماند.
3. حاکمیت در دیفای
تغییر قوانین ایجاد یک پروتکل دیفای یکی دیگر از منابعی است که به ایجاد شاخص آلفا در دیفای منجر می‌شود.
در پروتکل‌هایی همچون کرو (Curve)، کامپاند (Compound) و آوه (Aave)، طرح‌های حاکمیتی به طور منظم ویژگی‌هایی مانند مشوق‌های نقدینگی را تغییر می‌دهند که این امر می‌تواند بلافاصله به بازدهی از نوع آلفا تبدیل شود.
بهره‌گیری از طرح‌های حاکمیتی یکی از سودآورترین استراتژی‌های معاملاتی در وضعیت فعلی فضای دیفای است. تابحال به این فکر کرده‌اید که: چرا نرخ سود دیفای (DeFi) اینقدر زیاد است؟!
4. اطلاعات
دیفای هنوز در مراحل اولیه رشد خود قرار دارد. در بازاری کنترل نشده و نوظهور مانند دیفای، داشتن اطلاعاتی بیشتر از سایر افراد مسلماً به بازدهی باورنکردنی منتهی می‌شود.
اشخاص نزدیک به پروتکل‌ها اغلب اطلاعات مفید و حیاتی مانند نحوه توزیع توکن‌ها، برنامه‌های توسعه و ادغام و … دارند که می‌توانند با استفاده از این اطلاعات سودمند به آلفا دست پیدا کنند.
البته با کارآمدتر شدن بازار دیفای، به‌مرور این عدم تقارن اطلاعاتی از بین خواهد رفت و تمام سرمایه‌گذاران دسترسی یکسانی به اطلاعات مهم خواهند داشت.
یکی از روش‌های برای دسترسی به این اطلاعات، پلتفرم‌های ردگیری اطلاعات دیفای مانند دپ رادار است؛ بررسی پلتفرم Dappradar؛ ویژگی‌ها و عملکردهای آن
5. تجزیه‌وتحلیل
ازآنجایی‌که تحلیل درست به عملکرد بهتر منجر می‌شود، تجزیه‌وتحلیل نه‌تنها در بازارهای سرمایه سنتی، بلکه در دیفای نیز نقش پررنگی را ایفا می‌کند.
دیفای بازاری مملو از داده‌‌هاست که در آن رفتار عناصر بنیادی در بلاک‌چین کاملاً مشهود و در دسترس است.
تحلیل درست داده‌های موجود در فضای بلاک‌چین اغلب به درک پروتکل و الگوهای معاملاتی می‌انجامد و همین امر منجر به آلفا خواهد شد.
سؤالات متداول
منظور از شاخص آلفا چیست؟
شاخص آلفا برای تعیین سود اضافی حاصل از یک استراتژی سرمایه‌گذاری نسبت به معیارهای استاندارد بازار مورداستفاده قرار می‌گیرد.
آیا شاخص آلفا در دیفای با آلفا در بازارهای مالی سنتی فرق دارد؟
بله. ازآنجایی‌که این دو بازار با هم تفاوت دارند، شاخص آلفا نیز در هر یک از این دو بازار متفاوت است. اگرچه برخی شباهت‌ها نیز مشهود است.
منابع شاخص آلفا در دیفای چیست؟
زیرساخت، پروتکل، حاکمیت در دیفای، اطلاعات و تجزیه و تحلیل موثر آن از مهمترین منابع ایجاد آلفا در دیفای هستند.
سخن پایانی
تمام سرمایه‌گذاران با هدف کسب سود قدم در مسیر سرمایه‌گذاری می‌گذارند و تلاش می‌کنند به هدف خود دست یابند.
اگر شما نیز در بازار دیفای فعال هستید و دوست دارید سود بیشتری نصیبتان شود لازم است با شاخص آلفا در دیفای آشنا شوید.
در این مقاله به طور کامل به توضیح شاخص آلفا در دیفای پرداختیم و منابع آن را نیز مورد بررسی قرار دادیم. امیدواریم برای شما مفید باشد.
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید: