سامانه سمات (درگاه ذینفعان) چیست؟ + نحوه ثبت نام و ورود به آن

در سال‌‌های اخیر، استقبال از بورس و آزادسازی سهام عدالت باعث شده که افراد زیادی به بازارهای سرمایه مراجعه کنند.

همچنین واگذاری سهام شرکت‌های دولتی در قالب صندوق‌های ETF هم یکی دیگر از اتفاق‌های مهمی شد که صفحه دیگری از اهمیت بازار بورس و رونق گسترده این بازار را رقم زد.

علی‌رغم تمام فراز و نشیب‌هایی که بازار بورس تا به امروز طی کرده است، این بازار هنوز هم جزء بازارهای سرمایه‌گذاری مهم است و افراد زیادی در آن فعالیت دارند. به همین دلیل و به جهت انجام امور مربوط به بازارهای بورس، سامانه‌ای به نام سامانه سمات راه‌اندازی شد.

این سامانه که به نام سامانه ذی‌نفعان هم شناخته می‌شود، اهمیت و کاربرد زیادی دارد. برای آشنایی بیشتر با این سامانه و امکانات و نحوه ورود به آن تا پایان این مطلب همراه ما باشید.

معرفی سامانه سمات (سامانه ذی‌نفعان)

سمات مخفف سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است.

می‌توان گفت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به‌اختصار با عنوان سمات شناخته می‌شود. این شرکت یکی از شرکت‌های سهامی‌ عام محسوب می‌شود که نقشی مهم و حاکمیتی در مدیریت بازار بورس ایران به عهده گرفته است.

سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) به آدرس csdiran.ir بر اساس قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر 1384 تاسیس شد.

سرمایه‌گذاران بازار سرمایه تا قبل از تاسیس شرکت‌های سپرده‌گذاری، سفارش‌های خود را از طریق شرکت‌های کارگزاری انجام می‌دادند.

همچنین عملیات مبادله اوراق بهادار و تسویه آن هم به عهده این شرکت‌های کارگزاری بود. رفته‌رفته و با استقبال بیشتر سرمایه‌گذاران از بازار بورس و افزایش حجم معاملات، تداوم این روش بسیار سخت و هزینه‌بر شد.

بهترین راه‌حلی که برای این مسئله می‌توانستند در نظر بگیرد، تشکیل شرکت‌های سپرده‌گذاری مرکزی بود. سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه یا همان سمات، یکی از سامانه‌های بسیار مهم در بازار سرمایه است.

وظایف سامانه سمات

وظایف این سامانه شامل سپرده‌گذاری و ثبت، نگهداری و انتقال اوراق بهادار و پایاپای و تسویه معاملات انجام شده در بازارهای مالی است.

به‌طورکلی، این سامانه در خدمت شرکت‌های سپرده‌گذاری است که مستقیما حافظ منافع سرمایه‌گذاران و بقا و تداوم بازارهای مالی هستند.

تنها افرادی می‌توانند از سامانه سمات استفاده کنند که ثبت‌نام خود در سامانه سجام را تکمیل‌کرده و تمام مراحل را در آن سامانه انجام داده باشند.

بخوانید: سامانه سجام چیست

این سامانه در سه نسخه ویندوز، اندروید و IOS موجود و در دسترس است. درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه تلاش می‌‌کند تا ارائه خدمات الکترونیکی یکپارچه به سهام‌داران، ناشران و نهاد‌های نظارتی از این طریق را ساده و بدون نیاز به مراجعه حضوری کند.

علاوه بر سمات، شرکت‌های بورس کالا، بورس انرژی، بورس تهران و فرابورس هم در شرکت‌هایی هستند که مدیریت‌کننده فعالیت‌ها در بازار سرمایه محسوب می‌شوند. همچنین امکان خریدوفروش سهام آنها برای تمام علاقه‌مندان و متقاضیان فراهم است. 

خدمات و امکانات سامانه سمات

خدمات سامانه سمات بسیار متنوع و مختلف است. این سامانه امکانات زیادی را در اختیار کاربران خود می‌گذارد و برای استفاده از این امکانات، کاربران می‌توانند از طریق سایت یا اپلیکیشن وارد سامانه شوند.

معمولا کاربران این شبکه در دسته‌بندی‌های سهام‌داران، کارگزاران و ناشران بازار قرار دارند. این کاربران متناسب با نیازهایشان می‌توانند از خدمات سمات استفاده کنند.

نکته جالب اینجاست که کار این سامانه درواقع بعد از انجام معاملات بازارهای بورس و خارج از بورس آغاز می‌شود. سپرده‌گذاری، ثبت، نگهداری اوراق بهادار و موارد مشابه از جمله وظایف و خدمات اصلی سمات محسوب می‌شود.

این سامانه شامل سهام‌داران، کارگزاران و ناشران بازار سرمایه است و خدماتی مختلفی متناسب با نیاز هر یک از این گروه‌ها در اختیار آنها می‌گذارد.

یکی از درگاه‌های اصلی سامانه سمات، درگاه ذی‌نفعان بازار سرمایه یا همان درگاه DDN است. این درگاه، خدمات الکترونیکی یکپارچه مختلفی به سهام‌داران، ناشران و نهاد‌های نظارتی می‌دهد. تمامی خدمات این سامانه به‌صورت غیرحضوری بوده و در راستای حفظ شفافیت و اطلاع‌رسانی صحیح انجام می‌شود.

دیگر درگاه‌های مربوط به سهام‌داران، کارگزاران و ناشران بازار سرمایه که در سامانه سمات فعال است:

درگاه دارا (درگاه الکترونیکی سهام‌داران)

این درگاه یکی از مهم‌ترین خدمات سامانه سمات محسوب می‌شود.

این درگاه اطلاعاتی درباره وضعیت سبد دارایی سهام‌داران حقیقی و حقوقی می‌دهد. درصد دارایی از سبد و کارگزار ناظر از این طریق اطلاع‌رسانی خواهد شد. همچنین دریافت گردش معاملات و گواهی سپرده هم برای سهام‌داران امکان‌پذیر است. 

درگاه کارا (درگاه الکترونیکی کارگزاران)

سامانه سمات برای سهولت ارائه خدمات و دسترسی کارگزاران خدمات مهمی دارد. استفاده از این سامانه باعث شده تا مراجعه‌های حضوری و مکاتبات اداری به‌تدریج حذف شده و تمام خدمات به‌صورت الکترونیکی انجام شوند.

درگاه دانا (درگاه الکترونیکی ناشران)

ناشران از ذی‌نفعان مهم بازار سرمایه محسوب می‌شوند که تصمیم و نظر آنها روی بازار اهمیت دارد.

درنتیجه بخشی از سیستم و درگاه سامانه سمات برای ارتباط با ناشران در نظر گرفته شده تا فرایندهای ثبت، سپرده‌گذاری، افزایش سرمایه و توزیع سود با سرعت بیشتری انجام شود.

این سامانه علاوه بر این سه درگاه اصلی، خدمات بسیار گسترده‌تر و کامل‌تر دیگری را هم ارائه می‌دهد. به‌گونه‌ای که افراد زیادی جهت انجام امور بورسی خود به آن مراجعه می‌کنند. صدور کد بورسی، سود توزیع سود سهام، اوراق و سبدگردانی و صدور برگه المثنی و انتقال قهری سهام از جمله دیگر خدمات سمات است.

دیگر خدمات سامانه

شرح مختصری به برخی دیگر از خدمات این سامانه داشته باشیم:

• خدمات سایت سمات برای صدور کد گروهی برای افراد حقیقی
• توزیع سود سهام و انواع اوراق
• تخصیص سهام ترجیحی
• اعلام تغییرات مشتریان
• دسترسی به درگاه الکترونیکی سهام‌داران (دارا)
• سامانه وضعیت دارایی سهام‌داران در بورس ایران (IPS)
• درخواست از سامانه سمات برای رفع ممنوعیت از فروش
• درخواست از سامانه سمات برای تغییر کارگزار ناظر سهام
• درخواست از سامانه سمات برای صدور برگ المثنی
• درخواست از سامانه سمات برای انتقال قهری سهام
• راهنمای دریافت کد بورسی برای ایرانیان خارج از کشور
• راهنمای مدارک  لازم برای کد بورسی سرمایه‌گذاری خارجی
• شرایط و مدارک دریافت کد سهام‌داری سرمایه‌گذاری حقوقی خارجی
• راهنمای تسویه وجوه معاملات بورس اوراق بهادار
• راهنمای تسویه وجوه معاملات در بورس کالایی
• آشنایی با صندوق تضمین تسویه وجوه
• سایت صورت وضعیت خرید اعتباری
• سایت اعلام تغییرات مشتریان بورس

 نحوه ورود به سامانه سمات csdiran.com

ورود به سامانه سمات بسیار آسان است، فقط کافی است ثبت‌نام خود را در سامانه و سایت سجام تکمیل کرده باشید. در واقع ثبت‌نام و احراز هویت در سامانه سجام، پیش‌شرط ورود به سمات است.

کاربران برای ورود به این سامانه، بعد از تکمیل ثبت‌نام خود در سجام باید مراحل زیر را دنبال کنند:

ابتدا آدرس csriran.com را در مرورگر اینترنتی خود وارد کرده یا سامانه سمات را جستجو کنید و وارد صفحه شوید.

بعد از ورود به صفحه اصلی سایت، در قسمت پایین صفحه و برای استفاده از درگاه الکترونیکی کارگزاران، روی گزینه‌ای که در تصویر با فلش قرمز مشخص شده، کلیک کنید.

درگاه خدمات الکترونیکی سهام‌داران و ناشران (درگاه یکپارچه ذی‌نفعان بازار سرمایه) هم با فلش سبزرنگ می‌توانید ببینید.

• شرکت سمات سامانه: با 99.98 درصد سهام‌داری، خدمات تخصصی فناوری اطلاعات شرکت سپرده‌گذاری را انجام می‌دهد.
• شرکت مدیریت دارایی مرکزی: با 49 درصد سهام‌داری، خدمات وابسته به نهاد‌های واسط انتشار ابزارهای نوین مالی را به عهده دارد.

ثبت‌نام در سامانه سمات بورس

همان‌طور که گفتیم، سمات نقش یک سامانه حمایتی و تکمیل‌کننده از بازار بورس ایران را به عهده دارد. درنتیجه باید تمام اطلاعات مربوط به سپرده‌گذاران در این سامانه ثبت شود.

با ثبت‌نام در سامانه سجام، به‌راحتی می‌توانید در سمات هم ثبت‌نام کرده و از خدمات آن استفاده کنید. سامانه سجام وظیفه نگهداری از اطلاعات هویتی و بانکی افرادی که قصد دارند در بازار بورس ایران سرمایه‌گذاری کنند را برعهده دارد.

ثبت‌نام سامانه سجام، دریافت کد پیگیری سجام و گرفتن کد بورسی به‌صورت کاملا غیرحضوری و اینترنتی انجام می‌شود. برای ثبت‌نام در سجام از طریق سایت سمات می‌توانید مراحل زیر را انجام دهید:

طبق روش گفته‌شده وارد سایت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار شوید. در قسمت بالای سایت،‌ روی گزینه سامانه‌ها کلیک کنید.

سایت سمات سامانه‌های مختلفی را تحت پوشش دارد. یکی از آنها سجام است. برای استفاده و ثبت‌نام در سجام کافی است وارد سامانه ثبت‌نام سمات شده و مراحل بعدی را انجام دهید.

زمانی که ثبت‌نام اولیه و احراز هویت در سجام را به طور کامل انجام دادید، می‌توانید به‌راحتی از امکانات سمات استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: ثبت نام احراز هویت سجام در منزل رایگان

به طور خلاصه، می‌توان گفت که ثبت‌نام در سامانه سجام اولین مرحله و شروع دسترسی به سمات و دیگر امکانات سایت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار است.

ورود به سامانه از طریق اپلیکیشن

در بخش‌های معرفی سمات اشاره کردیم که ورود به این سامانه از روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است. یکی از این روش‌ها استفاده از سایت و مرورگرهایی مثل کروم و فایرفاکس است و روش دیگر، دسترسی به اپلیکیشن سمات است.

نصب و استفاده از اپلیکیشن سمات به‌اندازه نسخه تحت وب آن، بسیار ساده و در دسترس است. البته لازم به ذکر است که برای ورود به اپلیکیشن هم نیاز است یک‌بار در سایت سجام و زیرمجموعه سمات ثبت‌نام کرده باشد.

برای دانلود اپلیکیشن سمات می‌توانید به سایت سپرده‌گذاری مراجعه کرده و بعد از انتخاب درگاه یکپارچه ذی‌نفعان، به قسمت مربوط به مراجعه کنید. سپس نرم‌افزار مناسب با سیستم‌عاملی تلفن همراه خود را دانلود کرده و از آن استفاده کنید.

این اپلیکیشن هم برای سیستم‌های اندروید و هم برای IOS طراحی شده است. حتی افرادی که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند این اپلیکیشن را دانلود می‌کنند می‌توانند از نسخه تحت وب آی‌اواس یا اندروید استفاده کنند.

سمانه سمات سهام عدالت

ازآنجایی‌که سامانه سمات یک سامانه یکپارچه است و بسیاری از امکانات و اطلاعات مربوط به بازار سرمایه را در خود جای‌داده، سهام‌داران سهام عدالت هم می‌توانند به‌راحتی از آن استفاده کنند.

در سایت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار به تمام سوالات احتمالی کاربران و سهام‌داران عدالت پاسخ داده شده است. درواقع می‌توان گفت که سمات یک سایت معتبر و قابل‌اعتماد برای اطلاع‌رسانی در خصوص اخبار مربوط به سهام عدالت است.

برای ورود و استفاده از اطلاعات سامانه سهام عدالت، می‌توانید طبق مراحل زیر پیش بروید:

1. طبق مراحل آموزش‌داده‌شده، به سایت سمات مراجعه کرده و وارد شوید.
2. همان‌طور که می‌بینید امکانات مختلفی در این سایت وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آنها، اطلاع‌رسانی دررابطه‌با سهام عدالت است.

برای به‌دست‌آوردن اطلاعات مربوط به سهام عدالت، طبق تصویر زیر، روی قسمت مربوط به سهام عدالت کلیک کنید.

بعدازاین قسمت، ‌وارد بخش دیگری از سایت می‌شوید که تمام اطلاعات مربوط به سهام عدالت را برای شما نمایش می‌دهد.

به ‌طور مثال می‌توانید در قسمت سوال‌های متداول، دررابطه‌با سوال‌های متداول و پرتکرار مربوط به سهام عدالت را بخوانید و اطلاعات موردنظرتان را دریافت کنید.

نکات مربوط به سمانه

شاید کمتر کسی سامانه سمات را بشناسد، اما این سامانه یکی از مهم‌ترین سامانه‌های در دسترسی است که کارگزاران و سهام‌داران می‌توانند از آن استفاده کنند.

سمات زیرمجموعه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار است و وظایف مهمی دارد و امکانات مختلفی را برای سپرده‌گذاران، شرکت‌های کارگزاری و … در نظر گرفته است.

سامانه‌های مختلف سایت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار به‌صورت زیر است:

• سامانه کارا
• سامانه دینا
• سامانه سجام
• سامانه DDN

هرکدام از این سامانه‌‌ها وظایف مختلفی را به عهده گرفته‌اند. بیشتر افراد سامانه سجام را می‌شناسند، اما لازم است بدانید که این سامانه فقط یکی از مجموعه سرویس‌های خدماتی سمات و سایت سپرده‌گذاری اوراق مرکزی است. البته ثبت‌نام در سجام پیش ثبت‌نام استفاده و فعالیت در بسیاری از این سامانه‌ها است.

یک میز خدمت آنلاین به‌تازگی در سامانه سمات ارائه شده است. برای ورود و استفاده از این خدمت، افراد باید در سایت سجام ثبت‌نام کرده سپس به درگاه یکپارچه ذی‌نفعان مربوط به سایت سپرده‌گذاری مرکز اوراق بهادار وارد شوند.

سپس درخواست موردنظر خود را ارسال کنند. این درخواست به‌صورت کاملا آنلاین و الکترونیکی بررسی خواهد شد و در نهایت، نتیجه آن به اطلاع افراد می‌رسد.

جمع‌بندی

در این مطلب از بورسینس درباره سامانه سمات، اهمیت و کاربرد آن برای کارگزاران، ناشران و سهام‌داران بازار سرمایه صحبت کردیم. همه امور مربوط به سهام‌داران و شرکت‌های بورسی در این سامانه انجام می‌شود. خدماتی مثل تغییر کارگزار بورس، وضعیت دارایی سهام‌داران و … از جمله امکانات آن است.

برای ورود و استفاده از خدمات سامانه سمات نیاز به واردکردن اطلاعات خاصی نیست و با ثبت‌نام در سامانه سجام و واردکردن کد ملی در سایت سمات، می‌توانید وارد سایت شوید. نحوه ورود به اپلیکیشن این سامانه هم درست مشابه نحوه ورود به سایت آن است.

شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:

• می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
• در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید

برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

نام شرکت	ویژگی‌ها	امتیاز	لینک ثبت‌نام
کارگزاری آگاه	باشگاه مشتریان با جایزه نرم‌افزار معاملاتی پیشرفته دریافت اعتبار معاملاتی خرید آنلاین صندوق‌ سرمایه‌گذاری ثبت‌نام آنلاین برای کد بورسی

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

نام خدمات	ویژگی‌ها	لینک ثبت‌نام
دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال	دوره‌های حضوری + غیرحضوری شناخته‌شده‌ترین اساتید در سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته ارائه مدرک معتبر گذراندن دوره