هارد کپ (Hard Cap) و سافت کپ (Soft Cap) در ارزهای دیجیتال

در عرضه اولیه کوین (ICO) پروژه‌های کریپتوکارنسی که برای جذب سرمایه انجام می‌شود، دو مفهوم هارد کپ (Hard Cap) و سافت کپ (Soft Cap) از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

از اواخر سال‌ 2017 و اوایل 2018، بحث ICO‌ها رونق گرفتند و چندین رویداد عرضه اولیه سودمند برگزار شد. در این میان مفاهیم Hard Cap و Soft Cap بسیار شایع شدند و در سطر اول اخبار کریپتوکارنسی در آن زمان قرار گرفتند.

با این وجود همچنان تعداد بسیاری از کاربران این حوزه، درک درستی از این مفاهیم ضروری ندارند.

هاردکپ چیست؟

بالاترین مبلغی که تیم یک پروژه عرضه اولیه (ICO)، انتظار دارد در زمانی که مشغول به تامین سرمایه اولیه برای توکن خود است، جمع‌آوری شود، هارد کپ (Hard Cap) نامیده می‌شود.

از این رو، در طول کمپین جمع‌آوری سرمایه ICO، زمانی که یک پروژه به هارد کپ (حداکثر عرضه) خود می‌رسد، به این معنی است که برای آن دوره خاص، توکن‌ها فروخته شده‌است.

در نهایت، این نشان می‌دهد که تیم به هدف جمع‌آوری سرمایه از طریق ICO دست یافته است و دیگر فروش توکن را ادامه نمی‌دهند (ورود سرمایه گذار جدید را متوقف می‌کنند!).

سرمایه‌گذاران و معامله‌گران ارزهای دیجیتال باید قبل از تصمیم‌گیری در مورد خرید یا عدم خرید یک دارایی، جزئیات آن پروژه کریپتوکارنسی را بررسی کنند.

هارد کپ محدودیتی است که توسط کد بلاک‌چین در رابطه با حداکثر عرضه یک ارز دیجیتال خاص تعیین می‌شود.

هنگامی که توسعه‌دهندگان یک هاردکپ را تعیین و تعریف می‌کنند، مجاز به افزایش آن در آینده نیستند.

بیشتر بخوانید: انواع عرضه (Supply) در ارزهای دیجیتال

چرا بررسی هاردکپ مهم است؟

همیشه بررسی هارد کپ مهم است؛ زیرا اگر دارایی موردنظر، عرضه کل کافی نداشته باشد، باعث ایجاد کسری در عرضه می‌شود. درنتیجه، این کسری، ارزش هر توکن را افزایش می‌دهد.

همچنین، از نظر قوانین بلاک‌چینی و کد نویسی‌های انجام شده (که در پاراگراف بالا به آن اشاره کردیم)، دور زدن این محدودیت ممکن نیست. زیرا پارامترهای اصولی که اساساً در ساخت یک ارز دیجیتال جدید نقش دارند را باید تغییر داد.

این محدودیت ممکن است با خطاهای کدنویسی و اشکالات مختلف سیستم یا توسط هکرهایی که سعی می‌کنند توکن‌های بیشتری نسبت به آدرس کیف‌پول برداشت کنند، تغییر یابد.

با این حال، هارد کپ یا به اصطلاح فارسی سقف سخت یک پروژه، پارامتری است که به خوبی توسط تیم آن پروژه و وب سایت‌های تحلیلی مانند: کوین مارکت کپ و مساری نظارت می‌شود.

چرا «حداکثر عرضه» اهمیت دارد؟

هارد کپ، اغلب همراه با جزئیات و پارامترهای دیگر برای مقایسه با سایر پروژه‌ها و بازارها استفاده می‌شود. به عنوان مثال، بیت‌کوین به دلیل عرضه محدود، نام مستعار «طلای دیجیتال» را دارد.

این ارز دیجیتال در ابتدا به عنوان یک نسخه دیجیتالی از طلا و با شعارهای آرمان‌گرایانه‌ی زیادی طراحی شد. زیرا عرضه آن از ابتدا محدود بود تا ارزش مقدار محدود طلا در جهان را تقلید کند.

بیشتر بخوانید: طلا و بیت‌کوین چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند؟

همانطور که می‌دانید عرضه طلا در جهان محدود است. برای استخراج طلا باید معادن زیادی حفاری شود که در نهایت بتوان مقداری طلا را به بازار عرضه کرد.

بیت‌کوین نیز از این الگو سرچشمه گرفته است؛ یعنی استخراج بیت‌کوین هر 4 سال سخت‌تر می‌شود و برای عرضه بیشتر به بازار باید هزینه‌های بیشتری هم انجام داد.

در نتیجه این موضوع تاثیر مثبتی روی قیمت آن می‌گذارد. اگرچه بیت‌کوین تنها دارایی دیجیتالی نیست که چنین سازوکاری را در پیش گرفته است.

بیشتر بخوانید: مقایسه ارزهای دیجیتال تورمی و ضد تورمی

ارزهای دیجیتال مختلف بر اساس حداکثر عرضه

خبر خوب این است که می‌توانیم ارزهای دیجیتال را بر اساس حداکثر عرضه آن‌ها دسته‌بندی کنیم تا در مرحله بعدی که قصد انجام سرمایه‌گذاری در آن را داریم، تصمیمات آگاهانه و منطقی‌تری بگیریم.

بعضی از کریپتوکارنسی‌ها می‌توانند دارای ارزش بازار یا مارکت‌کپ بالایی باشند، مانند بیت‌کوین و اتریوم با ارزش بازار بیش از 100 میلیارد دلار.

با این حال، این موارد دارای ریسک کمتری از لحاظ سرمایه‌گذاری هستند؛ زیرا دارای سابقه رشد ثابتی هستند و اغلب نقدینگی قابل توجهی دارند و کاربران در حین خرید و فروش این قبیل از ارزهای دیجیتال دچار مشکل نخواهند شد.

علاوه بر این، توکن‌های با هاردکپ بالا می‌توانند حجم بیشتری از فروش را نسبت به سایر دارایی‌ها بدون تأثیر بر قیمت تحمل کنند.

تصور کنید یک بحران مانند ورشکستگی صرافی ftx یا پروژه لونا دوباره رخ دهد. قطعا چون این ورشکستگی‌ها در بازه زمانی کمی اتفاق میفتد، فشار فروش از طرف جامعه زیاد می‌شود و به شدت می‌تواند قیمت یک ارزدیجیتال با ارزش بازار کم را دچار ریزش کند.

بیشتر بخوانید: روزی که ترا (Terra) کمر کریپتو را شکست؛ همه چیز در مورد سقوط لونا!

کریپتوکارنسی‌های با سقف متوسط، دارای محدودیتی بین 1 تا 10 میلیارد دلار هستند. به طور کلی، این قبیل کریپتوها تقریبا پتانسیل کمی دارند و دارای ریسک بسیار بالاتری نیز هستند.

در مقایسه، ارزهای دیجیتال با ارزش پایین، دارای ارزش کمتر از 1 میلیارد دلار هستند. و در دوره‌های پر نوسان و بحرانی بازار که می‌تواند آن‌ها را بی‌ثبات کند، بسیار خطرناک و پرریسک هستند.

چگونه می‌توان حداکثر عرضه را تغییر داد؟

هنگامی که یک محدودیت در کد ارز دیجیتال تعیین می‌شود، نمی‌توان از آن محدودیت عبور کرد.

در عوض، این احتمال وجود دارد که حداکثر عرضه در طول زمان کاهش یابد و توکن موردنظر را به یک دارایی ضد تورمی تبدیل کند. مانند اتریوم که در آن، توکن‌ها (هزینه‌های ماینر) سوزانده می‌شوند تا عرضه در گردش، کاهش یابد.

بیشتر بخوانید: توکن سوزی یا سوزاندن توکن (Token Burning) چیست؟

ارزش دارایی‌ها، پس از انجام توکن سوزی، ممکن است افزایش یا کاهش قیمت را تجربه می‌کند. بنابراین این معیار در افزایش ارزش یک ارز دیجیتال دقیق نیست (با این حال معمولا باعث افزایش ارزش توکن می‌شود).

یک مثال عالی؛ هارد کپ بیت‌کوین

احتمالاً شنیده‌اید که بیت‌کوین دارای حداکثر عرضه محدود به 21 میلیون کوین در فضای کریپتوکارنسی است.

در حال حاضر بیت‌کوین بیش از 19 میلیون کوین در گردش دارد. به لطف گره‌های شبکه‌ای که این کوین‌ها را از طریق فرآیند ماینینگ استخراج می‌کنند، تعداد بیت‌کوین‌ها در 100 سال آینده به 21 میلیون خواهد رسید.

عملیات ماینینگ به گونه‌ای طراحی شده است که تعداد بیت‌کوین کد نویسی شده در پایگاه داده‌های غیرمتمرکز را هر چهار سال یک‌بار محدودتر کند.

این شبکه همچنین از عملگرهای حسابی استفاده می‌کند که اعشار را به کوچکترین اعداد صحیح گرد می‌کنند. بنابراین احتمالا به عدد دقیق 21 میلیون دست یابیم.

با این حال، زمانی که آخرین بیت‌کوین استخراج شد، امکان استخراج کوین‌های BTC بیشتری وجود نخواهد داشت.

ولی، تراکنش‌ها همچنان در دسترس خواهند بود و توسط گره‌های شبکه تأیید می‌شوند که به دریافت پاداش برای مشارکت خود ادامه می‌دهند.

بیشتر بخوانید: وقتی آخرین بیت‌کوین استخراج شد چه اتفاقی می‌افتد؟

تا اینجای مقاله با مفهوم هارد‌کپ آشنا شدید و اهمیت آن را به خوبی درک کرده‌اید. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا مفهوم دیگری به نام سافت‌ کپ (Soft Cap) را بررسی کنیم.

سافت کپ (Soft Cap) چیست؟

از سوی دیگر، سافت کپ یا Soft Cap به معنای حداقل هدفی است که برای جذب سرمایه در عرضه اولیه کوین تعیین می‌شود.

این مفهوم کاملاً مخالف هاردکپ است؛ زیرا تیم‌ها در تلاش هستند تا حداقل سرمایه ممکن را برای ادامه فعالیت پروژه به دست آورند.

زمانی که تیم در جمع‌آوری سرمایه‌ لازم شکست بخورد، اغلب پول به دست آمده را به سرمایه‌گذاران برمی‌گردانند. درحالی که برخی از پروژه‌ها با هر مقدار سرمایه‌ای که جمع‌آوری کرده‌اند به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

این احتمال هم باید در نظر گرفت که برخی پروژه‌های ارزدیجیتال، ممکن است به سافت کپ اهمیت ندهند.

در صورتی که سافت کپ اصولی و دقیق بررسی شود، می‌تواند معیار قابل ارزشی برای سنجش میزان تجربه و اهداف تیم توسعه‌دهنده باشد.

به‌عنوان مثال اگر سافت کپ یک پروژه مبلغ کم یا زیادی باشد، سرمایه‌گذاران باید بدانند که دلیل تعیین این سافت کپ چه بوده است.

سافت کپ به مقدارخیلی کم یا زیاد در یک عرضه اولیه، نشان‌دهنده بی‌تجربگی آن تیم است. پس سرمایه‌گذاری روی آن پروژه را به شدت ریسکی می‌کند.

عکس این موضوع این است که یک سافت کپ منطقی، نشان‌دهنده تجربه و حرفه‌ای بودن یک تیم توسعه‌دهنده است.

به‌طور خلاصه؛ تفاوت hard cap و Soft Cap، در تعیین تعداد توکن‌های قابل معامله در عرضه اولیه است. هاردکپ برای حداکثر و سافت‌کپ برای حداقل تعداد توکنی که فروخته می‌شود، کاربرد دارند.

منحنی انتشار توکن

منحنی انتشار به نحوه عرضه توکن‌ها در بازار اشاره دارد. به طور کلی، ارزهای دیجیتال به راحتی قابل تولید و عرضه هستند.

منحنی انتشار از اهمیت زیادی برخودار است و به پیش‌بینی قیمت میزان ارزش توکن‌های شما در طول زمان کمک می کند. بنابراین این منحنی، عامل دیگری است که باید هنگام بررسی هاردکپ و سافت‌کپ در نظر بگیرید.

اگر مشتاق به سرمایه گذاری در یک پروژه ICO شده‌اید، بهتر است که دو اصول مهم و اساسی هاردکپ و سافت کپ آن پروژه را بررسی کنید و بعد از تحقیقات خود، تصمیم به سرمایه‌گذاری بگیرید.

سوالات متداول

جمع بندی

در نهایت و به‌طور خلاصه Hard Cap و Soft Cap، مفاهیمی پایه‌ای هستند که در زمان بررسی عرضه اولیه یک توکن به‌کار می‌روند.

با این حال، معمولا هارد کپ (به حداکثر سرمایه‌ای که با فروش توکن‌ها جذب می‌شود اشاره دارد) نسبت به سافت کپ (به حداقل سرمایه‌ای که توسط تیم توسعه‌دهنده پروژه تعیین شده است اشاره دارد) اهمیت بیشتری دارد.