وقتی آخرین بیت کوین استخراج شد چه اتفاقی می‌افتد؟

آنچه پس از پایان استخراج بیت کوین اتفاق می‌افتد به یکی از بحث‌های داغ در بین فعالان ارزهای دیجیتال تبدیل شده است.

تاکنون بیش از 19 میلیون بیت کوین استخراج شده است. با شنیدن این خبر سؤالی که برای هر کس پیش می‌آید این است که «پس از پایان استخراج بیت کوین چه اتفاقی می‌افتد؟» یا «آخرین بیت کوین کی استخراج می‌شود؟»

با توجه به اینکه کمتر از 2 میلیون بیت کوین برای استخراج باقی مانده است، همه علاقه دارند پاسخ این سؤال را پیدا کنند.

در این مقاله توضیح کاملی درباره آنچه پس از پایان استخراج بیت کوین به طور کامل اتفاق می‌افتد ارائه کرده‌ایم.

آموزش بیت کوین: چگونه بیت‌کوین بخریم و با امنیت بالا آن را نگهداریم؟

نکات کلیدی

• تعداد کل عرضه بیت کوین 21 میلیون واحد است که تقریباً 92 درصد آن استخراج شده است.
• در جریان هاوینگ بیت کوین که هر چهار سال یک بار اتفاق می‌افتد میزان پاداش استخراج بلوک نصف می‌شود.
• پس از پایان استخراج بیت کوین، پاداش استخراج ماینرها قطع می‌شود و درآمد آن‌ها از محل پردازش تراکنش‌های کاربران خواهد بود.
• مارپیچ مرگ بیت کوین شرایطی است که در آن بسیاری از ماینرها استخراج را به دلیل سودآور نبودن متوقف می‌کنند و قدرت هش کافی برای استخراج آن قدر بلوک جدید وجود نداشته باشد.

چند بیت کوین برای استخراج باقی مانده است؟

تا فوریه 2023 تقریباً 19.277 میلیون بیت کوین در گردش است.

این بدان معناست که تنها 1.723 میلیون بیت کوین برای استخراج باقی مانده است و نزدیک به 92 درصد از کل بیت کوین استخراج شده است.

مخترع بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو، در هنگام طراحی این ارز مجازی در سال 2008 تعداد عرضه کل آن را 21 میلیون واحد تعیین کرد. یکی از دلایل محدودیت عرضه بیت کوین، جلوگیری از تورمی شدن آن بود.

بیشتر بخوانید: مقایسه ارزهای دیجیتال تورمی و ضد تورمی

از آنجا که یکی از اهداف طراحی بیت کوین برای استفاده در تراکنش‌ها بود، درست مانند ارز کاغذی، نامحدود بودن عرضه بیت کوین در بازار می‌تواند نوسان‌های قیمتی شدیدی ایجاد کند.

ساتوشی ناکاموتو با در نظر گرفتن این موضوع سقف 21 میلیون بیت کوین را برای کنترل عرضه و در نتیجه نوسانات قیمت در آینده تعیین کرد.

یکی از راه‌های کنترل عرضه این بود که به جای عرضه تمام 21 میلیون بیت کوین به‌طور هم‌زمان، عرضه آن به صورت تدریجی انجام شود.

برای انجام این کار، کد بیت کوین به گونه‌ای طراحی شده است که هر سال تعداد مشخصی بیت کوین استخراج و وارد گردش شود.

بیت کوین‌های جدید زمانی وارد گردش می‌شوند که یک بلوک جدید از تراکنش‌ها استخراج شده و به بلاکچین اضافه شود.

در فرایند استخراج، الگوریتمی به نام «سختی شبکه» تعبیه شده است که با ثابت نگه داشتن زمان یافتن بلوک‌های جدید (در 10 دقیقه) به پایدار نگه داشتن کل سیستم کمک می‌کند.

شبکه بیت کوین با توجه به افزایش یا کاهش فعالیت‌های ماینرها، این سختی را هر 2016 بلوک یا تقریباً هر دو هفته یک‌بار به‌روزرسانی می‌کند و سختی استخراج را مجدداً تنظیم می‌کند تا زمان بلوک در عدد 10 دقیقه حفظ شود.

بیشتر بخوانید: استخراج بیت کوین چیست؟ ماینینگ بیت‌کوین چگونه است؟

هاوینگ بیت کوین

برای اطمینان از وارد گردش شدن تدریجی بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو مفهوم هاوینگ (Halving) یا «نصف شدن» را در کد بیت کوین اضافه کرد.

به موجب این مکانیسم تعداد بیت کوین‌های موجود که وارد گردش می‌شوند هر چهار سال یک‌بار نصف می‌شود. اگر این روند ادامه یابد، تمام 21 میلیون بیت کوین تا پایان سال 2140 میلادی استخراج خواهد شد.

هاوینگ بعدی بیت کوین در ماه می 2024 اتفاق می‌افتد. در این تاریخ، و پاداش استخراج هر بلوک نصف شده و به 3.125 بیت کوین کاهش می‌یابد.

آیا تعداد بیت کوین‌ها ثابت است؟

مجموع عرضه بیت کوین و حداکثر تعداد بیت کوین‌های موجود برای استخراج ثابت هستند (مگر اینکه جامعه بیت کوین تصمیم بگیرد در میزان عرضه تغییر ایجاد کند).

زمانی که ساتوشی ناکاموتو این ارز دیجیتال را اختراع کرد، آن را به عنوان یک پروژه منبع باز در فضای اینترنت قرار داد.

اگر برای شما هم سؤال است که با پایان استخراج بیت کوین چه اتفاقی می‌افتد و این اتفاق چه تأثیری در جامعه می‌تواند داشته باشد بهتر است بدانید که:

جامعه بیت کوین در صورت موافقت اکثریت می‌تواند در کد بیت کوین تغییر ایجاد کرده و سقف عرضه کل را افزایش دهد. تأثیر بالقوه چنین تغییری بسیار مهم و جنجالی خواهد بود.

انگیزه برای افزایش عرضه کل بیت کوین

استخراج بیت کوین به دلیل سودآوری آن در میان ماینرها بسیار محبوب است.

انگیزه ماینرها برای استخراج به صورت پاداش بلوکی به آن‌ها پرداخت می‌شود. این پاداش مقدار مشخصی بیت کوین است که بین ماینرها توزیع می‌شود.

ماینرها علاوه بر دریافت بیت کوین، بخشی از کارمزد تراکنش‌های مرتبط با پردازش بلوک را هم دریافت می‌کنند.

در آغاز معرفی بیت کوین، پاداش استخراج هر بلوک 50 بیت کوین بود. پس از چهار سال، این مقدار به 25 بیت کوین کاهش یافت و این چرخه تا زمانی ادامه خواهد داشت که دیگر بیت کوینی برای استخراج باقی نماند.

در حال حاضر، پس از سه هاوینگ، ماینرها برای تأیید هر بلوک 6.25 بیت کوین دریافت می‌کنند.

با وجود کاهش پاداش، افزایش قیمت بیت کوین اثر هاوینگ را جبران می‌کند. کارمزد تراکنش‌ها نیز در نتیجه استقبال همگانی از بیت کوین افزایش یافته است.

اگرچه انتظار می‌رود کارمزد تراکنش‌های بیت کوین افزایش یابد، اما لزوماً قرار نیست همه تراکنش‌های بیت کوین در بلاکچین تسویه شود.

لایه‌های اضافی مانند شبکه لایتنینگ راه‌های ارزان‌تر و سریع‌تری برای انتقال بیت کوین ارائه می‌کنند و احتمالاً به استقبال انبوه از بیت کوین کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: BOLT 12 و LNURL؛ آینده شبکه لایتنینگ بیت کوین چگونه خواهد بود؟

شکی نیست که دریافت پاداش بلوک، یک مشوق مهم برای ماینرها است.

این انگیزه پولی نه تنها ماینرها را به استخراج علاقه‌مند می‌کند، بلکه به رشد کل اکوسیستم کمک می‌کند. در این شرایط، کاملاً منطقی است که بپرسیم وقتی همه بیت کوین‌ها استخراج شد چه اتفاقی ممکن است بیفتد.

برخی از کارشناسان معتقدند که انگیزه پولی اصلاً جای نگرانی نیست چرا که کارمزد تراکنش‌ها، که تنها 6 درصد از درآمد موجود ماینرها را تشکیل می‌دهد، به طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد و از دست رفتن پاداش‌های بلوک را جبران می‌کند.

اما این پاسخ بسیاری از طرفداران را که به طور فعال در صنعت بیت کوین مشغول هستند، قانع نمی‌کند.

آن‌ها می‌خواهند بدانند با پایان استخراج بیت کوین، چه اتفاقی می‌افتد، و آیا اینکه می‌توان کاری در مورد تعداد بیت کوین‌ها انجام داد یا خیر.

تغییر سقف عرضه بیت کوین

از نظر تئوری امکان تغییر کل عرضه بیت کوین با تغییر کد پایه آن وجود دارد.

از آنجا که بیت کوین یک نرم‌افزار است، کارشناسان معتقدند که می‌توان آن را تغییر داد. انجام این کار نیازمند موافقت اکثریت توسعه دهندگان، ذی‌نفعان و جامعه طرفداران به طور کلی است.

اگر قرار باشد توافقی صورت گیرد، توسعه‌دهندگان یک کد جدید نوشته و آن را به بیت کوین کور (Bitcoin Core) اضافه می‌کنند.

برای اینکه همه چیز به درستی کار کند، همه نودهای شبکه بیت کوین باید تغییرات را بپذیرند (یا به اجبار از شبکه خارج شوند).

با این حال، پذیرش تغییرات توسط تمام نودها اصلاً کار بی‌اهمیتی نیست، چرا که پلتفرم بیت کوین در درجه اول به عنوان یک سیستم مستقل طراحی شده است که نیازی به تغییر ندارد.

در این مرحله، توسعه دهندگان باید با مسئله هارد فورک مقابله کنند. هارد فورک یک تغییر در مکانیسم اجماع است که رفتار نامعتبر قبلی را معتبر می‌کند. در یک سناریوی عالی، تمام نودها تغییرات پیشنهادی را می‌پذیرند.

بیشتر بخوانید: مفهوم فورک در ارزهای دیجیتال چیست؟

در سناریوی دیگر فقط برخی از کاربران بیت کوین از سقف 21 میلیون بیت کوین حمایت می‌کنند. در این شرایط، ماینرها و نودهایی که این تغییر را نپذیرفتند، بر روی پلتفرم موجود بیت کوین به کار خود ادامه می‌دهند.

این مخالفان احتمالاً با پلتفرم جدید بیت کوین رقابت خواهند کرد تا سهم خود از بازار را تصاحب کنند. این جدایی به عنوان هارد فورک (Hard Fork) شناخته می‌شود و به موجب آن زنجیره دیگری ایجاد می‌شود که ماینرهای ویژه خود را خواهد داشت.

یکی از هارد فورک‌های معروف «بیت کوین کش» است که از زنجیره بیت کوین اصلی جدا شده است.

بیشتر بخوانید: تفاوت بیت‌کوین‌کش با بیت‌کوین چیست؟

وقتی همه بیت کوین‌ها استخراج شوند چه اتفاقی می‌افتد؟

در ادامه تاثیر این اتفاق را بر کاربران مختلف بررسی می‌کنیم:

تأثیر بر ذی‌نفعان

در حال حاضر، هیچ کس نمی‌تواند به طور دقیق پیش بینی کند وقتی تمام بیت کوین‌های موجود استخراج شوند چه اتفاقی خواهد افتاد.

صرف نظر از هرگونه تلاش آتی برای تغییر هسته اصلی بیت کوین، کارشناسان پس از رسیدن به حداکثر حد مجاز، به گمانه زنی در مورد آینده ادامه می‌دهند.

بسیاری از تحلیلگران از کارمزدهای بیشتر پردازش تراکنش‌ها برای جبران از بین رفتن پاداش بلوک صحبت می‌کنند.

فناوری‌های جدید احتمالاً به کاهش هزینه‌های ماینینگ کمک می‌کنند و این در نهایت منجر به سود بیشتر برای ماینرها خواهد شد.

طبق یک نظریه دیگر، پلتفرم‌های بیت کوین فقط برای تراکنش‌های بزرگ با ارزش بسیار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند که این موضوع، درآمد کافی برای راضی نگه داشتن ذی‌نفعان را به همراه دارد.

نظریه‌های دیگری هم در مورد تغییر مکانیسم اجماع بیت کوین به الگوریتم اثبات سهام و همچنین کارتل‌های ماینینگ شنیده می‌شود.

از دیدگاه ذی‌نفعان، آنچه که پس از زمان پایان استخراج بیت کوین ممکن است رخ دهد به شرح زیر است:

تأثیر بر ماینرها

ماینرها مسئول برپا نگه داشتن بلاکچین بیت کوین و به روز نگه داشتن آن از طریق استخراج بلوک‌ها هستند.

فرآیند ماینینگ شامل تأیید تراکنش‌ها و افزودن بلوک‌های جدید به شبکه بیت کوین است. برای انجام این کار، ماینرها باید معماهای ریاضی پیچیده‌ای را حل کنند.

حل کردن این معماها در حال حاضر به قدرت محاسباتی بسیار بزرگی نیاز دارد که از طریق دستگاه‌های گرانی به نام اِی سیک (ASIC) تأمین می‌شود. این دستگاه‌ها برق بسیار زیادی هم مصرف می‌کنند.

بیشتر بخوانید: شاخص مصرف انرژی بیت کوین چیست؟

ماینرها در ازای تلاش و هزینه خود برای ایمن سازی شبکه پاداش‌های استخراج بلوک (تعداد مشخصی بیت کوین) و کارمزد تراکنش دریافت می‌کنند.

در حال حاضر، اکثر ماینرها و شرکت‌های استخراج بخشی از این پاداش بلوک را صرف هزینه‌های استخراج کرده و بخشی را به عنوان سود به جیب می‌زنند.

اما از آنجا که پاداش استخراج هر چهار سال یک بار نصف می‌شود، انتظار می‌رود هزینه‌های استخراج بیت کوین در نهایت و سال‌ها قبل از پایان استخراج بیت کوین از پاداش‌هایی که ماینرها دریافت می‌کنند بیشتر شود.

با این حال، اگر قیمت بیت کوین تا آن زمان به اندازه کافی رشد کند، می‌تواند کاهش پاداش بلوک را جبران کند.

در زمان نگارش این مقاله در بهمن 1401 و با استفاده از یک مدل رگرسیونی، میانگین هزینه استخراج هر بیت کوین توسط ماینرها تقریباً 22440 دلار محاسبه شده است.

در نهایت ماینرهایی که از دستگاه‌های AntMiner S19 XP استفاده می‌کنند می‌توانند بسته به سختی شبکه و هزینه برق هر بیت کوین را با هزینه بین 7700 تا 10560 دلار استخراج کنند.

تمام دستگاه‌های ماینر نسل قبلی (سال‌های 2016 تا 2018) و بسیاری از پلتفرم‌های ماینینگ مربوط به سال‌های 2019 تا 2020 دیگر سودآوری ندارند.

در هاوینگ بعدی بیت کوین در سال 2024، اگر ریگ‌های استخراج قوی‌تر تولید نشوند یا منابع ارزان‌تر برق پیدا نشوند، این قیمت‌های سربه‌سر استخراج دو برابر خواهد شد.

بنابراین اگر قیمت بیت کوین به اندازه کافی افزایش پیدا نکند ممکن است برای ماینرها دردسر ایجاد شود. این اتفاقات ممکن است منجر به مارپیچ مرگ احتمالی بیت کوین شود.

مارپیچ مرگ بیت کوین زمانی است که بسیاری از ماینرها استخراج را به دلیل سودآور نبودن متوقف می‌کنند و هش ریت کافی برای استخراج بلوک جدید وجود نداشته باشد که بتواند سختی شبکه را در عرض دو هفته دوباره تنظیم کند.

اما این اتفاق بسیار بعید است. اگر ماینرها به دلیل نصف شدن پاداش مجبور به خاموش کردن دستگاه‌هایشان شوند، ماینرهایی که توانسته‌اند به کارشان ادامه دهند به دلیل افزایش سهم‌شان از هش ریت شاهد افزایش سود استخراج خواهند بود.

هنگامی‌که هش ریت کل کاهش یابد، سختی استخراج هم کمتر می‌شود. هاوینگ با حذف کردن رقابت ماینرهای ضعیف‌تر و افزایش شانس پردازش بلوک‌های جدید برای ماینرهای قوی‌تر موجب سودآوری بیشتر آن‌ها خواهد شد.

بیشتر بخوانید: آیا هنوز هم استخراج بیت‌کوین سود دارد؟

تنها سؤالی که مطرح می‌شود این است که وقتی تمام کوین‌ها استخراج شوند چه اتفاقی می‌افتد.

از نظر تئوری، اگر ماینری تراکنش‌های زیادی را تأیید کند، کارمزدهای حاصل می‌تواند به جبران پاداش‌های از دست رفته تأیید بلوک کمک کند. اما میزان کارمزد تراکنش به وضعیت شبکه در آینده بستگی دارد.

ماینرها به نوعی انگیزه نیاز دارند تا آن‌ها را به فعالیت در شبکه بیت کوین علاقه‌مند نگه دارد. جدای از افزایش کارمزد تراکنش، همان‌طور که گفتیم، راه دیگر تغییر کد اساسی و افزایش سقف 21 میلیون بیت کوین است.

اگر قرار نباشد سقف 21 میلیون بیت کوین تغییر کند، یکی از این سناریوها باید رخ دهد:

1. افزایش کارمزد تراکنش و کاهش هزینه‌های عملیاتی برای ادامه کار ماینرها
2. تشکیل کارتل‌ها توسط ماینرها برای کنترل عرضه و تقاضای بیت کوین (مانند تولید نفت یا معادن الماس).

تأثیر بر سرمایه گذاران خرد و هولدرها

با نزدیک شدن به زمان پایان استخراج بیت کوین انتظار می‌رود ارزش این ارز افزایش یابد.

با فرض اینکه علاقه به بیت کوین از بین نرود، عرضه محدود این ارز و ارزش سرمایه‌گذاری آن مردم را وسوسه می‌کند که از بیت کوین به عنوان یک کالای سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش استفاده کنند نه برای انجام تراکنش.

نمودار بلندمدت قیمت بیت کوین کاملاً امیدوارکننده است چرا که قیمت این ارز علی‌رغم کاهش پاداش بلوک، به طور مداوم افزایش یافته است.

هولدرها و سرمایه‌گذاران خرده هم همچنان بخش زیادی از بیت کوین خود را در کیف پول‌هایشان نگهداری می‌کنند. این اقدامات باعث کاهش بیشتر عرضه و حفظ ارزش بیت کوین می‌شود.

در آینده، هر زمان که بحران جدیدی ایجاد شود، بانک‌های مرکزی سراسر جهان احتمالاً پول بیشتری را برای مبارزه با بحران، چاپ می‌کنند که این باعث کاهش ارزش پول می‌شود.

شهروندان کشورها شاید از ارز محلی خود (که عموما تورمی هم هست) برای خرید بیت کوین که یک ارز دیجیتال غیر تورمی و غیر قابل کنترل است استفاده کنند.

بیشتر بخوانید: نمودار رنگین کمان بیت کوین چیست به زبان ساده

تأثیر بر سرمایه‌گذاران سازمانی

هر روز تعداد بیشتری از شرکت‌ها و سازمان به بیت کوین علاقه پیدا می‌کنند.

تا به حال شرکت‌های تسلا، اسکوئر، مورگان استنلی و بسیاری از برندهای دیگر برنامه‌های بلندمدتی برای پذیرش این ارز دیجیتال دارند. حتی گلدمن ساکس نیز به دنبال خرید و جمع‌آوری ارزهای دیجیتال است.

اگر محبوبیت ارزهای دیجیتال همین طور ادامه پیدا کند، احتمالاً این علاقه سرمایه‌گذاران سازمانی بیشتری را جذب می‌کند و این موجب رشد بیشتر قیمت بیت کوین خواهد شد.

به گفته فیلیپ گرادول، اقتصاددان ارشد Chainalysis، سرمایه‌گذاران سازمانی، بیت کوین را به عنوان طلای دیجیتال می‌شناسند.

با توجه به محدودیت استخراج بیت کوین، کمیاب بودن و افزایش احتمالی قیمت آن، سرمایه‌گذاران سازمانی از بیت کوین به عنوان پوششی در برابر تورم استفاده می‌کنند، درست همان‌طور که در گذشته از فلزات گران‌بها برای این کار استفاده می‌کردند.

بیشتر بخوانید: آیا بیت کوین می‌تواند سپری در برابر تورم باشد؟

تأثیر بر دولت‌ها

بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال ثابت کرده‌اند که برای دولت‌های سراسر جهان مانند یک شمشیر دو لبه هستند.

اگرچه بسیاری از کشورها بیت کوین را به عنوان ارز قانونی نمی‌پذیرند، اما با کنجکاوی تأثیر بیت کوین بر اقتصاد، جهان را زیر نظر گرفته‌اند.

در حال حاضر، السالوادور اولین کشوری است که به طور قانونی بیت کوین را پذیرفته است، اما احتمالاً کشورهای بیشتری رویکرد دوستانه‌تری با بیت کوین ایجاد کنند یا به طور کامل مسیر السالوادور را دنبال کرده و بیت کوین را به طور قانونی بیت کوین بپذیرند.

بیشتر بخوانید: 365 روز آزادی مالی: داستان‌های پذیرش بیت کوین در السالوادور!

سیاست‌گذاران کشورهای مختلف به جای رویکرد صفر یا صد، احتمالاً یک رویکرد میانه مانند تأیید ای تی اف (ETF) بیت کوین را در پیش بگیرند.

دولت‌های مختلف بیت کوین را خواهند پذیرفت اما سعی می‌کنند بر تمام جنبه‌های عملیاتی آن مقررات وضع کنند.

به جای منتظر ماندن و رسیدن به پاسخ این سؤال که پس از زمان پایان استخراج بیت کوین چه اتفاقی می‌افتد، این احتمال قوی وجود دارد که دولت‌های مختلف از جمله ایالات متحده، ارزهای دیجیتال خود را برای رقابت با بیت کوین ایجاد کنند.

ارزهایی که به آن‌ها CBDC یا ارز دیجیتال بانک مرکزی گفته می‌شود.

سؤالات متداول

سخن پایانی

این که آخرین بیت کوین در چه سال استخراج می‌شود یا با پایان استخراج بیت کوین چه اتفاقی می‌افتد سوالاتی است که ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد.

با توجه به محبوبیت بیت کوین، می‌توان تا حدود زیادی با اطمینان گفت که حتی پس از پایان استخراج بیت کوین، گرایش عموم مردم به این ارز دیجیتال ادامه پیدا خواهد کرد.

استخراج تمام بیت کوین‌های موجود و پایان استخراج بیت کوین، به خودی خود اتفاق نگران کننده‌ای نیست مگر اینکه بیت کوین تقاضا و جذابیت خود را از دست بدهد.

به احتمال زیاد، اکوسیستم بیت کوین به سازگار شدن با الگوهای جدید اقتصاد جهانی ادامه می‌دهد و این تلاش جامعه طرفداران، چشم‌انداز پایداری برای آینده بیت کوین ایجاد می‌کند.