آموزش اولیه تحلیل تکنیکال: حمایت و مقاومت در قیمت سهم چیست؟

اگر اهل بازارهای سرمایه‌گذاری باشید، حتما بارهاوبارها عبارت «حمایت و مقاومت» را از زبان تحلیل گران شنیده‌اید.

حمایت و مقاومت دو مفهوم اساسی در تحلیل تکنیکال هستند. درک معنای این اصطلاحات و کاربرد عملی آنها برای خواندن درست نمودارهای قیمت ضروری است و کمک می‌کند تا استراتژی‌های کاربردی‌تر و موفق‌تری برای فعالیت در بازار داشته باشید.

برای شروع آموزش تحلیل تکنیکال کلیک کنید!

 حرکت و پیشرفت قیمت‌ها به دلیل عرضه و تقاضا است. درواقع وقتی تقاضا بیشتر از عرضه باشد، قیمت‌ها افزایش می‌یابد. وقتی عرضه بیشتر از تقاضا باشد، قیمت‌ها کاهش می‌یابد.

همچنین گاهی اوقات، چون عرضه و تقاضا در تعادل هستند، قیمت‌ها تغییرات آرام‌تری دارند.

صحبت درباره این سطوح مانند بسیاری از مفاهیم در تحلیل تکنیکال، نسبتا ساده و قابل‌درک است، اما تسلط در کاربرد آنها اغلب به سال‌ها تمرین نیاز دارد.

حمایت و مقاومت (به انگلیسی  Support & Resistance) ارائه‌دهنده نقاط اتصال کلیدی و مهمی هستند که در آنها نیروهای عرضه و تقاضا به هم می‌رسند.

در بازارهای مالی، قیمت‌ها توسط عرضه (به سمت پائین) و تقاضای (به سمت بالا) بیش از حد هدایت می‌شوند.

عرضه با کاهش قیمت‌ها، فروشندگان و فروش هم ردیف است و تقاضا با افزایش قیمت‌ها، خریداران و خرید بیش از اندازه سهام یا کریپتو ارتباط نزدیکی دارد.

هرگاه تقاضا افزایش یابد قیمت‌ها بالا می‌روند و هرگاه عرضه افزایش یابد قیمت‌ها پائین می‌آیند.

مطلب مرتبط: قانون عرضه و تقاضا چیست؟

هنگامی‌که عرضه و تقاضا برابر هستند، قیمت‌ها نیز همگام با مبارزه خریداران و فروشندگان به‌کندی بالا و پائین می‌روند.

در تصویر زیر بصورت کلی حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال نشان داده است.

• Resistance = مقاومت
• Support = حمایت

حمایت چیست؟

حمایت سطحی از قیمت است که تصور می‌شود در آن تقاضا آن‌قدر قوی باشد که از سقوط بیشتر قیمت جلوگیری کند. در سطح حمایت انتظار می‌رود خریداران به خرید راغب شوند و فروشندگان تمایل کمتری به فروش داشته باشند.

به‌عبارت‌دیگر، می‌توان گفت که در یک‌روند نزولی، قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کنند؛ زیرا عرضه بیش از تقاضا وجود دارد. هر چه قیمت‌ها پایین‌تر می‌رود، کسانی که منتظر خرید سهام هستند، از این موقعیت خوشحال می‌شوند، زیرا می‌توانند سهام بیشتری را با قیمت کمتری بخرند و این یک موقعیت جذاب برای خریداران است.

در برخی سطوح، تقاضایی که به‌آرامی در حال افزایش بود به سطحی که با عرضه مطابقت دارد افزایش خواهد یافت. در چنین موقعیت گفته می‌شود که سهم یا کریپتو به خط حمایت خود رسیده و کاهش قیمت‌ها متوقف می‌شود.

همچنین مفهوم حمایت می‌تواند سطح قیمت در نمودار یا منطقه قیمت باشد.

اعتقاد بر این است که زمانی که قیمت به سطح حمایت می‌رسد، تقاضا معمولا بیشتر از عرضه می‌شود و از سقوط قیمت به زیرسطح حمایت جلوگیری می‌کند.

البته همیشه این‌طور نیست و هیچ سطح حمایتی را نمی‌توان دائمی دانست.

یک سطح حمایت، ممکن است شکسته شود و سطوح حمایت سطوحی دائمی یا قطعی نیستند.

درهرصورت، خط یا سطح حمایت در یک‌روند قیمتی منطقه‌ای در نمودار قیمت است که تمایل خریداران را برای خرید نشان می‌دهد. در این سطح است که تقاضا معمولاً بر عرضه غلبه می‌کند و باعث توقف و معکوس شدن کاهش قیمت می‌شود.

در تصویر زیر نمودار سهم مپنا همراه با سطوح حمایت با دایره‌ای زردرنگ مشخص شده است.

در این تصویر سطوح مقاومت نیز با دایره‌های قرمز مشخص شده و هم سطح بودن این قیمت‌ها را می‌توان به‌سادگی مشاهده کرد.

خط حمایت

خط حمایت خطی است که از اتصال و امتداد نقاط حمایت در یک راستا ایجاد می‌شود. این خط همیشه پایدار نمی‌ماند و شکسته شدن قیمت به زیر این خط نشان دهنده‌ی افزایش فشار فروشندگان است.

سقوط قیمت به زیر این سطح نشان‌دهنده یک تمایل جدید به فروش و / یا انگیزه‌ی کمتر برای خرید است.

شکست خط حمایت و کف‌های جدید قیمت نشان می‌دهد که فروشندگان توقعات خود را پائین آورده‌اند و حاضرند آن دارایی یا سهام را بازهم به قیمت‌های کمتری بفروشند.

بعلاوه خریداران تا زمانیکه قیمت‌ها به زیر خط حمایت و کمتر از کف قبلی سقوط نکند، ترغیب به خرید نخواهند شد. وقتی خط حمایت شکسته شود باید یک خط حمایت جدید در سطح پایین‌تری ایجاد شود.

در تصویر زیر خط حمایت در نمودار سهام شرکت سرمایه‌گذاری معادن فلزات نشان داده شده است.

مقاومت چیست؟

مقاومت نقطه مقابل حمایت است. در اصل می‌توان گفت مقاومت سطحی از قیمت است که در آن فروش بسیار قوی است و از افزایش قیمت بیشتر جلوگیری می‌کند.

هنگامی‌که قیمت به سمت سطح مقاومت بالا می‌رود، فروشندگان به فروش راغب‌تر شوند و خریداران تمایل کمتری به خرید پیدا کنند.

قیمت‌ها زمانی افزایش می‌یابد که تقاضا بیشتر از عرضه باشد. با افزایش قیمت‌ها، شرایطی پیش می‌آید که میل به خرید کم شده و همزمان، فروش برخی افراد مهم‌ترین عامل در تغییر روند است.

علاوه بر این، شرایط مختلفی در به‌وجودآمدن این موقعیت اثرگذار هستند. برای مثال ممکن است معامله گران تشخیص داده باشند که قیمت‌ها خیلی بالا است یا به هدف خود رسیده‌اند و قصد توقف افزایش قیمت را دارند.

علاوه بر این موارد، ممکن است هر عامل داخلی یا خارجی دیگری نقش خود در شکل‌گیری سطح مقاومت یک کریپتو یا سهم را ایفا کند.

بااین‌حال، تحلیل‌گران و معامله‌گران حرفه‌ای و باتجربه به‌وضوح در نمودار قیمت سطحی را مشاهده خواهد کرد که در آن عرضه شروع به غلبه بر تقاضا می‌کند. این سطح همان مقاومتی است که در بازار می‌شناسیم.

مقاومت در بازار مانند حمایت در بازار می‌تواند یک سطح یا یک منطقه باشد. هنگامی که یک منطقه یا سطح حمایت یا مقاومت شناسایی شد، آن سطوح قیمت می‌توانند به‌عنوان نقاط ورود یا خروج بالقوه عمل کنند.

 با رسیدن قیمت به نقطه حمایت یا مقاومت قبلی، معمولا بازگشت به نقطه یا قیمت قبلی اتفاق می‌افتد و بعد از آن، هیچ کاهش یا افزایش قیمتی اتفاق خواهد افتاد. این شرایط تا زمانی برقرار است که سطح حمایت یا مقاومت بعد از مدتی و با قیمت جدید‌تر شکسته شود.

برخی از معامله‌گران و تحلیل‌گران بر این باورند که مناطق حمایت و مقاومت شکسته نمی‌شوند.

خواه قیمت توسط این سطوح متوقف شود یا از آن عبور کند، معامله‌گران می‌توانند روی جهت قیمت برنامه‌ریزی کنند و برای کسب سود از این نقاط، آماده باشند و به‌سرعت تشخیص دهند که آیا درست هستند یا خیر.

اگر قیمت در جهت اشتباه حرکت کند (از سطوح حمایت یا مقاومت قبلی عبور کند)، موقعیت می‌تواند با ضرر کوچک بسته شود. بااین‌حال، اگر قیمت در جهت درست حرکت کند (با سطوح مقاومت یا حمایت قبلی هم راستا باشد)، ممکن است سود قابل‌توجهی برای معامله‌گران به ارمغان بیاورد.

اعتقاد بر این است که زمانی که قیمت به سطح مقاومت می‌رسد، عرضه از تقاضا افزایش می‌یابد و از افزایش قیمت به بالای سطح مقاومت جلوگیری می‌کند.

البته سطوح مقاومت نیز دائمی نیستند و همواره احتمال شکسته‌شدن آنها وجود دارد.

بیشتر بخوانید: روانشناسی سطوح حمایت و مقاومت؛ این نواحی چگونه شکل می‌گیرند؟

در تصویر زیر نمودار سهام شرکت ذوب‌آهن، سطوح مقاومت با دایره‌ای قرمزرنگ مشخص شده است. در این تصویر سطوح حمایت را با دایره‌های زردرنگ می‌توانید ببینید.

خط مقاومت

خط مقاومت خطی است از اتصال و امتداد نقاط مقاومت ایجاد می‌شود. این خط همیشه پایدار نمی‌ماند و افزایش قیمت به بالای این خط نشان‌دهندة بیشتر شدن تقاضا از عرضه است.

افزایش قیمت به بالای این سطح نشان‌دهنده یک تمایل جدید به خرید و / یا انگیزه کمتر برای فروش است.

شکست خط مقاومت و اوج‌های جدید قیمت نشان می‌دهد که خریداران توقعات خود را بالا برده‌اند و حاضرند باز هم آن دارایی یا سهام را در قیمت‌های بالاتر خریداری کنند.

بعلاوه فروشندگان تا زمانی که قیمت‌ها به بالای خط مقاومت و بیش از اوج قبلی صعود نکنند ترغیب به فروش نخواهند شد. وقتی خط مقاومت شکسته شود باید یک خط مقاومت جدید در سطح بالاتری روی نمودار رسم شود.

در زیر خط مقاومت نمودار سهام شرکت سرمایه‌گذاری سایپا نشان‌داده‌شده است.:

پشتیبانی و مقاومت را می‌توان در تمام دوره‌های زمانی روزانه، هفتگی، ماهانه و … مشاهده کرد.

معامله گران همچنین حمایت و مقاومت را در بازه‌های زمانی کوچک‌تر مانند نمودارهای یک‌دقیقه‌ای و پنج‌دقیقه‌ای پیدا می‌کنند. بااین‌حال، هر چه مدت‌زمان طولانی‌تر باشد، حمایت یا مقاومت قابل‌توجه‌تر است. برای شناسایی حمایت یا مقاومت، باید به نمودار نگاه کنید تا یک توقف قابل‌توجه در کاهش یا افزایش قیمت پیدا کنید.

 سپس منتظر بمانید تا ببینید که آیا قیمت با نزدیک‌شدن به آن سطح متوقف می‌شود یا معکوس می‌شود. همان‌طور که در بالا ذکر شد، بسیاری از معامله گران باتجربه به سطوح حمایت یا مقاومت گذشته توجه می‌کنند و برای مشاهده واکنش‌های احتمالی نسبت به این سطوح در آینده برنامه‌ریزی می‌کنند.

 تجزیه‌وتحلیل فنی یک علم دقیق نیست و گاهی اوقات قیمت قبل از اینکه به سطح حمایت قبلی برسد به زیرسطح حمایت کاهش می‌یابد یا معکوس می‌شود.

همین امر در مورد مقاومت نیز صادق است. برای مثال قیمت ممکن است قبل از رسیدن به سطح مقاومت قبلی معکوس شود یا با عبور از قیمت و رسیدن به قیمت بالاتر، مقاومت را بشکند.

در هر مورد، انعطاف‌پذیری در تفسیر این الگوهای نمودار موردنیاز است. به همین دلیل است که سطوح حمایت و مقاومت گاهی اوقات به‌عنوان مناطق شناخته می‌شوند. هیچ‌چیز قطعی و غیرقابل‌تغییری درباره این دو تعریف وجود ندارد، اما یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ابزارهایی است که برای بررسی و شناخت استراتژی مناسب در بازار استفاده می‌شود.

سطوح حمایت و مقاومت چگونه در قیمت‌ها ایجاد می‌شوند؟

حمایت و مقاومت مانند تصاویر قرینه در آیینه هستند و خصوصیات مشترک زیادی دارند.

1. اوج‌ها و فرودها 

حمایت می‌تواند با استفاده از نقاط عطف پایین قبلی ایجاد شود و مقاومت می‌تواند با استفاده از نقاط عطف بالای قبلی ایجاد شود.

در دو تصویر نمودار قیمت مپنا و ذوب آهن که در بالا مشاهده شد نقاط اوج‌ها و فرود‌ها مشخص شده است.

یک اصل دیگر تجزیه و تحلیل تکنیکال تصریح می‌کند که سطح حمایت می‌تواند به سطح مقاومت تبدیل شود و برعکس.

وقتی‌که قیمت به بالای سطح مقاومت نفوذ می‌کند، سطح مقاومت شکسته شده می‌تواند تبدیل به حمایت شود.

شکست مقاومت، نشان دهنده‌ی پیروزی نیروی‌ تقاضا بر نیروی عرضه است.

در تصویر زیر سطح مقاومت در نمودار سهام قند اصفهان به سطح حمایت تبدیل شده است.

در تصویر زیر تبدیل خط مقاومت به خط حمایت را در نمودار حفاری شمال شاهد هستیم.

روی دیگر سکه تبدیل حمایت به مقاومت است.

ریزش قیمت به پایین سطح حمایت، تغییر در عرضه و تقاضا را نشان می‌دهد.

شکست حمایت نشان‌دهنده این است که نیروی عرضه بر نیروی تقاضا پیروز شده است.

در تصویر زیر خط حمایت شرکت مپنا مشاهده می‌شود که به خط مقاومت تبدیل شده است.

بیشتر بخوانید: استفاده از سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل ارز دیجیتال

2. محدوده معامله

محدوده‌های معامله (به انگلیسی trading range) می‌توانند نقش مهمی را در تعیین اینکه سطوح حمایت و مقاومت یک نقطه عطف هستند و یا الگوهای تکرار شدنی، ایفا کنند.

محدوده معاملاتی یا محدوده رنج یک دوره زمانی است که در آن قیمت‌ها در یک دامنه‌ی نسبتا محدود تغییر می‌کند.

این نشان می‌دهد که نیروهای عرضه و تقاضا با هم در تعادل هستند.

به عبارت دیگر، محدوده رنج محدوده‌ای است که در آن روندی نزولی یا صعودی وجود ندارد.

وقتی که قیمت از این محدوده خارج شود و بالا یا پایین رود، بدین معنی است که یکی از طرفین خریداران یا فروشندگان در بازار پیروز شده است.

اگر قیمت بالاتر رود یعنی خریداران (تقاضا) و اگر پایین‌تر رود یعنی فروشندگان (عرضه) برنده میدان شده‌اند. در تصویر زیر محدوده رنج فولاد خوزستان در محدوده 2450 تومان تا 2800 تومان مشاهده می‌شود و شکست هر یک از این دوخط روند قیمت را مشخص خواهد کرد.

3. مناطق حمایت و مقاومت (Support and Resistance Zone)

از آنجاییکه تحلیل تکنیکال، علم دقیقی نیست بعضی اوقات مشخص کردن مناطق حمایت و مقاومت می‌تواند کارآمد باشد.

اوراق بهادار ویژگی‌های خاص خود را دارند و تحلیل آنها باید با در نظر گرفتن پیچیدگی‌های آنها انجام شود. گاهی اوقات خطوط دقیق بهترین انتخاب هستند و بعضی اوقات مناطق حمایت و مقاومت بیشتر به کار می‌آیند. 

اگر محدوده‌ی معامله کمتر از دو ماه دوام آورد و تغییر قیمت نیز نسبتا کم باشد، سطوح حمایت و مقاومت کاربرد دقیقتری دارد. اگر محدوده معامله چندین ماه ادامه یابد و تغییرات قیمت نیز نسبتا زیاد باشد، بهتر است به جای سطوح حمایت و مقاومت، از محدوده‌های حمایت و مقاومت استفاده شود.

سطوح حمایت و مقاومت، سطوح دقیقی هستند در حالیکه محدوده‌های حمایت و مقاومت یک محدوده خاص از قیمت را نمایش می‌دهند.

این نکات فقط راهنمایی‌های کلی در تحلیل تکنیکال هستند و هر محدوده‌ی معامله باید با شرایط خودش قضاوت شود. در تصویر زیر محدوده حمایت شرکت سایپا در نمودار بلند مدت مشاهده می‌شود.

استفاده از مقاومت و حمایت در معاملات

در ابتدایی‌ترین روش، معمولاً حمایت و مقاومت به این صورت معامله می‌شود:

• معاملات جهش: زمانی خرید کنید که قیمت به سمت حمایت در حال حرکت است. زمانی بفروشید که قیمت به سمت مقاومت افزایش یابد.
• معاملات شکست: زمانی خرید کنید که قیمت از طریق مقاومت شکسته شود. در صورت کاهش و رسیدن به منطقه یا خط حمایت، زمان فروش است.

ترسیم سطوح حمایت و مقاومت

نکته‌ای که باید به‌خاطر داشته باشید این است که سطوح حمایت و مقاومت اعداد دقیقی نیستند.

اغلب اوقات، سطح حمایت یا مقاومتی را می‌بینید که شکسته به نظر می‌رسد، اما کمی بعد متوجه می‌شوید که بازار با کمی درصد خطا، شما را به اشتباه انداخته و هنوز زمان برای شکسته شدن این خطوط حمایت و مقاومت لازم است. در نمودارهای کندل استیک، این «آزمون‌های» حمایت و مقاومت معمولاً با سایه‌های کندل نشان داده می‌شوند.

درک دقیق‌تری از حمایت و مقاومت

حمایت و مقاومت در بازار بسیار مهم است. برای درک بهتر این مفاهیم چند نمونه از جریانات بازار را بررسی خواهیم کرد.

ابتدا فرض کنید خریدارانی هستند که سهامی را نزدیک به یک منطقه حمایتی خریداری کرده‌اند. سطح حمایتی این سهام یا کریپتو در محدوده 50 دلار است.

آنها مقداری سهام را با قیمت 50 دلار می‌خرند و اکنون قیمت آن از سطح قبلی به 55 دلار افزایش‌یافته و از قیمت قبلی خود فاصله می‌گیرد. این افزایش قیمت اتفاق خوشایندی برای صاحبان و خریداران جدید است و باعث می‌شود تا برای خرید بیشتر تشویق شوند، اما نه با قیمت جدید که افزایش 5 دلاری داشته است.

در چنین شرایطی معمولا خریداران تصمیم می‌گیرند در سطح 50 دلار برای سهم موردنظرشان تقاضا ایجاد می‌کنند. به‌این‌ترتیب خرید سهم تا 50 دلار کاهش پیدا کرده و تقاضا در همان مقدار باقی می‌ماند و سطح مقاومت شکل می‌گیرد.

گروه دیگری از خریداران هم هستند که برای شکل‌گیری مقاومت در سهام موقعیت لازم را فراهم می‌کنند. این افراد خرید سهام را با قیمت 50 دلار انجام داده‌‌اند و با رسیدن به 55 دلار، از نخریدن بیشتر پشیمان شده‌اند.

درنتیجه تصمیم می‌گیرند که اگر دوباره به 50 دلار برسد، اشتباه قبلی را مرتکب نشوند و این بار سهام را بخرند. این باعث ایجاد تقاضای بالقوه می‌شود.

 گروه سوم سهام زیر 50 دلار را خریدند. فرض کنید آنها آن را به قیمت 40 دلار خریدند. وقتی سهام به 50 دلار رسید، آنها سهام خود را فروختند، اما شاهد افزایش آن به 55 دلار بودند.

اکنون آنها می خواهند موقعیت های خرید خود را دوباره برقرار کنند و آن را با همان قیمتی که آن را فروختند، یعنی 50 دلار، دوباره بخرند. این کار باعث ایجاد تقاضای بیشتر می‌شود.

حالا با بررسی بیشتر این مثال‌ها درک بهتری از مقاومت یا حمایت خواهید داشت. برای مثال خود را به‌عنوان یکی از خریدارانی در نظر بگیرید که سهام را با 50 دلار خریداری کرده‌‌اند.

اکنون سهام به 55 دلار می‌رسد و شما دارایی خود را نمی‌فروشید. اکنون سهام به 50 دلار بازمی‌گردد، نقطه‌ای که شما دارایی‌هایتان را خریده‌اید و می‌تواند فرصت مجددی برای خرید بیشتر باشد.

همچنین شواهد نشان می‌دهد که به‌زودی این خط مقاومت شکسته خواهد شد. حالا به 55 دلار برمی گردد و این بار تا جایی که می‌توانید سهام بیشتری می‌خرید تا بتوانید از فرصت افزایش قیمت استفاده کنید.

این موارد و مثال‌ها تنها چند مورد از سناریو‌ها و استراتژی‌هایی است که سطوح مقاومت و حمایت در آنها را می‌توان پیدا کرد. اگر قبلا تجربه فعالیت در بازار را دارید، به‌احتمال زیاد با یکی از این شرایط و اتفاق‌هایی که رخ‌داده و نتیجه آن شکل‌گیری حمایت یا مقاومت در بازار است مواجه شده‌اید.

شرکت‌کنندگان بی‌شماری در بازار وجود دارند که احساسات و فرآیندهای فکری مشابه شما را طی می‌کنند، و این چیزی است که به تعیین برخی از روان‌شناسی بازار در پشت حمایت و مقاومت و به‌طورکلی تحلیل تکنیکال کمک می‌کند.

معکوس شدن نقش حمایت و مقاومت

مفهوم کلیدی در تحلیل تکنیکال این است که وقتی یک سطح مقاومت یا حمایت شکسته می‌شود، نقش آن معکوس می‌شود. اگر قیمت به زیرسطح حمایت سقوط کند، آن سطح به مقاومت تبدیل می‌شود.

 اگر قیمت از سطح مقاومت بالاتر رود، اغلب به حمایت تبدیل می‌شود. همان‌طور که قیمت از سطح حمایت یا مقاومت عبور می‌کند، تصور می‌شود که عرضه و تقاضا تغییر کرده است و باعث می‌شود سطح شکسته شده نقش خود را معکوس کند.

سوالات متداول

جمع‌بندی

تشخیص سطوح کلیدی حمایت و مقاومت یک اصل مهم در تحلیل تکنیکال  است.

اگرچه گاهی اوقات تعیین خطوط دقیق حمایت و مقاومت مشکل است؛ اما شناسایی موقعیت آنها توانایی تحلیل و پیش‌بینی را به‌شدت بهبود می‌بخشد.

وقتی قیمت اوراق بهادار به یک سطح حمایت مهم نزدیک می‌شود، باید آنرا به‌عنوان یک هشدار برای افزایش فشار خرید دانست، مگر اینکه خلاف آن اتفاق بیفتد و در سطح حمایت موردنظر، تقاضا نتواند بر عرضه پیروز شود.

اگر قیمت اوراق بهادار به یک سطح مقاومت نزدیک می‌شود، باید آنرا بعنوان یک هشدار برای افزایش فشار فروش دانست، مگر اینکه خلاف آن اتفاق بیفتد و در سطح مقاومت موردنظر، عرضه نتواند بر تقاضا پیروز شود و مقاومت رو به بالا شکسته شود.

شکسته‌شدن یک سطح حمایت و مقاومت نشانه‌ی پیروزی یکی از طرفین عرضه و تقاضا است.

شکسته‌شدن خط مقاومت نشان‌دهنده پیروزی تقاضا (خریداران) و شکسته‌شدن خط حمایت نشان‌دهنده پیروزی عرضه (فروشندگان) است.