در بورس تهران بیشترین اوراق بهاداری که خرید و فروش میشود سهام است.
سهام یک نوع اوراق بهادار است.
منظور از سهم دقیقا چیست؟
هر شرکت سهامی خاص یا سهامی عام به قسمتهایی مساوی تقسیم میشود که به هر یک از این قسمتها یک سهم گفته میشود.
اگر یک شرکت را یک کیک بزرگ در نظر بگیریم، این کیک به قسمتهای دقیقا مساوی تقسیم شده و هر قسمت از این کیک یک سهم است.
اساسیترین فرق بین یک شرکت سهامی خاص با سهامی عام این است که همه میتوانند سهام شرکتهای عام را خرید و فروش کنند ولی سهام شرکتهای سهامی خاص در مالکیت عدهای خاص است.
وقتی که شما یک سهم از شرکت خریداری میکنید در فعالیتها، و سود و زیان آن شرکت شریک میشوید و سهامدار آن شرکت خواهید بود.
منظور از کلمه سهام چیست؟ سهام جمع کلمه سهم است.
شرکتهایی که دارای شرایط خاصی هستند میتوانند سهام خود را در بورس تهران عرضه کنند.
همه افرادی که کد بورسی دریافت کردهاند میتوانند سهام این شرکتها را خرید و فروش کنند.
ورقه سهم چیست؟
ورقه سهم سند قابل معاملهای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن داراست. در واقع برگه سهام، نشاندهنده مالکیت تعداد مشخصی سهام یک شرکت است و اطلاعات مهمی از قبیل نام شرکت، شماره ثبت، نام و مشخصات دارنده سهام و مبلغ اسمی سهم بر روی آن نوشته شده است.
تقسیم بندی سهام
سهام را میتوان از جهات مختلفی تقسیم کرد:
از نظر شکل:
- سهام با نام
- سهام بی نام
از نظر حقوق دارنده سهام:
- عادی
- ممتاز
از نظر ماهیت آورنده:
- سهام نقدی
- سهام غیر نقدی
سهام از نظر شکل
همانطور که گفته شد از این نظر، سهام به دو نوع بینام و با نام تقسیم میشود.
سهام بینام
اگر در برگه سهام نام کسی به عنوان صاحب سهام درج نشده باشد و یا این برگه در دفتر سهام شرکت به نام کسی ثبت نشده باشد، این سهم یک سهام بینام است.
مالکیت سهام در اختیار کسی است که در ید اوست. در واقع اینگونه سهام در قانون تجارت تابع قوانین در وجه اسناد حامل است.
در واقع برای انتقال اعتبار این برگه به دیگری شما نیاز به هیچ گونه تشریفات و قرارداد انتقال ندارید. و ارزش سهام متعلق به کسی است که ورقه سهام را در اختیار دارد.
سهام با نام
در مقابل سهام بی نام، سهام با نام قرار می گیرد که در نوع مالکیت سهام با نوع بی نام آن متفاوت است.
سهم با نام سهمی است که نام دارنده آن در ورقه سهام قید شده باشد یا در دفتر سهام شرکت ثبت شود. این امر موجب می شود هویت صاحب سهام برای شرکت مشخص باشد.
شرایط شکلی انتقال سهم با نام در ماده 40 لایحه قانونی اینگونه پیش بینی شده است که
«انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد و انتقال دهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال را در دفتر مزبور امضا کند.
در موردی که تمامی مبلغ اسمی پرداخت نشده است، نشانی کامل انتقال گیرنده نیز در دفتر ثبت سهام شرکت قید و به امضای انتقال گیرنده یا وکیل یا نماینده قانونی او رسیده و از نظر اجرای تعهدات ناشی از نقل و انتقال سهم معتبر خواهد بود. هرگونه تغییر اقامتگاه نیز باید به همان ترتیب به ثبت رسیده و امضا شود. هر انتقالی که بدون رعایت شرایط فوق به عمل آید از نظر شرکت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار است».
این قانون به خوبی مشخص میکند هر گونه نقل و انتقال در خصوص این ورقه باید به موجب قرارداد بین انتقال دهنده و انتقال گیرنده صورت پذیرد.
سهام عادی چیست؟
دارنده سهام عادی، در واقع، صاحب کسری از مالکیت شرکت است و تمام ریسک موجود در فعالیت اقتصادی شرکت را به میزان سهامی که در اختیار دارد، متقبل شده است.
اگر بخواهیم سهام را بر اساس حقوق دارنده سهم طبقه بندی کنیم دو نوع سهم داریم: سهام عادی و سهام ممتاز
در بورس تهران فقط سهام عادی معامله میشود.
جزییات بیشتر: کد بورسی چیست؟
همچنین به سرمایهای که از راه فروش سهام عادی شرکت تامین میشود، سرمایه سهمی گفته میشود. هیچ شرکتی نمیتواند بیش از میزانی که در متن اساسنامه به نام سرمایه مجاز از آن یاد شده است، از راه فروش سهام اضافی سرمایه مورد نیاز خود را تامین کند، مگر پس از طی تشریفات خاص قانونی.
مطلب مرتبط: راهنمای خرید اولین سهام در بورس تهران
سهام ممتاز (Preferred Shares) چیست؟
نوعی سهام است که برخی ویژگیهای اوراق قرضه و سهام عادی را دارد. در صورت انحلال شرکت، صاحبان سهام ممتاز در مقایسه با دارندگان سهام عادی در توزیع داراییهای شرکت حقتقدم دارند و ممکن است دارای حقرای هم باشند.
توجه: شرح سهام ممتاز فقط برای افزایش اطلاعات شماست و کاربرد چندانی ندارد زیرا در بورس تهران چیزی به عنوان سهام ممتاز وجود ندارد.
پیش از این که سود سهام عادی پرداخت شود باید سود سهام ممتاز (سال جاری و سالهای گذشته) پرداخت شود. برخی سهام ممتاز نیز قابل تبدیل به سهام عادی هستند و دارندگان آن حق دارند در درصدی از سود اضافی شرکت نیز سهیم شوند.
سود سهام ممتاز به طور ثابت پرداخت میشود و در مورد سهام ممتاز با سود انباشته حتی در صورتی که شرکت قادر به پرداخت سود سهام نباشد، سود این گونه سهام به صورت انباشته در سال یا سالهای بعد پرداخت خواهد شد.گاهی سهام ممتاز پس از چند سال قابل تبدیل به سهام عادی به قیمت ارزش اسمی خواهند بود و در صورتی که قابل بازخرید باشند شرکت در یک تاریخ معین مبلغ بازخرید را به سهامدار پرداخت میکند.
همچنین ممکن است شرکت به میزان ارزش سهام ممتاز خود سهام عادی منتشر و به سهامداران پرداخت کند.اما چنانچه سهام ممتاز از نوع غیرقابل بازخرید باشد، سهامداران به طور مرتب و ثابت سود سهام ممتاز خود را دریافت خواهند کرد.دارنده سهام ممتاز ممکن است حق رای هم داشته باشد، اما بیشتر در صورتی حق رای خواهد داشت که پرداخت سود سهام وی به تعویق افتاده باشد.
در سالهای پررونق کسبوکار که درآمد شرکت افزایش مییابد، سود سهامداران عادی نیز افزایش خواهد یافت؛ اما سود سهامداران ممتاز (که دارای نرخ سود ثابت هستند) تغییری نخواهد کرد. سهام ممتاز، معمولا موعد سررسید (maturity) ندارد. سود سهام ممتاز، به صورت چهارماهه یا نیمسال پرداخت میشود و نشاندهندهی مالکیت بدون حق رأی در یک شرکت است.
در زمان ورشکستگی یا انحلال شرکت، ابتدا بدهیهای شرکت تسویه میشود و سپس باید حقوق صاحبان سهام ممتاز پرداخت شود. باقیماندهی داراییها به سهامداران عادی تعلق خواهد گرفت. در صورتی که شرکت، اوراق قرضه نیز صادر کرده باشد، باید هنگام پرداخت بدهیهای خود (قبل از پرداخت سود به سهامداران ممتاز) این اوراق را نیز تسویه کند، زیرا اوراق قرضه در ردهی بدهیهای شرکت قرار میگیرند و از این رو، نسبت به سهام ممتاز از اولویت بالاتری برخوردار خواهند بود.
سهام جایزه (Bonus Shares) چیست؟
سهام جایزه در زمان افزایش سرمایه شرکت منتشر و به سهامداران شرکت تعلق میگیرد.
زمانی که شرکت از ذخایر آزاد فراوانی برخوردار است، ممکن است بخشی از ذخایر خود را از راه انتشار سهام جایزه، در وجه سهامداران کنونی خود و به نسبت سهامی که در اختیار دارند، به سرمایه تبدیل کند.
مدیران شرکت میتوانند با انتقال بخشی از حساب ذخایر شرکت به حساب سرمایه سهمی و ثبت دفتری عملیات، این کار را انجام دهند.
پس از انتشار سهام جایزه به طور معمول، قیمت سهام شرکت بسته به تعداد سهام جایزه منتشر شده در بازار سقوط میکند، اما از آنجا که رقم سود هر سهم تغییری نمیکند، سهامدار شرکت که اکنون تعداد سهام او افزایش یافته است، پس از چندی با ترمیم قیمت سهام به سود دلخواهی دست پیدا میکند.
مثلا یک سهامدارا دارای 10000 سهم از یک شرکت است، وقتی افزایش سرمایه 100 درصدی از محل سود انباشته انجام میشود، این تعداد سهام به 20000 سهم میرسد ولی در عوض، قیمت بازگشایی سهم پس از افزایش سرمایه تقریبا نصف میشود.
البته قیمت سهم بعد از بازگشایی در بورس، به عرضه و تقاضا بستگی دارد و ممکن است رشد یا افت داشته باشد. اما در هر حال، قیمت تئوری بازگشایی، دقیقا 50 درصد قیمتی خواهد بود که آخرین بار در بورس معامله شده است.
منظور از سهام گران قیمت چیست؟
سهامی است که در مقایسه با رقم EPS (درآمد هر سهم) اعلام شده برای آن یا نسبت P/E (نسبت قیمت به سود هر سهم) آن قیمت بیش از اندازهای پیدا کرده است.
سهام شرکتهایی که سودآوری بالایی پیدا کردهاند و از وضعیت مناسب و با ثباتی در بازار برخوردار هستند، این موقعیت برای آنها پیش میآید.
سهام داغ یا فعال چگونه سهامی است؟
سهامی است که پیدرپی و هر روز مورد دادوستد قرار میگیرد.
در مقابل سهام نیمهفعال که به طور مرتب و پیاپی خرید و فروش نمیشوند. بیشتر سهام شرکتهای معتبر از نوع فعال و پرطرفدار هستند.
منظور از «سهام غیرفعال» یا «سهام راکد» چیست؟
سهامی است که در بورس اوراق بهادار به ندرت خرید و فروش میشود و به سختی میتوان برای آن خریدار یا فروشندهای پیدا کرد.
تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش اینگونه برگههای سهام ممکن است زیاد باشد.
در این مواقع گفته میشود نقدشوندگی سهام پایین است، یعنی معاملات زیادی در آن صورت نمیگیرد.
زمانی که یک سهم دارای بازارگردان باشد، بازارگردان با معاملات خود به افزایش نقدشوندگی سهام کمک میکند.
برخی از شرکتهای بزرگ در بورس تهران دارای بازارگردان هستند.
سهم شکننده یا پرنوسان (Volatile Share) چگونه سهمی است؟
سهامی که تغییرات شدید و ناگهانی فراوانی در قیمت آن رخ میدهد، به سهام شکننده یا پرنوسان معروف است.
چنانچه نوسان شدید قیمت یک سهم به دلیل وجود عواملی همچون نوسان درآمدها، تعداد اندک سهام منتشر شده، یا وخامت اوضاع در صنعتی که به آن وابسته است باشد، نوسان قیمت آن با عامل آلفا محاسبه میشود و در صورتی که نوسان قیمت آن با اوضاع بازار مرتبط باشد، از عامل بتا استفاده میشود.
منظور از سهام ترجیحی چیست ؟
سهام ترجیهی بخشی از سهام شرکت است که در راستای برنامههای خصوصیسازی به کارکنان شاغل در آن شرکت واگذار شده است.
سهام انتفاعی
سهام انتفاعی زمانی به شما تعلق میگیرد که بدون داشتن حقی نسبت به سرمایه شرکت، از منافع آن بهرهمند شوید.
در واقع زمانی که شخصی اطلاعاتی علمی و فنی را در اختیار شرکت می گذارد که منجر به ایجاد منفعت برای شرکت میگردد، می تواند از منافع حاصل شده سهم ببرد.
در چنین حالتی منافع واقع شده برای شرکت به سهام انتفاعی تبدیل شده و متناسب با سهام سهامدار، در اختیار او قرار می گیرد.
سهام موسس
سهام موسس نوع دیگری از سهام است که به موسسین شرکت تعلق میگیرد.
میزان سود این نوع سهام که در اساسنامه مشخص میشود، عموما از سهام عادی بیشتر است و در اختیار کسانی قرار میگیرد که عضو هیئت موسس شرکت محسوب میشوند.
حباب قیمت سهام چگونه شکل می گیرد؟
چنانچه می دانیم انگیزه فعالان بورس و سرمایهگذاران، حداکثرسازی سود و حداقل سازی زیان در سرمایه گذاری است. بنابراین تصمیم گیری در بورس نیز مثل هر بازار دیگری براساس این صورت میگیرد که چگونه میتوان بیشترین سود را از بازار کسب کرد. به همین خاطر در برخی از مواقع، سرمایهگذاران رفتارهای هیجانی و ناشی از طمع، بیتجربگی و یا از روی اطلاعات غلط بروز میدهند که باعث میشود قیمت یک سهم خیلی بیشتر از ارزش ذاتی خود افزایش یابد.
در این حالت حرکت «دسته جمعی» سرمایه گذاران برای خرید یا فروش سهام در بورس می تواند قیمت سهام را بدون هیچ گونه توجیه اقتصادی و منطقی متأثر سازد.
این پدیده اصطلاحاً به «حباب قیمتی در بورس» معروف است.
به زبان ساده، وقتی قیمت سهام بیش از حد رشد و به صورت غیرعقلانی رشد کند گفته میشود آن سهم دارای حباب قیمتی است.
حباب منفی نیز وجود دارد، به این شکل که به خاطر شرایطی خاص قیمت یک سهام به دلیل فروش بیش از حد، افت قیمت بیش از حدی داشته باشد و از ارزش ذاتی خود بسیار پایینتر معامله شود.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
29 نظر
سلام
من ایران نیستم اما دوست دارم سهام بخرم باید چکار کنم ؟
من از بازار سهام سر در نمیارم آیا خودم میتونم اینترنتی انجام بدهم یا باید کسی اینو انجام دهد ؟
سلام. شما برای اینکه بتونید از بورس سهام بخرید باید کد بورسی داشته باشید که برای اینکار هم باید بعد از ثبت نام اینترنتی حتما بصورت حضوری در یکی از کارگزاریها حضور داشته باشید تا احراز هویت بشید و بعد از اون کد بورسی بگیرید و بتونید خرید و فروش سهم کنید.بعد از اون خودتون بصورت اینترنتی از هر جای دنیا میتونید اینکارو بکنید.
سلام الان غیر حضوری تمام مراحل انجام میشود حتی خارج از کشور باشید فقط باید با کارگزاری برای vpnاختصاصی هماهنگ بشید
سلام-بنده سهام خریدم یک ماه پیش داره بالا میره ایا بفروشم دیگه وقتش نرسیده
سلام جعفر عزیز ، این تصمیم شماست. باید با تحلیل اون سهم و کل بازار اقدام به خرید یا فروش کنید.
سلام
در صورت محقق شدن سود شرکتها و تقسیم آن به دارندگان سهام تدریجی هم سود تعلق میگیرد ؟
سلام وقت بخیر
من 10 سال پیش 470 عدد سهم خساپا خریدم و دیگر سراغش نرفتم الان که درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه بررسی می کنم می بینم در قسمت دارایی ها تعداد سهام شده 2800 و با قیمت روز محاسبه می کنه و همچنین 11 هزار سهم جایزه هم با عنوان خساپاج قید کرده بدون قیمت. سوال من اینکه ایا این سهام جایزه هم مانند سهام عادی هست و قیمتش یکی است و میتوان فروخت ؟ 2 فرق این دو نوع افزایش سرمایه چی هست که یکی سهام عادی افزایش داده و دیگری جایزه. تشکر.
سلام ی سوالی داشتم
ما با خرید هر برگه سهام مالک اسمی اون شرکت میشیم و یا مالک حقیقی؟
عرض سلام وادب، من هیچ سررشته ای دربورس ندارم واشتباها آزادسازی سهام عدالت به روش مستقیم انتخاب کردم چکارکنم؟ لطفا راهنمایی کنید. باتشکر
سلام شما کار اشتباهی نکردید
کد بورسی بگیرید و سهام خود را مدیریت کنید (ساده ترین و بدترین کار فروش سهامها با استفاده از کد بورسی میباشد)
سلام وقتتون بخیرما سهام ترجیحی شرکت مخابرات داریم آیا سهام عدالت برا تعلق نمی گیره؟ممنون میشم
سلام
سهام جایزه رو ازکجا بفهمیم کی میدن/
ازکجا بفهمیم قرار سهم کی درفلان قیمت بسته بشه/که سهممون رو بفروشیم/وفقط سهم جایزه ای که دادن بمونه.
سلام، برای اطلاع از زمان اضافه شدن سهام جایزه با امور سهام اون شرکت تماس بگیرید
برای اطلاع از زمان بسته شدن سهم برای افزایش سرمایه، پیام ناظر بورس رو ببینید
سلام وقت بخير من ميخواستم سهام بخرم كلا چه جوري بخرم از كجا?
سلام، مراحل رو در این صفحه شرح دادیم: شروع سرمایه گذاری در سهام
با سلام،
سهام ونفت دارم که تا ۱۳۹۵ با ارسال برگ سهام اطلاع رسانی شده و از آن به بعد اطلاعی از وضعیت سهام فوق ندارم. اخیرا در کارگزاری آگاه ثبت نام کرده و کد بورسی گرفته ام که با کد بورسی قید شده در برگه های سهام ونفت فرق می کند. برای فروش سهام فوق از چه راهی اقدام کنم؟…….با تشکر
سلام وقت بخیر
با برگههای سهم بصورت حضوری تشریف ببرید به یکی از شعب.
البته به خاطر کرونا خدمات غیرحضوری ارائه نمیشه و باید منتظر برقراری شرایط عادی بشید.
با کارگزاری تماس بگیرید شاید راه غیرحضوری هم باشه.
سلام من میخوام در بورس سرمایه گذاری کنم بنظر شما سهام چه شرکتی برای خرید مناسبه
سلام، پیشنهاد سهم نمیدیم
باسلام پدر من سال 76از بانک کشاورزی سهام خریده بالای آون نوشته شرکت سرمایه گذاری کشاورزی ایران سهامی عام والبته عادی چطور میتونیم پیگیری کنیم آیا این سهام ارزش داره یانه
سلام، مشخصات شرکت رو پیدا کنید و با امور سهامش تماس بگیرید
این شرکت در بورس عرضه نشده
فکر میکنم سایت شرکت این باشه: iranagroinvest.ir
سلام من میخوام از بورس محصولات شرکت مس کرمان خریداری کنم از کجا شروع کنم؟
باسلام
بنده تعدادی سهم از غشهداب داشتم الان بسته
در ضمن مقداری سهم به نام غشهدابح به پرتفوی من هم اضافه شده و اون هم بسته هستش
اگر این سهام جایزه هست کی میتونم بفروشمش
و اینکه سود های مجمع های مختلفی دارم که به پرتفوم اضافه نمی شه و از دارایی هام حساب نمی شه یعنی با دارایی هام جمع نشدن میخواستم بدونم چطوری این سود ها رو می تونم استفاده کنم به کدال هم رفتم چیزی سردر نیاوردم
اگه بشه یکم سطح پایین جواب بدین که سر در بیارم
خیلی از زحماتتون تشکر می کنم
سلام، نماد غشهدابح مربوط به حق تقدم شرکت غشهداب هست
حق تقدم رو میشه مثل سهام فروخت
منتهی چون نماد بسته است نمیتونید بفروشید و باید منتظر بمونید تا باز بشه
برای اطلاع از نحوه دریافت سود و سایر جزییات با امور سهام شرکت ذکر شده تماس بگیرید
مرسی…خیلی ب دردم خورد
به نام خدا و با سلام و عرض ادب اگه من تعدادی سهم مربوط به یک شرکت رو از طریق اینترنت و گوشی موبایلم بخرم و این سهامها رو نفروشم و بخوام نگه دارم و از سودی که شرکت در پایان سال مالی به سهامدارهاش میده بهره مند بشم در حالیکه هیچ سند و مدرک کتبی و مستندی ندارم چطور میتونم سودم رو از اون شرکت بگیرم اصلا چطور میتونم ثابت کنم من سهامدار این شرکتم؟ ممنون میشم راهنمایی کنید.
سلام، اطلاعات سهامداری شما در نهادهای مرتبط ثبت میشه و نیازی به برگه کاغذی ندارید
وقتی شرکت، روش پرداخت سود سهام رو اعلام کرد میتونید بدون نیاز به داشتن برگه سهم سودش رو از بانک بگیرید
برخی شرکتها هم سود سهام رو به حساب بانکی واریز میکنن. در این صورت هم روش ارائه حساب بانکی به شرکت رو اعلام میکنن
جزییات بیشتر رو در این صفحه بخونید
با سلام مجدد و ضمن تشکر از راهنماییتون یه سوال دیگه هم داشتم اگر پاسخ بفرمایید باز هم ممنونتون میشم من حدودا 20 سال پیش تعدادی سهم خریدم تعدادی هم شرکت به ما داد و طی سالها بعضی از اونا رو فروختم راستش الان نمی دونم دقیقا چه سهم هایی به چه تعداد دارم آیا سایتی یا جایی هست که اونجا ثبت شده باشه و برم یه برگه المثنی ازشون بگیرم تا بتونم بفروشم؟ متشکرم
سلام وقت بخیر
سایت خاصی نیست که بتونید متوجه بشید
در این مورد از یک کارگزاری راهنمایی بگیرید، احتمالا از طریق شرکت سپردهگذاری مرکزی بتونید سوابق رو دربیارید