اسپک (Spac) یکی از گزینه‌های رایج برای شرکت‌ها در ورود به بازار بورس است.
این روش زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که شرکت‌ها و اقتصاد جهانی به دلیل پاندمی کرونا دچار ضعف و رکود شده‌اند.
در ادامه قبل از بررسی ویژگی‌های کلیدی اسپک باید به نحوه کارکرد آن نگاهی بیندازیم.
عناوین مطلب:
اسپک (SPAC) چیست؟
اسپک مخفف عبارت Special Purpose acquisition Company به معنای «شرکت با هدف ویژه تملک» است.
این مفهوم توسط گروهی از سرمایه‌گذاران به نام اسپانسر شکل گرفت. اسپانسر‌ها برای شرکت‌های اسپک از روش IPO یا عرضه اولیه عمومی سرمایه جذب می‌کنند که در آن بخشی یا همه سهام شرکت به صورت عمومی به سرمایه گذاران خرد و یا سازمان‌ها فروخته می شود. هر سهم مساوی است با یک واحد مالکیت یک شرکت سهامی عام.
اولین گروه‌های اسپانسری یا اسپک در اوایل سال 1990 شکل گرفتند اما محبوبیت آن‌ها با رشد شرکت‌هایی که به دنبال ورود سریع به بازار بورس هستند در سالهای اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
اغلب شرکت‌هایی که از عرضه اولیه عمومی (IPO) عبور کرده‌اند عملیات تجاری و مالی خاصی را در اساس کسب و کار خود پشتیبانی می‌کنند. این شرکت‌ها اغلب خدمات و محصولاتی را با مدل‌های B2B و یا B2C ارائه می‌دهند.
برای درک بهتر این شرکت‌ها، به نمونه‌هایی مثل فیس‌بوک، اپل و یا آمازون نگاه کنید، نوع سهام همه این شرکت‌ها از نوع عام هستند که آن‌ها را می‌توانید در بازارهای مالی مانند بازار بورس نیویورک (NYSE) و یا بازارهای خارج از بورس (OTC) معامله کنید.
برخلاف شرکت‌های عرضه عمومی رایج که در آن‌ها عملیات تجاری مانند فروش محصولات وجود دارد، در اسپک در زمان فروش عرضه عمومی (IPO) هیچ عملیات تجاری تعریف نشده است!
به همین دلیل این شرکت‌ها را، شرکت‌های چک سفید نام گذاری کرده‌اند. به عبارت ساده‌تر، شرکت‌هایی که از طریق اسپک عرضه می‌شوند هیچ کار مشخصی انجام نمی‌دهند.
هدف اولیه SPAC، جذب سرمایه و استفاده از نقدینگی به وجود آمده برای به دست آوردن یک شرکت خصوصی که در آن پتانسیل بهره‌وری بالایی وجود دارد، است. شرکت‌های خصوصی مورد نظر SPAC را شرکت‌های هدف نام گذاری کرده‌اند.
اسپک (SPAC) چگونه کار می‌کند؟
در قوانین اسپک، ساختار عرضه اولیه عمومی شرکت شامل سهام عادی با ضمانت نامه است.
برگه‌های ارائه شده به خریدار، نوعی قرارداد است که حق خرید سهم‌های بیشتر را در یک قیمت ثابت و در یک تاریخ مشخص برای هولدر‌ها به همراه خواهد داشت. با ضمانت‌های ارائه شده در اسپک، فرصت‌های سرمایه‌گذاری خوبی برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌شود.
اغلب اسپک‌ها، سهام‌های IPO را به ازای هر واحد 10 دلار قیمت گذاری می‌کنند در حالی که قیمت ضمانت آن حدود 15% بالاتر از قیمت IPO ارزش گذاری می‌شود.
بیشتر بخوانید: ضامن نقدشوندگی چیست و چه کاربردی دارد؟
یک شرکت اسپک حداکثر تا دو سال پس از عرضه اولیه عمومی امکان ادغام یا به دست آوردن یک شرکت خصوصی را خواهد داشت. اگر نتواند در این فرصت به هدف خود برسد، گروه اسپک منحل می‌شود و دارایی‌های به دست آمده از فروش عرضه اولیه به سرمایه‌گذاران بازگردانده می‌شود.
به خاطر داشته باشید که شرکت‌های SPAC ممکن است شرکت هدف را که برای ادغام یا به دست آوردن آن از طریق IPO در نظر دارند، فاش نکنند.
تفاوت بین SPAC، IPO و Direct Listing
علی‌رغم موفقیت گروه‌های SPAC، برخی از شرکت‌ها به سراغ سایر روش‌های عرضه اولیه عمومی می‌روند.
برای مثال شرکت Coinbase در بازار NasDaq از Direct Listing که یکی دیگر از راه‌های فروش سهام عمومی است اقدام کرده است.
در ادامه تفاوت این سه رویکرد عمده را بررسی می‌کنیم:
SPAC
- شرکت‌هایی که به دنبال دریافت پشتیبانی SPAC هستند تا بتوانند با ادغام با SPAC وارد بورس شوند، از این روش استفاده می‌کنند.
- ورود به بورس عمومی از طریق SPAC بسیار آسان‌تر از فروش عرضه اولیه عمومی است. در SPAC قوانین و سخت‌گیری‌های موشکافانه کمتری وجود دارد. در واقع برای شرکت‌های هدف خصوصی نیازی به ارائه گزارشات دقیق مالی وجود ندارد.
- کارمزد‌های SPAC بسیار بالاتر از روش Direct Listing است. دلیل این مسئله را باید در توجه اسپانسر‌های SPAC به کسب سود از معامله جستجو کرد.
- سرمایه‌گذاران عرضه اولیه عمومی SPAC، ممکن است در مورد شرکت هدف که در حال سرمایه‌گذاری روی آن هستند آگاهی نداشته باشند.
IPO
- شرکت‌هایی که به سراغ عرضه اولیه عمومی IPO می‌روند، معمولا توسط شرکت‌های بزرگ وال استریت پشتیبانی می‌شوند که این شرکت‌ها نیز با تجربه‌های ارزشمندی که در این زمینه دارند می‌توانند به افزایش ارزش ذاتی و دارایی این شرکت‌ها کمک کنند.
- در این روش سهم‌های جدیدی ایجاد و به سرمایه‌گذاران فروخته می‌شوند.
- ابزار‌های IPO باید کارمزد و کمیسیون‌های هنگفتی را برای پذیره نویسی پرداخت کنند(بانک‌ها به سرمایه‌گذاران تضمین می‌دهند)
- شرکت‌هایی که از IPO اقدام می‌کنند، باید از رویداد‌های RoadShow یا رودمپ برای ترویج و تبلیغ کسب و کارشان به سرمایه‌گذاران بالقوه اقدام کنند.
- برای استفاده از روش IPO قوانین سخت‌گیرانه‌ای وجود دارد که شامل قرارداد‌های پذیره نویسی اضافه نیز می‌شود.
- با توجه به ارائه اطلاعات دقیق IPO، سرمایه‌گذاران در مورد شرکت‌های IPO آگاهی کامل دارند.
- اغلب یک دوره پسا IPO وجود دارد که در آن امکان فروش دارایی‌ها توسط شرکت وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: عرضه اولیه سکه (ICO): راهنمای کامل
Direct Listing
- در روش لیست مستقیم (Direct Listing)، شرکت‌ها سهام خود را مستقیما به سرمایه‌گذاران می‌فروشند. در این روش هیچ میانجی، پذیره‌نویسی و RoadShow وجود ندارد.
- برخلاف IPO و SPAC، شرکت‌هایی که قصد ورود به بازار بورس را دارند، سهام جدیدی ایجاد نمی‌کنند و فقط سهام فعلی را به فروش می‌رسانند.
- این روش برای کسب‌و‌کار‌هایی که به خوبی شناخته شده‌اند و حضور قدرتمندی در بازار دارند بیشتر جواب می‌دهد. این شرکت‌ها به پشتیبانی مالی میانجی‌گری‌ها برای تروج رویداد RoadShow و فروش سهام نیازی ندارند.
- شرکت‌هایی که روش لیست مستقیم را استفاده می‌کنند، نسبت به IPO و SPAC کمیسیون کمتری پرداخت می‌کنند.
- در این حالت هیچ دوره قفل سهام پس از فروش دارایی‌ها وجود ندارد.
چرا وجود مکانیزم SPAC اهمیت دارد؟
اسپک‌ها سرعت و سهولت را برای شرکت‌ها به ارمغان می‌آورند.
برای عملیات‌های تجاری و استفاده از دارایی‌ها، ایجاد یک IPO مخصوص در زمان پاندمی کرونا بسیار مشکل است.
در فرآیند IPO، شرکت‌ها باید در مورد RoadShow و پذیره نویسی فکر کنند که نیازمند سرمایه‌گذاری بانک‌ها برای تبلیغ و ترویج عرضه عمومی است. مسلما کار کردن با سرمایه بانک‌ها بسیار گران و زمان‌بر است. علاوه‌بر آن، قرارداد‌های بسیاری باید با مسئولین مالی بانک‌ها و دولت امضا شوند.
برای پرهیز از چنین دردسری، بسیاری از شرکت‌ها، مخصوصا شرکت‌های خصوصی کوچک، تصمیم می‌گیرند تا با ادغام در SPAC به شرکت‌های عام قابل معامله تبدیل شوند.
این کسب‌وکار‌ها ظرف 3 تا 4 ماه امکان تبدیل شدن به شرکت‌های سهامی عام را خواهند داشت. در مقایسه با IPO، که نیازمند حداقل 6 ماه تا 1 سال زمان است، اسپک می‌تواند انتخاب هوشمندانه‌تری باشد.
ریسک‌های مشارکت در SPAC
نیاز به گفتن نیست که ادغام با SPAC نیز مشکلات و ریسک‌های خودش را دارد. یکی از مهم‌ترین مشکلات این روش این است که کسب‌وکار‌ها پس از ادغام به خوبی قبل از آن عمل نمی‌کنند.
براساس گزارش Financial Times از بین 13 اسپک اعلام شده در ماه می، فقط یکی از آن‌ها سهام آن بالای 10 دلار معامله می‌شود.
مشکل بعدی شرکت‌ها از استفاده از اسپانسر‌های SPAC، در کامل کردن همه قرارداد‌ها و موارد مورد نیاز قانونی قبل از مهلت ارائه شده از سوی SEC است.
در اسپک ادغام کنند‌گان معمولا نسبت به IPO سریع‌تر عمل می‌کنند، به همین دلیل شرکت‌های ادغام شده مهلت زمانی کمتری برای ارائه مستندات مورد نیاز خواهند داشت.
اسپک‌ها در بازار کریپتو
اسپانسر‌های اسپک برای پروژه‌ها و استارت‌آپ‌های بلاک‌چینی که قصد فروش عمومی دارند نیز جذاب به نظر می‌رسند.
در این روش، شرکت‌های بلاک‌چینی می‌توانند از قوانین سخت‌گیرانه IPO دوری کنند.
بزرگ‌ترین مثال‌های ادغام اسپک و بلاک‌چین عبارت‌اند از:
- Bakkt: یک صرافی بین قاره‌ای که معاملات فیوچرز بیت‌کوین را ارائه می‌دهد. این صرافی در ابتدای سال 2021 کار خود را شروع کرد و با گروه هولدینگ اسپک VPC Impact ادغام شد. ارزش این معامله 2 میلیارد دلار برآورد می‌شود.
- Bitfury’s: تکنولوژی‌های استخراج Cipher که با گروه Good Works ادغام شد.
- Diginex: این شرکت با گروه اسپک 8i Enterprises ادغام شد.
نتیجه گیری
رویکرد SPAC توانسته در سالهای اخیر سر و صدای زیادی به‌پا کند.
سرمایه‌گذاران بازار بورس، سال 2020 را سال اسپک نام گذاری کرده‌اند. در این سال شرکت‌های چک سفید بیش از 83.4 میلیارد دلار سرمایه جذب کردند که بیش از مجموعه همه سالهای قبل بوده است. اما در سال 2021 فقط با گذشت 3 ماه، حتی رکورد سالیانه آن نیز شکسته شد!
در میانه می سال 2021، تحقیقات SPAC نشان می‌دهد که گروه‌های اسپک آمریکا توانسته‌اند از شروع سال 2021 بیش از 100 میلیارد دلار سرمایه جذب کنند. این آمار 30 میلیارد دلار بیشتر از مجموع عرضه‌های اولیه IPO رسمی در همین دوره زمانی بوده است.
در ادامه این جریان، صرافی ارز‌های دیجیتال Apifiny گفته است که برنامه‌هایی برای ادغام با گروه اسپک Abri SPAC در یک معامله 530 میلیون دلاری دارد.
مقالات مرتبط:
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: