هدف بسیاری از شرکت‌های موفق و فعال این است که در مرحله‌ای از فعالیت‌های خود بتوانند وارد بورس شوند.
ورود به بازار سرمایه در هر کشوری دارای مزایای خاصی است که شرکت مورد نظر از آن بهره‌مند خواهد شد. در ادامه این مزایا را توضیح خواهیم داد.
شرایط، مزایا و نحوه ورود شرکت‌ها به بورس، در این لینک به تفصیل توسط بورس اوراق بهادار تهران توضیح داده شده است. در این مقاله خلاصه‌ای از تمامی این موارد را به زبان ساده توضیح خواهیم داد.
عناوین مطلب:
مزایای ورود شرکت‌ها به بورس
مزایای ورود شرکت‌ها به بورس را می‌توان در سه بخش مزایای مرتبط با کل اقتصاد، مزایای مرتبط با سهامداران و مزایای مرتبط با ناشر متقاضی دسته‌بندی نمود. در ادامه هر کدام از این دسته‌ها را به طور مختصر توضیح می‌دهیم:
مزایای مرتبط با اقتصاد کلان کشور
با ورود شرکت‌ها به بورس و حضور افراد در بازار سرمایه و علاقه‌مندی آنان برای سرمایه‌گذاری در این فرصت، باعث تجهیز پس‌اندازها و منابع مالی کوچک مردم برای انجام طرح‌های بزرگ می‌شود.
ممکن است منابع در دست مردم به اندازه‌ای نباشد که بتوان با آن تولید اقتصادی داشت، اما با وجود چنین بستری، می‌توان این منابع کوچک را تجمیع نموده و از آن استفاده بهینه‌تری کرد.
با ارائه طرح‌های اقتصادی سودآور در بازار سرمایه و تامین مالی این طرح‌ها، انگیزه سرمایه‌گذاری و پیشبرد چنین طرح‌های افزایش یافته و منجر به افزایش ثروت و رفاه اقتصادی، رشد تولید ناخالص ملی و افزایش اشتغال در جامعه می‌شود.
بیشتر بخوانید: اقتصاد چگونه شکل می‌گیرد و چطور رشد می‌کند؟
از دیگر مزیت‌های مهم در این بخش، این است که با توجه به قوانین و مقرراتی که شرکت‌های بورسی موظف به پیروی از آن‌ها هستند، با ورود یک شرکت به بورس، نظارت عمومی بر آن شرکت افزایش می‌یابد و آن شرکت مجبور به فعالیت با شفافیت بسیار بالایی خواهد شد.
مزایای مرتبط با سهامداران
با توجه به رویکرد بازار محور در بورس، قیمت‌ها از طریق عرضه و تقاضا در بازار مشخص شده و قیمت دارایی‌ها به طور منصفانه تعیین می‌شوند.
نکته دیگر این است که با توجه به وجود تورم‌های بالا در ایران و لزوم پوشش دارایی‌ها در برابر آن، با سرمایه‌گذاری در بورس می‌توان بازده مناسبی کسب کرده و تا حدی دارایی‌های خود را در برابر تورم پوشش داد.
بیشتر بخوانید: منظور از تورم چیست؟ + نحوه محاسبه تورم در ایران
سرمایه‌گذاری در یک شرکت بورسی، به دلیل شفافیت بالاتر این بازار، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد و در عین حال پاسخگویی بیشتر مدیران شرکت‌ها را هم به همراه دارد. همچنین سهامداران می‌توانند از مزایایی مانند معافیت مالیاتی و نقدشوندگی بالا در این بازار بهره‌مند شوند.
مزایای مرتبط با ناشر متقاضی یا شرکت
تامین مالی از طریق بورس، مهم‌ترین مزیتی است که با ورود شرکت‌ها به بورس برای آن‌ها به دست می‌آید.
بیشتر بخوانید: روش‌های تامین مالی شرکت‌ها در بازار بورس
همچنین جذب سرمایه‌گذاران شخصی برای تامین مالی شرکت هم در بسیاری از موارد، چندان ایده خوبی نیست. در مقابل با ورود به بورس می‌توان با سهولت بیشتر، هزینه کمتر، ریسک کمتر و به طور کلی شرایط به مراتب مطلوب‌تری تامین مالی کرد.
وقتی شرکتی وارد بورس می‌شود، سهام آن نقدشونده‌تر می‌شود و هزینه سرمایه آن کاهش می‌یابد.
فرض کنید که مالک 20 میلیارد تومن از سرمایه شرکتی غیر بورسی هستید و قصد فروش آن را دارید. یافتن فردی که مایل به خرید این میزان سهام باشد، نیازمند صرف وقت و هزینه بسیار است و پس از انجام آن، باید وارد فرآیند پیچیده حقوقی و قانونی این کار شوید.
در مقابل وقتی سهام شرکتی در بورس عرضه شده باشد، به‌راحتی می‌توانید هر میزان از سهام خود را که مایل باشید نقد کنید و قطعاً در چنین فضایی این کار بسیار ساده‌تر و سریع‌تر انجام می‌پذیرد.
شرکت‌های بورسی از مشوق‌های مهمی مثل معافیت مالیاتی برخوردار می‌شوند که در بورس برابر با 10 درصد و در فرابورس 5 درصد است. یعنی شرکت‌های بورسی 22.5 و فرابورسی 23.75 درصد مالیات می‌پردازند. در حالی که مالیات شرکت‌های غیر بورسی برابر با 25 درصد است.
همچنین تامین مالی از سامانه بانکی هم برای شرکت‌های بورسی آسان‌تر از شرکت‌های غیر بورسی انجام می‌گیرد. ساختار مالی و سلامت شرکت با رعایت مقررات بورس بهبود می‌یابد و این شرکت‌ها بین مردم دارای اعتبار بیشتری هستند.
نحوه ورود شرکت‌ها به بورس
فرآیند ورود شرکت‌ها به بورس به سه قسمت اصلی پذیرش، درج نماد و عرضه اولیه عمومی تقسیم می‌شود.
در ادامه فرآیند انجام هر یک از این قسمت‌ها به طور مختصر توضیح داده می‌شود:
1. فرآیند پذیرش
در مرحله اول باید درخواست پذیرش در بورس از طریق مشاور پذیرش ارائه شود. مشاور پذیرش، رابط بین متقاضی پذیرش و بورس بوده و دارای مجوز از سوی سازمان بورس اوراق بهادار است.
سپس متقاضی سایر مدارک را جهت تکمیل پرونده به مشاور پذیرش ارائه می‌دهد. همزمان با تکمیل پرونده، باید بخش اول حق پذیرش واریز شده و رسید آن ارائه شود.
سپس لازم است که برنامه کسب‌وکار شرکت متقاضی تهیه و ارائه شود. برنامه کسب‌وکار، نقشه کلی فعالیت شرکت و راهنمای اداره‌کنندگان آن است که برای انتقال اطلاعات به سرمایه‌گذاران، شرکای تجاری، مدیران، کارکنان و….. مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ادامه با تدوین و ارائه امیدنامه پذیرش، درخواست متقاضی در هیئت پذیرش اوراق بهادار طرح می‌شود. اگر در این مرحله هیئت پذیرش با درخواست متقاضی موافقت کند، مراحل بعدی در دستور کار قرار می‌گیرد.
2. فرآیند درج نماد
در این بخش، شرکت باید برخی از مدارک قبلی را تکمیل کرده و مستندات و تعهدات مورد نظر هیئت پذیرش را ارائه کند. در این بخش باید قسمت دوم حق پذیرش واریز شده و رسید آن ارائه شود.
سپس جلسه کد و نماد برگزار می‌شود که در آن گروه فعالیت و صنعت شرکت متقاضی بررسی و تعیین شده و برای آن نماد معاملاتی تعریف می‌شود. سپس نتیجه این جلسه به بازار و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه ابلاغ می‌شود.
در مرحله آخر این بخش، اطلاعیه درج شرکت منتشر شده و امیدنامه نهایی در سایت بورس بارگذاری می‌شود.
3. فرآیند عرضه اولیه سهام و آغاز معاملات
در این بخش، قسمت سوم حق پذیرش واریز شده و رسید آن مانند سابق ارائه می‌شود. در مرحله بعد، اطلاعات شرکت در قالب مشخص و طبق دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات، در سامانه کدال افشا می‌شود.
سپس گزارش ارزش‌گذاری جهت عرضه توسط متعهد خرید تهیه می‌شود و قیمت هر ورقه بهادار، طبق آن تعیین می‌گردد. بعد از آن، سهام شرکت نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه سپرده‌گذاری می‌شود و اطلاعات سهامداران حقیقی و حقوقی برای ایجاد امکان معامله سهام ثبت می‌گردد.
در ادامه، گزارش ارزش‌گذاری توسط ناشر در سامانه کدال افشا می‌شود. سپس با انتشار اطلاعیه، فعالان بازار در سامانه تدان سوالات خود را مطرح کرده و شرکت به آن‌ها پاسخ می‌دهد.
در مرحله بعد اطلاعیه عرضه سهام توسط شرکت بورس منتشر می‌شود. بعد از آن زمان عرضه سهام شرکت مشخص شده و جلسه معارفه‌ای برگزار می‌شود که در آن فعالان بازار سرمایه، مدیران شرکت و کارشناسان بورس حضور دارند. در این جلسه وضعیت حال و آینده شرکت تشریح شده و به سوالات پاسخ داده می‌شود.
پس از طی همه این مراحل، در نهایت سهام شرکت در بازار به صورت عمومی عرضه اولیه می‌شود.
بیشتر بخوانید: آموزش کامل عرضه اولیه سهام (هرآنچه باید بدانید)
شرایط ورود به بورس
شرایط معین برای ورود شرکت‌ها به بورس، دارای دو بخش شرایط عمومی و شرایط اختصاصی است.
بورس دارای بازارهای اول و دوم است و بازار اول، خود به دو قسمت تابلو اصلی و تابلو فرعی تقسیم می‌شود.
شرایط عمومی ورود به بورس در همه این قسمت‌ها یکسان است اما شرایط اختصاصی به ترتیب در تابلو اصلی بازار اول، تابلو فرعی بازار اول و در نهایت بازار دوم، از سخت به آسان تغییر می‌کند.
بیشتر بخوانید: بازار اول (تابلوی اصلی و فرعی بورس) و بازار دوم چیست؟
شرایط عمومی ورود شرکت‌ها به بورس
شرایط عمومی ورود شرکت‌ها به بورس شامل 9 مورد است که در راهنمای منتشرشده توسط سازمان بورس به طور کامل توضیح داده شده است.
در این قسمت به این 9 مورد اشاره‌ای خواهیم داشت:
- شرکت مورد نظر باید سهامی عام یا تعاونی سهامی باشد و لازم است که نزد سازمان به ثبت رسیده باشد.
- نباید محدودیت قانونی موثری برای نقل و انتقال یا اعمال حق رای توسط صاحبان سهام وجود داشته باشد.
- سهام باید با نام و دارای حق رای باشد و همچنین باید بهای اسمی آن پرداخت شده باشد.
- شرکت متقاضی نباید زیان انباشته داشته باشد.
- اساس‌نامه شرکت متقاضی باید مطابق نمونه مصوب هیئت‌مدیره سازمان باشد و الزامات و شرایط قانونی تعیین‌شده توسط سازمان بورس و سایر مراجع معین رعایت شده باشد.
- شرکت باید حداقل یک بازارگردان داشته باشد و لازم است که بابت برخورداری از حداقل یک بازارگردان تعهد بدهد.
- گزارش حسابرس درباره صورت‌های مالی دو دوره مالی منتهی به زمان پذیرش، عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد. لازم به ذکر است که حداقل یک دوره از این دو دوره باید سال مالی کامل باشد.
- نباید به نفع یا ضرر شرکت متقاضی، دعاوی حقوقی وجود داشته باشد که اثر با اهمیتی بر صورت‌های مالی آن شرکت دارند.
- شرکت باید از سیستم اطلاعات حسابداری مطلوب برخوردار باشد که با فعالیت‌های خود متناسب بوده و با شرایط پذیرش در بورس مطابقت داشته باشد. این مسئله باید توسط حسابرس تایید شود.
شرایط اختصاصی
شرایط اختصاصی ورود شرکت‌ها به بورس، برای بازار اول (به تفکیک تابلو اصلی و تابلو فرعی) و بازار دوم، به این صورت است:
جمع‌بندی
شرکت‌های بورسی از فرصت‌ها و مزایای مختلفی برخوردارند که شرکت‌های غیر بورسی از آن‌ها بهره‌مند نیستند. شرکت‌ها به دلیل همین مزایا، برای ورود به بورس تمایل نشان می‌دهند. اما با توجه به شرایط قانونی و محدودیت‌هایی که در این مورد وجود دارد، هر شرکتی قادر نیست که وارد بورس شود.
شرکت‌ها برای ورود به بورس، باید شرایط عمومی و اختصاصی اعلام‌شده توسط سازمان بورس را دارا باشند. در این صورت، می‌توانند درخواست پذیرش خود را ثبت کنند و با گذراندن مراحلی که توضیح داده شد، سهام خود را به صورت عمومی در بازار بورس عرضه کنند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: