ثروت (به انگلیسی Wealth)، ارزش کلیه دارایی‌های ارزشمند یک شخص، جامعه، شرکت یا کشور است. ثروت از طریق جمع ارزش بازار کلیه دارایی‌های فیزیکی و نامحسوس و سپس کسر کردن بدهی‌ها از آن محاسبه می‌آید.

اساسا ثروت، به معنای جمع‌آوری منابع است. افراد، سازمان‌ها و یک ملت زمانی ثروتمند خوانده می‌شوند که بتوانند مقادیر زیادی منابع ارزشمند یا کالا جمع‌آوری کنند.

میزان ثروت از طریق راه‌های مختلفی بیان می‌شود. مثلا معمول‌ترین روش محاسبه ثروت افراد، ثروت خالص (net worth) است اما برای سنجش ثروت کشورها اغلب از سرانه GDP استفاده می‌شود.

ثروت شامل چه چیزهایی است؟

اینکه چه چیزهایی شامل ثروت شخص می‌شود در طول زمان و در جوامع مختلف متفاوت بوده است. برای مثال مصریان باستان یک سیستم پولی براساس گندم داشتند. برخی فرهنگ‌های دیگر از کالاهای دیگر به جای پول استفاده می‌کردند، مثلا برنج یا نمک.

جوامع اسکیموها معاملات خود را با روغن نهنگ انجام می‌دادند که هم می‌توانست به عنوان غذا و هم به عنوان سوخت جهت حصول گرما و نور استفاده شود.

قبلیه‌های آفریقایی‌ و قبلیه‌های بومیان آمریکا از مهره‌ها و اشیاء به‌خصوص به عنوان پایه سیستم پولی بهره می‌گرفتند. امروزه گوساله و احشام همچنان در برخی فرهنگ‌ها برای معامله استفاده می‌شود.

اما در جوامع پیشرفته، طلا و نقره بودند که پایه‌های سیستم پولی را در بسیاری کشورها تشکیل دادند. با این حال، قیمت طلا و نقره دارای نوسان بود و به ندرت اتفاق می‌افتاد ارزش آن برای مدتی طولانی پایدار باقی بماند. برای مثال در جنگ جهانی دوم، دولت مالکیت خصوصی طلا را غیرقانونی اعلام کرد.

اقتصاددانان برای دهه‌ها در مورد گره‌خوردن ارزش ارزهای دولتی به ذخیره نقره و طلا بحث و مجادله داشتند. سرانجام در سال 1970، آمریکا استاندارد طلا را کنار گذاشت و از آن زمان، پشتوانه ارزش دلار آمریکا صرفا اعتبار دولت ایالات متحده آمریکا است.

سنجش ثروت

پول، متداول‌ترین چیز برای سنجش ثروت است (هرکسی پول بیشتری داشته باشد ثروتمندتر است). ارزش محصول یا موادی که به عنوان پایه و اساس سیستم پولی استفاده می‌شود، بستگی به این دارد که چه تعدادی از افراد حاضر می‌شوند معاملات خود را با آن انجام دهند و در ازای دریافت آن، کار کنند.

فاکتور دیگر، درجه پذیرش آن کالا یا چیز در جهان است. اگر هیچ‌کس خارج از یک جامعه حاضر نباشد پول آن جامعه را برای کالاها یا سرویس‌ها دریافت کند، آن پول هیچ ارزشی خارج از موطن خود نخواهد داشت. (مثلا کمتر کشوری وجود داشته باشد که در آن، دلار آمریکا به عنوان پول پذیرفته نشود ولی کشورهای زیادی هستند که در آنها نمی‌توانید با ریال ایران معامله کنید).

میزان اثرگذاری نیروهای خارجی و توانایی آنها بر دستکاری ارزش پول، می‌تواند تاثیر چشمگیری بر سنجش ثروت داشته باشد. یکی از مشکلات بزرگ اسکناس این است که می‌تواند دستکاری شده و ارزش آن با اقدامات یک شخص یا چندین نفر از طریق جعل و اعمال غیرصادقانه کاهش یابد.

مشکل دیگر ارزهای دولتی، ساده بودن دستکاری ارزش پول با چاپ بیشتر آن (با هدف تسهیل وام‌دهی) و چاپ کمتر آن (با هدف افزایش محدودیت در اعطای اعتبار) توسط دولت و بانک مرکزی است.