اگر در حوزه بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال فعالیت داشته باشید، مطمئنا کلمه “میان زنجیره‌ای” را شنیده‌اید.
برای اینکه با مفهوم میان زنجیره‌ای آشنا شوید؛ فرض کنید که فضایی برای ارتباط شبکه‌های بلاک‌چینی مختلف فراهم شود و پروژه‌های بلاک‌چینی مختلف که ارز دیجیتال مخصوص به خود را دارند، با یکدیگر مشارکت و همکاری داشته باشند.
در این حالت، یک سیستم جهانی بلاک‌چین به وجود می‌آید که در هر نقطه از جهان در دسترس است.
عناوین مطلب:
تعامل‌پذیری (Interoperability) در بلاک‌چین
قابلیت همکاری یا تعامل‌پذیری در بلاک‌چین، به این معناست که چند شبکه بلاک‌چینی بدون هیچ محدودیتی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و اطلاعات خود را با هم به اشتراک بگذارند.
با گسترش فناوری بلاک‌چین، تعداد شبکه‌هایی که مبتنی بر بلاک‌چین هستند در حال افزایش است و تعداد زیادی از آن‌ها، اطلاعات موجود در بلاک‌چین‌های دیگر را در اختیار ندارند.
به عبارت دیگر، اکثر شبکه‌های بلاک‌چینی به صورت کاملا مستقل و بدون ارتباط با بلاک‌چین‌های دیگر در حال فعالیت هستند.
هرچند که با مداخله شخص ثالث (مانند صرافی‌های ارز دیجیتال) امکان برقراری ارتباط میان بلاک‌چین‌های مختلف وجود دارد؛ اما فناوری میان زنجیره‌ای قصد دارد تا بدون هیچ واسطه‌ای، ارتباط میان بلاک‌چین‌ها را برقرار کند.
وجود صرافی‌های ارز دیجیتال به عنوان واسط بین دو بلاک‌چین، دو مشکل بزرگ دارد؛ یکی اینکه یک سازمان یا نهاد متمرکز بین دو شبکه غیرمتمرکز قرار گرفته که این موضوع با ماهیت بلاک‌چین در تضاد است و دومین نکته پرداخت هزینه و کارمزد برای انجام معاملات میان زنجیره‌ای است که این موضوع نیز با اهداف ارزهای دیجیتال که به دنبال کم کردن هزینه‌ها هستند، در تضاد است.
بنابراین، دلایل ذکر شده باعث شده تا توسعه‌دهندگان بلاک‌چین، به فکر ایجاد فناوری میان زنجیره‌ای یا Cross Chain باشند.
راه حل غیرمتمرکز، برای اتصال شبکه‌های غیرمتمرکز
از موضوعاتی که شبکه‌های بلاک‌چینی و پروژه‌های مبتنی بر ارز دیجیتال با آن رو به رو هستند، ایجاد تعادل میان سرعت تراکنش‌ها، غیرمتمرکز بودن شبکه و امنیت شبکه است.
معمولا تا به امروز، هر پروژه، برای حل یکی از این پارامترها، یکی را قربانی دیگری می‌کرد؛ به عنوان مثال، یک شبکه سرعت تراکنش‌های بالایی دارد اما شبکه کاملا غیرمتمرکز نیست. یک شبکه کاملا غیرمتمرکز است اما سرعت تراکنش‌ها در آن بالا نیست.
بیشتر بخوانید: هر آنچه که باید درباره پروژه IMX و پروتکل Immutable X بدانید!
به این ترتیب، نیاز به یک راه‌حل واحد که ارتباط میان دو بلاک‌چین را بدون از بین بردن این سه ویژگی مهم برقرار کند، احساس می‌شود.
همانطور که گفتیم، برقراری ارتباط میان شبکه‌های بلاک‌چین و ایجاد یک اکوسیستم متحد و به هم پیوسته نه تنها تجربه بهتری را برای کاربران رقم می‌زند، بلکه موضوع رقابت بین شبکه‌های بلاک‌چین برای پیروزی بر یکدیگر را حذف می‌کند.
همین امر باعث ایجاد اتحاد میان بازیگران اصلی صنعت بلاک‌چین، رشد این تکنولوژی و توسعه هرچه بیشتر این علم خواهد شد.
فناوری میان زنجیره‌ای (Cross Chain) چیست؟
کراس چین (Cross Chain) یک تکنولوژی جدید در حوزه بلاک‌چین است که به منظور تسهیل قابلیت تعامل و همکاری میان بلاک‌چین‌های مختلف ایجاد شده است.
این قابلیت باعث می‌شود تا چندین شبکه بلاک‌چینی بدون کمک گرفتن از شخص سوم، تبادل اطلاعات انجام دهند.
برای فهم بهتر این موضوع؛ فرض کنید که مقداری بیت‌کوین خریده‌اید و ارز دیجیتال دیگری در اختیار ندارید. برای انجام پروژه‌ای، به اجرای یک قرارداد هوشمند بر روی شبکه اتریوم نیاز دارید.
مسلما برای اجرای این قرارداد هوشمند باید مقداری اتریوم داشته باشید؛ اما با استفاده از فناوری میان زنجیره‌ای، شما می‌توانید بیت‌کوین خود را بدون نیاز به هیچ صرافی ارز دیجیتالی، وارد شبکه اتریوم کرده و قرارداد هوشمند مورد نظر خود را اجرا کنید.
در این مثال، فناوری کراس چین، موجب ارتباط بین دو شبکه بیت‌کوین و اتریوم شده و اطلاعات بین دو شبکه (در این مثال دارایی بود) نیز منتقل می‌شود.
یا مثلا برای استفاده از بازی‌های بلاک‌چینی که در آن کاربران NFT دریافت می‌کنند؛ لزوما باید اتریوم برای پرداخت‌های درون برنامه داشته باشید؛ اما اگر بازی به کراس چین وصل باشد، امکان پرداخت با ارزهای دیجیتال دیگر نیز وجود دارد.
مثال دیگر؛ تبدیل بیت‌کوین به لایت‌کوین بود. البته توجه داشته باشید که در هر دو مثال، فقط توکن‌ها رد و بدل شده‌اند و هیچ دارایی از یک شبکه بلاک‌چین به شبکه بلاک‌چین دیگر منتقل نشده است؛ اما با پیشرفت فناوری کراس چین، جابه جایی یک دارایی از یک شبکه بلاک‌چین به شبکه دیگر نیز دور از ذهن نخواهد بود.
بهترین پلتفرم‌های میان زنجیره‌ای کدامند؟
در حال حاضر، چندین پروژه در حوزه کریپتو، پلتفرم‌های میان زنجیره‌ای را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
در این بخش به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
1. Fusion
Fusion، بستری را برای تراکنش‌های میان زنجیره‌ای بین دارایی‌های غیرمتمرکز مانند ارزهای دیجیتال و دارایی‌های متمرکز مانند سهام و ارزهای فیات، فراهم می‌کند.
با کمک این پلتفرم، توکن و داده‌ها از شبکه‌های بلاک‌چین و خارج از شبکه بلاک‌چین دریافت شده و همگی در یک شبکه بلاک‌چین واحد و عمومی جمع‌آوری می‌شوند. به این ترتیب، امکان ردیابی هر گونه دارایی و توکن در شبکه وجود دارد.
بیشتر بخوانید: تحلیل درون زنجیره‌ای چیست؟ + پلتفرم‌های ارائه دهنده تحلیل Onchain
در این فرآیند، قراردادهای هوشمند چند کوینی (Multi-Coin) وجود دارد که به جای استفاده از یک کوین خاص، از چند کوین پشتیبانی می‌شود. همچنین این پروژه بستری قابل اعتماد برای برقراری ارتباط میان کاربران شبکه‌های بلاک‌چین مختلف، ایجاد کرده است.
2. Wanchain
این پلتفرم، بیشتر برای کاربردهای مالی و بانکداری مناسب است.
هدف اصلی این پلتفرم، جمع‌آوری تمام دارایی‌های دیجیتال تحت یک شبکه بلاک‌چین است، تا کاربران بتوانند با استفاده از توکن اصلی این شبکه (Wancoin)، دارایی‌های مختلف از بلاک‌چین‌های دیگر را به هم تبدیل کنند.
3. Polkadot
پولکادات (Polkadot)، یک پروژه میان زنجیره‌ای است که هدف آن، ایجاد قابلیت مقیاس‌پذیری در محاسبات غیرمتمرکز است.
برای رسیدن به این هدف، Polkadot از یک فناوری خاص به نام زنجیره‌های موازی یا به عبارت ساده‌تر “پاراچین” استفاده می‌کند.
در واقع پاراچین‌ها اشکال کوچکتری از بلاک‌چین هستند. در پولکادات، علاوه بر پاراچین‌ها، زنجیره‌های ریلی (Relay Chain) نیز وجود دارند که پاراچین‌ها به آن وصل شده‌اند.
همچنین زنجیره‌های ریلی امکان انجام محاسبات مستقل در پاراچین‌ها را فراهم می‌کنند.
بیشتر بخوانید: نحوه استیک پولکادات (Polkadot) چگونه است؟
4. Multichain
مولتی چین (Multichain) که قبلا با نام Anyswap فعالیت داشت، یک پروتکل میان زنجیره‌ای است که هدف اصلی آن تبدیل‌شدن به روتر اصلی نسل سوم وب (Web 3.0) است.
از دلایل اصلی استقبال کاربران از مولتی چین و بالابودن میزان سرمایه قفل‌شده در آن، تعداد شبکه‌هایی است که این پروتکل از آن‌ها پشتیبانی می‌کند.
در این پلتفرم، کاربران می‌توانند توکن‌های خود را به یکی از استخرهای تأمین نقدینگی مولتی چین ارسال کرده و بخشی از کارمزد تراکنش‌های مرتبط با آن استخر را به‌عنوان پاداش دریافت کنند.
در مولتی چین، علاوه بر توکن ANY، توکن دیگری به نام MULTI وجود دارد که نقش توکن حاکمیتی را برای شرکت در رای‌گیری‌ها ایفا می‌کند.
5. Synapse
سیناپس (Synapse) یکی از دیگر از پروتکل‌های میان زنجیره‌ای است که کاربران با استفاده از آن می‌توانند تعامل میان‌زنجیره‌ای را تجربه کنند.
این پروتکل، در حال حاضر از 12 شبکه مختلف پشتیبانی می‌کند و تاکنون 5.33 میلیارد دلار تراکنش میان زنجیره‌ای را پردازش کرده است.
با توجه به تصویر زیر، بیشتر فعالیت‌های ثبت‌شده در پروتکل سیناپس مربوط به بعد از آغاز سال 2022 است و میزان سرمایه جابه‌جا شده در این پلتفرم میان زنجیره‌ای، در 23 ژانویه به اوج تاریخی خود در 157.8 میلیون دلار رسیده است.
توکن بومی پروتکل سیناپس، SYN نام دارد که هولدرهای این توکن، امکان شرکت در رای‌گیری‌های حاکمیتی را دارند. همچنین، تأمین‌کنندگان نقدینگی نیز سود خود را در قالب توکن SYN دریافت می‌کنند.
لازم به ذکر است که تأمین‌کنندگان نقدینگی در این پروتکل، بخشی از کارمزدهایی که برای پردازش هر تراکنش دریافت می‌شود، به‌عنوان سود سهام‌گذاری به خود اختصاص می‌دهند.
6. Celer
از دیگر پروتکل‌های میان زنجیره‌ای مشهور در بازار ارز دیجیتال، سلر سی‌بریج (Celer cBridge) است. این پلتفرم، امکان انجام مبادلات بین شبکه‌ای را به صورت سریع و کم هزینه محیا می‌کند.
سی‌بریج یکی از زیرمجموعه‌های اکوسیستم سلر است و توکن بومی آن CELR نام دارد.
علاوه بر پاداشی که به تامین‌کنندگان نقدینگی داده می‌شود، بخشی از کارمزد پردازش تراکنش‌های میان زنجیره‌ای، بین تأمین‌کننده‌های استخر نقدینگی سلر تقسیم شده و مجدد وارد استخر خواهد شد؛ به این ترتیب، پاداش دریافتی کاربران هم به‌مرور افزایش می‌یابد.
درست مشابه پروتکل سیناپس، حجم تراکنش‌های سی‌بریج هم با شروع سال 2022 رشد قابل‌توجهی داشته و در 22 ژانویه به اوج تاریخی خود در 71.12 میلیون دلار رسیده است.
پروتکل‌هایی که سی‌بریج از آن‌ها پشتیبانی می‌کند، عبارتند از: اتریوم، آوالانچ، پالیگان، بایننس اسمارت چین، فانتوم، متیس (Metis)، هارمونی (Harmony)، جی‌نوسیس (Gnosis)، اُپتیمیسم (Optimism) و آربیتروم (Arbitrum).
سخن پایانی
گسترش بلاک‌چین، با ایجاد اتحاد و به هم پیوستگی میان پروژه‌ها و شبکه‌های مختلف بلاک‌چینی امکان‌پذیر است. به کمک فناوری Cross Chain ارتباط میان بلاک‌چین‌های مختلف برقرار شده است.
این فناوری باعث تبادل ارزهای دیجیتال مختلف از شبکه‌های بلاک‌چینی متفاوت شده که با این کار در زمان و هزینه کاربران صرفه جویی خواهد شد.
در این مقاله درباره فناوری میان زنجیره‌ای و کاربرد آن صحبت کردیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید باشد.
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید: