صندوق بخشی نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است که به طور ویژه در یک بخش یا صنعت سرمایه گذاری می‌کند.
متنوع سازی سبد یکی از مهمترین ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک است؛ اما امروزه در اقتصاد، صندوق‌های بخشی با کاهش متنوع سازی و تمرکز در چند صنعت، بازدهی‌های بیشتری را برای مشتریان خود به ارمغان می‌آورند.
در واقع امروزه بازارهای مالی با ظهور صندوق‌هایی روبه‌رو هستند که با تمرکز بیشتر در یک یا چند صنعت و به تبع آن کاهش هزینه‌ها و افزایش ریسک، بازدهی‌های بیشتری دارند.
عناوین مطلب:
صندوق بخشی چیست؟
صندوق سرمایه‌گذاری بخشی (sector fund)، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است که بیشتر در یک صنعت یا یک بخش از اقتصاد سرمایه‌گذاری کرده و در نتیجه تنوع به نسبت کمتری در پورتفوی کاربر ایجاد می‌کند.
در واقع صندوق بخشی را نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک معرفی می‌کنند که بیشتر در یک بخش نسبتا محدود از بازار متمرکز است.
این نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانند نوسانات قیمتی بالاتری نسبت به سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک داشته باشند؛ زیرا تنها در یک بخش از صنعت متمرکز می‌شوند.
این صندوق‌ها به دو صورت قابل معامله و صدور/ابطال می‌توانند تاسیس شوند.
برای مثال، صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در شرکت‌های حوزه انرژی و یا تنها در شرکت‌های مربوط به گاز طبیعی سرمایه‌گذاری می‌کنند صندوق سرمایه گذاری بخشی هستند.
این نوع خاص از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در صورت خوب عمل کردن صنایعی که در آن متمرکز شده‌اند، می‌توانند سود زیادی داشته باشند؛ اما به دلیل عدم متنوع‌سازی، پرریسک محسوب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: فرم ریسک پذیری چیست؟ + لیست سوالات پرسشنامه تحمل ریسک
از این صندوق‌ها، گاهی با عبارت‌هایی همچون «صندوق‌های سفارشی‌شده»، «صندوق‌های خاص» یا «صندوق‌های اختصاصی» نیز نام می‌برند.
بازده و ریسک صندوق‌های سرمایه گذاری بخشی
امروزه نگرش فعالان و پژوهشگران بازارهای مالی از متنوع‌سازی به متمرکز شدن در سبد صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک در حال تغییر است.
با این حال بررسی‌های جدید که با مقایسه بازده و تنوع‌سازی صندوق‌های سرمایه گذاری بخشی و سایر صندوق‌های سرمایه گذاری انجام شده است، نشان می‌دهد که صندوق‌های سرمایه گذاری بخشی دارای بازده و ریسک (به ویژه ریسک غیرسیستماتیک) بیشتری هستند.
بیشتر بخوانید: صندوق سهام چیست؟ + بازدهی آنها در 1401
هر چند که این نوع سرمایه گذاری نسبت به سرمایه گذاری مستقیم در آن صنعت ریسک کمتری دارد.
همچنین باید توجه کنید که افراط در بخشی بودن نیز همچون افراط در متنوع سازی از جذابیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک خواهد کاست و آنها را با مشکلاتی روبه‌رو می‌کند.
پژوهشگران با بررسی و مقایسه ریسک، بازده و تنوع صندوق‌های سرمایه گذاری بخشی در برابر سایر صندوق‌های صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک دریافتند که صندوق‌های سرمایه‌گذاری بخشی دارای نسبت ریسک به بازده بسیار بیشتری هستند.
بیشتر بخوانید: مفهوم ریسک و بازده در سرمایه‌گذاری چیست؟
این مقایسه در بازارهای رو به رونق و رو به رکود و در چندین دوره زمانی صورت گرفته است.
مزایای صندوق بخشی
گفتیم که صندوق بخشی با وجود ریسک نسبتا بالایی که دارد، بازده خوبی هم برای سرمایه‌گذاران خواهد داشت.
البته این مزایا به توجه به صنعتی که سرمایه‌گذاری در آن صورت می‌گیرد می‌تواند متفاوت باشد. اما بعضی از آنها عبارت است از:
- مدیریت حرفه‌ای برای بدست آوردن بازدهی و سود مناسب
- توسعه و رشد صنایع کشور
- فراهم آوردن فرصت مناسب برای سرمایه‌گذاری در یک صنعت خاص
- متنوع شدن ابزارهای سرمایه گذاری غیرمستقیم
ترکیب صندوق‌های بخشی
همان طور که ذکر شد، میزان تنوع در صندوق‌های بخشی نسبت به صندوق‌های دیگر کمتر است.
در واقع در این نوع صندوق‌ها شاخص یک صنعت خاص رهگیری خواهد شد.
بر اساس مصوبه سازمان بورس و اوراق بهادار، حد نصاب در یک صنعت خاص برای این صندوق‌ها حداقل 70 درصد و در سهام یک ناشر حداکثر 30 درصد است.
صندوق بخشی در بازارهای جهانی
در بازارهای آمریکا، 747 صندوق بخشی فعالیت می‌کنند که ارزش دارایی‌های آنها بیش از 762 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
این صندوق‌ها در میان سرمایه‌گذارانی که علاوه بر سهام اصلی خود، به دنبال حضور هدفمند در بازار هستند جذابند. همچنین به کسانی که به دنبال استفاده از روندهای بلندمدت در اقتصادند، این صندوق‌ها پیشنهاد می‌شود.
بر اساس آمار GICS (سازمان استاندارد جهانی طبقه‌بندی صنایع) صندوق‌های سرمایه گذاری بخشی می‌توانند 11 بخش از جمله خدمات ارتباطات، انرژی و فناوری اطلاعات و 24 گروه صنعتی همچون خودروسازی، بانکداری و کالاهای سرمایه‌ای را شامل شوند.
سوالات متداول
صندوق سرمایه گذاری بخشی چیست؟
صندوق سرمایه‌گذاری بخشی (sector fund)، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است که بیشتر در یک صنعت یا یک بخش از اقتصاد سرمایه‌گذاری کرده و در نتیجه تنوع به نسبت کمتری در پورتفوی کاربر ایجاد می‌کند.
مزیت اصلی صندوق‌های سرمایه گذاری بخشی چیست؟
این صندوق‌ها باعث تنوع بخشی به ابزارهای سرمایه گذاری غیرمستقیم می‌شوند و عمق بازار سرمایه را افزایش می‌دهند؛ همچنین این صندوق‌ها گزینه بسیار مناسبی برای افرادی هستند که تمایل به سرمایه گذاری در یک صنعت خاص دارند.
صندوق‌های بخشی در کدام صنایع فعال می‌شوند؟
در حال حاضر گروه محصولات شیمیایی و فلزات اساسی برای راه‌اندازی این نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری انتخاب شده‌اند. ضمن آنکه با مصوبه هیأت وزیران درمورد تغییر ساختار صندوق‌های سرمایه‌گذاری پالایش یکم و دارا یکم و با تصویب اساسنامه و امیدنامه جدید آنها، این صندوق‌ها هم تبدیل به صندوق بخشی می‌شوند.
در صورت عملکرد مناسب این صندوق‌ها و تأیید معاونت نظارت بر ناشران، صنایع دیگری به این لیست اضافه می‌شوند که به متقاضیان اطلاع‌رسانی خواهد شد.
کدام شرکت‌ها متولی راه‌اندازی صندوق‌های بخشی هستند؟
نهادهای مالی دارای مجوز سبدگردانی می‌توانند درخواست تأسیس صندوق سرمایه‌گذاری بخشی را از طریق سامانه سمین به اداره امور صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارسال کنند.
سخن پایانی
اگر چه در بعضی از کشورهای با نظام‌های مالی پیشرفته، صندوق‌های سرمایه گذاری بخشی جایگاه خود را به عنوان یک ابزار مالی مناسب پیدا کرده‌اند، اما قدمت تفکراتی مثل «همه تخم‌مرغ‌ها را نباید در یک سبد قرار داد» هنوز هم در بازارهای مالی وجود دارد.
این موضوع باعث شده فعالان بازارهای مالی، نسبت به سرمایه گذاری در این نوع صندوق‌ها مقاومت داشته باشند و کمتر به آن اعتماد کنند.
با این حال، حرکت متعادل از متنوع سازی بیش از حد به سمت بخشی بودن در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ریسک و بازده آن را افزایش داده و برای مشتریان خاص جذاب است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری بخشی از دستورالعمل تأسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت، مختلط، در سهام و در اوراق بهادار مبتنی بر کالا تبعیت می‌کنند. این دستورالعمل در تاریخ 12 بهمن 1400 تصویب شده و در تاریخ 15 فروردین ماه 1401 ابلاغ شده است.
مقالات مرتبط:
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: