امور مالی متمرکز (CeFi) چیست و چه تفاوتی با DeFi دارد؟

به طور خلاصه کلمه CeFi مخفف عبارت Centralized finance است که به امور مالی متمرکز اشاره دارد.

در این روش مالی، برخی از عناصر دنیای دیفای و راحتی کاربری خدمات مالی سنتی ترکیب شده‌اند.

در CeFi شما می‌توانید دارایی‌های خود را ذخیره، قرض و وام بگیرید. علاوه‌بر آن امکان دریافت کارت‌های Debit card نیز وجود دارد. 

یکی از مفاهیم اصلی کریپتو به غیرمتمرکز بودن امور خلاصه می‌شود. در دنیای غیرمتمرکز، هر فرد غریبه‌ای از هر جای دنیا می‌تواند بدون نیاز به هیچ واسط یا میانجی در انجام امور مشارکت کند.

فضای دیفای (DeFi) که به آن امور مالی غیرمتمرکز گفته می‌شود، ایده همکاری غیرمتمرکز مالی و اپلیکیشن‌های مالی غیرمتمرکز را گسترش می‌دهد. در فضای دیفای ما شاهد یک اکوسیستم کامل اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز قدرت گرفته از قرارداد‌های هوشمند هستیم که در آن می‌توانید دارایی‌های خود را معامله، ذخیره یا قرض دهید.

بیشتر بخوانید: تفاوت صرافی‌ متمرکز و صرافی غیرمتمرکز

اما همان‌طور که احتمالا می‌دانید دنیای دیفای نیز یک تکنولوژی نوظهور است و خالی از خطر نیست. امروز اگر شما بخواهید در مورد یک پروتکل دیفای تحقیق کنید می‌بایست از دانش فنی خوبی در زمینه شبکه بلاک‌چین و عملکرد بازیگر‌ان آن برخوردار باشید.

وجود باگ‌های فنی در قرارداد‌های هوشمند پروتکل‌های دیفای می‌تواند سرمایه شما را به راحتی در معرض خطر قرار دهد. حتی گاهی خطا‌های ساده مانند باگ‌های عدم امکان برداشت دارایی در قرارداد‌ هوشمند باعث از دست رفتن همیشگی دارایی‌های شما خواهد شد.

در طرف دیگر اما CeFi وجود دارد که ایده اصلی آن ایجاد موقعیت‌های سرمایه‌گذاری کریپتویی است که می‌تواند از بازدهی و سیستم کسب سود مشابه دیفای بهره‌برداری کند.

در امور مالی متمرکز شما از کاربری آسان خدمات و امنیت سرویس‌های مالی سنتی بهره‌مند می‌شوید (به این سرویس‌های مالی سنتی کریپتویی TradFi نیز گفته می‌شود). در CeFi نیز شما همان قابلیت‌های موجود در DeFi را خواهید داشت. برای مثال امکان قرض و وام گرفتن یا معامله کریپتو وجود دارد. 

بیشتر بخوانید: وام‌گیری و وام‌دهی در دیفای

چگونه از امور مالی متمرکز (CeFi) کسب درآمد کنیم؟

امور مالی متمرکز پتانسیل زیادی برای کسب درآمد از طریق حساب‌های کریپتو محور که مشابه سیستم‌های پس‌انداز بانکی عمل می‌کنند فراهم کرده است.

با این حال، مهم‌ترین تفاوت CeFi و سیستم‌های بانکی سنتی با پول فیات در این است که در CeFi، درصد بازدهی و کسب سود به شکل چشمگیری بیشتر است.

اما این روش عیب‌هایی نیز دارد، برخلاف پول‌های فیات مانند دلار با پشتوانه دولت آمریکا و بیمه سازمان‌های FDIC (شرکت بیمه سپرده رفرال) و SIPC (سازمان حمایت از سرمایه‌گذاران اوراق بهادار)، در سرمایه‌گذاری کریپتو هیچ پشتوانه‌ای برای محافظت از سرمایه‌های شما وجود ندارد.

استثناهایی نیز وجود دارد مثلا صرافی‌ Coinbase برای دارایی‌های USDC که برای قرض دادن (Lending) در اختیار صرافی قرار می‌دهید تضمین می‌دهد.

روش کار در امور مالی متمرکز به این صورت است که شما دارایی‌های کریپتو خود را در یک یا چند پلتفرمی که چنین خدماتی ارائه می‌دهد قفل می‌کنید. برای نمونه صرافی کوین‌بیس در آمریکا، به صورت سالیانه برروی کوین‌های USDC نزدیک به 4 درصد سود می‌دهد.

سود‌ها در CeFi از کجا می‌آیند؟

بخشی یا همه دارایی‌های واریز شده به پلتفرم‌های CeFi به صورت وام به دیگران واگذار می‌شود.

مسلما وام گیرندگان با پرداخت بهره با نرخ تعیین شده از سوی خدمات دهنده متمرکز، سود‌های شما را تامین می‌کنند. البته این پلتفرم‌ها نیز از سود را به عنوان کمیسیون دریافت خواهند کرد.

چگونه وام‌گیری در CeFi به قرض‌دادن و ذخیره دارایی آن مربوط است؟

همان‌طور که اشاره کردیم، شما می‌توانید دارایی‌های خود را در این پلتفرم‌ها به عنوان نقدینگی وام قرض دهید‌، اما از طرف دیگر امکان دریافت وام نیز وجود دارد.

مهم‌ترین مزیت امور مالی متمرکز نسبت به بانک‌ها در این است که این روش معمولا حداقل کاغذ بازی را دارد البته در برخی از این پلتفرم‌ها، همه چیز آنلاین صورت می‌گیرد و هیچ فرآیند اداری مانند نامه نگاری در کار نیست.

بیشتر بخوانید: وام‌گیری ارز دیجیتال چگونه انجام می‌شود؟

خطرات امور مالی متمرکز چیست؟

هر پلتفرم CeFi، روش منحصر به‌فرد خود را در استفاده از دارایی‌های کریپتویی شما در پیش می‌گیرد، از این رو دارایی‌های کریپتو واریز شده، نسبت به روش‌های مورد استفاده در این پلتفرم‌ها در معرض سطوح مختلفی از ریسک قرار دارند.

قبل از استفاده از این پلتفرم‌ها، لازم است تا به خوبی در مورد عملکرد و بازیگران درگیر در فرآیند اصلی آن‌ها تحقیق کنید در این کار باید از ریسک‌ها و نحوه تولید درآمد آگاه شوید.

بیشتر بخوانید: چرا بازار ارزهای دیجیتال، نوسانات زیادی دارد؟

نکته بعدی، دوره حفظ دارایی‌ها در پلتفرم‌های CeFi است. هر پلتفرم ممکن است دوره قفل دارایی مختص به خود را داشته باشد، از این رو شما نمی‌توانید دارایی‌های خود را جابه‌جا کنید.

و نکته آخر در مورد استیبل‌کوین‌ها این است که همه آن‌ها از نظر کارکرد یکسان نیستند. برای مثال، کوین‌ USDC از کد متن باز (Open source) و با پشتوانه فیات بهره می‌برد. بنابراین به ازای هر یک دلار در گردش، یک دلار فیات در محل سازمان این کوین محفوظ است. حساب‌های این کوین توسط قوانین مالی آمریکا تحت نظر است. 

اما در مورد کوین‌های الگوریتمی قضیه متفاوت است. در چنین کوین‌هایی هیچ قانون مشخصی وجود ندارد و ثبات قیمتی کوین مدیون پشتوانه کریپتویی آن است که می‌تواند دچار نوسان شود همان‌طور که در زمان نوشتن این مقاله در مورد کوین UST مشاهده کردیم. کوین UST نتوانست ثبات قیمتی خود را حفظ کند با این حال مدیران این پروژه در مورد بازگشت و ثبات قیمت آن اطمینان داده‌اند.

ویژگی‌های امور مالی متمرکز

تا اینجا فقط در مورد کلیات و نحوه عملکرد CeFi‌ صحبت کرده‌ایم، حالا نوبت به معرفی برخی از موارد استفاده آن در دنیای واقعی است: 

صرافی‌های متمرکز (CEX)

استفاده از صرافی‌های ارز دیجیتال سنتی مانند بایننس (Binance)، کوینکس(Coinex) و یا کِراکِن(Kraken)، فقط یکی از موارد استفاده CeFi به شمار می‌رود.

در این صرافی‌ها شما دارای حساب‌های خارج از زنجیره (Off chain) و خصوصی هستید که اطلاعات آن روی سرور‌های صرافی ذخیره می‌شوند. حتی دارایی‌ها و کیف‌پول‌های مورد استفاده در این صرافی‌ها نیز از نوع حضانتی (Custody) هستند که در مقابل تهدیدات امنیتی توانایی دفاعی چندانی ندارد. 

بیشتر بخوانید: کیف پول حضانتی چیست و چه تفاوتی با کیف پول غیرحضانتی دارد؟

متاسفانه به همین دلیل بسیاری از صرافی‌های متمرکز در سال‌های گذشته و حتی اخیرا، هدف حملات سایبری و در نتیجه دستبرد بوده‌اند. در صرافی‌های متمرکز، بخش پشتیبانی از مشتریان و حفظ حریم خصوصی کاربران، محوریت اصلی دارد. 

انعطاف در مبادله با فیات

سرویس‌های مالی متمرکز نسبت به دیفای از انعطاف و توانمندی‌های بیشتری در تبدیل دارایی‌های ارز دیجیتال به فیات و بالعکس برخوردار هستند.

البته برای میسر شدن چنین قابلیتی، وبسایت‌هایی که چنین قابلیتی ارائه می‌دهند باید از موجودیت متمرکزی در دنیای واقعی برخوردار باشند. از نظر تجربه کاربری و تجربه مشتری، وجود سرویس‌های مالی متمرکز CeFi به عنوان یک پل بین کریپو و فیات مورد استفاده توسط دولت‌ها، حائز اهمیت است.

خدمات بین زنجیره‌ای (Cross-chain)

سرویس‌های CeFi از معامله انواع کوین‌هایی که از بلاک‌چین مستقل مانند بیت‌کوین، اتریوم، ریپل، لایت‌کوین، کاردانو و بسیاری دیگر بهره می‌برند پشتیبانی می‌کنند.

سرویس‌های مالی متمرکز با بهره گیری از سیستم حضانتی دارایی‌ها از زنجیره‌های مختلف، می‌تواند بدون نیاز به پیاده سازی ویژگی‌های پیچیده همکاری بین زنجیره‌ای، از مزایای هر بلاک‌چین به صورت منحصر به فرد برخوردار شود.

بیشتر بخوانید: فناوری میان زنجیره‌ای (Cross Chain) چیست؟ + معرفی پلتفرم‌های مهم

معرفی برخی پلتفرم‌های مالی متمرکز

در ادامه به برخی از پرطرفدارترین پلتفرم‌های موجود در حوزه امور مالی متمرکز می‌پردازیم:

• پلتفرم Coinbase: یک صرافی ارز دیجیتال متمرکز که امکان معامله، قرض‌دهی، معاملات مارجین، استیبل‌کوین‌های بومی، وام‌گیری و سایر قابلیت‌های پرکاربرد را فراهم کرده است.
• FairLay: یک پلتفرم پیش‌بینی بازار بیت‌کوین و صرافی ارز دیجیتال است که از مدل CeFi استفاده می‌کند.
• BlockFi: یک پلتفرم وام‌گیری و قرض‌دهی فیات دارای توکن بومی
• Celsius: یک پلتفرم قرض‌دهی، وام‌گیری و پرداخت با توکن بومی
• Ledn: یک پلتفرم قرض‌دهی و وام‌گیری با استفاده از توکن DAI به بیت‌کوین
• Libra: یک پلتفرم مالی زیرساختی و لایه بندی‌شده کریپتو کارنسی

مقایسه CeFi و DeFi در یک نگاه

در جدولی که در ادامه مشاهده می‌کنید، همه ویژگی‌های اصلی این دو مدل مالی در دنیای کریپتو مقایسه شده‌اند.

قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید:

نام	ویژگی‌ها	امتیاز	لینک ثبت‌نام
نوبیتکس	خرید ارز دیجیتال با کارت بانکی شتاب بدون نگرانی از تحریم معامله با کارمزد و سرعت مناسب ترید ارز دیجیتال با دلار (تتر) و ریال
صرافی خارجی MEXC	پلتفرم ترید فیوچرز و اسپات ارز دیجیتال بدون مشکل با کاربران ایرانی کارمزد و سرعت مناسب ارزهای دیجیتال بسیار متنوع آموزش صرافی MEXC را اینجا بخوانید