روش وام‌گیری و وام‌دهی در دیفای (DeFi)

با آغاز به کار سازمان‌ها برای آزمایش پتانسیل بلاک‌چین، حوزه مالی نیز تلاش‌ دارد اپلیکیشن‌های فین‌تکی مبتنی بر این فناوری نوین ایجاد کند.

با پوشش تقریباً تمام خدمات مالی، از پرداخت آنلاین گرفته تا معاملات ارزهای دیجیتال و ذخیره‌سازی، بلاک‌چین به‌سرعت‌ در حال متحول‌کردن سیستم مالی سنتی است.

با ظهور صنعت مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance)، به‌اختصار دیفای (DeFi)، بلاک‌چین بیش از پیش قدرتمند شده است. یکی از کاربردهای محبوب در حوزه امور مالی غیرمتمرکز وام گیری و وام دهی در دیفای است.

با هیجان زیادی که از سال ۲۰۲۰ در بازار دیفای ایجاد شده است، دیفای سرمایه قابل‌توجهی را به خود جلب کرده است و همچنان به پیشتازی خود ادامه می‌دهد.

براساس داده‌های پلتفرم دیفای پالس (Defi-Pulse)، در حال حاضر، ارزش کل قفل‌شده (TVL) در پروتکل های‌دیفای معادل با ۲۰.۴۶ میلیارد دلار است؛ اگر رقم یک میلیارد دلاری سال گذشته ارزش قفل‌شده در این صنعت را در نظر بگیرید، می‌توان گفت دیفای در طول یک سال بیش از بیست برابر رشد کرده است که به‌وضوح میزان محبوبیت این صنعت را نشان می‌دهد.

عملیات وام‌دهی نیز در این صنعت به وضعیت قابل‌ملاحظه‌ای دست یافته است و پیشگامان وام‌دهی، از جمله میکر (Maker)، کامپاند (Compound) و آوی (Aave)، جایگاه خود را به‌عنوان اولویت اول کاربران در وام‌‌دهی و وام‌گیری توکن‌های دیفای مستحکم کرده‌اند.

سه وام‌دهنده بزرگ دیفای، پلتفرم‌های میکر (Maker)، آوی (Aave) و کامپاند (Compound)، در حال حاضر به‌ترتیب ارزش کلی معادل با ۴.۲۵ میلیارد دلار، ۲.۸۲ میلیارد دلار و ۲.۶۴ دلار دارند.

در ادامه این مقاله از بورسینس بررسی می‌کنیم که چه عواملی باعث شده وام دیفای و دیفای به این محبوبیت محبوب تبدیل شوند.

دیفای چیست؟

به عبارت بسیار ساده، امور مالی غیرمتمرکز یا به‌اختصار دیفای اکوسیستمی برای اپلیکیشن‌های مالی مبتنی بر فناوری بلاک‌چین است که بدون هیچ‌گونه مداخله شخص ثالث یا مدیریت مرکزی کار می‌کند.

امور مالی غیرمتمرکز از یک شبکه همتابه‌همتا برای ایجاد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز استفاده می‌کند.

این شبکه به همه امکان می‌دهد دارایی‌های خود را بدون درنظرگرفتن وضعیت و موقعیت به یکدیگر متصل و آنها را مدیریت کنند. هدف این شبکه فراهم‌آوردن یک فضای خدمات مالی متن‌باز، شفاف و بدون نیاز به مجوز است.

قراردادهای هوشمند اساس امور مالی غیرمتمرکز هستند زیرا خودبه‌خود اجرا می‌شوند و نیازی به نظارت واسطه و شخص ثالث ندارند.

از آنجا که اتریوم مفهوم دیفای را معرفی کرده است، اغلب اپلیکیشن‌های دیفای روی بلاک‌چین اتریوم ساخته شده‌اند.

وام دهی در دیفای چگونه است؟

هدف پلتفرم‌های وام‌دهی در دیفای ارائه وام‌هایی در قالب دارایی‌های دیجیتال به روشی بدون نیاز به اعتماد و بدون نیاز به واسطه است.

فرآیند وام دهی در دیفای به کاربران اجازه می‌دهد ارزهای دیجیتال خود را به‌منظور وام‌دادن، در پلتفرم مربوطه وارد کنند.

هر وام‌گیرنده‌ای می‌تواند مستقیماً از طریق پلتفرم‌های غیرمتمرکز وام دهی همتابه‌همتا وام بگیرد.

علاوه بر این، پروتکل وام دهی در دیفای به کاربر اجازه می‌دهد تا از این طریق کسب سود کند. در میان تمام اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps)، دیفای بالاترین نرخ رشد وام را دارد. کاربران زیادی در اپلیکیشن‌های DeFI دارایی‌های دیجیتال خود را وارد می‌کنند (به نوعی قفل می‌کنند) و در ازای مدت زمانی که دارایی‌شان نزد اپلیکیشن مسدود شده، سود دریافت می‌کنند.

این فرایند مشابه سیستم بانکی است ولی به شکل غیرمتمرکز انجام می‌گیرد.

وام دهی در دیفای و وام‌ دهی در امور مالی سنتی

بلاک‌چین فناوری زیربنایی برای وام دهی در دیفای است.

دیفای از تمام ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود استفاده می‌کند و در مقایسه با وام‌های سنتی عملکرد فوق العاده‌ای دارد.

وام دهی در دیفای فرآیندی کاملاً شفاف است و بدون نیاز به شخص ثالث دسترسی آسان به دارایی‌ها را برای هر فرآیند انتقال پولی مهیا می‌کند.

در فرآیند وام دهی در دیفای که ساده‌ترین فرآیند وام‌دهی موجود است، وام‌گیرنده یک حساب کاربری در پلتفرم دیفای و همچنین یک کیف پول ایجاد می‌کند و با استفاده از قراردادهای هوشمند وام می‌گیرد.

دیفای محیطی بدون سانسور و تحریم ارائه می‌دهد، به این معنی که ضمن اطمینان از تغییرناپذیری داده‌ها، در این محیط هیچ کاربری نسبت به سایر کاربرها اولویت ندارد.

وام دهی در دیفای هم به نفع وام‌دهندگان است و هم به وام‌گیرندگان. وام دهی در دیفای گزینه‌های مختلفی از جمله معاملات مارجین (margin trading) را در اختیار کاربران قرار می‌دهد و به سرمایه‌گذاران بلند‌مدت اجازه می‌دهد دارایی‌های خود را وام دهند و نرخ بهره بالاتری کسب کنند.

همچنین، این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند تا برای گرفتن وام با نرخ بهره کمتر نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز، اعتبار ارز فیات داشته باشند. علاوه بر این، کاربران می‌توانند آن را در یک صرافی متمرکز در ازای ارزهای دیجیتال بفروشند و سرانجام دارایی‌های خود را به صرافی‌های غیرمتمرکز وام دهند.

وام‌ دهی در دیفای چگونه کار می‌کنند؟

ممکن است ارزش دارایی‌های دیجیتال شما افزایش یا کاهش یابد، اما با نگهداری آنها در کیف پول هیچ بهره‌ای به شما تعلق نمی‌گیرد. با صرفِ داشتن یک ارز دیجیتال درآمد خاصی عاید شما نمی‌شود. اینجا است که وام‌های دیفای وارد صحنه می‌شوند.

وام دهی در دیفای به کاربران امکان می‌دهد ارزهای دیجیتال خود را به شخص دیگری وام دهند و سود وام را دریافت کنند. بانک‌ها همیشه از این خدمات کمال بهره را برده‌اند. اما اکنون، در دنیای دیفای، هرکسی می‌تواند وام‌دهنده باشد.

وام‌دهنده می‌تواند دارایی‌های خود را به دیگران وام دهد و از این فرآیند کسب سود کند. این روند می‌تواند از طریق استخرهای وام‌دهی انجام شود؛ استخرهای وام‌دهی را می‌توان نمونه دیجیتال بانک‌ها و دفاتر وام‌دهی سنتی دانست.

کاربران می‌توانند با استفاده از قراردادهای هوشمند دارایی‌های خود را جمع‌آوری کنند و آنها را بین وام‌گیرندگان توزیع کنند.

روش‌های مختلفی برای توزیع سود بین سرمایه‌گذاران وجود دارد. از این رو بهتر است برای تحقیق در مورد روشی که مناسب شما است، اندکی زمان صرف کنید. همین امر در مورد وام‌گیرندگان نیز صادق است، زیرا هر استخر رویکرد متفاوتی در مورد نحوه وام‌گرفتن دارد.

در سیستم بانکداری هنگام وام‌گرفتن از بانک، وام‌گیرنده باید وثیقه‌ای قفل کند. به‌عنوان مثال، برای وام خودرو، همان خودرو وثیقه وام است. اگر کاربر دیگر وام را نپردازد، بانک می‌تواند خودرو را ضبط و توقیف کند.

در سیستم غیرمتمرکز نیز وام‌گیرنده به وثیقه احتیاج دارد. تنها تفاوت در این است که سیستم غیرمتمرکز ناشناس عمل می‌کند و هیچ دارایی فیزیکی را به‌عنوان وثیقه نمی‌پذیرد.

برای دریافت وام، وام‌گیرنده باید چیزی باارزش‌تر از مبلغ وام ارائه دهد. به این منظور، از قراردادهای هوشمند برای واریز این مقدار ارز با ارزشی حداقل برابر با مبلغ وام استفاده می‌شود. وثیقه‌ها انواع مختلفی دارند. از هر توکنی می‌توان برای تبادل ارزهای دیجیتال استفاده کرد.

به‌عنوان مثال، اگر کاربری نیاز داشته باشد یک بیت‌کوین وام بگیرد، لازم است ارزشی معادل با یک بیت‌کوین را در اپلیکیشن واریز کند تا به عنوان وثیقه استفاده شود.

البته ریسک‌هایی نیز وجود دارد. بطور مثال نوسان شدید قیمت بیت‌کوین‌ نیز باید در نظر گرفته شود.

ریسک دیگر این است که کاهش ارزش وثیقه نسبت به قیمت وام، ممکن است مشکل‌زا شود.

به مثالی اشاره می‌کنیم؛ فرض کنیم کاربری قصد دارد معادل 100 دلار قرض بگیرد. اپلیکیشن میکردائو (MakerDAO) از وام‌گیرندگان می‌خواهد تا وثیقه‌ای معادل با حداقل 150 درصد از ارزش وام خود ارائه دهند، یعنی وام‌گیرنده باید وثیقه وام که 150 دلار اتریوم است را در اپلیکیشن قفل کند. هنگامی‌که ارزش وثیقه از معادل 150 دلار اتریوم کمتر شود، وام‌گیرنده مشمول مجازات لیکوئیدشدن (ازدست‌رفتن سرمایه) خواهد شد.

مزایای وام دهی در دیفای برای کاربران چیست؟

اکنون که با مبانی وام‌ دهی در دیفای آشنا شدیم، می‌توانیم نگاهی به مزایای این فرآیند داشته باشیم که آن را نسبت به سیستم وام‌دهی سنتی کارآمدتر می‌کند.

بهبود سرعت دریافت وام

مهم‌ترین مزیت فرآیند دیجیتالی اعطای وام، سرعت پردازش سریع آن است.

پلتفرم‌های وام‌دهی توسط سرویس‌های مبتنی بر فضای ذخیره ابری، بررسی و تحلیل برای شناسایی و کشف فعالیت‌های مجرمانه و محاسبات یادگیری ماشینی پشتیبانی می‌شوند تا شرایط دریافت وام را بهینه‌سازی کنند و عوامل خطرزا را تا حد امکان کاهش دهند.

تمام این فناوری‌ها درنهایت به تسریع فرآیند دریافت وام می‌کنند. به محض تصویب وام، وام‌دهندگان پیشنهادات خود را از طریق قراردادهای الکترونیکی ارسال می‌کنند.

ثبات بیشتر در تصمیمات وام‌دهی

قوانین موجود در مورد سیاست‌های اعتباری، ضامن ثبات در تصمیمات وام‌دهی هستند.

وام دهی در دیفای، متغیرهایی مانند ارزیابی سوابق و شرایط وام‌گیرنده و واسطه‌ها را حذف می‌کند.

تجزیه و تحلیل داده‌ها برای بهبود فرآیند وام‌دهی و افزایش سود پورتفو (سبد سهام)

بررسی سوابق داده‌ها می‌تواند به وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان کمک کند تا از روند وام دهی در دیفای بیشترین بهره را ببرند.

نظارت بر درخواست‌های وام در مدت زمانی مشخص (یک هفته، یک ماه یا یک سال) می‌تواند به وام‌دهندگان کمک کند تا منابع مناسبی را برای تأمین تقاضای فصلی پیش‌بینی و فراهم کنند. بررسی‌ داده‌ها در قالب آمار با تعیین نحوه تأثیرگذاری وام‌گیرندگان و سیاست‌های اعتباری بر عملکرد وام به بهبود پورتفوی سرمایه‌گذاران کمک می‌کند.

وام دهی در دیفای بدون نیاز به مجوز

وام دهی در دیفای آزاد و بدون نیاز به مجوز است.

به این معنی که هر کسی که کیف پول ارز دیجیتال داشته باشد، صرف نظر از موقعیت جغرافیایی و بدون نیاز به حداقل مبلغ مورد نیاز، می‌تواند به اپلیکیشن‌های وام‌دهی که روی بلاک‌چین ایجاد شده‌اند، دسترسی پیدا کند.

شفافیت وام دهی در دیفای

بلاک‌چین عمومی هر تراکنشی را در سرتاسر شبکه پخش می‌کند تا توسط کاربران شبکه تأیید شود.

این سطح از شفافیت در مورد تراکنش‌ها، امکان تحلیل داده‌ها و دسترسی هر کاربر را در شبکه تضمین می‌کند.

تغییرناپذیری وام دهی در دیفای

معماری غیرمتمرکز بلاک‌چین از هماهنگی داده‌ها و ضدسانسور و ضدتحریم بودن آنها اطمینان حاصل می‌کند و امنیت و قابلیت کنترل بلاک‌چین را افزایش می‌دهد.

قابلیت برنامه‌ریزی

قراردادهای هوشمند قابلیت برنامه‌ریزی بالایی دارند، به‌طور خودکار انجام می‌شوند و توسعه دارایی‌های دیجیتال و ابزارهای مالی جدید را امکان‌پذیر می‌کنند.

تعامل‌پذیری وام دهی در دیفای

استفاده از مجموعه‌ای به‌هم‌پیوسته از نرم‌افزارها در این سیستم، می‌تواند ادغام پروتکل‌ها و برنامه‌های دیفای با یکدیگر است.

بدون نیاز به سیستم امانی مجزا

استفاده از کیف پول‌های Web3، مانند متامسک (metamask)، تضمین می‌کند که فعالان بازار دیفای از دارایی‌های خود به‌خوبی نگهداری می‌کنند و کنترل آنها را به دست دارند.

برای اطلاعات بیشتر در مورد کیف پول متامسک، این مقاله از بورسینس را مطالعه کنید.

پلتفرم‌های وام‌دهی در دیفای چگونه به بخش خدمات مالی کمک می‌کنند؟

اما پلتفرم‌های وام دهی در دیفای چه تأثیری روی خدمات مالی ارائه‌شده در این حوزه دارند؟

در ادامه، به برخی از مزایای دیفای برای بخش خدمات مالی می‌پردازیم.

وام‌دهی و وام‌گیری

پرکاربردترین اپلیکیشن‌های وام دهی در دیفای، شامل پروتکل‌های وام دهی و وام گیری همتا‌به‌همتایی همچون Maker، کامپاند (Compound) و آوی (Aave) است.

پس‌انداز

پلتفرم‌های وام‌دهی روش‌های نوآورانه متعددی برای مدیریت پس‌انداز به افراد ارائه می‌دهند.

با اتصال به پلتفرم‌های مختلف وام‌دهی، کاربران می‌توانند از حساب‌های مخصوص کسب سود بهره‌مند شوند و سود خود را به حداکثر برسانند.

مزیت حساب‌های مخصوص کسب سود در فرآیند وام دهی در دیفای نسبت به حساب پس‌انداز سنتی، امکان افزایش درآمد کاربر به‌صورت نمایی است. محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز پس‌انداز شامل آرگنت (Argent)، دارما (Dharma) و پول توگِدِر (PoolTogether) هستند.

مدیریت دارایی

پروتکل‌های وام‌دهی و کیف پول‌های ارز دیجیتالی همچون نوسیس سِیف (Gnosis Safe)، متامسک (Metamask) و آرگنت به کاربران اجازه می‌دهند تا نگهبان دارایی‌های دیجیتال خود باشند.

این پلتفرم‌ها به کاربران کمک می‌کنند تا سریع و ایمن با اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ارتباط برقرار کنند و از خدمات خرید، فروش و انتقال ارزهای دیجیتال و کسب سود سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوند.

پلتفرم‌ها/پروتکل‌های وام‌دهی و وام‌گیری

در این بخش از مقاله، به بررسی پلتفرم‌های برتری می‌پردازیم که می‌توان جهت پرداخت یا دریافت وام در دیفای استفاده کرد.

میکر (makerdao.com)

میکر یک پلتفرم منحصربه‌فرد وام‌دهی در دیفای است که به کاربران اجازه می‌دهد توکن‌های Dai وام بگیرند. توکن Dai یک استیبل‌کوین است، به این معنا که هر 1 توکن Dai ارزشی معادل با یک دلار ایالات متحده دارد.

هر کاربری می‌تواند از میکر برای باز کردن یک والت (vault)، قفل‌کردن وثیقه‌ای مانند اتریوم یا توکن بَت (BAT) و تولید Dai به‌عنوان بدهی در مقابل آن وثیقه استفاده کند.

این امر کاربران را ترغیب می‌کند تا از طریق کارمزدهای حاکمیتی که به‌عنوان نرخ بهره برای شبکه عمل می‌کنند، از درآمد عملیاتی شبکه بهره‌مند شوند.

افراد می‌توانند تا ۶۶ درصد از ارزش وثیقه خود وام بگیرند. اگر ارزش والت به زیر نرخ ثابت برسد، جریمه‌ای 13 درصدی روی والت اِعمال می‌شود و وثیقه لیکوئیدشده (ازبین‌رفته) با تخفیفی 3 درصدی در بازار آزاد فروخته می‌شود. همانطور که می‌دانید واژه والت (vault) در زبان انگلیسی به‌معنای خزانه است که نباید آن را با والِت (wallet) به معنای کیف پول اشتباه گرفت.

نام توکن دیگر میکر، MKR است. در صورتی که رویداد بسیار خاص و غیرمنتظره اتفاق بیفتد، دارندگان توکن MKR به‌عنوان آخرین خط دفاعی می‌توانند وارد صحنه شوند.  یک رویداد خاص پیش‌بینی‌نشده‌، می‌تواند تأثیرات قابل‌ملاحظه‌ای در این پلتفرم‌ها داشته باشد. به‌عنوان مثال، درصورتی‌که ارزش وثیقه به هر دلیل پیش‌بینی‌نشده‌ای افت کند، فرد می‌تواند توکن MKR ایجاد و آن را در بازار آزاد بفروشد تا وثیقه بیشتری ایجاد کند.

میکر اوسیس پورتال (Maker’s Oasis Portal با آدرس oasis.app) محبوب‌ترین مکان برای استفاده از میکردائو است که به افراد اجازه می‌دهد والت ایجاد و مدیریت کنند و از جدیدترین آمار در مورد کل سیستم میکر مطلع شوند.

آوی (aave.com)

آوی یکی از مشهورترین پروتکل وام دهی در دیفای است.

این پلتفرمِ متن‌باز که در سال 2020 راه‌اندازی شد، پروتکل نقدینگی غیرامانی برای کسب سود از سپرده‌گذاری و وام‌دادن دارایی‌های خود ارائه می‌کند.

این پلتفرم به وام‌دهندگان اجازه می‌دهد ارزهای دیجیتال در یک استخر واریز کنند و در مقابل، aToken دریافت کنند. آوی با استفاده از الگوریتم‌هایی ویژه نرخ بهره خود را به‌نسبت عرضه و تقاضا تنظیم می‌کند. به این ترتیب، هرچه کاربر میزان aToken بیشتری در اختیار داشته باشد، سود بیشتری دریافت می‌کند.

کامپاند

در سال ۲۰۲۰، پلتفرم کامپاند توکن حاکمیتی خود را با عنوان کامپ (COMP) راه‌اندازی کرد.

این توکن به دارندگان خود اجازه می‌دهد در تصمیم‌گیری برای درج دارایی‌های جدید، به‌روزرسانی پروتکل یا به‌روزرسانی فنی پلتفرم شرکت کنند.

توکن‌های بومی کامپاند که cToken نام دارند (مقایسه کنید با aToken) برای رهگیری موقعیت‌ها (دارایی‌های عرضه‌شده) در پلتفرم کامپاند به کار گرفته می‌شوند.

این توکن‌ها ERC-20 و نمایان‌گر سهمی از استخر دارایی در کامپاند هستند.

به‌عنوان مثال، هنگامی که یک کاربر، اتریوم به پلتفرم کامپاند واریز می‌کند، درواقع مایل است توکن‌های اتر خود را به cETH تبدیل ‌کند و به همین شکل، اگر استیبل کوینِ دای واریز شود، تبدیل به cDAI می‌شود.

این توکن‌ها می‌توانند برای مالک خود کسب سود کنند. شایان ذکر است که پلتفرم کامپاند از دارایی‌های مختلفی جهت وام‌ گیری و وام دهی در دیفای پشتیبانی می‌کند؛ برخی از این دارایی‌ها عبارتند از: DAI، ETH، WBTC ، REP، BAT، USDC، USDT و ZRX.

سخن پایانی

این بحث مفصل نشان داد که وام دهی در دیفای پتانسیل بالایی برای تغییر شکل کل سیستم مالی دارد.

وام دهی در دیفای تلاش دارد فرآیندهای امور مالی سنتی مانند پرداخت‌ها، معاملات، سرمایه‌گذاری، بیمه، وام‌دهی و وام‌گیری را غیرمتمرکز کند. این روند نوین در عرصه امور مالی فرصت‌های گسترده‌ای برای ایجاد انقلابی در اقتصاد جهان در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد.

مقالات مرتبط:

• سیستم متمرکز و غیر متمرکز