معامله‌گری در بازارهای سرمایه از جمله بازار سهام، فارکس و ارزهای دیجیتال همیشه با ریسک از دست دادن سرمایه همراه است.
تعداد بسیار زیادی از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در ابتدای کار خود به دلیل عدم آشنایی با روش‌های مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک ضررهای بزرگی را متحمل شده و در نهایت مجبور به ترک بازار می‌شوند.
از طرف دیگر، نوسانات شدید قیمتی به ویژه در بازارهایی مانند فارکس و ارزهای دیجیتال باعث ایجاد بار روانی در معامله‌گران می‌شود. اما آیا راهی برای کاهش معاملات وجود دارد؟
عناوین مطلب:
یکی از اصطلاحات رایج در میان معامله‌گران با تجربه ریسک فری کردن (Risk-free) معاملات است که به آن‌ها کمک می‌کند ریسک ضرر در معاملات‌شان را به حداقل برسانند. اما این تکنیک چیست و چگونه کار می‌کند؟
ریسک ضرر کردن در معاملات بازارهای مالی
حرکات شدید قیمت در بازارهایی مثل فارکس و ارزهای دیجیتال می‌تواند هر موقعیت معاملاتی را وارد ضرر کند، به ویژه اگر معامله‌گر با استفاده از ابزارهای خاص از موقعیت خود محافظت نکند.
اما خوشبختانه روش‌هایی برای انجام معامله با حداقل ریسک وجود دارد. ریسک فری کردن معاملات یکی از این روش‌هاست که در این مقاله به طور کامل به آن خواهیم پرداخت.
قبل از هر چیز لازم به ذکر است که ریسک فری کردن به معنای حذف کامل ریسک معاملات نیست بلکه به معنای محدود کردن ریسک ضرر است.
ریسک فری کردن چیست؟
اگر سابقه معامله کردن در بازارهای مالی را داشته‌اید شاید تا به حال برایتان پیش آمده باشد که پس از باز کردن یک معامله و وارد شدن معامله به سود پس از مدتی روند بازار تغییر جهت داده و نه تنها سود معامله را از دست داده‌اید بلکه وارد ضرر هم شده‌اید.
قطعاً این تجربه‌ای بسیار تلخ برای هر معامله‌گر است.
اینجاست که مدیریت ریسک و سرمایه به کمک معامله‌گر می‌آید. معامله‌گر با استفاده از اصول مدیریت سرمایه می‌تواند قبل از وارد شدن به ضررهای سنگین از معامله خارج شود. مدیریت ریسک و سرمایه روش‌های مختلفی دارد که یکی از آن‌ها ریسک فری کردن معامله است.
بیشتر بخوانید: مراحل مدیریت ریسک در بورس و بازارهای مالی
نحوه ریسک فری کردن معاملات ممکن است بسته به استراتژی هر فرد متفاوت باشد، اما به هر حال تکنیک‌های متفاوتی برای انجام این کار وجود دارد.
تکنیک‌های ریسک فری کردن
برای به حداقل رساندن ریسک ضرر در معاملات تکنیک‌های مختلفی وجود دارد.
مهم‌ترین این روش‌ها که در ادامه بررسی خواهیم کرد عبارت‌اند از: تعیین حد ضرر در ناحیه سود، ذخیره کردن بخشی از سود معامله، استفاده از معاملات باینری آپشن و حد ضرر متحرک.
در ادامه به ذکر و تشریح 4 تکنیک مهم برای ریسک فری کردن در معاملات می‌پردازیم:
1. تعیین حد ضرر در ناحیه سود
ممکن است در معامله‌ای که وارد سود شده است قیمت تغییر جهت داده و به نقطه ورود و زیر آن می‌رسد و در واقع معامله وارد ضرر می‌شود.
برخی از معامله‌گران برای جلوگیری از این اتفاق پس از اینکه معامله تا حدودی در جهت سود حرکت کرد، حد ضرر خود را در معاملات خرید کمی بالاتر و در معاملات فروش کمی پایین‌تر از نقطه ورود خود قرار می‌دهند.
در این صورت حتی اگر روند قیمت تغییر کند، حد ضرر در ناحیه سود فعال شده و معامله‌گر بدون ضرر از معامله خارج می‌شود. از آنجا که برای تعیین حد ضرر قیمت باید تا حدودی از نقطه ورود عبور کند معامله‌گر باید منتظر بماند و پس از حرکت قیمت در جهت موافق حد ضرر خود را تعیین کند.
بیشتر بخوانید: اهمیت حد ضرر چقدر است ؟
لازم به ذکر است که امکان دارد قیمت هیچ وقت در جهت پیش‌بینی معامله‌گر حرکت نکند در نتیجه قرار دادن حد ضرر در ناحیه سود بی‌معنی می‌شود.
2. ذخیره کردن بخشی از سود معامله (سیو سود کردن)
دیگر از تکنیک‌های رایج در میان معامله‌گران برای ریسک فری کردن معامله، ذخیره کردن بخشی از سود معامله یا سیو سود پلکانی است.
فرض کنید پس از ورود به معامله قیمت در جهت پیش‌بینی شما حرکت می‌کند؛ در این حالت می‌توانید بخشی از موقعیت معاملاتی را که وارد سود شده است بفروشید. با این کار حتی اگر حد ضرر بخش باقی‌مانده از معامله شما فعال شود نه تنها هیچ ضرری نکرده‌اید بلکه مقداری از سود را ذخیره کرده‌اید.
البته در این روش باید کارمزد معاملاتی کارگزار را در نظر بگیرید و آن را جزئی از ضرر معاملات به حساب بیاورید.
3. استفاده از معاملات باینری آپشن
استفاده از معاملات باینری آپشن (Binary Options) یا اختیار معامله برای ریسک فری کردن معاملات در بازار فارکس کاربرد دارد.
باینری آپشن نوعی از معاملات است که نتیجه آن از دو حالت خارج نیست. در واقع، در باینری آپشن اگر پیش‌بینی معامله‌گر از آینده قیمت دارایی درست باشد مقدار سود مشخصی دریافت می‌کند در غیر این صورت کل سرمایه خود را از دست می‌دهد.
باینری آپشن همان‌طور که از نامش پیداست از دو نوع معامله در دو جهت متفاوت تشکیل شده است که یکی از آن‌ها معامله خرید (Call) و دیگری فروش (Put) است.
برای مثال اگر پیش‌بینی می‌کنید قیمت یک دارایی در آینده کاهش پیدا کند می‌توانید یک معامله Put روی آن انجام دهید، سپس بلافاصله باید یک آپشن Call هم بر روی آن باز کنید.
همچنین باید تاریخ انقضا و قیمت مدنظرتان را تعیین کنید. پس از تشخیص روند اصلی بازار باید آپشنی که در جهت مخالف قرار دارد -در مثال بالا آپشن Call- را ببندید؛ در ادامه با رسیدن آپشن دیگر به حد سود می‌توانید ضرر آپشن اول را جبران کنید.
4. استفاده از حد ضرر متحرک جهت ریسک فری کردن معاملات
یکی از انواع حد ضرر که برخی از صرافی‌ها و کارگزاری‌ها ارائه می‌دهند حد ضرر متحرک یا تریلینگ استاپ (Trailing Stop) نام دارد.
این نوع حد ضرر همان‌گونه که از نامش پیداست برخلاف حد ضرر معمولی ثابت نیست بلکه همراه با قیمت و در جهت آن حرکت می‌کند. حد ضرر را می‌توانید به‌گونه‌ای وارد کنید که همیشه به صورت یک درصد مشخص یا مبلغ پولی ثابت در فاصله با حد ضرر و به دنبال آن حرکت کند.
عملکرد این نوع خط ضرر به این ترتیب است که اگر فاصله قیمت تا حد ضرر از مقدار مشخص شده کمتر شود حد ضرر فعال شده و معامله بسته می‌شود. در این روش معامله‌گر می‌تواند بخش زیادی از سود معاملات را ذخیره کند، اما با این حال این روش به ویژه در بازارهای پر نوسان یک اشکال اساسی دارد.
مشکل حد ضرر متحرک
از آنجا که پس از هر حرکت صعودی یا نزولی ممکن است قیمت یک اصلاح موقت در جهت مخالف انجام دهند، بسیار پیش می‌آید که حد ضرر متحرک در نتیجه اصلاح قیمت فعال شده و معامله بسته شود.
این در حالی است که با از سرگیری روند اصلی امکان دستیابی به سودهای بیشتر فراهم می‌شد.
محل قرار دادن حد ضرر
مهم‌ترین عامل در مدیریت ریسک استفاده از حد ضرر است، اما این حد ضرر را باید در چه نقطه‌ای قرارداد؟
فاصله زیاد حد ضرر با نقطه ورود موجب ضررهای بزرگ و فاصله نزدیک آن با نقطه ورود موجب فعال شدن حد ضرر در نوسان‌های جزئی قیمت می‌شود که هیچ‌کدام برای معامله‌گر قابل قبول نیست.
در ادامه با چند روش برای یافتن نقطه مناسب قرار دادن حد ضرر آشنا می‌شوید:
- روش سنتی: در این روش باید حد ضرر را در موقعیت‌های خرید با فاصله کمی از کف قیمت قبلی و در موقعیت‌های فروش با فاصله کمی از آخرین سقف قیمت قرار دهید.
- روش عرضه و تقاضا: در این روش باید مناطق مهم عرضه و تقاضا یا به عبارت دیگر نواحی مهم حمایت و مقاومت را در نمودار قیمت مشخص کرده و حد ضرر را در نزدیک‌ترین ناحیه عرضه و تقاضا قرار دهید.
- روش پرایس اکشن: برای یافتن بهترین نقاط حد ضرر در این روش باید با الگوی کندل‌ها آشنا باشید. مهم‌ترین الگوهای کندل استیک که باید بتوانید در نمودار تشخیص بدهید سیگنال بار و کی بار است. در این روش کافی است حد ضرر را پشت کی بار یا سیگنال بار جدید تشکیل شده قرار دهید.
تسلط بر اجرای تکنیک‌های ریسک فری در معاملات
مسلماً اجرای تکنیک‌هایی که در بالا برای ریسک فری کردن معاملات معرفی کردیم نیازمند مهارت و تجربه است.
برای کسب مهارت لازم در استفاده از این تکنیک‌ها راهکارهای زیر را معرفی می‌کنیم:
1. تمرین کردن در حساب آزمایشی یا دمو (پیپر تریدینگ)
در بسیاری از صرافی‌ها و کارگزاری‌ها می‌توانید بدون وارد کردن پول واقعی، از محیط شبیه سازی‌شده معاملات استفاده کنید.
در حساب آزمایشی می‌توانید دانش و تکنیک‌هایی که یاد گرفته‌اید را تمرین کنید و در استفاده از آن‌ها به تسلط برسید. با این کار می‌توانید استراتژی شخصی سازی شده خودتان را تدوین کرده و در معاملات واقعی بر مبنای آن معامله کنید.
بیشتر بخوانید: آموزش ترید مجازی در تریدینگ ویو (Trading View)
2. تسلط بر احساسات و آگاهی از روانشناسی بازار
بسیار اتفاق می‌افتد یک معامله‌گر با وجود آشنایی با جوانب تکنیکال بازار و تحلیل درست قیمت هنوز در کسب سود از معاملات خود مشکل دارد.
مشکل اصلی این افراد عدم تسلط بر احساسات خود و آشنایی نداشتن با روانشناسی بازار است که باعث می‌شود در شناسایی نقاط ورود و خروج به اشتباه بیفتند.
او همچنین به سرعت از معاملات ضررده خود خارج شده و به معاملات سودده اجازه می‌دهد به اهداف قیمتی خود دست پیدا کنند. البته همه این‌ها روی کاغذ ساده به نظر می‌رسد و به صبر و تجربه بسیار زیاد نیاز دارد.
بیشتر بخوانید: روانشناسی بورس و چرخه بازار (چگونه باعث سود و زیان می‌شود؟)
3. انتخاب بازارهای با نقد شوندگی بالا
نقدشوندگی به معنی وجود خریداران و فروشندگان زیاد برای یک دارایی و امکان خرید و فروش آن دارایی در کمترین زمان ممکن است.
حتی اگر استراتژی مدیریت ریسک شما به خوبی کار کند اما توانید به دلیل عدم نقدشوندگی دارایی در نقطه مدنظرتان از یک معامله خارج شوید، عملاً تکنیک‌های ریسک فری به کار شما نمی‌آید.
از این رو توصیه می‌شود همواره وارد معاملات شوید که بتوانید دارایی خود را در کمترین زمان ممکن نقد کنید.
مقالات مرتبط:
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: