حداکثر ارزش قابل استخراج یا MEV چیست؟

ارزش قابل استخراج ماینر یا Miner Extractable Value که به اختصار با MEV نشان داده می‌شود، به میزان ارزشی گفته می‌شود که یک ماینر می‌تواند از یک بلاک به‌دست آورد.

در برخی از مقاله‌ها و وب سایت‌ها این مفهوم با عنوان حداکثر ارزش قابل استخراج (Maximum Extractable Value) نیز مطرح شده است.

اما این مفهوم به چه معنا است؟ یک ماینر از چه راه‌هایی می‌تواند ارزش بیشتری به‌دست آورد؟ برای یافتن پاسخ این سوالات و پرسش مهم mev چیست، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید

نگاهی به عملکرد ماینرها

ماینرها و استخراج‌گنندگان در ازای خدماتی که در شبکه‌های بلاک‌چینی ارائه می‌دهند، پاداش دریافت می‌کنند.

این ماینرها دو نوع فعالیت در شبکه بلاک‌چین دارند؛ اولین فعالیت، ساخت یا ایجاد بلاک جدید و دومین فعالیت تایید تراکنش‌ها است.

برای مثال در زمان نگارش این مقاله پاداش ساخت یک بلاک جدید در شبکه بیت‌کوین، 6.25 بیت‌کوین است. این مقدار هر 4 سال یک‌بار با توجه به پدیده هاوینگ یا به اصطلاح نصف شدن پاداش استخراج، نصف می‌شود.

کارمزد دریافتی ماینرها در ازای تایید تراکنش‌ها در مقابل پاداش استخراج یک بلاک جدید ناچیز است؛ بنابراین این احتمال وجود دارد که برخی از استخراج‌کنندگان برای افزایش درآمد و سود خود، اقدامات دیگری انجام دهند.

اینجاست که مفهوم ارزش قابل استخراج ماینر مطرح می‌شود. البته این مفهوم به‌صورت «حداکثر ارزش قابل استخراج» یا Maximal Extractable Value نیز به‌کار گرفته می‌شود.

زیرا تنها به استخراج‌کنندگان و شبکه‌هایی که با گواه اثبات کار (PoW) فعالیت می‌کنند، مربوط نیست و پای ولیدیتورها نیز در برخی موارد به این پدیده کشیده می‌شود.

شاخص MEV اغلب به دلیل سیستم مالی غیرمتمرکزی که دارد (DeFi) با شبکه اتریوم مرتبط است.

هرچه تراکنش‌های درگیر در یک بلاک پیچیده‌تر باشند – به عنوان مثال، قراردادهای هوشمند مرتبط با پلتفرم‌های وام‌دهی، درخواست وام یا معامله – فرصت‌های بیشتری برای تولیدکنندگان بلاک وجود دارد تا با تصمیم به ایجاد یا حذف کردن، سود بیشتری (ارزش قابل استخراج ماینر) به‌دست آورند یا تراکنش‌های خاصی را دوباره آغاز کنند.

MEV چیست؟

ارزش قابل استخراج ماینر یا Miner Extractable Value که به اختصار با MEV نشان داده می‌شود، به میزان ارزشی گفته می‌شود که یک ماینر می‌تواند از یک بلاک به‌دست آورد.

زمانی که این مفهوم برای اولین بار معرفی شد، بیشتر با شبکه اتریوم مرتبط بود که در آن زمان از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده می‌کرد.

به این ترتیب، ماینرها کسانی بودند که قدرت سفارش مجدد، قبول یا حذف تراکنش ها را در هنگام تولید بلاک داشتند و می‌توانستند این انتخاب ها را برای کاهش ارزش یا سود اضافی انجام دهند.

بنابراین بلاک‌های جدید در شبکه اتریوم، دیگر توسط ماینرها ایجاد و تایید نمی‌شوند، بلکه توسط اعتبارسنج‌ها (ولیدیتورها) ایجاد می‌شوند.

با این حال، سیستم‌های اثبات سهام از MEV مصون نیستند. وقتی بلاک‌ها هنوز در حال ایجاد هستند، هر کسی که انتخاب ‌کند کدام تراکنش‌ها و با چه ترتیبی شامل اعتبارسنجی شود، می‌تواند تصمیماتی بگیرد که به او کمک کند تا حد ممکن سود بیشتری را از یک بلاک به دست آورد.

در حالی که مفهوم قدیمی MEV هنوز پابرجاست، اکنون گفته می‌شود که MEV مخفف عبارت Maximal Extractable Value است، زیرا دیگر منحصر به ماینرها نیست.

MEV چگونه کار می کند؟

درک نحوه عملکرد MEV مستلزم درک اساسی نقش تولیدکنندگان بلاک (چه ماینر و چه اعتبارسنج‌ها) است.

آنها نقش مهمی در ایمن‌سازی و حفظ شبکه‌های بلاک‌چین ایفا می‌کنند و وظیفه تایید تراکنش‌ها و افزودن آنها به شبکه را در قالب بلاک بر عهده دارند.

بسته به یک زنجیره خاص، این فرآیند به عنوان استخراج یا اعتبار‌سنجی شناخته می شود.

تولیدکنندگان بلاک کسانی هستند که داده‌های تراکنش کاربر را جمع‌آوری کرده؛ و آنها را در بلاک‌هایی سازماندهی می‌کنند تا به زنجیره شبکه اضافه شوند.

به بیان ساده، تولیدکنندگان بلاک، یکپارچگی تراکنش‌های شبکه و ادامه عملکرد آن را تضمین می‌کنند. بدون آنها، هیچ داده جدیدی را نمی‌توان به بلاک‌چین اضافه کرد.

نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، این است که به‌طور کامل، به تولیدکنندگان بلاک بستگی دارد که چه تراکنش‌هایی را در بلاک‌های خود لحاظ کنند و منطقی است که تراکنش‌ها بر اساس سودآوری انتخاب می شوند.

به این معنی که ابتدا کسانی که بالاترین کارمزد را پرداخت می‌کنند انتخاب می‌شوند.

به همین دلیل است که کاربران در دوره‌های شلوغ، کارمزد شبکه (یا کارمزد تراکنش) بالاتری را پرداخت می‌کنند تا مطمئن شوند که تراکنش‌های آنها در همان ابتدا انتخاب شده است.

بیشتر بخوانید: چرخه زندگی یک تراکنش ارز دیجیتال

اگر یک تولیدکننده بلاک معاملاتی را با بالاترین کارمزد انتخاب کند، سود بیشتری خواهد داشت. در نتیجه، تراکنش‌هایی که کارمزد کمتری دارند، باید بیشتر منتظر بمانند تا در یک بلاک گنجانده شوند.

با این حال، هیچ قانونی وجود ندارد که دیکته کند تراکنش‌ها باید بر اساس کارمزد انجام داده شوند.

هنگامی که تراکنش‌ها شامل اطلاعات پیچیده‌تری می‌شود (همان‌طور که در بلاک‌چین‌های دارای قرارداد هوشمند انجام می‌شود)، تولیدکنندگان بلاک می‌توانند تراکنش‌ها را قبول کنند.

به این ترتیب سود بیشتری حتی فراتر از پاداش‌ها و کارمزدهای استاندارد بلاک را به‌دست می‌آورند.

به عنوان مثال، انتخاب برخی از تراکنش‌ها نسبت به معاملات دیگر و سفارش دادن آنها به روشی خاص، ممکن است به دلیل فرصت‌های آربیتراژ حاصل یا لیکوید شدن زنجیره ای، سود بیشتری کسب کند.

فرآیند انتخاب و سفارش تراکنش‌ها برای سود مالی بیشتر، ماهیت شاخص MEV است.

سایر کاربران چگونه از MEV سود بدست می‌آورند؟

در حالی که به نظر می رسد MEV یک استراتژی است که صرفاً به نفع تولیدکنندگان بلاک است، اما مقدار قابل توجهی از MEV توسط سایر شرکت کنندگان، معروف به ” کاوشگرها” تامین می‌شود.

این شرکت کنندگان از عملیات ویژه MEV استفاده می‌کنند تا داده‌های شبکه را در جستجوی فرصت‌های سودآور MEV تجزیه و تحلیل کند.

کاوشگران معمولاً هزینه‌های کارمزد بسیار بالایی را برای مسدود یا لیکویید کردن تولیدکنندگان می‌پردازند تا از اجرای تراکنش‌ها و استراتژی‌های MEV سودآور آنها، اطمینان حاصل پیدا کنند.

به طور منطقی، بسته به رقابت برای یک فرصت MEV، یک تولیدکننده بلاک می‌تواند تا 99.99% از سود بالقوه کاوشگر را دریافت کند.

به عنوان مثال، فرآیند آربیتراژ در صرافی غیرمتمرکز (DEX) را در نظر بگیرید، جایی که کاوشگران شناخته شده‌‌ای هستند که بیش از 90% درآمد MEV خود را به عنوان هزینه کارمزد پرداخت می کنند.

آنها این کار را انجام می‌دهند زیرا این تنها راه برای اطمینان از اجرای معامله آربیتراژ سودآور قبل از معاملات مشابه است.

 نمونه‌های رایج کسب درآمد از MEV چیست؟

آربیتراژ، فرانت رانینگ و لیکوئید شدن، همه فرصت‎‌هایی را برای کاوشگران و تولیدکنندگانی که به دنبال کسب سود از طریق MEV هستند، ارائه می‎‌دهند.

در ادامه، نگاهی دقیق‌تر به این مثال‌ها می‌اندازیم تا درک دقیق‌تری از نحوه کسب درآمد از MEV داشته باشیم:

کسب ارزش قابل استخراج ماینر از طریق آربیتراژ

زمانی که قیمت یک دارایی در بین مبادلات ثابت نباشد، در واقع یک فرصت آربیتراژ وجود دارد. در فضای کریپتو، یک توکن می‌تواند در دو DEX مختلف قیمت متفاوتی داشته باشد.

هنگامی که این مورد توسط شخصی (یک آربیتراژور) مشاهده می‌شود، برای کسب سود از اختلاف، اقدام به معامله می‌کند.

MEV زمانی اتفاق می‌افتد که کاوشگر، یک تراکنش معلق را شناسایی می‌کند و تراکنش خود را قبل از آن درج می‌کند تا ارزش ارائه شده توسط آن فرصت آربیتراژ را استخراج کند.

کسب ارزش قابل استخراج ماینر از طریق فرانت رانینگ

کاوشگران و تولیدکنندگان بلاک می‌توانند از توانایی خود برای سفارش تراکنش در یک بلاک، برای اجرای یک سفارش خرید قابل توجهی که هنوز در استخر معاملات معلق است، استفاده کنند.

شاخص MEV زمانی اتفاق می‌افتد که یک سفارش خرید مشابه، قبل از آن معامله درج می‌شود تا قیمت مطلوب‌تری را قبل از انجام سفارش خرید بزرگ تضمین کند، که باعث افزایش قیمت آن دارایی دیجیتال می‌شود.

بیشتر بخوانید: فرانت رانینگ (Front-Running) چیست؟ + راهکارهای جلوگیری از آن

حمله ساندویچی در ارزش قابل استخراج ماینرها

یک استراتژی مشابه MEV «حمله ساندویچ » است که مستلزم قرار دادن یک سفارش خرید قبل و یک سفارش فروش پس از یک تراکنش متحرک در قیمت خاص است و در نتیجه از فشار قیمت هر دو طرف استفاده می‌کند.

لیکویید کردن حساب‌های لندینگ

DeFi به کاربران این امکان را می‌دهد که در مقابل دارایی‌های دیجیتال سپرده شده به عنوان وثیقه، وام بگیرند.

اگر بازار حرکت کند و ارزش وثیقه به زیر قیمت مشخص شده کاهش یابد، آن موقعیت لیکویید می‌شود. قراردادهای هوشمند درگیر، اغلب، پاداش یا کارمزدی را به معامله‌ای که لیکویید می‌شود پرداخت می‌کنند.

یک فرصت MEV در اینجا برای هر کاوشگر یا تولیدکننده بلاکی که ربات‌هایی را اجرا می‌کند وجود دارد تا این نوع تراکنش را شناسایی کند.

سپس می‌تواند تراکنش لیکوییدی خود را قبل از هر کس دیگری در بلاک وارد کند و بدین وسیله ارزش پاداش را دریافت کند.

جوانب مثبت MEV چیست؟

تعداد زیادی از پروژه‌هایی که در دیفای وجود دارند، برای اطمینان پیدا کردن از سودمندی و پایداری پروتکل‌های خود به بازیگران حرفه‌ای و قابل اعتماد اقتصادی متکی هستند.

به عنوان مثال، آربیتراژ در صرافی غیرمتمرکز تضمین می‌کند که کاربران بهترین و منطقی‌ترین قیمت‌ها را برای توکن‌های خود دریافت می‌کنند.

همچنین پروتکل‌های وام‌دهی به عملیات لیکویید کردن سریع متکی هستند، تا اطمینان حاصل شود که وام دهندگان بازپرداخت می‌کنند.

بدون کاوشگرانی که به دنبال رفع ناکارآمدی‌های اقتصادی و بهره‌گیری از انگیزه‌های اقتصادی پروتکل‌ها باشند، پروتکل‌های دیفای به طور کلی ممکن است مانند امروز قوی نباشند.

جوانب منفی MEV چیست؟

بجز موارد مثبت، MEV دارای اشکالات و معایبی نیز هست.

برخی از اشکالات mev، مانند حمله ساندویچی، منجر به یک تجربه بد و شاید غیرقابل جبران برای کاربران شود.

کاربرانی که مورد حمله ساندویچی قرار می‌گیرند با افزایش ضرر و تجربه بدتر در معاملات خود مواجه می‌شوند.

فراتر از آنچه در داخل بلاک‌ها اتفاق می‌افتد، mev می‌تواند اثرات مخربی بین بلاک‌ها داشته باشد.

اگر mev موجود در یک بلاک به‌طور قابل‌توجهی از پاداش استاندارد بلاک فراتر رود، ممکن است ماینرها تشویق شوند تا برخی از بلاک‌ها را بازیابی کنند و mev را برای خود بگیرند، که باعث سازمان‌دهی مجدد بلاک‌چین و بی‌ثباتی اجماع می‌شود.

سوالات متداول

جمع بندی

شاخص mev یک استراتژی منطقی است؛ زیرا کسانی که در آن شرکت می‌کنند عمدتاً در تلاش هستند تا سود خود را به حداکثر برسانند.

برخی استدلال می‌کنند که با اطمینان از اینکه ناکارآمدی‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن اصلاح می‌شوند، این شاخص برای سیستم گسترده‌تر، مفید است.

به عنوان مثال، کاوشگران MEV که برای اولین بار در به‌دست آوردن ارزش از فرصت های آربیتراژ مسابقه می‌دهند، منجر به اصلاح سریع قیمت در سراسر DEX می‌شود.

به طور مشابه، پروتکل‌های وام‌دهی نمی‌خواهند در صورتی که سطح وثیقه نامتعادل شود، وام‌های پرخطر از کنترل خارج شوند، بنابراین فشار لیکویید MEV منجر به بازپرداخت وام‌دهندگان در اسرع وقت می‌شود.