در قسمت اول این مقاله، 4 مورد از مهمترین بلاکچین‌های رقیب اتریوم در حوزه دیفای را مورد بررسی قرار دادیم. در قسمت دوم این مقاله به موشکافی 5 بلاکچین دیگر در حوزه دیفای می‌پردازیم:
5. Zilliqa
یکی از پلتفرم‌های داغ سال 2017، بلاکچین Zilliqa است. بلاکچین زیلیکا، شروع آهسته‌ای داشته اما اخیرا اکوسیستم اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز آن رشد چشمگیری را تجربه کرده‌اند.
زیلیکا به عنوان یک بلاکچین با مقیاس‌پذیری بالا و هزینه کم که از تکنولوژی شاردینگ (Sharding) بهره می‌برد. از این رو زیلیکا توانسته در برابر رقبای خود به موفقیت‌هایی دست پیدا کند.
این بلاکچین نیز در زمره کارآمد‌ترین بلاکچین‌های فعال به شمار می‌رود که از نظر توزیع نود‌ها به عنوان یکی از غیرمتمرکز‌ترین شبکه‌های بلاکچینی شناخته می‌شود. در حال حاضر حدود 2,400 نود در این بلاکچین فعال هستند.
با توجه به آمار‌های ارائه شده از سوی وبسایت رسمی این بلاکچین، در حال حاضر بیش از 120,000 قرارداد هوشمند روی این بلاکچین فعال هستند که از این میان، حدود 8,000 از آن‌ها روزانه حداقل یک تراکنش با کاربران خود دارند. این بلاکچین در حال حاضر میزبان بیش از 60 دارایی توکنیزه شده با استاندارد اختصاصی خود یعنی ZRC2 است.
بیشتر بخوانید: توکنیزه کردن (Tokenization) چیست و چه کاربردی دارد؟
عمده رشد تعداد قرارداد‌های هوشمند این بستر به لطف دارایی‌های توکنیزه شده و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) موجود روی آن است. در زمان نوشتن این مقاله شاخص TVL بلاکچین زیلیکا با توجه به وبسایت رسمی آن 295 میلیون دلار برآورد می‌شود.
بخشی از رشد سریع این بلاکچین را می‌توان مدیون برنامه سرمایه‌گذاری آن روی اپلیکیشن‌های جدید دانست. توسعه دهندگان می‌توانند از فرصت‌های سرمایه‌گذاری ارائه شده از سوی مدیران زیلیکا برای رشد و نمو پروژه‌های خود بهره ببرند.
بسته‌های حمایتی و سرمایه‌گذاری این بلاکچین شامل سرمایه‌گذاری از سوی Zilliqa Capital و گرنت 10 میلیون دلاری آن به همراه بسته‌های شتابدهی، بازاریابی و تامین نقدینگی از سوی ZIL Hive است.
برخی از مهمترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز موجود بر بستر زیلیکا عبارت‌اند از:
ZilSwap
در حال حاضر این صرافی غیرمتمرکز با اختلاف زیادی در صدر جدول اپلیکیشن‌های محبوب Zilliqa قرار دارد.
به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز AMM، امکان تامین نقدینگی برای عموم کاربران امکان پذیر است. با تامین نقدینگی در استخر‌های این صرافی، شما می‌توانید از دارایی‌های منفعل خود کسب درآمد کنید.
در بخش دیگری از این صرافی، یک بازارچه توکن‌های NFT با نام ARKY وجود دارد که شما می‌توانید توکن‌های NFT موجود در این بلاکچین را با کارمزد 2% از سوی پلتفرم، معامله کنید.
این بازار توانسته شاخص TVL 17 میلیون دلاری را به ثبت برساند که همچنان در حال افزایش است.
XCAD Network
این پروژه به طرز شگفت آوری یکی از دلایل اصلی جلب توجه‌ها به سمت بلاکچین زیلیکا بوده است.
XCAD، پلتفرمی است که به تولید کنندگان محتوای یوتیوب (و در آینده Twitch) امکان بهبود هدف گذاری مخاطبان و در نهایت کسب درآمد از طریق محتوا را در یک اکوسیستم Watch & Earn فراهم می‌کند.
روش کار آن به این صورت است که طرفداران سازنده محتوا با مشاهده و درگیر شدن با تولید کننده محتوای مورد علاقه خود، امتیاز (Reward point) دریافت می‌کنند. این امتیاز‌ها همان توکن‌های ایجاد شده توسط تولید کنندگان محتوا است که با فروش آن‌ها، بینندگان می‌توانند کسب درآمد کنند.
این پلتفرم در حال حاضر یکی از کامل‌ترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ساخته شده بر روی Zilliqa محسوب می‌شود. توکن این پروژه XCAD نام دارد و با قیمت 3.85$ معامله می‌شود.
با این که زیلیکا همچنان در مراحل اولیه توسعه و رشد اکوسیسم خود قرار دارد اما این پلتفرم اخیرا یک نقشه راه کامل ارائه کرده است که در آن برنامه‌هایی برای اضافه کردن سازگاری با EVM را ارائه می‌دهد.
این مسئله می‌تواند توسعه دهندگان زیادی را به این پلتفرم سوق دهد. در واقع اپلیکیشن‌هایی که در شبکه‌هایی مانند اتریوم، بایننس‌چین، پالیگان و امثال آن وجود دارد پس از اجرای این قابلیت، در بلاکچین زیلیکا قابل استقرار خواهند بود.
6. Polkadot
یکی از محبوب‌ترین و امیدوارکننده‌ترین بلاکچین‌های سال‌های اخیر پروژه پولکادات است.
این بلاکچین به شکلی طراحی شده است که به عنوان لایه 0 بلاکچین‌های بین زنجیره‌ای عمل می‌کند. هدف این پروژه ارائه ابزار‌هایی برای ارتباط بین بلاکچین‌ها و انتقال دارایی‌های بین آن‌هاست.
این بلاکچین پرپایه تکنولوژی Parity substrate ایجاد شده است. بلاکچین دات از یک زنجیره مرکزی بهره می‌برد که وظیفه آن تامین امنیت و انجام عملیات مکانیزم اجماع هاب است.
پولکادات از یک مکانیزم جالب برای تولید بلاک‌های خود استفاده می‌کند که BABE نام دارد. در این روش، از یک مکانیزم نهایی سازی با نام GRANDPA استفاده می‌شود. این مکانیزم نهایی ساز تراکنش با مکانیزم اثبات سهام (POS) ترکیب شده است.
در این روش، تعداد نود‌های اعتبار سنج، نامزد تولید بلاک در بلاکچین دات می‌شوند. هدف این مکانیزم نهایی سازی تراکنش‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای محافظت از محیط زیست و مقاومت دربرابر حملات بیرونی است.
از آن‌جایی که هر بلاکچین حاکمیتی می‌تواند با ملحق شدن به زنجیره ParaChain در بلاکچین دات یا اتصال به Bridge فراهم شده با یک دیگر ارتباط برقرار کنند، امید است که رقابت بین زنجیره‌های موجود حذف و به جای آن نقدینگی و همکاری بیشتری برای پوشش نقاط ضعف یک دیگر صورت بپذیرد.
بیشتر بخوانید: بایننس بریج (Binance bridge) چیست؟
پلتفرم پولکا اخیرا اقدام به انجام مناقصه‌های میزبانی نموده که در آن اولین موج بلاکچین‌های ParaChain را میزبانی می‌کند. در حال حاضر تعداد زیادی پروژه‌های بلاکچینی در زمینه‌های مختلف روی این شبکه فعالیت دارند که مهمترین آن‌ها عبارت‌اند از Acala، Astar، Clover، Moonbeam و Parallel که اکنون همه آن‌ها روی بلاکچین پولکادات یک روند رشد را دنبال می‌کنند.
اما این همه ماجرا نیست، Polkadot اخیرا لانچ‌پد خود را با نام DotPad راه اندازی کرده است. این لانچ پد به پروژه‌های جدیدی که قصد راه‌اندازی و فعالیت روی این بلاکچین یا یکی از اکوسیستم‌های زیر مجموعه آن را داشته باشند یک بسته حمایت مالی جمعی اهدا می‌کند. این بخش از پلتفرم در سه ماه دوم سال 2022 به صورت رسمی کار خود را آغاز می‌کند.
با این که شاخص TVL این پروژه مانند بلاکچین‌های قبلی چندان بالا نیست اما افزایش آن نشان دهنده وجود تقاضا برای بلاکچین Dot است.
این بلاکچین در سقف تاریخی خود، شاخص TVL 2 میلیارد دلاری را ثبت رسانده است اما در حال حاضر به دلیل نوسانات بازار کریپتو و رقبای این پروژه، این شاخص حدود 240 میلیون دلار برآورد می‌شود.
7. Velas
Velas یک فورک از Solana است. اما همچنان این بلاکچین، ویژگی‌های مقیاس پذیری، سرعت و کارمزد‌های پایین خود را از سولانا به ارث برده است.
برخلاف سولانا، این بلاکچین از EVM (ماشین مجازی اتریوم) پشتیبانی می‌کند. این مسئله بلاکچین Velas را برای توسعه دهندگانی که از قبل به زبان برنامه نویسی Solidity و عملکرد قرارداد‌های هوشمند آن در اتریوم، بایننس‌چین و مانند آن آشنایی دارند مزیت‌های زیادی به همراه دارد.
زبان برنامه نویسی قرارداد‌های هوشمند ولاس فقط به Solidity محدود نمی‌شود بلکه از زبان Rust که زبان مورد استفاده در قرارداد‌های هوشنمد سولانا نیز هست برای افزایش انعطاف پذیری توسعه دهندگان پشتیبانی می‌کند.
در فضای کریپتو، آلودگی محیط زیست یکی از مهمترین دغدغه بلاکچین‌های موجود به حساب می‌آید. اما نه برای بلاکچین Velas، چرا که این بلاکچین این مشکل را نیز در شبکه خود حل کرده است.
به لطف مکانیزم اجماع هیبریدی که از ترکیب مکانیزم اثبات تاریخچه (POH) و اثبات سهام (POS) عمل می‌کند، این بلاکچین اکنون از نظر مصرف انرژی در سطح بهره‌وری بالایی قرار دارد.
همین مسئله باعث شده تا ولاس به عنوان یکی از بلاکچین‌های مناسب برای ESG شناخته شود. اپلیکیشن‌های ESG در واقع برنامه‌های کاربردی در زمینه محیط زیست، اجتماعی و حاکمیتی هستند که در جوامع مختلف تقاضای زیادی برای آن‌ها وجود دارد.
توکن بومی این بلاکچین VLX نام دارد که در زمان نوشتن این مقاله با حجم بازار 151 میلیون دلاری در محدوده قیمت 0.065$ معامله می‌شود. این بلاکچین مانند سولانا هیچ سقفی برای تعداد توکن‌های خود ندارد.
از زمان پشتیبانی این بلاکچین از ماشین مجازی اتریوم، Velas شاهد رشد زیادی در تنوع و حجم اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز قابل میزبانی در اکوسیستم خود بوده است. در میان آن‌ها، اپلیکیشن‌هایی صرفا با اهداف مالی و دیفای به چشم می‌خورند.
مهمترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز میزبانی شده در این بلاکچین عبارت‌اند از:
WagyuSwap
این پلتفرم در واقع اولین صرافی غیرمتمرکز روی بلاکچین Velas است که به کاربران امکان معامله انواع توکن‌های این بلاکچین را فراهم می‌کند.
در طرف دیگر شما می‌توانید با تامین نقدینگی روی دارایی‌های منفعل خود (مانند هولد‌های بلند مدت)، از روی کارمزد‌های معاملاتی صرافی سهم دریافت کنید.
Autofarm
یکی از پربار‌ترین اپلیکیشن‌های تجمیع کننده دیفای AutoFarm است که به کاربران خود امکان بهینه سازی سودهای سالانه را فراهم می‌کند. راه حل این پلتفرم برای این مشکل، کشت سود خودکار است.
این پلتفرم از 14 بلاکچین مختلف پشتیبانی می‌کند که بلاکچین Velas نیز یکی از آخرین‌های لیست آن است.
VeleroDAO
یک فورک از MakerDAO که به کاربران امکان Mint استیبل‌کوینی با نام USDV را از طریق باز کردن یک پوزیشن بدهی وثیقه شده (CDP) توسط واریز توکن‌های VLX فراهم می‌کند.
اخیرا بلاکچین Velas یک برنامه شتاب دهی و سرمایه گذاری جدید را برای کمک مالی و پشتیبانی از پروژه‌هایی که برروی بستر این بلاکچین ایجاد می‌شوند ارائه کرده است.
با وجود چنین برنامه‌ای، بلاکچین ولاس می‌تواند اکوسیستم خود را با سرعت بیشتری رشد و بسط دهد. شاید مهمترین نتیجه مثبت این برنامه، تشویق سایر اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بر روی بلاکچین‌های دیگر برای ورود به ولاس باشد.
8. Polygon
این بلاکچین در واقع یک شبکه لایه 2 بر روی اتریوم است با این حال توانسته یک اکوسیستم کاملا مستقل برای خود ایجاد کند.
اکنون پالیگان به عنوان یکی از بلاکچین‌های محبوب توسعه دهندگان و کاربران که میزبان طیف وسیعی از انواع اپلیکیشن‌های دیفای است شناخته می‌شود. شما می‌توانید اغلب اپلیکیشن‌های موجود در اتریوم را در این بلاکچین نیز بیابید.
به لطف سرعت بالای تراکنش‌های آن، کارمزد پایین و سازگاری آن با محیط زیست، این بلاکچین توانسته به سرعت در بین توسعه دهندگانی که قصد ارائه تجربه مشابه اتریوم را در یک محیط سریع و با کارمزد پایین دارند، جای پای خود را محکم کند.
در زمان نوشتن این مقاله، شاخص TVL این بلاکچین 2 میلیارد دلار برآورد می‌شود که در سقف تاریخی خود توانسته به عدد 10 میلیارد دلار برسد. بخشی از دارایی‌های قفل شده در این بلاکچین مرتبط با حوزه دیفای و پروتکل‌های مستقر روی آن است.
برای مثال پروتکل Aave در صدر جدول TVL این بلاکچین قرار دارد.
توکن این بلاکچین Matic نام دارد که در زمان نوشتن این مقاله با حجم بازار 5 میلیارد دلاری خود در محدود قیمت 0.66$ معامله می‌شود.
برخی از مهمترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مستقر بر روی این بلاکچین عبارت‌اند از:
QuickSwap
صرافی غیرمتمرکز بومی پالیگان که از دو نوع حالت معامله Swap و Limit order پشتیبانی می‌کند، کوییک سواپ نام دارد.
علاوه‌بر آن، شما می‌توانید با استفاده از قابلیت کشت سود (Yield Farm) آن که شامل استخراج توکن‌های LP (توکن‌های نقدینگی)، استخراج دوگانه و مزارع Dragon syrup می‌شود، از این صرافی درآمد کسب کنید.
StarGate
یک پل بین زنجیره‌ای که در مارس سال 2022 عرضه شد.
این پروژه با موفقیت فوری همراه بود که در جریان عرضه توانست بیش از 1.2 میلیارد دلار نقدینگی را در هفته اول جذب کند. این پلتفرم امکان جابه‌جایی دارایی‌ها را در بلاکچین‌های مختلف فراهم می‌کند.
QiDAO
یک پروتکل مستقر در بلاکچین Polygon که به کاربران امکان استخراج نقدینگی از دارایی‌های کریپتو خود را در قالب استیبل‌کوین پگ USDبا نام Mai (نام کامل آن Mimatic) فراهم می‌کند.
این پلتفرم در بین پلتفرم‌های وام‌دهی چندان محبوب نیست و شما باید قبل از استفاده از آن به خوبی در مورد آن تحقیق کنید.
پالیگان اخیرا توانسته لانچ پد اختصاصی خود را راه اندازی کند. این لانچ پد PolyPad نام دارد و با هدف سرمایه‌گذاری و شتاب دهی پروژه‌های اپلیکیشن غیرمتمرکز مستقر روی این بلاکچین طراحی شده است.
از آن‌جایی که این پلتفرم در اوایل آپریل سال 2022 عرضه شده، تاکنون توانسته در فرآیند شتاب دهی چندین پروژه مشارکت کند.
این لانچ پد یکی از مهمترین بخش‌هایی است که پالیگان توسط آن می‌تواند اکوسیستم نسبتا کوچک خود را گسترش دهد.
این بلاکچین در آپریل سال 2022 اعلام کرده است که برای راه اندازی یک شبکه Testnet جدید با زنجیره مقیاس‌پذیری کاملا متفاوت با نام Avail در حال برنامه ریزی است. انتظار می‌رود این پلتفرم جدید به عنوان لایه دسترسی داده برای سایر بلاکچین‌های حاکمیتی در جهت کاهش بار داده‌های آن‌ها عمل کند.
9. Waves
این بلاکچین که نام آن را کمتر شنیده‌ایم در سال 2016 عرضه شد.
بلاکچین ویوز در واقع یکی از رقبای اصلی اتریوم به شمار می‌رود. با این که در سال‌های قبل این پروژه جزو ده ارز دیجیتال برتر بازار بوده است اما اکنون از نظر حجم بازار در رتبه 60 بازار قرار دارد.
این پلتفرم اخیرا گام در جهت تبدیل شدن به یک پلتفرم پروژه‌های دیفای برداشته است. پروژه‌های دیفای موجود در این بستر در سال اخیر توانسته‌اند محبوبیت زیادی را کسب کنند.
بلاکچین Waves به شکلی طراحی شده است که کار با آن آسان باشد. هر کاربری می‌تواند در این بلاکچین توکن‌های خود را (که با نام SmartAsset شناخته می‌شود) ایجاد کند.
برای توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در بستر این بلاکچین مستندات و منابع کافی در اختیار توسعه دهندگان قرار گرفته است. توسعه دهندگانی که قصد توسعه اپلیکیشن‌های با کاربری واقعی و امیدوار کننده دارند می‌توانند با استفاده از گرنت‌ها و پیشنهادات حمایتی ارائه شده، در مسیر رشد اپلیکیشن خود گام بردارند.
این بلاکچین برای مکانیزم اجماع خود از نسخه بهبود یافته اثبات سهام با نام اثبات سهام استیجاری (LPOS) استفاده می‌کند. این روش به کاربران امکان ارائه توکن‌های خود به Full Nodeها برای کسب بخشی از پاداش به دست آمده را فراهم می‌کند.
بیشتر بخوانید: فول نود (Full Node) چیست و چه مزایایی دارد؟
به عبارت دیگر، کاربران توکن‌های خود را به نود‌ها اجاره می‌دهند و در ازای آن در پاداش ساخت بلاک‌های جدید شریک خواهند شد. این روش مکانیزم اجماع، مشارکت بین کاربر و بلاکچین را افزایش و تمرکز گرایی را کاهش می‌دهد. در حال حاضر تقریبا بیش از نصف توکن‌های Waves استیک شده‌اند.
یکی از مزایای این بلاکچین کارمزد‌های بسیار پایین آن است. با این که بلاکچین Wave در سال‌های اخیر فعالیت درون زنجیره‌ای زیادی را تجربه کرده است اما کارمزد تراکنش‌های آن همچنان به صورت میانگین 0.022$ برآورد می‌شوند.
این عدد تقریبا 80 برابر کمتر از هزینه تراکنش‌های اتریوم است. این بلاکچین توانسته شاخص TVL 4.7 میلیارد دلاری را در زمان اوج خود به ثبت برساند با این حال، اکنون این شاخص در محدوده 1 میلیارد دلار قرار دارد.
برخی از مهمترین اپلیکیشن‌های دیفای مستقر در این بلاکچین عبارت‌اند از:
Neutrino
این پروتکل برای ایجاد دارایی‌های با قیمت پایدار استفاده می‌شود. توسط این پروتکل شما می‌توانید توکن‌های Wave را با توکن استیبل USDN سواپ کنید. با استیک توکن‌های USDN، شما می‌توانید سالیانه تا 15% APY سود دریافت کنید.
Vires Finance
یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های مالی بلاکچین Wave که برای قرض دهی و دریافت وام کاربرد دارد. در واقع Vires یک پروتکل نقدینگی است که در یک فضای بدون نیاز به اعتماد می‌توان با ارائه وثیقه وام دریافت کرد.
علاوه‌بر آن، کاربران با واریز دارایی‌های خود به استخر‌های این پروژه می‌توانند به صورت سالیانه سود دریافت کنند. در این پلتفرم از توکن‌های قابل انتقالی با نام Vtokens برای تعیین جایگاه وام کاربر استفاده می‌شود.
Waves Exchange
بزرگ‌ترین صرافی غیرمتمرکز بلاکچین Wave که امکان معامله انواع توکن‌های مستقر و Bridge شده از سایر شبکه‌ها را در این شبکه را فراهم می‌کند، Waves Exchange است.
علاوه‌بر آن، این صرافی از طیف وسیعی از محصولات قابل سرمایه‌گذاری الگوریتمی مانند استیک توکن‌های LP و استخر‌های نقدینگی برای کمک به کسب درآمد کاربران از دارایی‌های خود پشتیبانی می‌کند.
در سال 2022، این بلاکچین در صدد انجام یک ارتقا بزرگ و حرکت از نسخه 1 به Waves 2 را در برنامه‌های خود تدارک دیده است.
در نسخه جدید برنامه‌هایی برای پیاده سازی Universal Bridge، ابزار‌ها و کتابخانه‌های توسعه DAO، پروتکل بین متاورسی، استفاده از یک مکانیزم اجماع کاملا جدید که با نام PPOSS و پشتیبانی از EVM را در اهداف خود تعیین کرده است.
نتیجه گیری
علاوه‌بر بلاکچین‌های معرفی شده در اینجا به عنوان حریفان اتریوم، پلتفرم‌های جدید دیگری نیز وجود دارند که مدعی تصاحب جایگاه پلتفرم‌های قرارداد‌های هوشمند در فضای کریپتو هستند.
در هنگام سرمایه‌گذاری روی این بلاکچین‌ها باید بدانید که همه آن‌ها به طور همزمان امکان رشد چند برابری را ندارند. به عبارت دیگر، در حوزه دیفای و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز همیشه یک بلاکچین پیشرو وجود دارد و پس از آن چند بلاکچین دنباله رو که در صدد رقابت با بلاکچین پیشرو هستند.
با وجود برنامه‌های ارتقا اتریوم به نسخه 2، این بلاکچین‌ها ارزش‌های پیشنهادی زیادی برای ارائه به کاربران خود دارند اما نه همه آن‌ها.
اگر قصد سرمایه‌گذاری جدی روی بلاکچین‌های دیفای را دارید، در گام اول باید در مورد تاثیرات ارتقا اتریوم بر روی سایر بلاکچین‌ها به خوبی تحقیق کنید و در گام دوم، قبل از سرمایه گذاری روی بلاکچین مورد نظر، از نقشه راه و اهداف آن برای رقابت با سایر بلاکچین‌های این حوزه آگاه شوید.
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید: