هرچند که تکنولوژی بلاکچین در ابتدای به عنوان ساختار و اساس بیت‌کوین به وجود آمد؛ اما امروزه کاربردهای زیادی در بخش‌های مختلف از بهداشت و سلامت گرفته تا خیریه و بانکداری، دارد.
یکی دیگر از زمینه‌های استفاده از بلاکچین در مسائل حاکمیت و اداره کردن جامعه است که فناوری بلاکچین پتانسیل خوبی در این زمینه داشته و می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
در ادامه این بخش از بورسینس در مورد مزایا و معایب استفاده از بلاکچین در حاکمیت صحبت خواهیم کرد.
چرا دولت‌ها باید از بلاکچین استفاده کنند؟
چند دلیل عمده وجود دارد که می‌تواند دولت‌ها را ترغیب به استفاده از بلاکچین بکنند؛ از جمله این دلایل می‌توان به غیرمتمرکز شدن، درستی اطلاعات، شفافیت، موثرتر بودن و کم شدن هزینه‌های اجرایی اشاره کرد.
در بخش‌های بعدی هرکدام از این موارد را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
غیر متمرکز بودن و افزایش درستی اطلاعات
راه‌های مختلفی برای ساخت بلاکچین موجود است؛ اما به عنوان یک سیستم توزیع، درجات و سطوح مختلفی از غیرمتمرکز بودن را دارد؛ زیرا شبکه بلاکچین از تعداد بسیار زیادی node تشکیل شده است که به صورت هماهنگ با هم کار می‌کنند تا اطلاعات ورودی را اعتبارسنجی و تایید کنند.
به همین دلیل این node ها باید برای شرایط مختلف به یک توافق و تصمیم جمعی برسند و همین موضوع یک نسخه خاص از حقیقت را به ما ارائه می‌دهد.
سیستم‌های بلاکچین سطح بالایی از غیرقابل تغییر بودن را برای اطلاعات فراهم می‌کنند و فقط برای برخی افراد خاص قابل دسترسی است که این مورد نیز قابل تنظیم می‌باشد. در عمل بخش‌های دولتی مختلف که به عنوان اعتبارسنج کار می‌کنند، می‌توانند به فرآیند تایید اطلاعات کمک کنند و به بلاکچین دسترسی داشته باشند.
این ویژگی باعث می‌شود که دستکاری اطلاعات و کلاهبرداری‌های معمول بسیار کمتر شود.
در حالت‌های دیگر سازمان‌های غیر دولتی، دانشگاه‌ها و شهروندان معمولی نیز می‌توانند در فرآیند تایید اطلاعات و اعتبار سنجی کمک کنند که باعث ایجاد سطح بالاتری از غیرمتمرکز بودن تصمیمات دولتی می‌شود.
این مکانیسم‌های تایید اطلاعات و اعتبارسنجی باعث کاهش برخی دیگر از مشکلات؛ مثل ورود اشتباه اطلاعات، می‌شود.
به جز این موارد، تکنولوژی بلاکچین می‌تواند روزی یک نقش مهم و حیاتی در انتخابات ایفا کند.
یک انتخابات آزاد و عادلانه یکی از مهم‌ترین ارکان دموکراسی است و پر واضح است که غیرقابل تغییر بودن و سطح بسیار بالای امنیت بلاکچین، یک راه‌حل فوق‌العاده برای مطمئن شدن از دستکاری نشدن آرای مردم است.
به جز بیشتر کردن دموکراسی در انتخابات، استفاده از این تکنولوژی برای رای‌گیری، هزینه‌های انتخابات را نیز تا حد بسیار زیادی پایین آورده و رای‌گیری آنلاین و امن را به صحنه واقعیت می‌کشاند. در یکی از اولین کاربردهای بلاکچین در حاکمیت، ایالت وست ویرجینیا از این سیستم برای انتخابات میان‌دوره‌ای سال 2018 ایالات متحده آمریکا استفاده کرد.
شفافیت
از دیتابیس بلاکچین می‌توان برای ذخیره‌سازی و محافظت از اسناد و مدارک دولتی استفاده کرد که کار را برای دستکاری و یا پنهان کردن هر موضوعی سخت می‌کند.
در سیستم فعلی اطلاعات دولتی در یک دیتابیس مرکزی ذخیره می‌شوند که مستقیما توسط مقامات اداره می‌شود.
برخی از این دیتابیس‌ها در اختیار تعداد کمی از افراد و مقامات دولتی است که کار دستکاری و پنهان‌کاری را بسیار آسان می‌کند.
در این موارد استفاده از بلاکچین قدرت را غیرمتمرکز می‌کند؛ زیرا افراد بیشتری در فرآیند تایید و اعتبارسنجی اطلاعات دخیل هستند.
از این صحبت‌ها نتیجه می‌گیریم که بلاکچین می‌تواند کاری کند افراد نیازی به اعتماد کردن به اشخاص حکومتی نداشته باشند!
در حال حاضر برخی از مقامات اروپایی در حال بررسی پتانسیل‌های بلاکچین برای کاهش منازعات و مشکلات حقوقی مربوط به مالکیت در اروپا هستند.
از بلاکچین غیرمتمرکز توسط سازمان‌های حقوقی نیز برای افشا کردن فساد و یا سواستفاده از قدرت نیز استفاده می‌شود.
با از بین بردن و یا کاهش نیاز به واسطه‌ها برای به دست آوردن اطلاعات و یا انجام تراکنش‌های مالی، مقامات دولتی می‌توانند وجود فساد و ابهام در برخی مسیر‌های سرمایه‌گذاری و گرفتن خدمات از سازمان‌های خصوصی را از بین ببرد؛ برای مثال ممکن است که یک پروژه دولتی به یک شرکت خصوصی واگذار شود؛ اما آن شرکت خصوصی هزینه‌های انجام شده را دوبرابر مقدار واقعی اعلام کند که این موضوع با وجود بلاکچین قابل حل است.
موثرتر بودن
یکی دیگر از دلایل استفاده از بلاکچین توسط حکومت، کم شدن هزینه‌ها و همزمان بالا رفتن کار موثر سازمان‌های دولتی است.
به دلیل اینکه دولت‌ها از سرمایه مالیات‌دهندگان استفاده می‌کنند، بسیار مهم است که از بودجه خود کاملا عاقلانه استفاده کند.
سیستم‌های بلاکچین و قرادادهای هوشمند این امکان را برای دولت‌ها ایجاد می‌کند که کارها را اتوماتیک‌تر و سرعت آن‌ها را بالا ببرد تا هزینه و زمان صرف شده برای کارهای اداری و کاغذ‌بازی‌های معمول را کاهش دهد.
علاوه بر کم کردن هزینه‌های اداری و بالا بردن سرعت کارها، استفاده از بلاکچین اعتماد و رضایت شهروندان را نیز بیشتر جلب می‌کند. تاثیر بیشتر و کم شدن هزینه‌ها، نرخ اعتماد به اعضای دولت را نیز بالا می‌برد و در ضمن باعث می‌شود که دولت بتواند بر روی دیگر مسائل مهم‌تر؛ مانند امنیت، آموزش و سلامت عمومی سرمایه‌گذاری کند.
جمع‌آوری مالیات یکی دیگر از بخش‌های کلیدی حکومت است که بلاکچین در آن قابل استفاده است.
سیستم‌های بلاکچین می‌توانند به راحتی پول‌ها را بین بخش‌های مختلف بر اساس یک سری شرایط از پیش تعیین شده انتقال بدهند.
این موضوع می‌تواند به مقدار بسیار زیادی هزینه‌های اجرایی مربوط به جمع‌آوری مالیات، توزیع پول مالیات و شکایت‌های حقوقی مربوط به فرار مالیاتی را کاهش دهد.
نقاط ضعف و محدودیت‌ها
چیزی که مشخص می‌باشد این است که استفاده از بلاکچین درستی اطلاعات، شفافیت، کار موثر را افزایش و هزینه‌های دولتی را کاهش می‌دهدغ اما باز هم محدودیت‌ها و مشکلاتی بر سر راه پیاده‌سازی سیستم‌های بلاکچین بر روی کارهای حکومت وجود دارد.
خیلی جالب است که بدانید غیرقابل تغییر بودن اطلاعات که بسیاری از نقاط قوت بلاکچین به آن مربوط است، در شرایط خاصی می‌تواند تبدیل به یک نقطه ضعف شود!
غیرقابل تغییر بودن اطلاعات اهمیت درست وارد شدن اطلاعات قبل از تایید و اعتبارسنجی آن را بسیار زیاد می‌کند و باید پروتکل‌های دقیقی برای اطمینان از درستی اطلاعات وارد شده پیاده‌سازی شود.
البته می‌توان کاری کرد که در برخی شرایط امکان تغییر اطلاعات در بلاکچین وجود داشته باشد؛ اما این کار نیازمند تایید اکثر node های درون شبکه دارد که غیرمتمرکز بودن سیستم را زیر سوال می‌برد؛ اما نهایت کار این است که یک سری بلاکچین‌های خصوصی برای این کارها طراحی شود که سطح بالایی از غیرمتمرکز بودن را ندارد.
امنیت یکی دیگر از فاکتورهای مهم و محدودیت‌ها در استفاده از بلاکچین است.
وقتی که اطلاعات و اسناد به بلاکچین اضافه می‌شوند، همه افراد می‌توانند به آن دسترسی داشته و این موضوع می‌تواند کلاهبرداری و یا دزدی اطلاعات را به همراه داشته باشد.
حتی ممکن است که نیاز به حذف برخی اسناد وارد شده به سیستم به وجود بیاید؛ برای مثال بعد اثبات بی‌گناهی یک مجرم زندانی پس از چندین سال، باید مدارک و شواهد مربوط به گناه‌کار بودن او از سیستم‌های دولتی پاک شود؛ اما غیرقابل تغییر بودن بلاکچین این امکان را فراهم نمی‌کند.
برای حل این مشکل نیز می‌توان از برخی ویژگی‌های بلاکچین مثل عملگر سوزاندن استفاده نمود که بعد از مدت مشخصی برخی اسناد خاص را حذف می‌کند.
مهم‌تر از همه اینکه خود دولت‌ها این روزها بیشترین سهم را در ابهام کاری و عدم شفافیت دارند و علاوه بر آن دولتمردان امروزی ارزش واقعی بلاکچین را درک نکرده و پتانسیل‌های عظیم آن را دست کم می‌گیرند.
در دولت‌هایی که فساد عدم وجود شفافیت از ارکان حکومتی آن‌هاست، با پیاده‌سازی سیستم‌های بلاکچین مخالفت می‌شود.
سخن پایانی
با وجود نقاط ضعف و محدودیت‌هایی که از آن‌ها نام بردیم، استفاده از بلاکچین در بخش‌های مختلف حکومتی می‌تواند بسیار مفید واقع شود.
به کار بردن بلاکچین در فرآیند جمع‌آوری مالیات و یا پیاده‌سازی شبکه‌های توزیع غیرمتمرکز برای بالا بردن سطح اعتماد بین مردم و دولت از جمله این فواید است. در حال حاضر بسیاری از کشورها به صورت محدود از این تکنولوژی استفاده می‌کنند و با بالا رفتن میزان کار موثر مواجه شده‌اند.
لازم به گفتن نیست که سیستم‌های دیجیتال از ابتدای قرن 21 ، مدت‌ها قبل از به وجود آمدن بلاکچین، مورد استفاده دولت‌ها قرار گرفته است.
استونی یک مثال بارز این موضوع است که در سال 2002 سیستم تعیین هویت دیجیتال خود را راه‌اندازی کرده و اولین کشوری بود که انتخابات آنلاین را در سال 2005 اجرا نمود. در سال 2014 نیز دولت استونی از یک سیستم بلاکچین برای مدیریت و امنیت اطلاعات الکترونیکی استفاده کرد.
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید: