همواره افراد به دنبال کسب بیشترین سود با کمترین ریسک ممکن بوده‌اند.
انسان‌ها ذاتاً ریسک‌گریزند و به همین دلیل به دنبال یک فرصت سرمایه گذاری امن و پرسود برای رشد سرمایه خود هستند. انتخاب‌های متفاوتی برای سرمایه گذاری وجود دارند که می‌توانند مورد نظر چنین افرادی قرار گیرند.
در سایر مطالب، به طور مفصل درباره فرصت‌های مختلف سرمایه‌گذاری گفته‌ایم که در این مقاله به تکرار آن نمی‌پردازیم. بنابراین در صورت تمایل به آشنایی بیشتر با موضوع سرمایه گذاری می‌توانید از اینجا شروع کنید:
عناوین مطلب:
آموزش سرمایه گذاری به زبان ساده
در این مطلب، به طور خاص به موضوع امنیت سرمایه گذاری می‌پردازیم و راه‌های سرمایه‌گذاری کم‌ریسک را بررسی می‌کنیم.
نکات کلیدی
- امنیت و ریسک در سرمایه‌گذاری، مفاهیمی نسبی هستند و به شخصیت سرمایه‌گذار بستگی دارند.
- معمولاً منظور افراد از سرمایه گذاری امن، کم بودن احتمال نوسان بازدهی آن فرصت سرمایه‌گذاری است.
- سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و اسناد خزانه اسلامی، از امن‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران هستند.
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری با فراهم کردن امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم روی دارایی‌های مختلف، امنیت سرمایه‌گذاری شما را به‌مراتب افزایش خواهند داد.
سرمایه گذاری امن چیست؟
مفهوم امنیت و ریسک در سرمایه‌گذاری، مفاهیمی نسبی هستند و به شخصیت سرمایه‌گذار بستگی دارند.
یعنی در واقع شخص باید ببیند که یک فرصت سرمایه‌گذاری برای او به اندازه کافی امن است و با میزان ریسک‌پذیری‌اش سازگاری کافی دارد یا خیر.
بنابراین نمی‌توان به‌راحتی چند نمونه از فرصت‌های سرمایه‌گذاری را به عنوان سرمایه گذاری امن معرفی کرد و بقیه را پرریسک دانست. چگونه ریسک‌پذیر باشیم؟ خصوصیات افراد ریسک‌پذیر و ریسک‌گزیر را اینجا بخوانید.
با این وجود می‌توان بر اساس تجربه و روحیات اکثریت جامعه، تا حدی درباره وضعیت فرصت‌های مختلف سرمایه‌گذاری اظهار نظر کرد.
نکته مهم دیگری که در اینجا مطرح می‌شود این است که خود مفهوم امنیت هم تنها یک معیار سنجش مشخص ندارد.
در واقع اگر واژه «امن» را به واژه تخصصی‌تر «کم‌ریسک یا بدون ریسک» برگردانیم، بهتر می‌توانیم در این باره صحبت کنیم.
وقتی به دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری کم‌ریسک می‌گردیم، باید به این نکته آگاه باشیم که انواع مختلف و متنوعی از ریسک در بازارها وجود دارند که سرمایه‌گذاران با آن‌ها روبرو هستند.
ریسک نقدشوندگی، ریسک عملیاتی، ریسک نرخ بهره، ریسک سیاسی و ریسک نرخ ارز، از جمله ریسک‌هایی هستند که با آن‌ها مواجهیم.
پس هر فرصت سرمایه‌گذاری که در یک یا چند مورد از این موارد دارای ریسک کمتری باشد، از آن جنبه سرمایه گذاری امن محسوب می‌شود.
با این حال، معمولاً منظور افراد از سرمایه گذاری امن، کم بودن احتمال نوسان بازدهی آن فرصت سرمایه‌گذاری است؛ یعنی فرصتی که با سرمایه‌گذاری در آن بتوان اطمینان داشت یا دست‌کم تا حد زیادی مطمئن بود که میزان مشخصی از بازدهی را نصیب سرمایه‌گذار خواهد کرد.
در ادامه مطلب، این سرمایه گذاری های امن را معرفی خواهیم کرد و درباره هر یک توضیح خواهیم داد:
1. سپرده‌های بانکی
وقتی بحث از سرمایه گذاری امن و کم‌ریسک به میان می‌آید، معمولاً سپرده‌گذاری در بانک اولین موردی است که به ذهن افراد می‌رسد. از دیدگاه بسیاری از افراد، سپرده‌های بانکی امن ترین سرمایه گذاری در ایران هستند.
سپرده‌های بانکی ریسک بسیار کمی دارند که به صفر نزدیک است و بنابراین ریسک‌گریزترین افراد آن را در نظر می‌گیرند.
مهم‌ترین مشکل سپرده‌های بانکی این است که بازدهی آن‌ها به میزان قابل توجهی از تورم کمتر است؛ بنابراین با سپرده‌گذاری در بانک نه تنها سود نمی‌کنید، بلکه هر ساله درصد قابل توجهی از ارزش پول خود را به دلیل تورم از دست می‌دهید.
با این حال، از آنجا که در این حالت مبلغ سپرده‌گذاری‌شده به‌راحتی می‌تواند از بانک دریافت شود و به صورت پول نقد مورد استفاده قرار گیرد، بسیاری از افراد مبلغی از پول خود را به شکل سپرده در بانک‌ها نگهداری می‌کنند.
سرمایه‌گذاری در بانک یا صندوق درآمد ثابت؟ کدامیک بهتر است؟ اگر از طرفداران سپرده بانکی هستید، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را از دست ندهید.
2. اوراق مشارکت
اوراق مشارکت از دیگر فرصت‌های سرمایه گذاری امن محسوب می‌شود. این اوراق، از جمله اوراق بهاداری هستند که توسط دولت و برای تامین مالی پروژه‌های مربوط به شرکت‌های دولتی یا خود دولت منتشر می‌شوند.
اوراق مشارکت دارای قیمت اسمی مشخصی هستند و زمان سررسید آن‌ها هم از پیش تعیین می‌شود.
وقتی زمان سررسید اوراق برسد، سود تضمین‌شده آن به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود. در صورتی که سود پروژه از سود تضمینی اوراق بیشتر باشد، مابه‌التفاوت آن هم به حساب سرمایه‌گذاران واریز خواهد شد.
معمولاً سود اوراق مشارکت کمی از سود سپرده‌های بانکی بیشتر است. با این حال، میزان بازدهی این اوراق به نوع آن بستگی دارد. اگر تمایل به خرید این اوراق دارید، راهنمای خرید اوراق مشارکت در ایران را مطالعه کنید.
3. اخزا
اخزا نوع دیگری از اوراق بدهی منتشرشده توسط دولت است.
اخزا یا اسناد خزانه اسلامی، مانند سایر اوراق بدهی، دارای بازدهی و سررسید مشخص و تعیین‌شده است که آن را در دسته فرصت‌های سرمایه گذاری امن و بدون ریسک قرار می‌دهد.
علاوه بر ریسک کم این نوع اوراق، نقدشوندگی آن هم بالاست و به‌راحتی در بازار قابل خرید و فروش هستند.
برای خرید اوراق اخزا، لازم است که کد بورسی داشته باشید و از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها اقدام به خرید این نوع اوراق نمایید.
نمادهای اخزا یک هفته پیش از تاریخ سررسید متوقف می‌شوند و سود آن‌ها در زمان سررسید، طبق مبلغ اسمی تعیین‌شده به ازای هر ورق، به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌شود.
4. صندوق‌های سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها از مهم‌ترین روش‌های سرمایه گذاری امن است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم (passive) را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند.
منظور از سرمایه‌گذاری غیرمستقیم این است که سرمایه‌گذار، خود به طور مستقیم اقدام به خرید دارایی‌های مختلف با هدف کسب بازدهی نمی‌کند، بلکه پول خود را به همراه سرمایه‌گذاران دیگر در یک صندوق قرار می‌دهد که به نمایندگی از تمامی سرمایه‌گذاران خود، در دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کند.
چنین امکانی، مزایای مختلفی برای سرمایه‌گذاران خواهد داشت.
افراد می‌توانند با سرمایه‌گذاری در صندوق، از دانش افراد خبره و متخصص استفاده کنند و خودشان به طور جداگانه اقدام به یادگیری اصول سرمایه‌گذاری یا معامله‌گری در بازارهای مختلف ننمایند.
در عوض می‌توان با صرفه‌جویی در وقت و انرژی، پول خود را در اختیار صندوقی گذاشت که با بهره‌مندی از دانش افراد متخصص، تصمیمات سرمایه‌گذاری خوبی برای رشد سرمایه ما می‌گیرد.
بنابراین می‌توان امنیت صندوق های سرمایه گذاری را به طور عمومی بالا دانست.
با این حال، صندوق‌های سرمایه‌گذاری خود دارای انواع مختلف و متنوعی هستند که ریسک و بازدهی آن‌ها به هیچ وجه با هم برابر نیست.
به کمک صندوق‌ها امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بیشتر دارایی‌هایی که مورد نظر افراد است فراهم شده است.
با این که احتمال کسب بازدهی بالاتر توسط صندوق‌ها بسیار بیشتر از سرمایه‌گذاران غیرمتخصص است و از این نظر می‌توان آن‌ها را روشی برای سرمایه گذاری امن دانست، بازدهی خود این دارایی‌ها تفاوت قابل توجهی با یکدیگر دارد.
همه چیز درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک
صندوق سهامی
مشخصاً خرید و فروش در بازار سهام با ریسک قابل توجهی همراه است و نمی‌توان آن را نمونه‌ای از یک سرمایه گذاری امن دانست اما با استفاده از صندوق‌های سهامی، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم روی سهام بازار بورس فراهم شده است.
صندوق‌های سهامی حداقل 70 درصد از دارایی‌های تحت اختیار خود را در سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
بدیهی است که این صندوق‌ها بازدهی قطعی و تضمین‌شده‌ای ندارند و نمی‌توان آن‌ها را فرصتی برای سرمایه‌گذاری بدون ریسک در نظر گرفت. توصیه می‌کنیم این مطلب را بخوانید: صندوق سهام چیست؟ + بازدهی آن‌ها در 1401
صندوق با درآمد ثابت
صندوق‌های با درآمد ثابت، بیش از 75 درصد دارایی‌های خود را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند که سود و سررسید مشخصی دارند.
بنابراین صندوق‌های با درآمد ثابت از کم‌ریسک‌ترین و امن‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند و ریسک‌گریزترین سرمایه‌گذاران را به سوی خود جذب می‌کنند.
با سرمایه‌گذاری در این نوع از صندوق‌ها می‌توانید سود خود را به صورت ماهانه دریافت کنید. نکات مربوط به سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها را اینجا بخوانید: صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت چیست؟ + سوددهی آن‌ها
صندوق مختلط
صندوق‌های مختلط ترکیبی از دو صندوق سهامی و درآمد ثابت محسوب می‌شوند. این صندوق‌ها بین 40 تا 60 درصد دارایی خود را در سهام و 40 تا 60 درصد را هم در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند.
افرادی که صندوق مختلط را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند، از نظر ریسک‌پذیری در حالت وسط قرار دارند.
یعنی اگر سرمایه‌گذاران صندوق سهامی را ریسک‌پذیر و سرمایه‌گذاران صندوق با درآمد ثابت را ریسک‌گریز در نظر بگیریم، سرمایه‌گذاران صندوق مختلط که حالتی بین دو صندوق قبل است، از نظر ریسک‌پذیری وضعیتی بینابینی دارند.
قبل از سرمایه گذاری در این صندوق‌ها این مطلب را بخوانید: صندوق سرمایه گذاری مختلط چیست؟ + سود صندوق‌های مختلط
صندوق طلا
این دسته از صندوق‌ها، امکان سرمایه گذاری امن و غیرمستقیم روی فلز گران‌بهای طلا را برای مشتریان خود فراهم می‌کنند.
این صندوق‌ها حداقل 70 درصد دارایی خود را در گواهی سپرده سکه طلا و حداکثر 20 درصد آن را در اوراق مبتنی بر سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند.
بنابراین با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها می‌توانید بدون این که به طور مستقیم طلا خریداری کنید، از افزایش قیمت آن در طی زمان بهره‌مند شوید. خریداران سکه بخوانند: جایگزین خرید سکه؛ سرمایه‌گذاری در صندوق طلا
صندوق املاک و مستغلات
این دسته از صندوق‌ها هم همانطور که از نام آن‌ها مشخص است، سود و بازدهی خود را با سرمایه‌گذاری دارایی‌ها در بخش مسکن به دست می‌آورند.
بنابراین با سرمایه‌گذاری در این نوع از صندوق‌ها می‌توانید روش کم‌ریسک‌تری را برای سرمایه‌گذاری در بخش املاک و مستغلات انتخاب کنید.
اگر به سرمایه گذاری در املاک علاقه دارید، این مطلب برای شماست: همه چیز درباره صندوق سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان+لیست صندوق‌ها
مزیت مهم صندوق‌های سرمایه گذاری
نکته مهمی که باید درباره سرمایه‌گذاری در صندوق‌هایی مانند صندوق سرمایه‌گذاری طلا و املاک و مستغلات در نظر بگیرید این است که:
سرمایه‌گذاری مستقیم در این دارایی‌ها نیازمند برخورداری از حداقل سرمایه قابل توجهی است که بسیاری از افراد در اختیار ندارند.
اما با روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم با استفاده از صندوق‌ها، می‌توان با مبلغ بسیار کمی، یعنی با تنها چند صد هزار تومان، در این دارایی‌های پربازده سرمایه‌گذاری کرد.
همچنین با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، ریسک نقدشوندگی شما بسیار کمتر خواهد بود.
برای مثال اگر بخواهید یک ملک را برای سرمایه‌گذاری خریداری کنید، جدا از هزینه‌هایی که لازم است برای معامله آن بپردازید، در صورت تمایل به فروش دارایی خود، معمولاً باید بین چند هفته تا چند ماه صبر کنید.
اما در صورتی که در یک صندوق املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری کرده باشید، چنین هزینه‌هایی بین سرمایه‌گذاران متعدد سرشکن می‌شود و همچنین در زمان بسیار کمی می‌توانید دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنید.
آیا صندوق‌ها سرمایه گذاری امن محسوب می‌شوند
با این که روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به طور کلی روش امن‌تری برای افراد غیرمتخصص محسوب می‌شود، لزوماً بدون ریسک یا حتی کم‌ریسک نیست.
همانطور که گفته شد ریسک مسئله‌ای نسبی است و در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری قابل سنجش است.
سرمایه‌گذاری در صندوق طلا از خرید مستقیم طلا کم‌ریسک‌تر است اما با این حال، همچنان دارای ریسک قابل توجهی است.
خرید یک واحد از یک صندوق بورسی، در مقایسه با معامله‌گری در بازار بورس با دانش ناکافی، سرمایه گذاری امن محسوب می‌شود اما همچنان به دلیل احتمال نوسان بالای سهام، ریسک قابل توجهی دارد.
امن‌ترین و کم‌ریسک‌ترین صندوق‌ها برای سرمایه‌گذاری، صندوق‌های با درآمد ثابت هستند که سود و بازدهی مشخصی به سرمایه‌گذاران خود پرداخت می‌کنند.
در نهایت این شما هستید که بر اساس میزان ریسک‌پذیری خود، روش مناسب را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنید.
روش مناسب شما باید در حالی که با میزان ریسک‌پذیری شما سازگاری دارد، بازدهی مورد نظر شما را هم کسب کند.
5. سرمایه‌گذاری جمعی
سرمایه‌گذاری جمعی یا تامین مالی جمعی (crowdfunding)، روشی برای مشارکت در تامین مالی یک کسب‌وکار کوچک یا متوسط است.
با این روش می‌توانید در طرح‌های توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط سرمایه‌گذاری کنید.
اوراق این شرکت‌ها سود مشخص و قطعی ندارد و در مقایسه با سایر اوراق قرضه، سرمایه‌گذاران را در معرض ریسک بالاتری قرار می‌دهند. با این حال، بازدهی آن‌ها هم بسیار بالاتر از سایر اوراق قرضه است.
تامین مالی جمعی از جذاب‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری است که در آن می‌توانید طرحی متناسب با بازدهی مورد انتظار و ریسک‌پذیری خودتان پیدا کنید.
تا این لحظه، چندین پلتفرم در حوزه سرمایه‌گذاری جمعی در کشور فعالیت می‌کنند.
این پلتفرم‌ها طرح‌های توسعه کسب‌وکارها را بررسی می‌کنند و در صورت برخورداری پروژه از صلاحیت‌های لازم، امکان سرمایه‌گذاری افراد در آن را فراهم می‌کنند.
در این پلتفرم‌ها برخلاف صندوق‌های سرمایه‌گذاری، امکان انتخاب طرح و دارایی خاصی را برای سرمایه‌گذاری خواهید داشت.
برای مثال، در صورت خرید واحدهای یک صندوق سهامی، نمی‌توانید تعیین کنید که پول شما دقیقاً روی چه سهم‌هایی سرمایه‌گذاری شود (البته اگر اینطور نبود دیگر استفاده از خدمات صندوق معنایی نداشت).
اما در پلتفرم‌های تامین مالی جمعی می‌توانید از بین طرح‌های مختلف که هر یک ریسک و بازدهی متفاوتی دارد، طرح مناسب خود را پیدا کنید و مبلغ دلخواه خود را در آن سرمایه‌گذاری نمایید.
تامین مالی جمعی به روش جذابی برای سرمایه گذاری تبدیل شده است که در بسیاری از موارد، گزینه امن و کم‌ریسکی محسوب می‌شود.
طلا، مسکن، ارز، سکه و سهام
همه دارایی‌های پربازده دیگر مانند طلا، مسکن، ارز، سکه و سهام را در این بخش بررسی می‌کنیم.
این دارایی‌ها در بلندمدت به اندازه تورم و در بسیاری از موارد، بیشتر از تورم بازدهی دارند. با این حال، نمی‌توان از میزان بازدهی آن‌ها اطمینان داشت. همچنین نمی‌توان زمان آن را به طور دقیق پیش‌بینی کرد.
در چندین مورد از ابزارهای سرمایه‌گذاری که بالاتر معرفی شد، شما امکان پیش‌بینی مبلغ سود و زمان دریافت آن را خواهید داشت. بنابراین می‌توانید آن‌ها را به عنوان فرصت‌های سرمایه گذاری امن در نظر بگیرید.
اما اگر برای مثال سرمایه خود را به ارز تبدیل کنید، با وجود اطمینان بالا از حفظ ارزش سرمایه‌تان در بلندمدت، نمی‌توانید مطمئن باشید که برای مثال، در 3 ماه آینده سرمایه شما چه میزان افزایش می‌یابد یا حتی این که اصلاً افزایش می‌یابد یا دچار کاهش می‌شود.
بنابراین با وجود امن بودن این دارایی‌ها به عنوان یک فرصت سرمایه گذاری بلندمدت، آن‌ها را در این مطلب بررسی نکردیم؛ زیرا قصد داشتیم به کم‌ریسک‌ترین و امن‌ترین فرصت‌های موجود سرمایه‌گذاری بپردازیم.
سوالات متداول
منظور از سرمایه گذاری امن چیست؟
معمولاً منظور افراد از سرمایه گذاری امن، کم بودن احتمال نوسان بازدهی آن فرصت سرمایه‌گذاری است؛ یعنی فرصتی که با سرمایه‌گذاری در آن بتوان اطمینان داشت یا دست‌کم تا حد زیادی مطمئن بود که میزان مشخصی از بازدهی را نصیب سرمایه‌گذار خواهد کرد.
امن‌ترین و کم‌ریسک‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران چه مواردی هستند؟
سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و اسناد خزانه اسلامی (اخزا)، امن‌ترین و کم‌ریسک‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران محسوب می‌شوند. البته این فرصت‌های سرمایه‌گذاری به همان نسبت دارای بازدهی پایین‌تری در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری هستند.
منظور از سرمایه‌گذاری غیرمستقیم چیست؟
منظور از سرمایه‌گذاری غیرمستقیم این است که سرمایه‌گذار، خود به طور مستقیم اقدام به خرید دارایی‌های مختلف با هدف کسب بازدهی نمی‌کند، بلکه پول خود را به همراه سرمایه‌گذاران دیگر در یک صندوق قرار می‌دهد که به نمایندگی از تمامی سرمایه‌گذاران خود، در دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کند.
تامین مالی جمعی چیست؟
تامین مالی جمعی روشی برای مشارکت در تامین مالی یک کسب‌وکار کوچک یا متوسط است. با این روش می‌توانید در طرح‌های توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط سرمایه‌گذاری کنید.
سخن آخر
هر یک از فرصت‌های مختلف سرمایه‌گذاری دارای ریسک و بازدهی متفاوتی است. از بین این موارد می‌توان فرصت‌هایی را پیدا کرد که ریسک بسیار کمی دارند اما چنین فرصت‌هایی، دارای بازدهی بسیار کمی خواهند بود.
برای ریسک‌پذیرترین افراد، چنین انتخابی معقول خواهد بود. هر فرد باید با توجه به میزان ریسک‌پذیری خود تصمیم بگیرد که به ازای میزان مشخصی از بازدهی تا چه میزان از ریسک را می‌تواند تحمل کند.
در این مطلب به چند مورد از مهم‌ترین فرصت‌های سرمایه گذاری امن اشاره شد.
با توجه به شرایط خاص خود می‌توانید یک یا چند مورد از این فرصت‌ها را انتخاب کرده و با توجه به ریسک پایین آن‌ها، با خاطری آسوده‌تر سرمایه‌گذاری کنید.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: