سرمایهگذاری در بانک یا صندوق درآمد ثابت؟ کدامیک بهتر است؟
یکی از راه‌هایی که انسان‌ها در تمام دوران زندگی خود از آن استفاده می‌کنند تا ارزش دارایی‌هایی که دارند را مطابق با نوسانات و تورم‌های موجود، تا حدودی حفظ کنند؛ سرمایهگذاری است.
در این راستا؛ سرمایه‌گذارانی که قدرت پذیرش ریسک کمتری به نسبت دیگر سرمایه‌گذاران دارند، همواره به دنبال موقعیت‌های سرمایهگذاری هستند که حتی با بازده کمتر، ریسک کمتری به آن‌ها تحمیل شود.
علاوه بر این؛ توجه به این موضوع مهم است که معمولا بازده بیشتر با ریسک بیشتری همراه است.
با این اوصاف؛ اکثر سرمایه‌گذاران فعال در ایران، بانک را به عنوان گزینه مناسب سرمایهگذاری در نظر می‌گیرند تا بتوانند سود خوبی از آن به دست آورند.
اما رفته‌رفته، با رونق بازار بورس و استقبال از صندوقهای سرمایهگذاری، میزان سرمایهگذاری در بانک‌ها نیز کمتر شده و بیشتر سرمایه‌گذاران، صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت را برای سرمایهگذاری مناسب می‌بینند.
این صندوق‌ها، علاوه بر اینکه تمام ویژگی‌های مد نظر سرمایه‌گذاران کم ریسک را دارند، با پرداخت سودهای چشمگیر، رقیبی برای بانک‌ها در جذب سرمایه‌های مردم نیز به حساب می‌آیند.
در این مقاله قصد داریم تا به تفاوت‌های موجود میان سرمایه‌گذاری‌های بانکی و صندوقهای سرمایهگذاری بپردازیم.
آشنایی با صندوقهای سرمایهگذاری و بانک‌ها
اصلی‌ترین محل سرمایهگذاری و جمع‌آوری نقدینگی مردم در ایران، بانک‌ها هستند که سرمایه مردم را در قالب سپرده‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت جذب می‌کنند.
برای اینکه سرمایهگذاری در بانک جذاب‌تر باشد، سودی به سرمایه افراد توسط بانک‌ها تعلق می‌گیرد که دولت آن را با عنوان نرخ بهره سالانه اعلام می‌کند. به طور کلی؛ سود بانکی چیزی بین 10 تا 20 درصد بازدهی سالیانه (در موارد معدودی بیشتر) است.
به این ترتیب؛ بازار بورس و امکاناتی که ارائه می‌دهد، جایگزین‌های مطمئنی برای بانک‌ها، به شمار می‌روند. امکانات و ابزارهای موجود در بازار بورس، روزبه‌روز گسترده‌تر شده و فضای سرمایهگذاری مطمئن و متنوعی را ایجاد می‌کنند.
به عنوان مثال؛ یکی از این ابزارها، “صندوق با درآمد ثابت” است که به عنوان یک نهاد مالی مطمئن، فضای کم خطری را جهت سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار بورس ایجاد کرده است.
صندوقهای سرمایهگذاری بر اساس نوع دارایی‌ها، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. 3 مورد از رایج‌ترین صندوق‌ها عبارتند از: صندوق درآمد ثابت، صندوق در سهام و صندوق مختلط که خود بر اساس روش‌های معاملاتی به دو دسته “صندوقهای مبتنی بر صدور و ابطال واحد” و “صندوقهای قابل معامله در بورس” تقسیم می‌شوند.
در صندوقهای درآمد ثابتی که براساس صدور و ابطال هستند، خرید و فروش‌ها براساس صدور و ابطال واحدها صورت می‌گیرد و به عنوان مثال شما نمی‌توانید خرید واحدهای این صندوق را همانند خرید سهام انجام دهید.
بیشتر بخوانید: منظور از صدور و ابطال در صندوقهای سرمایهگذاری چیست؟
برای خرید در این نوع صندوق‌ها، پس از ثبت نام در سامانه سجام و با در دست داشتن مدارک شناسایی خود، به یکی از شعب کارگزاری که مدیر صندوق است، مراجعه کنید. بعد از طی این مراحل، می‌توانید برای افزایش مقدار سرمایه خود، به صورت اینترنتی و بدون نیاز به مراجعه حضوری، اقدام نمایید.
بیشتر بخوانید: آموزش گام‌به‌گام احراز هویت غیرحضوری در سامانه سجام
اما صندوقهای درآمد ثابت قابل معامله در بازار بورس یا صندوقهای ETF، همانند سهام دیگری که در بازار بورس هستند، به صورت آنلاین خرید و فروش را انجام می‌دهند و جهت سرمایهگذاری در این صندوق‌ها، به راحتی می‌توانید با کد بورسی خرید و فروش خود را انجام دهید و از نوسان قیمت واحدهای صندوق سود به دست آورید.
بیشتر بخوانید: صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله در بورس (ETF)
چه تفاوتی میان بانک و صندوق درآمد ثابت وجود دارد؟
اولین و مهم‌ترین موضوع، تفاوت در میزان سودی است که بانک‌ها و صندوقهای سرمایهگذاری پرداخت می‌کنند.
معمولا سود صندوق درآمد ثابت بیشتر از سود بانکی است. به عنوان مثال؛ بازدهی سالیانه صندوقهای درآمد ثابت بین 18 تا 26 درصد است. درحالی‌که نرخ سود بانکی بین 10 الی 22 درصد (بسته به دولتی یا خصوصی بودن بانک) است.
توجه داشته باشید که سودهای بالایی که توسط بانک‌ها تعیین می‌شود، معمولا به حساب‌های بلندمدت تعلق می‌گیرد. همچنین؛ اگر به هر دلیلی قبل از تاریخ مقرر، مبلغ سرمایهگذاری شده در حساب بلندمدت خود را برداشت کنید، هیچ سودی به شما تعلق نمی‌گیرد.
در مقابل؛ صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت با محاسبه روز شمار سود سرمایه شما، نگرانی مربوط به برداشت وجه را از بین می‌برد. به عبارت دیگر؛ شما می‌توانید هر زمان که به وجه نقد نیاز داشتید، از مبلغ سرمایهگذاری شده برداشت کنید.
نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کنیم این است که، به دلیل اینکه نرخ سود سپرده بانکی سالانه توسط دولت و با تصویب نرخ بهره تعیین می‌شود، امکان کاهش این نرخ وجود دارد. این موضوع به این خاطر است که دولت‌ها، پول نقد موجود در سپرده‌های بانکی را جهت استفاده در کسب و کارها به کار می‌گیرند.
تفاوت بعدی در نحوه سوددهی بانک و صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت است که به صورت پرداخت سود نقدی در بازه زمانی معین است. در بانک‌ها، سود سپرده‌ها را در بازه‌های زمانی ماهانه مشخص پرداخت می‌کنند.
اما در صندوقهای درآمد ثابت، بازه پرداخت سود روزشمار و متغیر است و معمولا ماهیانه یا هر 3 ماه یکبار پرداخت می‌شود.
صندوقهای درآمد ثابت چه مزایایی نسبت به بانک‌ها دارند؟
همانطور که می‌دانید؛ بانک‌ها قدمت بسیار زیادی در کشور ما دارند و به عنوان یک نهاد مالی بزرگ و معتبر از آن‌ها یاد می‌شود.
بیشتر بخوانید: نهاد مالی چیست؟ + انواع نهادهای مالی در ایران
براین اساس؛ اکثر مردم این ذهنیت را داشتند که بانک‌ها، تنها محل معتبر برای قرار دادن سرمایه و کسب سود هستند. اما امروزه موضوع سرمایهگذاری در بازارهای مالی گسترش یافته و در کنار اعتماد مردم و افزایش محبوبیت بازار بورس، ابزارهای فعالیت در این بازار نیز بیشتر شده است.
البته در نظر داشته باشید که هر نوع سرمایهگذاری، ریسک‌های مختص به خود را دارد. با این حال؛ یک سرمایهگذاری جذاب، در کنار ریسک معقول، سود مناسبی نیز به همراه دارد.
در ادامه، مزایای سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت را بررسی خواهیم کرد:
1. مدیریت حرفه‌ای
برخی افراد، به دلیل نداشتن دانش کافی سرمایهگذاری در بازارهای سرمایه و یا کمبود وقت برای انجام معاملات، در بانک‌ها اقدام به سرمایهگذاری می‌کنند.
صندوقهای سرمایهگذاری، به وسیله افراد متخصص مدیریت می‌شوند. در واقع این افراد به صورت حرفه‌ای ریسک‌های موجود را مدیریت و شرایط را برای کسب سود حداکثری مهیا می‌کنند.
2. شفافیت
معمولا سیستم بانکی موجود، از ارائه گزارش به سرمایه‌گذاران اجتناب می‌کند. به طور کلی ممکن است بانک‌ها سپرده‌های خود را در قالب تسهیلات و وام به متقاضیان پرداخت کرده و یا در پروژه‌های عمرانی و تولیدی، سهام شرکت‌ها، اوراق درآمد ثابت و … قرار دهند.
به این ترتیب، با توجه به گسترده بودن فضای سرمایهگذاری، از مشخصات سبد دارایی و شیوه سوددهی آن‌ها در بانک اطلاعات دقیقی در دست سرمایه‌گذار نخواهد بود.
در حالی که، صندوق درآمد ثابت مجبور به ارائه گزارش مداوم به سرمایه‌گذاران خود است. بنابراین پس از خرید واحدهای صندوق درآمد ثابت، سرمایه‌گذار از اطلاعاتی نظیر ترکیب دارایی، سود و زیان دارایی و جزئیات سبد سرمایهگذاری صندوق مطلع خواهد شد.
علاوه بر این؛ شفافیت صندوق و ارائه گزارش؛ امکان مدیریت حرفه‌ای را برای سرمایه‌گذاران، سازمان بورس و ارکان نظارتی این نهادهای مالی فراهم کرده و از هرگونه تخلف جلوگیری می‌کند.
بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری در بورس یا بانک؛ کدام بهتر است؟
3. نقدشوندگی
یکی از ویژگی‌های مهم در سرمایهگذاری، قدرت نقدشوندگی است.
گاهی ممکن است سرمایه‌گذاران به هر دلیلی، به سرمایه خود نیاز ضروری پیدا کنند و به همین دلیل مجبور شوند که سرمایه درگیر در سرمایهگذاری را خارج کنند. اینجاست که قدرت نقدشوندگی برای سرمایه‌گذار مهم خواهد شد.
معمولا سرمایه موجود در بانک، به شرطی که در حساب بلندمدت درگیر نشده باشد، به سرعت قابل برداشت است. البته در حساب بلندمدت هم پس از طی مراحل خاصی و به شرط صرف نظر از سود سرمایه، می‌توانید وجه نقد خود را خارج کنید.
وجود ضامن در صندوقهای درآمد ثابت مبتنی بر صدور و ابطال و وجود ضامن نقدشوندگی در صندوق درآمد ثابت قابل معامله، نگرانی سرمایه‌گذار را از بابت نقد شدن واحدهای صندوق برطرف خواهد کرد.
با این که صندوقهای سرمایهگذاری نقدشوندگی مناسبی دارند؛ اما در دسترس قرار گرفتن سرمایه در آن‌ها، با کمی تاخیر همراه است. زمان دریافت وجه با توجه به نوع صندوق، بین یک تا چند روز کاری متفاوت خواهد بود. بنابراین قدرت نقدشوندگی صندوق‌ها بالا است و اصلا جای نگرانی نیست؛ اما نسبت به بانک، در زمان واریز وجه نقد به حساب، با تاخیر زمانی اندکی مواجه هستیم.
سخن پایانی
بانک و صندوق درآمد ثابت، هر دو به عنوان گزینه‌های اصلی برای انجام یک سرمایهگذاری کم ریسک با سود معقول به حساب می‌آیند.
بانک‌ها، سود ثابت و وابسته به نرخ بهره مصوب دولت را دارند؛ اما صندوق سرمایهگذاری می‌تواند درصد سود متغیری داشته باشد. هر شخص، با توجه به نیاز و هدف خود، می‌تواند از بانک یا صندوقهای سرمایهگذاری جهت افزایش سرمایه استفاده کند.
در این مقاله، تفاوت سرمایهگذاری در بانک و صندوق سرمایهگذاری را عنوان کردیم تا شما بتوانید با بررسی تفاوت‌ها و مزایای هر روش، بهترین محل برای سرمایهگذاری خود را پیدا کنید.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایهگذاری کنید
- در صندوقهای سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایهگذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: