هر آنچه که باید درباره تفاوت AR و VR بدانید

از جمله عرصه‌های تکنولوژی مهم در سال­‎‌های اخیر، تکنولوژی واقعیت گسترده یا Extended Reality (XR) است.

این صنعت به دو زیر مجموعه دیگر به نام واقعیت افزوده (Augmented Reality) و واقعیت مجازی (Virtual Reality) تقسیم می‌شود.

بارها ممکن است مخفف این دو واژه را به صورت AR و VR شنیده باشید. در این مقاله قصد داریم تفاوت ar و vr را به طور مفصل توضیح دهیم.

نکات کلیدی

• در سال‌های اخیر درباره صنعت واقعیت گسترده (XR) بسیار شنیده‌ایم. این صنعت با دو زیر مجموعه به نام واقعیت افزوده (Augmented Reality) و واقعیت مجازی (Virtual Reality)، آینده انسان مدرن را در دست گرفته است.
• واقعیت افزوده یا AR، تکنولوژی ترکیب عناصر دنیای دیجیتال با دنیای واقعی است. به عبارت دیگر؛ در واقعیت افزوده با استفاده از الگوهای محاسبه‌کننده موقعیت، اطلاعات و المان‌های مجازی بر روی اشیا در دنیای واقعی سوار شده و یا با آن‌ها ترکیب می‌شوند.
• واقعیت مجازی نه تنها دنیای مجازی را با دنیای واقعی ترکیب می‌کند؛ بلکه با آن جایگزین می‌کند. در واقع کاربران با استفاده از واقعیت مجازی می‌توانند در یک محیط کاملا شبیه‌سازی شده از دنیای واقعی و با ویژگی‌های افزوده وارد شده و بسیاری از فعالیت‌های روزمره خود را به شکل مجازی انجام دهند.
• به طور کلی تکنولوژی‌های اصلی و مرکزی واقعیت مجازی و واقعیت افزوده یکسان هستند؛ اما تفاوت AR و VR در زمینه‌های مختلفی مانند محیط کاربری، تجهیزات و کاربردها به طور قابل ملاحظه‌ای چشمگیر است.

واقعیت افزوده (VR) چیست؟

اولین گام برای شناخت تفاوت واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، تعریف آن‌ها است.

واقعیت افزوده یا AR، تکنولوژی ترکیب عناصر دنیای دیجیتال با دنیای واقعی است. از جمله ابزارهای شناخته شده در واقعیت افزوده عبارتند از عینک‌های هوشمند، دوربین‌های لپ‌تاپ، تبلت و … .

در واقع؛ در واقعیت افزوده با استفاده از الگوهای محاسبه‌کننده موقعیت، اطلاعات و المان‌های مجازی بر روی اشیا در دنیای واقعی سوار شده و یا با آن‌ها ترکیب می‌شوند.

از مهم‌ترین ویژگی‌های واقعیت افزوده این است که تنها به نمایش عناصر دیجیتال در دنیای واقعی اکتفا نمی‌کند؛ بلکه امکان یکپارچه‌سازی و برقراری ارتباط حسی نیز در آن وجود دارد.

از جمله مهمترین کاربردهای VR می‌توان به نرم‌افزارهای جهت‌یاب، برنامه‌های محاسباتی، آموزشی، بهداشت، حسابرسی و … اشاره کرد.

به طور کلی؛ تفاوت واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، در اهداف هریک از آن‌ها قابل مشاهده است.

هدف اصلی واقعیت افزوده، گسترش تجربه و درک حضور در دنیای واقعی بر اساس ارائه‌ اطلاعات دیجیتالی به کاربر است.

ممکن است این اطلاعات در قالب تصویر، متن، صدا، ویدئو و …  بر روی موبایل، عینک‌های واقعیت افزوده و ابزارهای دیگر نمایش داده شوند.

در ادامه؛ به تعدادی از کاربردهای ملموس واقعیت افزوده اشاره می‌کنیم:

• نرم‌افزارهای دکوراسیون داخلی مانند 3D MAX
• فیلترهای موجود در اپلیکیشن اسنپ چت
• نرم‌افزارهای کاربردی در حوزه پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی
• نرم‌افزارهای عکاسی و ویرایش عکس
• تشخیص لوکیشن اشیا و شخصیت‌های مجازی در دنیای واقعی که در بازی‌هایی مانند پوکمون گو (Pokemon Go) وجود دارند
• تولید محتوای دیجیتال و ایجاد افکت‌های ویژه در آن‌ها
• امکان ترجمه در ابزارهای هوشمند
• عینک گوگل
• نمای خیابانی (Street View) گوگل

مزایای واقعیت افزوده

مهم‎ترین مزایای واقعیت افزوده عبارتند از:

• کاربری آسان و دسترسی همگانی
• ارائه تجربه‌ای نوین، پیشرفته، عمیق و با جزئیات به کاربر
• کمک به تولیدکننده‌ها در طراحی محصولات و پیش‌بینی ویژگی‌های ظاهری آن‌ها بعد از اجرا (مانند نرم‎افزارهای طراحی دکوراسیون)
• تسهیل در آموزش‌های درمانی و جراحی
• جذابیت در آموزش و امکان به اشتراک‌گذاری تجارب از راه دور

معایب واقعیت افزوده

همانطور که می‌دانید؛ مانند هر تکنولوژی نوظهور دیگر، در حال حاضر واقعیت افزوده در مسیر تکامل است و محدودیت‌هایی نیز دارد.

از جمله چالش‌های این تکنولوژی عبارتند از:

• محدودیت‌های اجرایی در تعداد زیادی از دستگاه‌های دیجیتال
• هزینه‌های اجرایی نسبتا بالا برای توسعه‌دهنده‌ها
• اعتیاد به کار مداوم با دستگاه‌های هوشمند
• دشواری کار همزمان با تجهیزاتی مانند عینک و غیره
• نیاز به به‌روزرسانی دائم برنامه‌ها
• حریم خصوصی ضعیف

واقعیت مجازی (VR) چیست؟

تا اینجا با واقعیت افزوده آشنا شدید؛ حال لازم است برای درک تفاوت AR و VR با تعریف واقعیت مجازی، ویژگی‌ها و کاربردهای آن نیز آشنا شوید.

به طور خلاصه؛ واقعیت مجازی یا VR، نه تنها دنیای مجازی را با دنیای واقعی ترکیب می‌کند؛ بلکه با آن جایگزین می‌کند.

در واقع کاربران با استفاده از واقعیت مجازی می‌توانند در یک محیط کاملا شبیه‌سازی شده از دنیای واقعی و با ویژگی‌های افزوده وارد شده و بسیاری از فعالیت‌های روزمره خود را به شکل مجازی انجام دهند.

واقعیت مجازی توانسته انقلابی در آموزش، صنایع بازی و سرگرمی، پزشکی و سازمان‌ها­ با ایجاد مدل دورکاری به وجود آورد. در اینجا بیشتر توضیح داده‌ایم: فضای واقعیت مجازی (متاورس) چیست؟

اگر از علاقه‌مندان عرصه بلاک‌چین یا کریپتو باشید؛ احتمالا نام متاورس را بارها شنیده‌اید. امروزه ظهور و شکوفایی تکنولوژی واقعیت مجازی را بیش از هر جای دیگری می‌توان در متاورس مشاهده کرد.

در واقع متاورس دنیایی است که در آن کاربران می‌توانند به فعالیت‌های مختلفی مانند خرید و فروش، ساخت و ساز، آموزش، نوازندگی و غیره بپردازند و حتی از این طریق، درآمد کسب کنند.

از طرفی؛ بازی‌های متاورسی را بازی‎های واقعیت مجازی نیز می‌گویند، چراکه در آن شاهد بازی‌های ویدیویی قدیمی با تجربه‌ واقعی‌تر و ترکیبی از احساس بسیار زیاد کاربران هستیم.

از مهم‎ترین تفاوت‌ AR و VR می‌توان به سخت‌افزارهای آن‌ها اشاره کرد. تا چند سال قبل برای استفاده از ویژگی‌های واقعیت مجازی، علاوه بر عینک، هدست و موبایل، به کنسول‌های خاصی نیاز داشتیم.

اما امروزه دسترسی به این تکنولوژی همانند واقعیت افزوده، با هدست‌های بی‌سیم، دستگاه‌های موبایل و لپ‌تاپ نیز امکان‌پذیر است.

شایان ذکر است که توسعه تجهیزات واقعیت مجازی به منظور برقراری رابطه حسی بهتر با دنیای مجازی صورت می‌گیرد که برای این کار، این تجهیزات نیاز به تفسیر حرکات بدن دارند.

مزایای واقعیت مجازی

تفاوت‌ AR و VR موجب شده تا مزایای خاصی برای هرکدام از این تکنولوژی‌ها ایجاد شود.

همانطور که قبل‌تر درباره مزایای واقعیت افزوده صحبت کردیم، در ادامه به مزایای واقعیت مجازی نیز اشاره می‌کنیم:

• امکان ایجاد یک محیط تعاملی همه ‌جانبه‌
• کاهش احتمال نقض حریم خصوصی
• امکان توسعه‌ تکنولوژی‌های به‌روزتر مانند وب 3
• به‌کارگیری شیوه‌های تدریس نوین با استفاده از واقعیت مجازی در آموزش
• تجربه‌ کاربری کارآمد در برندینگ، تبلیغات و بازاریابی
• امکان سفر مجازی به مکان‌ها یا زمان‌هایی که دسترسی به آن‌ها هرگز برای انسان میسر نخواهد بود.

معایب واقعیت مجازی

از مهم‌ترین محدودیت‌ها و معایب واقعیت مجازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هزینه‌های اجرایی نسبتا بالا
• پیچیدگی در یادگیری و راه‌اندازی
• ایجاد تاثیرات منفی احتمالی بر ذهن و بدن انسان، در صورت استفاده مداوم و کنترل‌ نشده
• محدود بودن به محیط‌های از پیش ضبط ‌شده

بررسی تفاوت‌های AR و VR 

به طور کلی تکنولوژی‌های اصلی و مرکزی واقعیت مجازی و واقعیت افزوده یکسان هستند؛ به عنوان مثال، هر دو از فرآیند یادگیری مبتنی بر مغز انسان و هوش مصنوعی جهت بهبود عملکرد خود بهره می‌برند.

علاوه بر این؛ هدف هردو ارائه تجربه سه بعدی و شبیه‌سازی شده با کامپیوتر به کاربران است. اما با وجود شباهت‌های بسیار، هر کدام تفاوت‌های چشمگیری نیز دارند.

در ادامه قصد داریم تفاوت ar و vr را با توجه معیارهای مختلف و بر اساس مقاله منتشر شده در کوین تلگراف مورد بررسی قرار دهیم:

تفاوت AR و VR در محیط کاربری

در واقعیت مجازی، کاربران در یک دنیای خیالی و از پیش تعریف شده زندگی می‌کنند.

در واقع کاربران در محیط واقعیت مجازی، تماس چندانی با واقعیت ندارند و تنها یک محیط شبیه‌سازی شده را تجربه می‌کنند. اما کاربران واقعیت افزوده می‌توانند تجربه‌ای همزمان از واقعیت و دنیای مجازی داشته باشند.

به عنوان مثال؛ در بازی Pokemon Go که قبل‌تر از آن به‌عنوان یکی از کاربردهای واقعیت افزوده نام بردیم، کاربران با موجوداتی مجازی سروکار دارند که در دنیای واقعی نیز معادل آن‌ها وجود دارد.

به طور کلی؛ با اینکه غوطه‌وری در فضای واقعیت افزوده کمتر است؛ اما نسبت به واقعیت مجازی احساس واقعی بیشتری به کاربران القا می‌کند.

به طور تخمینی؛ محیط واقعیت افزوده 25 درصد و محیط واقعیت مجازی 75 درصد مجازی هستند. لازم به ذکر است که 25 درصد باقی مانده در محیط VR شامل کاربر و تجارب حسی بدن او خواهد بود.

تفاوت AR و VR در تجهیزات

دسترسی به محیط واقعیت افزوده، تنها با کمک تلفن همراه هوشمند، لپ‌تاپ، تبلت، نرم‌افزارها و تجهیزات اندکی مانند عینک امکان‌پذیر است.

با این تجهیزات، شما می‌توانید تجربه کاملی از واقعیت افزوده به دست آورید. اما در اکثر مواقع، تجربه همه جانبه و کامل از واقعیت مجازی نیازمند دستگاه‌های کنسول خاص، هدست‌های VR و … است که بدون شک تهیه این موارد، هزینه‌های کاربر را افزایش می‌دهد.

البته شایان ذکر است که در هر دو تکنولوژی واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، هرچه تجهیزات بیشتری داشته باشید، تجربه‌ کامل‌تری نیز خواهید داشت.

از جمله این تجهیزات عبارتند از: سنسورهای حسی متصل به بدن، دستکش‌های مخصوص، میکروفون و ابزارهای دیگر.

علاوه بر این؛ توجه داشته باشید که کاربر واقعیت افزوده نیاز به اینترنتی با پهنای باند بیشتری نسبت به کاربر واقعیت مجازی دارد.

تفاوت AR و VR در کاربردها

تفاوت تفاوت AR و VR در کاربردهایی که دارند، بسیار قابل توجه است.

در واقعیت مجازی، محیط کاربر همواره با دنیای مجازی تعامل دارد و به همین دلیل، از واقعیت مجازی به عنوان یک ابزار کمکی در صنایع مختلف استفاده می‌شود.

به عنوان مثال؛ AR برای آموزش در کلاس‌های حضوری بیشتر کاربرد دارد تا در کلاس‌های مجازی.

از طرفی؛ VR امکان مجازی‌سازی کامل آموزش از راه دور را با کسب تجارب خارق‌العاده‌ای که به دست آوردن آن‌ها در دنیای واقعی یا AR میسر نیست را فراهم می‌آورد.

به طور کلی؛ واقعیت مجازی موانع زمانی و مکانی کمتری نسبت به واقعیت افزوده دارد؛ اما توانایی‌های محاسباتی واقعیت افزوده بیشتر است. به همین دلیل است که گسترده‌ترین کاربرد VR در بازی‌های ویدیویی است.

سوالات متداول

سخن پایانی

تاکنون تکنولوژی‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، توانسته‌اند یکی از بزرگترین صنایع دنیا را ایجاد کنند؛ به طوری که پیش‌بینی می‌شود درآمد کل از این دو تکنولوژی تا پایان سال 2026، به 50.9 میلیارد دلار برسد.

علاوه بر تفاوت ar و vr که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم؛ هر دو تکنولوژی جایگاه ویژ‌ه‌ای در آینده انسان مدرن و کره زمین خواهند داشت.

تاکنون نیز در موارد مختلفی اعم از گوشی‌های هوشمند، متاورس، آموزش، پزشکی، خودروسازی، هنر، ورزش و … از این دو بهره‌برداری‌های زیادی شده است.

به عنوان مثال؛ بهبود کیفیت جراحی، توسعه صنعت خرده‌فروشی، توسعه روش‌های تشخیص بیماری، تولید خودروهای تمام اتوماتیک و آموزش‌های کاملا مجازی، تنها بخشی از تاثیر AR و VR بر زندگی انسان است.

در این مقاله، درباره واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، مزایا و معایب هریک و تفاوت ar و vr صحبت کردیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید باشد.