توکن هواداری (Fan Token) چیست؟ + محبوب‌ترین توکن‌های هواداری

توکن هواداری برای حمایت از باشگاه‌های فوتبال، گروه‌های موسیقی و مجموعه‌های مختلف به وجود آمده است.

فن توکن (Fan Token) در واقع شکلی از ارزهای دیجیتال است که دارندگان آن‌ها می‌توانند امتیازات و دسترسی‌های خاصی در باشگاه و تیم محبوب خودشان را داشته باشند.

ویژگی و کاربرد توکن‌های هواداری باعث شده تا به لیگ‌های برتر کشورهای مختلف هم راه پیدا کنند.

اگر دوست دارید با طرفداری از تیم محبوب یا سلبریتی موردعلاقه‌تان کسب درآمد داشته باشید، توکن‌های هواداری جزء بهترین گزینه‌هاست؛ برای کسب اطلاعات بیشتر به خواندن این مطلب ادامه دهید.

توکن هواداری (Fan Token) چیست؟

فن توکن، ارز دیجیتالی است که مخصوص به یک باشگاه ورزشی خاص، سلبریتی، گروه موسیقی یا هر مجموعه و سازمان دیگر است.

معمولاً این گروه‌ها شناخته شده هستند و هواداران یا دنبال‌کنندگان وفاداری دارند که مشتاقانه آن‌ها را پیگیری می‌کنند.

همه افراد یا هوادارانی که فن توکن مخصوص به گروه یا باشگاه موردنظر را در اختیار دارند می‌توانند به طیف وسیعی از خدمات ارائه شده توسط باشگاه دسترسی پیدا کنند. این مزایا از طرف باشگاه برای هواداران مشخص می‌شود.

امتیازات فن توکن اغلب شامل شرکت و رأی‌گیری در تصمیم‌های عمومی و کلی باشگاه، جوایز، امتیاز‌های VIP، تبلیغات، بازی‌ها و حضور در جمع ویژه گروه‌های طرفداری باشگاه است.

در یک تعریف خلاصه‌تر و کلی، فن توکن نوعی دارایی کلکسیونی یا همان توکن غیرمثلی (NFT) است. این توکن در شبکه بلاک‌چین ساخته شده و از طریق Fan Token Offering وارد بازار می‌شود.

مهم‌ترین تفاوت بارز فن توکن با NFT ها همان ویژگی قابل انتقال بودن آن‌هاست. NFT‌ ها به‌ خاطر قانون کپی‌رایت دیجیتال قابل انتقال نیستند، اما توکن هواداری کاملاً قابل انتقال است.

مالکان این توکن‌ها حق دسترسی به یک دفتر کل توزیع‌شده (DLT) رمزنگاری شده، حق رأی و… را دارند. در نتیجه، میزان عرضه و تقاضای هر توکن هواداری می‌تواند ارزش آن‌ها را تعیین کند.

چیلیز (CHZ) یکی از شناخته‌شده‌ترین فن توکن‌هاست که کاربران و مالکان آن می‌توانند پاداش‌های مختلف، حق رأی و دسترسی به دیگر قابلیت‌ها را از طریق پلتفرم‌های واقعیت مجازی و بازی در سایت Socios داشته باشند.

بیشتر بخوانید: معرفی توکن‌های اجتماعی (Social Tokens) و کاربرد آن‌ها 

تاریخچه فن توکن‌ها

اولین‌بار درباره fan token در وایت پیپر ارز دیجیتال چیلیز (CHZ) صحبت شد.

در اصل چیلیز این توکن‌ها را برای معرفی پلتفرم Socios خود استفاده کرد و آن‌ها را به‌ عنوان توکن‌های کاربردی که با نام تیم یا سازمان ورزشی خاصی مشخص و تعیین شده‌اند تعریف کرد.

پلتفرم Socios

پلتفرم Socios.com پایه و اصولی برای لذت بردن از فرصت‌های جدید و دنیای خارق‌العاده توکن‌های هواداری است. جایی که بهترین امکانات برای تعامل با تیم موردنظرتان را فراهم می‌کند.

این پلتفرم در واقع اپلیکیشن موبایلی است که برای اندروید و iOS در دسترس است. امکان خرید و معامله فن توکن، شرکت در نظرسنجی‌ها و حضور در مجموعه‌ای از بازی‌ها و مسابقات جوایز انحصاری و پاداش را فراهم می‌کند.

انواع توکن هواداری

توکن هواداری صرفاً مربوط به تیم‌های فوتبال نیست، بلکه فن توکن‌هایی وجود دارد که در زمینه‌های مختلفی مثل بازی‌ها هم استفاده می‌شوند.

• فوتبال: تا امروز 19 باشگاه بزرگ و مطرح جهانی فوتبال با استفاده از پلتفرم Socios وارد میدان شده‌اند. برخی از مطرح‌ترین اسامی این لیست شامل باشگاه آث‌میلان، منچسترسیتی و … است. هر باشگاه fan token مخصوص خود را دارد و آن‌ها را می‌توان با استفاده از CHZ در پلتفرم Socios خریداری کرد.
• بازی: توکن هواداری برای افزایش مشارکت و رأی‌گیری آزاد در مورد فعالیت‌های درون بازی هم استفاده می‌شوند. Socios پیش‌ از این با مجموعه‌هایی مثل OG ،Team Heretics ،Natus Vincere و Team Alliance همکاری کرده است.
• مبارزه: استقبال و کاربرد توکن هواداری باعث شد تا توجه سازمان‌های حرفه‌ای MMA مثل UCF و PFL هم به این ارزهای دیجیتالی جلب شود. هر دو سازمان با استفاده از بلاک‌چین چیلیز، توکن‌های خود را تأسیس کرده و توسعه دادند. هدف اصلی آن‌ها به‌ وجود آوردن راه ارتباطی جدید برای دسترسی طرفداران به پاداش‌های بازی، انجمن‌های گفت‌وگو و نظرسنجی‌های مختلف بود.

تیم‌هایی که برای بهره مندی از فن توکن‌ها ثبت‌نام کرده‌اند:

تیم‌های آرسنال، استون ویلا، اورتون، لیدز، منچسترسیتی، بارسلونا، آث‌میلان، اینترمیلان، یوونتوس، پی اس جی و تیم ملی پرتغال اسامی مهمی است که در لیست ثبت‌نام‌کنندگان و مصرف‌کنندگان توکن‌های هواداری دیده می‌شود.

حتی لیگ برتر هند هم تلاش می‌کند تا در این لیست قرار بگیرد و جزو گروه‌هایی باشد که با استفاده از فن توکن ارتباط بهتر و کارآمد‌تری با هواداران خود برقرار می‌کند.

کاربرد توکن هواداری

مالکان و دارندگان فن توکن‌ها می‌توانند آن‌ها را بخرند و درست مانند سایر ارزهای دیجیتالی این توکن‌ها را معامله کنند.

قیمت توکن در هنگام معامله کردن معمولاً توسط فروشنده‌ها تعیین می‌شود. علاوه بر این، عرضه و تقاضا این توکن‌ها و شرایط بازار هم می‌تواند روی میزان محبوبیت و قیمت آن‌ها تأثیر داشته باشد.

وقتی شما صاحب یک فن توکن از باشگاه محبوبتان هستید، حق رأی و مداخله در تصمیمات باشگاه محبوب‌تان را هم دارید. حق رأی شامل شرکت در طرح تجاری باشگاه، طراحی اتوبوس‌ها، محل انجام مسابقات و … است.

این مزایا به هواداران کمک می‌کند تا احساس مشارکت بیشتری در مسائل باشگاه محبوب خود داشته باشند. آن‌ها می‌توانند با توجه‌ به علاقه، تعصب و احترامی که نسبت به باشگاه و تیم‌شان دارند، خودشان را در مسائل و تصمیم‌گیری‌های باشگاه هم شریک بدانند.

هرچقدر که محبوبیت باشگاه و افرادی که مشتاق خرید و استفاده از توکن هواداری مورد نظر بیشتر باشد، قیمت توکن هم بالاتر می‌رود.

بیشتر بخوانید: روش خرید NFT (روی پلتفرم Opensea)

تفاوت توکن هواداری با سایر ارزهای دیجیتال

علی‌رغم اینکه فن توکن‌ها یک دارایی دیجیتالی محسوب می‌شوند، تفاوت و ویژگی‌هایی دارند که باعث شده بتوان نقاط تمایز‌ مشخصی میان آن‌ها و سایر ارزهای دیجیتالی تعیین کرد.

این ویژگی‌ها را با هم بررسی کنیم:

• پشتیبانی توکن: توکن‌های هواداری توسط ارز دیجیتال دیگری مثل بیت‌کوین یا اتریوم پشتیبانی نمی‌شوند. در واقع مثل اکثر آلت‌کوین‌هایی که روی شبکه‌های مختلفی مثل شبکه ERC20 تولید شده‌اند نیستند. همچنین این توکن‌ها با سایر ارزهای دیجیتالی مثل بیت‌کوین و حتی چین‌لینک متفاوت‌اند، زیرا مشکلات مالی یا فنی خاصی را  برطرف نمی‌کنند و بیشتر بر پایه سرگرمی و پاداش هستند.
• قیمت توکن: قیمت آن‌ها بر اساس میزان تقاضا و ارزشی که دارند مشخص می‌شود. هر چقدر یک توکن مربوط به باشگاهِ معروف‌تر و محبوب‌تری باشد، تقاضای بیشتر و در نهایت ارزش و قیمت بالاتری هم خواهد داشت.
• امکان معامله: معامله‌گران می‌توانند فن توکن را مثل همه ارزهای دیجیتال در هر صرافی متمرکز و غیرمتمرکزی که وجود دارد، معامله کنند. این توکن‌ها به‌ اندازه ارزهای دیگر به بازار وابسته هستند و در معرض نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال قرار می‌گیرند. در نتیجه قیمت فن توکن‌ها هم مثل سایر ارزهای دیجیتال، روند صعودی و نزولی دارد و می‌توانید با فروش آن‌ها سود کسب کنید.  
• قابل تعویض بودن: فن توکن‌ها یک NFT هستند، اما NFT ها قابل تعویض نیستند ولی توکن هواداری کاملاً قابل تعویض است (درست مانند پول‌های فیات). علاوه بر این، فن توکن‌ها را می‌توانید با لباس ورزشی تیم محبوبتان یا خدمات ویژه باشگاه هواداری معاوضه کنید.
• ایجاد هویت: فن توکن‌ها برای ایجاد هویت یک باشگاه و هوادارانش بسیار مهم است و باعث می‌شود تا افراد در یک گروه مشترک که منافع و اهداف مشترکی دارند در کنار هم قرار بگیرند.

نحوه کار توکن طرفداری

دارندگان توکن هواداری حق انحصاری برای شرکت در مورد برخی از تصمیم‌های باشگاه را دارند؛ این ویژگی درست مشابه سهام‌داری در یک شرکت است.

دارندگان برای شرکت در این نظرسنجی‌ها لازم نیست توکن‌هایشان را خرج کنند. همچنین هر چه یک کاربر توکن بیشتری داشته باشد، رأی و نظر او تأثیر بیشتری روی نظرسنجی‌های انجام شده شرکت خواهد داشت.

این نکته را هم از قلم نیندازیم که قابلیت و قدرت فن توکن‌ها در همه باشگاه‌ها یکسان نیست. برخی تیم‌ها ممکن است واجد شرایط بودن برای رأی دادن و سایر امتیازاتی که دارندگان توکن در نظر می‌گیرند را محدود کنند.

برای مثال دارندگان توکن AC Milan) ACM) امکان تاثیرگذاری در تصمیمات باشگاه دارند و همچنین امکان شرکت در مسابقات باشگاه، شناخت باشگاه و … را نیز دارند. در حالی‌ که باشگاه دیگری برای دارندگان فن توکن‌های خود فقط امکان شرکت و حضور در بازی‌ها و مسابقات و کسب جایزه و پاداش از آن‌ها را می‌دهد.

بیشتر بخوانید: بدون کدنویسی در پروژه‌های ارز دیجیتال مشارکت داشته باشید!

چرا توکن‌های هواداری مهم هستند؟

ورزش و بازارهای جهانی مرتبط با آن همواره در حال‌ رشد هستند.

سال‌هاست که ورزش‌های محبوبی مثل فوتبال جزء مهم‌ترین و پرطرفدارترین ورزش‌های گروهی و جمعی بوده و هنوز هم این جایگاه حفظ شده است.

ارزش بازار جهانی مرتبط با ورزش، طبق آمار و اطلاعاتی که منتشر شده تا سال 2022 به 614 میلیارد دلار رسیده است! به همین دلیل، تیم‌های ورزشی همیشه دنبال راه‌های جدید برای کسب درآمد از محبوبیت و جایگاه ویژه خود بوده‌اند.

در حال حاضر توکن طرفداری یکی از بهترین و موفق‌ترین راه‌هایی است که توانسته باشگاه‌های مختلف را به اهداف تجاری خود و هواداران را به اهداف طرفداری خود برساند.

بهترین توکن‌های هواداری

اولین و معروف‌ترین فن توکن همان توکن چیلیز است. این توکن باعث شد تا توکن‌‌های هواداری باشگاه‌های محبوبی مثل یوونتوس، منچسترسیتی و … رشد تصاعدی داشته باشند.

علاوه بر این، توکن‌های دیگری مثل توکن هواداری رئال‌مادرید، بارسلونا، منچسترسیتی و … هم وجود دارند که در ادامه با جزئیات و اطلاعات بیشتری درباره همه آنها صحبت خواهیم کرد.

• چیلیز (CHZ): چیلیز را به‌ راحتی می‌توان پیش‌گام و پایه‌گذار توکن‌های هواداری دانست. توکنی که روی بلاک‌چینی با همین نام ایجاد شد و زمینه‌ساز موفقیت‌های زیادی برای سایر فن توکن‌های باشگاه‌هاست. چیلیز، ارز دیجیتالی برای ورزش و سرگرمی است و توسط ارائه‌دهنده خدمات فین‌تک مستقر در مالتا ساخته شده است. این پلتفرم توکن‌های خود را روی بلاک‌چین Socios تولید و اجرا می‌کند و چندین فن توکن مختلف دارد.
• بارسلونا (BAR): ژوئن 2020 توکن‌های BAR معرفی شدند که در زمان عرضه هرکدام 2 یورو قیمت داشتند. توکن هواداری باشگاه بارسلونا هم یکی دیگر از دارایی‌های دیجیتالی است که می‌توان آن‌ها را از طریق برنامه Socios خریداری و استفاده کرد. عملکرد این توکن هم کاملاً مشابه دیگر فن توکن‌هاست و با هدف جذب مخاطبان در سراسر جهان و امکان تعامل طرفداران با باشگاه و بازیکنان محبوب خود ایجاد شده است.
• پاریسن‌ژرمن (PSG): باشگاه پاری‌سن‌ژرمن یک باشگاه حرفه‌ای و مستقل در پاریس بوده که جزو موفق‌ترین و محبوب‌ترین باشگاه‌های فرانسه و جهان است. این باشگاه هم با در نظر گرفتن هواداران و محبوبیت خود، فن توکن PSG را راه‌اندازی کرده است. در زمان امضای قرارداد لیونل مسی، او تعداد زیادی فن توکن PSG دریافت کرد و همین موضوع جذابیت و اهمیت توکن هواداری این باشگاه را چندین برابر کرد.
• منچسترسیتی (CITY :(CITY هم توکن رسمی باشگاه منچسترسیتی است و در 25 می 2021 عرضه شد. این توکن بر بستر اتریوم ساخته شده و از زیرساخت‌های چیلیز استفاده می‌کند. دارندگان توکن منچسترسیتی می‌توانند از حق رأی در موضوعات اجتماعی باشگاه و مزایای اختصاصی و دیدار با بازیکنان استفاده کنند.

دیگر فن توکن‌های پرطرفدار:

• فن توکن باشگاه آ اِس رُم (ASR)
• فن توکن باشگاه یوونتوس (JUV)
• فن توکن باشگاه اتلتیکو مادرید (ATM)
• فن توکن باشگاه پورتو (PORTO)
• فن توکن باشگاه لاتزیو (LAZIO)
• فن توکن KPOP
• فن توکن لیگ مبارزان حرفه‌ای (PFL)

خرید و فروش توکن هواداری

خرید و فروش توکن هواداری بیشتر از طریق صرافی ارز دیجیتال Socios انجام می‌شود.

برای خرید این نوع توکن ابتدا باید از یک صرافی، ارز دیجیتال چیلیز بخرید و سپس در صرافی Socios با Chiliz.net مبادله کنید.

البته این نکته را هم ذکر کنیم که برای مبادله و خرید یک فن توکن، باشگاه‌های ورزشی در ابتدا باید یک رویداد عرضه فن توکن (FTO) انجام دهند.

FTO مشابه با عرضه اولیه کوین (ICO) است. توزیع‌کننده فن توکن، تاریخ شروع و پایان توزیع توکن را همراه با قیمت افتتاحیه مشخص می‌کند. در زمان افتتاحیه و با نزدیک شدن به‌ روز موعود، هواداران می‌توانند توکن‌ها را با استفاده از پول نقد یا ارزهای دیجیتالی موجود در صرافی تهیه کنند.

معمولاً اکثر توکن‌ها در صرافی‌های متمرکز شناخته شده فهرست شده‌اند، اما برخی از آن‌ها هم به‌اندازه توکن‌های دیگر مورد توجه قرار نگرفته‌اند و محدود به معامله در صرافی‌های غیرمتمرکز مثل صرافی پنکیک سواپ هستند.

آینده فن توکن‌ها

توکن هواداری هم مثل دیگر ارزهای دیجیتال و به‌ طور کلی ماهیت این بازار، نوسانات زیادی را تجربه می‌کند.

قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا در نوسان است و هر چقدر که توکن مربوط به باشگاه محبوب‌تر و شناخته‌شده‌تری باشد، احتمالاً ارزش و قیمت بالاتری هم خواهد داشت.

همچنین با توجه‌ به اینکه قیمت نهایی این توکن‌ها به طور مستقیم با احساسات و هیجانات متقاضیان و دارندگان در ارتباط است، هیچ بعید نیست آینده آن‌ها درخشان‌تر و قابل‌ توجه‌تر از اکنون باشد.

جمع‌بندی

درباره توکن هواداری، تاریخچه، ویژگی‌ها و کاربردهای این فن توکن‌ها گفتیم.

از چند سال پیش حتی دو تیم پرطرفدار پرسپولیس و استقلال هم تلاش می‌کردند بتوانند توکن‌های هواداری مخصوص خود را عرضه کنند و از این طریق بتوانند دسترسی و ارتباط بیشتری با هواداران خود داشته باشند.

با این‌ حال، توکن‌ باشگاه‌های مطرح جهانی در حال حاضر در دسترس هستند. اگر فکر می‌کنید آمادگی مقابله و صبر در برابر نوسانات بازار را دارید و می‌خواهید از سرگرمی محبوب‌تان درآمد داشته باشید، این توکن‌ها جزو محبوب‌ترین پیشنهادهاست.

در نهایت توصیه می‌شود مزایا و پاداش‌های عضویت هر یک از توکن‌ها را بررسی کنید و با تحقیق کامل درباره ارزش سرمایه‌گذاری آن‌ها، وارد بازار این فن توکن‌ها شوید.