اتریوم به عنوان اولین بلاکچینی بود که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی کرد.
از این رو توانست محبوبیت زیادی را کسب کند و کاربری آن در میان مردم و سازمان‌ها به شکل چشمگیری افزایش یافت.
توسعه دهندگان بلاکچین از این تکنولوژی جدید برای ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) بهره می‌برند.
این تکنولوژی ویژگی‌های زیادی دارد که به توسعه دهندگان امکان توسعه اپلیکیشن‌های دیفای قدرتمندی را مانند صرافی‌های غیرمتمرکز فراهم می‌کند.
این مسئله باعث شده تا امروز ما شاهد پلتفرم‌ها و ابزار‌های دیفای زیادی در دنیای بلاکچین باشیم. برخی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های دیفای در اتریوم که ممکن است نام آن‌ها را شنیده باشید عبارت‌اند از: UniSwap ،Compound ،Yearn Finance ،Curve ،Synthetix و…
می‌توان گفت تقریبا اغلب پروتکل‌های دیفای محبوب بر روی بلاکچین اتریوم قرار دارند. حتی پروتکل‌هایی که در سایر بلاکچین‌های دیفای مشاهده می‌کنیم نیز در ابتدا برروی بلاکچین اتریوم ایجاد شدهاند.
با گسترش نقد اتریوم به دلیل مصرف بالای انرژی و بهره‌وری پایین آن، تسلط آن در بازار کریپتو نیز دچار نوسانات شدیدی شده است. در عین حال، پلتفرم‌های دیگر با شتاب فزاینده‌ای در حال توسعه اکوسیستم دیفای خود هستند، به نظر می‌رسد در سال‌های پیش‌رو، شاهد رقابت شدیدی بین پرچم‌داران دیفای خواهیم بود.
دلیل این مسئله را می‌توان در ویژگی‌ها و مزایای کاربری سایر بلاکچین‌های نسل جدید نسبت به اتریوم دانست.
بیشتر بخوانید: تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر با پل زدن از اتریوم به لایه 2! (راهنمای کامل)
در این مقاله ما به بررسی فضای دیفای و مهم‌ترین ویژگی‌های رقبای اتریوم می‌پردازیم. اگر قصد سرمایه گذاری بلند مدت در یکی از بلاکچین‌های دیفای را دارید با ما همراه باشید تا در مورد علت تسلط حریفان اتریوم در بازار کریپتو و پلتفرم‌های قراردادهای هوشمند صحبت کنیم.
1. BNB Chain
با اطمینان می‌توان گفت اولین رقیب قدرتمند اتریوم، بلاکچین Binance Chain (با نام قبلی BSC) است.
اکوسیستم این زنجیره توانسته رشد چشمگیری را پس از عرضه آن تجربه کند. این بلاکچین محیط توسعه اپلیکیشن مشابه آن‌چه که در اتریوم شاهد آن هستیم را در اختیار توسعه دهندگان قرار می‌دهد.
برای مثال زبان برنامه‌نویسی و ماشین مجازی آن دقیقا مانند اتریوم است اما هزینه کارمزد‌ها و نهایی سازی تراکنش‌ها در این بلاکچین برتری زیادی نسبت به اتریوم دارد.
این بلاکچین پس از اتریوم به مقصد اصلی بسیاری از پروتکل‌ها و پلتفرم‌های دیفای تبدیل شده، به طوری که شاخص TVL (ارزش کل قفل شده) آن دائما در حال ثبت سقف‌های جدیدی است.
این بلاکچین توانسته سقف 30 میلیارد دلاری شاخص TVL را در سابقه خود ثبت کند با این حال به دلیل افت و خیز‌های اخیر بازار و همچنین افزایش رقابت نفس گیر بلاکچین‌های دیفای، در زمان نوشتن این مقاله، شاخص TVL بایننس حدود 9 میلیارد دلار برآورد می‌شود.
با این اوصاف، فضای توسعه دهندگان این بلاکچین همچنان قدرتمندانه به فعالیت خود ادامه می‌دهد. در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین پلتفرم‌های دیفای مستقر در این بلاکچین که احتمالا نام آن‌ها را شنیده‌اید می‌پردازیم.
PancakeSwap
پنکیک سواپ با اختلاف یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های صرافی غیرمتمرکز (DEX) در بلاکچین بایننس است که ویژگی‌های متنوعی را حتی نسبت به همتایان خود در سایر بلاکچین‌ها ارائه می‌دهد.
این صرافی برخلاف صرافی متمرکز بایننس، هیچ محدودیتی در استفاده از آن وجود ندارد و ما دائما شاهد رونمایی از قابلیت‌های جدید آن هستیم.
شما می‌توانید با انتخاب جفت ارز مورد نظر خود هر نوع معامله‌ای را روی آن انجام دهید.
Venus
ممکن است این نام کمتر برای شما آشنا باشد اما یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های Lending و قرض‌دهی در شبکه بایننس چین است که از یک پروتکل غیرمتمرکز قدرتمند بهره می‌برد.
بیشتر بخوانید: وام‌گیری و وام‌دهی در دیفای
عملکرد این پلتفرم ساده است، شما می‌توانید با قرض دادن دارایی‌هایتان به این پلتفرم، سود دریافت کنید، یا اگر نیاز به وام دارید با ارائه وثیقه، با نسبت تعیین شده بدون فوت وقت وام بگیرید.
ونوس در نوامبر سال 2020 عرضه شد. این پروتکل نیز یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های مالی و پولی در شبکه بایننس چین است که شاخص TVL آن در اوج خود بیش از 1.5 میلیارد دلار برآورد می‌شود.
اما در حال حاضر به دلیل شرایط بازار، این شاخص عدد 800 میلیون دلاری را به ما نشان می‌دهد.
Alpaca Finance
آلپاکا یک پروتکل Lending غیرمتمرکز قدرتمند برپایه بلاکچین بایننس چین است که برای کاربران این پلتفرم، امکان دریافت سود سالیانه را فراهم می‌کند.
یکی دیگر از قابلیت‌های قدرتمند Alpaca، کشت سود (yield Farm) آن است که با ارائه توکن‌های LP (توکن‌های نقدینگی)، به کاربران امکان کسب سود حداکثری را از واریزی‌های خود فراهم می‌کند.
از دیگر قابلیت‌های جالب این پروتکل، ارائه راه حل برداشت سود استیبل‌کوین محور است که با نام AUSD شناخته می‌شود. این روش نرخ بازدهی سالانه منطقی‌تری برای وجوه کاربران ارائه می‌دهد. شاخص TVL این پلتفرم در حال حاضر بیش از 600 میلیون دلار برآورد می‌شود.
کارمزد‌های چند سنتی این بلاکچین باعث شده تا بایننس چین میزبان پروژه‌های گیمیفای P2E بسیاری باشد. عناوینی مانند MOBOX، CryptoBlades و Mines of Dalarnia مهم‌ترین بازی‌های کریپتویی بربستر این بلاکچین به شمار می‌روند.
اما از بین صدها پروژه مالی و سرگرمی، ما میم‌کوین‌های زیادی را نیز در این پلاکچین مشاهده می‌کنیم. با توجه به قدرت این بلاکچین، توسعه‌دهندگان بسیاری به فکر ایجاد میم‌کوین‌های خود در بستر BNB Chain هستند.
2. Avalanche
آوالانچ بلاکچین نسل جدید دیگری است که با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگاری کامل دارد.
این بلاکچین در سپتامبر سال 2020 عرضه شد اما تا اگوست 2021 به رشد بی سر و صدای خود ادامه داد تا این که شاخص دیفای TVL این پروژه سر به فلک گذاشت.
این پلتفرم خود را از بند‌های سیستم قراردادهای هوشمند قدیمی رها کرده، در سیستم جدید قراردادهای هوشمند این بلاکچین، ما شاهد تراکنش‌های ارزان و دوست‌دار محیط زیست هستیم.
در حال حاضر بلاکچین Avalanche ادعا می‌کند که سریع‌ترین قراردادهای هوشمند (از نظر مدت زمان انجام تراکنش‌ها) را در بلاکچین خود دارد. در قراردادهای این بلاکچین از یک مکانیزم اجماع پیچیده سازگار با محیط زیست با نام DAG Optimized Byzantine Fault Tolerant استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: راهنمای جامع انواع الگوریتم‌های اجماع در بلاکچین
توضیح کامل مکانیزم اجماع قراردادهای هوشمند این پروتکل در این مقاله نمی‌گنجد اما به طور کلی، Dag Optimized یک تکنیک بهینه سازی بلاک‌های بلاکچین است و Byzantine Fault Tolerant سیستمی است که در آن عملیات پردازش تحت هر شرایطی حتی با وجود بازیگران مخرب یا ضعف عملکرد Nodeهای بلاکچین باید ادامه پیدا کند.
برخلاف سایر بلاکچین‌های تک لایه، Avalanche از معماری سه زنجیره‌ای برای افزایش سرعت، کیفیت و کاربری خود بهره می‌برد.
این لایه‌ها شامل زنجیره X که به آن تبادل نیز گفته می‌شود و امکان ایجاد و تبادل دارایی‌ها را میسر می‌کند، لایه P یا پلتفرم برای هماهنگی نود‌های اعتبار سنج، و لایه C یا قرارداد هوشمند تشکیل می‌شود که این لایه نیز وظیفه میزبانی و اجرای قراردادهای هوشمند EVM را برعهده دارد.
با این حال اغلب کاربران در هنگام کار با این بلاکچین متوجه سیستم چند لایه آن نمی‌شوند چرا که آن‌ها فقط با لایه C سر و کار دارند.
لازم به ذکر است توکن بومی این پروژه AVAX نام دارد و در زمان نوشتن این مقاله با بیش از 7 میلیارد دلار حجم بازار، قیمت آن حدود 27 دلار معامله می‌شود. تعداد کل توکن‌های آن 720 میلیون است که حدود 38 درصد آن در گردش هستند.
برخی از مهم‌ترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز محبوب در بستر این پروژه عبارت‌اند از:
TraderJoe
صرافی بومی غیرمتمرکز Avalanche که با اختلاف یکی از محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز این بلاکچین به شمار می‌رود.
اما این صرافی فقط به معامله دارایی‌ها محدود نمی‌شود، در درون آن یک هاب اختصاصی از ویژگی‌ها و محصولات دیفای قابل دسترس برای عموم کاربران وجود دارد.
این پلتفرم در زمان اوج خود توانسته شاخص TVL 2.5 میلیارد دلاری ثبت کند با این حال، با توجه به وضعیت بازار کریپتو و رقبای این پروژه، شاخص TVL آن در حال حاضر حدود 400 میلیون دلار برآورد می‌شود.
در زمان حال حجم معامله روزانه کاربران این صرافی حدود 59 میلیون دلار است.
Step APP
بلاکچین Avalanche میزبان یکی از مدعیان قدرتمند سیستم Move-to-earn است.
این پلتفرم در آپریل سال 2022 عرضه شد و از آن زمان توانسته رشد زیادی را تجربه کند. روش کار این پلتفرم بازی‌وار به این شکل است که شما با کار کردن (کار‌های فیزیکی)، دویدن و یا شنا کردن و در عین حال به همراه داشتن یک اپلیکیشن رهگیری فعالیت‌های روزانه، پاداش دریافت می‌کنید.
اما کارکرد آن فقط به رهگیری و پاداش محدود نمی‌شود، این پلتفرم یک پروتکل جدید برای محصولات FitFi است که ابزار‌های توسعه‌ای در قالب SDK برای برنامه نویسان در جهت ایجاد اپلیکیشن‌های درون متاورس Step با استفاده از تکنولوژی‌های آن ارائه می‌دهد.
مهم‌ترین ویژگی‌های این پلتفرم مکان‌یابی GEO، ضرب (Mint) توکن‌های غیرمثلی NFT و مکانیک‌های توکن بومی آن است که امکان ایجاد محصولات جدید را فراهم می‌کند.
در حال حاضر بیش از 140 هزار کاربر برای استفاده از این پلتفرم ثبت نام کرده‌اند که از نظر بسیاری از کارشناسان، Step App می‌تواند به یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های بربستر Avalanche از نظر تعداد کاربران یکتا تبدیل شود.
در این برنامه بسته سرمایه‌گذاری 290 میلیون دلاری برای کمک به توسعه شبکه‌های زیر مجموعه اپلیکیشن محور برای توسعه اکوسیستم بلاکچین Avalanche در نظر گرفته شده است.
3. Solana
سولانا اغلب با نام قاتل اتریوم (Ethereum killer) شناخته می‌شود.
بیشتر بخوانید: با 6 مورد از قاتلان اتریوم (Ethereum Killers) آشنا شوید!
بلاکچین Solana اغلب به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین بلاکچین‌های فنی در نظر گرفته می‌شود. نسخه بتا شبکه اصلی این بلاکچین در فوریه سال 2020 عرضه شد که تا امروز توانسته کاربران زیادی را به سمت خود جذب کند.
سولانا توانایی پشتیبانی انجام 65,000 تراکنش را در ثانیه (TPS) با میانگین کارمزد 0.001$ دارد. این بلاکچین همچنان به عنوان یکی از بهترین بلاکچین‌های با بهره‌وری بالا از نظر انرژی نسبت به عملکرد شناخته می‌شود.
علت این کارآمدی در فعالیت بیش از 1.600 نود اعتبار سنج در شبکه اصلی آن برای پردازش تراکنش‌های آن است.
علی‌رغم کیفیت حیرت انگیز این بلاکچین، رشد سولانا به دلیل راه‌اندازی‌های چندباره‌ای که در شبکه آن رخ داده است تا حدی کاهش یافته. شبکه این بلاکچین چندین حمله DDOS را تجربه کرده است که در پی این حملات عملکرد اصلی بلاکچین با اختلال مواجه شد. این مسئله تا حدی روی واگذار کردن رقابت به سایر حریفان تاثیر گذار بود.
از نظر فنی این پلتفرم کاملا از معماری بلاکچین بهره می‌برد که در آن مکانیزم اجماع POH یا اثبات تاریخچه به همراه مکانیزم اثبات سهام (POS) در تایید تراکنش‌ها نقش دارند. ترکیب دو مکانیزم اجماع نام برده توانسته در خروجی نهایی این بلاکچین از نظر زمان و بهره‌وری انرژی تاثیر زیادی بر جای بگذارد.
با وجود حملات متعدد DDOS به این بلاکچین، فضای دیفای آن به طور پیوسته در حال رشد انفجاری بوده است به طوری که در ماه‌های اخیر شاهد پروتکل‌هایی هستیم که مشابه آن در کل فضای کریپتوکارنسی وجود ندارد.
با توجه به معماری سفارشی آن و عدم سازگاری سیستم قرارداد هوشمند سولانا و EVM، بسیاری از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز موجود در این اکوسیستم یکتا هستند.
برخی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های این بلاکچین عبارت‌اند از:
STEPN
این اپلیکیشن را می‌توان اولین DApp با کارایی بالا در اکوسیستم سولانا دانست.
اپلیکیشن STEPN یک پلتفرم مرتبط با سلامتی و سبک زندگی است که از روش Move-to-earn بهره می‌برد. در این پلتفرم کاربر با مشارکت در استیک توکن‌های NFT و فعالیت‌های فیزیکی به عنوان پاداش، توکن‌های ساتوشی سبز رنگی با نام GST دریافت می‌کند.
توکن حاکمیتی این پلتفرم با نام GMT در حال حاضر از نظر حجم بازار به عنوان بزرگ‌ترین دارایی غیراستیبل کوین اکوسیستم سولانا شناخته می‌شود.
Symbiosis
یکی از قدرتمند‌ترین اپلیکیشن‌های دیفای روی اغلب بلاکچین‌ها Symbiosis است.
این پروتکل در واقع یک تجمیع کننده (Aggregator) نقدینگی قدرتمند با قابلیت چند زنجیره‌ای است که می‌تواند برای صرافی‌های غیرمتمرکز نقدینگی فراهم کند. این اپلیکیشن فقط به سولانا محدود نمی‌شود.
این پلتفرم به کاربران خود امکان سواپ هر توکنی را از بلاکچین‌های سازگار با EVM و ناسازگار فراهم کرده است. علاوه‌بر آن Symbiosis یکی از معدود تجمیع کننده‌هایی است که از بلاکچین سولانا پشتیبانی می‌کند.
این پلتفرم ویژگی کشت سود بین زنجیره‌ای (Cross-chain) را نیز فراهم کرده است که در آن کاربران با ارائه نقدینگی به استخر‌های این پروتکل، پاداش‌های خود را در قالب توکن‌های SIS دریافت می‌کنند.
Fringe
یک پروتکل Lending با محوریت سولانا که به کاربران امکان مشارکت در استخر‌های وام‌دهی را با ارائه سود میسر می‌کند.
این پلتفرم از یک استیبل‌کوین با پگ USD با نام USB پشتیبانی می‌کند. کاربران این پلتفرم در اینجا نیز می‌توانند با واریز وثیقه، این توکن‌ها را Mint و دریافت کنند. ضرب این توکن به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا با دارایی‌های منفعل و بدون استفاده خود نقدینگی استخراج کنند.
با این حال، برنامه Grant این بلاکچین و گسترش سرمایه‌گذاری تجاری اخیر در اکوسیستم آن و در نظر گرفتن این که شبکه اصلی سولانا همچنان در نسخه بتا قرار دارد، به ما نشان می‌دهد که این بلاکچین در آینده پتانسیل رشد زیادی دارد.
4. Terra
پروژه Terra با ایده اولیه خود توانست فضای بلاکچین را تحت تاثیر قرار دهد اما متاسفانه پس از شکست و در پی آن سقوط ارزش استیبل‌کوین و توکن بومی شبکه آن، دیگر چندان مورد اعتماد نیست.
بیشتر بخوانید:روزی که ترا (Terra) کمر کریپتو را شکست؛ همه چیز در مورد سقوط لونا!
با وجود نسخه LUNA 2.0 و آغاز به کار مجدد این بلاکچین، اما فضای اطراف آن از نظر بسیاری از صاحب نظران مثبت نیست و بسیاری آن را کلاهبرداری می‌دانند. در حال حاضر نسخه قدیمی این بلاکچین با عنوان LUNA کلاسیک شناخته می‌شود.
در این بخش ما توضیحی کوتاه از نحوه عملکرد الگوریتم آن و به معرفی برخی از اپلیکیشن‌های محبوب مستقر در این بستر می‌پردازیم. با این حال، همه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز موجود در این بلاکچین با سقوط شدیدی مواجه شدهاند.
این بلاکچین برای استیبل‌کوین‌های الگوریتمی و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مالی بستر مناسبی است. بلاکچین Terra که توکن آن با نام LUNA شناخته می‌شود، میزبان اپلیکیشن‌های با کیفیت بالایی است که حتی نمونه‌های آن در سایر بلاکچین‌ها یافت نمی‌شود.
با این حال سیستم این بلاکچین به شکلی است که برای تعامل با آن نیاز به کیف‌پول اختصاصی Terra خواهید داشت. نکته دیگر این که بلاکچین ترا از ماشین مجازی اتریوم یا EVM پشتیبانی نمی‌کند.
این بلاکچین برپایه Cosmos SDK ایجاد شده و از مکانیزم اجماع Tendermint بهره می‌برد. بلاکچین Terra از معدود شبکه‌های با بهره‌وری بالا و سیستم کنترل انجمن محور است که در آن اعضای انجمن با انجام رای گیری اکوسیستم آن را هدایت می‌کنند.
برای دادن رای در این بلاکچین، شما باید توکن‌های LUNA استیک کنید که نسبت حجم استیک، قدرت رای‌گیری شما مشخص خواهد شد.
در کل بیش از 100 اپلیکیشن در اکوسیستم این بلاکچین فعال هستند که در زمینه‌های دیفای، توکن‌های NFT و Web3 فعالیت دارند. برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
Anchor Protocol
با اختلاف یکی از رایج‌ترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز اکوسیستم Terra، پروتکل Anchor است که بخش عظیمی از TVL بلاکچین Terra روی آن قرار دارد.
این سود از کسانی که در این پروتکل وام دریافت می‌کند تامین می‌شود.
پس از دریافت وام، اگر ارزش دارایی‌های شما کمتر از حد تعیین شده وثیقه باشد (مثلا ریزش بازار)، برای پوشش ریسک وام، آن‌ها لیکویید خواهند شد. تا قبل از سقوط این بلاکچین، پلتفرم Anchor به دلیل بازدهی بالا و پاداش‌هایی که به قرض‌دهندگان ارائه می‌داد، محبوبیت زیادی کسب کرده بود.
Lido
یک راه حل استیک نقدینگی در بلاکچین Terra. این پلتفرم به کاربران خود امکان به حداکثر رساندن کاربری دارایی‌های استیک شده را فراهم می‌کند. توسط Lido، شما می‌توانید به لطف سود ترکیبی آن، بازدهی دارایی‌های استیک شده LUNA را تا 7.1% افزایش دهید.
اگر شما مستقیم دارایی‌های خود را در بلاکچین Terra استیک کنید، حدود 6% سالیانه دریافت خواهید کرد که سود ترکیبی آن محاسبه نمی‌شود. این پلتفرم استیک دارایی در سایر بلاکچین‌ها را نیز پشتیبانی می‌کند که توسط آن، بازدهی نرخ سود بهبود می‌یابد.
Astroport
این پلتفرم که اخیرا عرضه شده یک صرافی غیرمتمرکز و بازارچه معامله انواع دارایی است که روی شبکه Terra فعالیت می‌کند.
این صرافی از دو نوع استخر نقدینگی پشتیبانی می‌کند، نوع اول محصول ثابت (برگرفته از Uniswap) و StableSwap (برگرفته از Curve) است که امکان به حداکثر رساندن نقدینگی و به حداقل رساندن لغزش دارایی‌های دیجیتال پرنوسان و بدون نوسان را فراهم می‌کند.
بلاکچین Terra قبل از سقوط خود، شاخص TVL 30 میلیارد دلاری را به ثبت رسانده بود که در فضای کریپتو کارنسی از آن به عنوان یکی از موفق‌ترین پروژه‌های کریپتو یاد می‌شد. در حال حاضر پس از عرضه نسخه LUNA 2.0، این شاخص کمتر از 40 میلیون دلار برآورد می‌شود.
این شاخص بدان معنا است که شاخص TVL پروتکل‌ها و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز معرفی شده در این جا نیز حداکثر 5 میلیون دلار هستند.
ما اکیدا توصیه می‌کنیم در هنگام سرمایه گذاری و یا کار با اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مستقر روی بلاکچین ترا دقت کافی را به خرج دهید. در حال حاضر نسخه دوم این بلاکچین با مشکل نقدینگی مواجه است که این مسئله در صرافی‌های غیرمتمرکز و استخر‌های نقدینگی آن مشهود است.
ادامه بلاکچین‌های رقیب اتریوم در حوزه دیفای را در قسمت دوم این مقاله مطالعه کنید.
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید: